Yr Amserau

AT EtN GOHEBWYR. I dw Pey'n hanrhydeddid a.g enw ysgrifenydd dysgedig a thatentog y Uythyr synwyrlawn a duwiolfrydig yn nghylch rhyw bobi anfoddog, nad oes dim a'u ptesia mewn na byd nac eglwys," buasem yn cyhoeddi ei ysgrif gampus. Gresyn na chawsai ein darUenwyr yr adeitadaetha'rdifyrwch o ddarUen ffrwyth meddwl mor ddiwylliedig. SW Teimlwn yn ddiolehgar i Greudàynfab am ei awgrym- iadau, a gwneir defnydd o honynt rhagllaw. OW Y mae yr hanes am y fenyw rinweddol a theilwng hono yn Ceredigion, yr hon a ymwrthododdagwr leuanc prydweddol a gadwai gyfeiUach a. hi, pan ddaeth cyhuddiad o'i anniweirdeb gydag arall yn ei erbyn, yn dra anrhydeddus a chanmoiadwy i'w synwyr a.'i theimlad ond oinwn y gallai ei gyhoeddi archoll) meddwl rhywrai ereill, yr hyD, tebygem, nas mynai hi ei wneuthur. GW Cyrhaeddodd y Hong fawr Constitution, yn yr hon yr hwyliodd Ilawer on cydwiadwyr o'r porthladd hwn i New York, yn llwyddiannus i ben ei thaith. 4W Yn rhestriad y br'i'odas a gymerai !e yn Bodfary, yr 2fed o'r mis h"n, yr hyn a ymddangosodcl yn ein rhifyn diweddaf, dygwyddodd i'r gair "capel" gael ei roddi yn He eghvys." Rhyw gamgymerlad di- fwriad oedd hyn. 4W Gan na wnaed un sylw yn yr Amserau ar lythyr a ymddangosodd, ychydig wytlinosau yn ol, yn y ivo;-tlt Wales Cllj-onicle, wedi ei arwyddo 0. W., nid ydym yn barnu y dylem wneyd cats Ymneillduwr, sef cy- hoeddi dadgyffesiad edifeiriol y gwr, yr hw n a ym- ddangosodd yn y papyrhwnw yr wythnos ddiweddaf; oblegid gallai hyny beri i rywrai feddwl fod Anghyd- ffurfwyr Cymru yn teimlo oddiwrth yr ymosodiad gwirionffol a wnaed arnynt. <?* Y mae yr Engtyn i'n Seneddwyr yn rhy atgas oblegid er cynddrwg y diehon rhai o honynt fod, y inae yno rai da iawn. Meddyliwn y bydd y IIinell gyntaf yn ddigon i argyhoeddi ein darllenwYf, os nad y bardd ei hun, ein bod ni yn barnu yn .Hed gywir yn hyn Dyma fel y dywed- Unernawl dreiswyr ffyrnig,-byn eonwn." 4W Gwell fyddai i Un oY Bobl gyfielthu y dystiolaeth y cyfeiria ati bob gair fel y rhoddwyd hi, ac yna gofyn yn barchus am brofion o'r hyn a ddywedwyd am y trigolion, heb wneyd un math o sylwadau nr y tyst- iolaethwr. Ffeithiau noeth yw y petbau mwyaf efF- eithiol i ddangos gwrthuni, ac i ddadymchwel haer- iadau disaii. 4W Dilys yw fod Penbwl yn euog o'r ymddiienwad gwaethaf oblegid y mae ei lythyr)Jl ddigon o brawf nad oes ganddo un hawl i'w alw ei hun yn benbwi. Paham y dewisodd efe wneyd hyny, goraf y gwyr ef ei hun ond gwir a ddywed y Sais, There is no accounting for tastes." Ni fynem ddigaloni un bHchgen o athrylith ag sydd yn ceiaio dynwared beirdd, ond byddem yn ddiolehgar iddynt am ddangos cynnyrchion eu dychymygion i ryw iardd o fri" cyn eu danfon Pr Amsemu. Dywedwn wrthynt, yn ngeiria.u ein hen gyfaiti hôff, Pedr Fardd, Gyrwch hwyitt, goreu i chwi, I'f prif-feirdd er eu pron." ørGallai Uwi(ym gaeI Flemming's Rise and Fall of tlte Papacy trwy unrhyw ly&werthwr parch us yn y Dywysogaeth. Pris yr argramad diweddaraf yw Is. 6c. Gwel yr hyspysiad mewn colofn arall. Yr oeddid wedi cysodi yr banes a welir mewn ewr araH, am y ddamwain erchyll yn Victoria, cyn i lythyr ein gohebydd caredig D. J. N. ddyfod i law. Diolch- wn yn fawr iddo ef, er hyny. Caiffpennillion Dewiymddangos yn ein nesaf, os gellir.

*t* Dymuna yr Ymddiriedolwyr ar fod i bob talion dyiedus am yr Amserait a dderbyniwyd, gael eu gwneyd i Mr. ELEAZAR PUGH, Exchange- court, Exchange-street East, Liverpool; ac os trwy Post-offlee Orders, fod i'r cyfryw gael eu gwneyd yn daledig iddo ei.

FRIS HYSBY81ADAU. Gan nad oes toll ar Hysbysiadau yn Ynys Manaw, y pns o byn allan fydd fel y canlyn :— Chwe' Uinell, neu lai. Is.; a cheiniog am bob llinell ychwanegol. Gan fod Hedaeniad yr Amserau mor helaeth, a'i fod yn cylchdroi ymysg pob dosparth o'r gened], y mae yn gyfrwng manteisiol i gyboeddi pob math o Hysbysiadau. -1

AT EIN DOSPARTHWYR A'N DERBYNWYR. Yr ydym unwaith etto, dros y ptvyllgor, !/? dy- muno dywedyd gair wi-th ein do,parthwyr <i!'K derbynwyr lluosog. 1eimlien yn <<w ddiolchgar i'r eyfeillwn caredi[1 hyny, y rhai sydd wedi (lanyos 1, pob ffyddlondeb da" yn anfoniad cyson (t phryd- Ion eu taliadau am yr Amserau. Giiyr pob mas- nachwr mai enaid masnach yw wtanylrivydd a phrydlondeb; ac os bydd rhyw rwystr ar y prif olwynion Ityn, y mae y peiriant masnachol yn cly- rysuyny fan. y mae synwyr cyffi-ecliit pob cZyn, ond iddo ei ddefnyddio, yn dysgu cymaint (t hyna iddo yn eithcif naturiol: a chyfrifwn y cyfeillion a fnant yn ofalus am Ityn yn wir deilwng 0 barch am eu boneddigeiddrivydd. Ond drwg genym orfod dyweyd nad ydyw pawb, M, 0 "rai rhagorol y ddaear," MMM;M ystyrion ereill, M'ed't igieddwl ddigon etto arn </f angenrheidrmydd 0 ymarfer y rhinwedd Awn. Yn aroT, yr ydym yn erfyn ar y rhai ag sydd wedi bod hyd yma yn es.qeulu8, cystalyn ddospa-rtk- wyr a derbynwyr, am iddynt anfon ell, taliadau yn ddioed-Pr boneddwr a enwir itchod, S6/' Mr. ELEAZAR PuGrH, yr hwn sydd wedi bod mor garedig a chy- meryd hyny o drafferth arno dros y pwyllgor. Hyderwn na fyddwn dan orfoel etto z grybwyll am hyn, ac na fydd ein cyfeillion ffyddlon yn teimlo yn annedwydd i/K herwydd y eryblOylliad presenol. y mae yn Ilawn ddigon, debygent, t <M!/MtOH roddi eu hamser 6C'M talent (boed hi fèehan neu jawr) t wasanaethu em eenetll, heh osod rhaid arnynt i fod yM golledwyr hqfy4 trwy hyny. yr ydyMt etto, wrth derfynu, yn <a<?y ddymuno ar i'r saÙJl y pcrthyna iddynt gydsynio yn rhwydd â'n cais yn A!/H, yn en wedig gan fod 1fr hyn a M'6/tf isod yn dangos fad gwir angen am iddynt wneyd felly. Y peth olctf a ddywedwn ar hyn yw, ein bod ?/? mawr ddiolch Z'M eyfeillion cywir a ffyddlon, y rhai a ddangosasant bob_parodrwyddi In cefnogi, a thrwy hynya lonasant ein 1neddyliau yn fynych.

Y SBNEDD. I Y mae elu Seneddwyr yn prysur wneyd dim, a IIawer gwaeth na dim; yn treulio nosweith- iau mewn ymgecraeth a difnaeth personoi er gwarth Iddynt eu buaam, a ch,,)Iled i'r w!ad. Nos Wener diweddaf, budadi hirfaith ynghylch Derby, sef ar fed i writ gael ei hanfou iddynt ethol cynnrychiolwyr newydd yn lie y rhai a gollasant eu lleoedd am lwgr-wobrwyo yr eth- olwyr. Yu y ddadi hoa, collodd y gweinidog- ion eu pwngc, y rhai oeddynt dros roddi y writ; a phteidleisiodd y mwyafrif o blaid pur- deb. DigrifoeddgweIedArgIwydd J. Russell yn pleidio Hygiedigaeth mewn etholiadau, a Syr R. Peel yn erbyn hyny. Y nifer dros g&uiatau y writ oedd 97, ac yn erbyn li2; mwyafrif 15 yn erbyn y gwelnidogien. Pa beth a wneir o'r doll ddiffynol a fwnedir ei rhoddi ar slwgr sydd anhawddgwybod; ond y mae cynllun y gweinidogion yn cael ei lwyr anghymeradwyo ga.n y rhan fwyaf o farsiand wyr y dref bon—md am ei fed yn rhoddi diSyn-doll, end am na byddai hono yn fwy eSeit!iioL Rhaid addef fod yn ddigon anhawdd i'r gweinidogion lywyddu ymlaen, pan y mae creigiau mor eirwon a dinystriol iddynt ar bob Ha.w. Ond rha.ld i ni a,dael hwu hyd ein rhifyn nesaf, pryd y cawn well mautais i fanylu ar bethau o'r natur yma.

FFRAINGC. I Ymddengys fod y genedl Ffrengig yn eithr- iad i ddynolryw yn gyffredinol. Ennillodd y genedl hon, o fewn rhyw bedwar mis yn ol, fwy o ryddid nag a gyrhaeddwyd gan un bob! er dechreu amser, am gan Ileied o bris. Caw- sant lywodraeth o'u dewlslad eu hunain- gweriniaeth ar y sylfaeui helaethaf: edrychid arnynt gyda chydymdeimlad, os nad o barch a chymeradwyaeth, gan y rhan iwyaf o wied- ydd y byd, a pha beth bynag a allai fed teimlad cuddiedig rhai o bennadunaid Ewrop tuag atyut, Hid oedd cymaint ag un yn elyn cyhoeddus iddynt. Cawsant addefiad o'r eg- wyddor o Meidleisiaeth gyffredinol, ac o hawl hollol ac anwadadwy y bobi i'w llywodraethu en hunam. Etholasant eti cynnrychiolwyr ar yr egwyddor hono; ac aethant yn miaeu i SurHo cyfausoddia.d newydd y llywodraeth. Derbyniwyd y newydd yma am gynlluu y cyfansoddiad newydd ddechreu yr wytlmos; ac ymhen deuddydd neu dri, dyma newydd drachefn fod y bobi a fuant mor Iwyddiannus i ifurno llywodraeth iddynt eu hunain, yn ol en mympwy eu hunain, yn codi mewn gwrthryfel arfog yn erbyn y galiu a grewyd gan eu hew- yllys ell hunain; a buant yn ymladd am dri diwrnod gyda'r fath nyrnigrwydd gwaedtyd, a'r fath drefn a medrusrwydd, ag y cymerodd holl rym tri chan' mil o nlwyr rheolaidd i'w gorfodi i roddi i fynu. Rhyw bobi ryfedd i'w y Ffrancod. Y mae y galanastra a gyflawn- asant yr wythnos ddiweddaf, ddyddiau lau, Gwener, a Sadwrn, ie, a'r Sabboth heiyd, yn ail i'r golygfeydd echryslawn a gyflawnwyd yn y chwildroad cyntaf. Dywed yr hysbysion diweddaraf o Paris iod y terfysgwyr wedi eu hymlid o'r ddinas, a'r milwyr yn eu herlid, gan eu IIadd wrth y cannoedd. Os yw y ter- fysgwyr hyny wedi eu gyru ymaith, y mae yn rby anhawdd dyweyd pa hyd y pery y tawel- wch. O'n rhan ni, nis gallwn weled un gobaith i lywodraethwyr presenol y bob] byth Iwyddo i gadw trefn arnynt. Y mae prif el- fenau gwir Iwyddiant a heddwch yn ddinygiol —parch i air ac addoliad Duw nid yw y Gymanfa, neu y Senedd, yn dangos y gradd Ileiar o barch i Sabboth yr Arglwydd. A'r penciwdawd ar y fyddin, Cavaignac, yw yr hwn a orchymynodd fogu yr Arabiaid yn Al- giers o fewn ychydig flynyddoedd yn oL Wrth ddarllen banes Ffraingc ierfysglyd ac aflonydd, nis gallwn lai na diolch ein bod yn ynys Prydain, ac o dan nawdd llywodraeth dirion Victoria.

NEWYDMON DIWEDDARAF. FFRAINC. Dyg y lVloniteuf ddydd Llun diweddaf y new- yddion a gyrhaeddodd Paris noa Sabboth o'r gwahanol dateithiau, oddiwrth ba rai yr ymdden- gys fod tawelwch yn mhob man ar y ifbrdd i Bale. Yn Troyes yr oedd yr holl Gard Cenedlaethol wedi gadael y ddinas, i fyned i Paris i amddiffyn y Gymanfa Genedlaethol. Yn Nogens a Provins yr oedd yr un teimlad wedi ei amiygu. Yr oedd y meirch-filwyr wedi dilyn y Gard o Proving. Yn Strasburg, Amiens, Lyon, Cherbourg, Sedan, a Brest, yr oedd beddwch perffaith yn teyrnasu. Aeth pum' cant o'r Gard Cenedlaethol o Hovre i Paris ddydd Sadwrn diweddaf. Ymddengys fod terfysg wedi cymeryd lie yn Marseilles, a lladdwyd amryw o'r tertysgwyr ac o'r milwyr. Ond caed goruchafiaeth ar y terfysg- wyr. Yn yr ymladdfeydd gwaedlyd a fu yn Paris yr wythnos ddiweddaf, dywedir fod o leiaf chwe' mil wedi eu Iladd, ac o bump i ddeng mil wedi eu barcholli.

Y LLYFB DU. ETIFEDDIAETHAU Y GORON. I Y mae cyllid y Goron, y rhai a darddant o eti- feddiaethau yn meddiant y goron, yn gwneyd tua pbum' cant a thriugain mil o bunnau yn flynyddol. Y mae rhan fawr or swm yma yn myned i'r bren- iool deuin, y rhai ni chyfrifwyd yn y draul a gry- bwyllwyd o'r blaen. Er enghraint, nid oes dim llai nag ugain mil o bunnau yn flynyddol o'r cyllid a geir o Dduciaeth Cornwall, y mwngloddiau yno, yn myned at gynnaliaeth y Tywysog Cymru. Y mae etifeddiaethau y Goron yn helaeth ymbob parth o'r deyrnas-yn swyddi CornwaH, Lancaster, York, Nottingham, Cymru; ac yn enwedig Iwerdd- on. Y mae y Bendefigaeth, caredigion hon' y gorou ar wahanol amserau, wedi Ilwyddo i gael animod-rwymau (leases) meithion arnynt am nesaf peth i ddim, y rhai a osodir ganddynt hwytbau am ardrethion uchel i ereill. Cafwyd etifeddiaeth helaeth a gwerthfawr Seaton, yn swydd Caerefrog, yn feddiant honol i deulu Mu)grave am ardreth un nwyddyn yn unig! Dirprwywyr y Coed a'r Coed- wigoedd, o hryd i bryd, a brynasantetiieddiaethau v Goron am y petb nesat' i ddim, neu a gawsant ammod-rwymau oesawl arnynt am y swm Ileiaf o gydnabod. Bu y Duciaid Newcastle, Buccleaugh, St. Albans, a Gloucester, yn dra Hbrtunus yn y dull hwnw. Ond er y cwbl, y derbyniadau cyfar- tal oddiwrth diroedd y Goron a gyrhaeddant .E560,000 yn nynyddol. o'?' hyn ni thelir dim i'r Trysorlys! Gweler, gan hyny, y fath ddirfawr bris a delif am anrhydedd a gogoniant Breninol- iaeth a PhendeSgaeth. Y coedwigoedd breninol yn unig, pe gwerthid hwy yn y farcbnad, a gyn- nyrchent y swm o ugain miliwn o bunnau! Hy- derwn y bydd y bob! etto yn dyfod i allu troi yr eiddo hwn at ryw ddyben gwladol daionus. TRAPL LLYWODBAETH WE1NYDDOL LLOEGR AC AMERICA. Dengys y rhestr ganlynol, ar gip-olwg, y pris a delir genym am ein llywodraetbu ar y gyfundrefn Frenmol a Phendefigaidd, wrth ei chymharu a phob! yr Unol Daleithiau, y rhai a arferant ddull synwyr cyffredin o ddewis eu llywodraetbwyr eu eu hunain. [Gadewir enwau y swyddogion hyn yn anghyilaitb, gan y deallir hwy yn weH.] CYFLOGAU Y WEtNYDDIAETH FRYTANAIDD. The Queen, Royal Family, and Appurtenances. X699,165 THE CABINET. First Lord of Treasury.5,000 ChanceIlor of Exchequer. 5,000 Home SecTetary. 5,000 Foreign Secretary. 5,000 Colonial Secretary. 5,000 Secretaryat War. 2,480 First Lord of AdmiraIty. 4,500 Lord Chancellor (including his salary as Speaker of the House of Lords. 14,000 Lord President of Council. 2,000 Lord Privy Seal. 2,000 Chancellor of the Duchy of Lancaster 4,000 Chief Commissioner of Woods and Forests 2,000 President of the Board ofTrade. 2,000 Postmaster GeneraI. 2,500 Presidentof the Board ofControI. 3,500 MINISTERIAL APPOINTMENTS. Three Junior Lords of Treasury. 3,600 Two Joint Secretaries to Treasury. 5,000 First Under-Seeretary, Home-of&ce. 2,000 Second ditto, ditto 1,500 Two ditto, Foreign-onice. 3,000 First Under-Seeretary, Colonial-omce. 2,000 Second ditto, ditto 1,500 First Junior Commissioner of Woods, &c. 1,450 Second ditto ditto 1,200 Four Junior Lords of Admiralty 4,000 First Secretary to ditto. 2,000 Secondditto ditto. L500 Two Secretariesto Board of ControI. 3,000 Assistant Secretary ditto 1,200 Vice-President of Board of Trade and Master of the Mint. 2,000 Paymaster General. 2,400 Commander in Chief. 3,458 Deputy Secretary at War. 2,000 Judge Advocate Genera.1. 2,000 Master General of Ordnance. 3,000 Surveyor General of ditto 1,200 Secretary to the Board. 1,400 Clerk of Ordnance. 1,200 Storekeeper of ditto 1,200 Lord Lieutenant of Ireland 20,000 Lord ChancelIor ditto 8,000 Chief Secretary 5,500 Total.6919,453 SALARIES OF THE AMERICAN EXECUTIVE. President of the United Statea.65,260 Vice-president. L052 Secretary of State. 1,825 Secretary of War. 1,825 Secretary of the Navy. 1,825 Postmaster General. 1,825 Attorney GeneraI. 911 Secretary to the Senate. 918 Commission of Patents. 918 Paymaster General. 526 Total.616,885 Gwelir fod yr hyn a roddir yn nynyddol gan ein Ilywodraeth bendefigaidd i Raglaw yr IWêrddon, yn fwy na holl draul Ilywodraeth weinyddol yr Unoi Daleithiau; a bod yr hyn a delir i Y srifen- ydd Iwerddon yn fwy nag a roddir i bea Hywodr- aetbwryweriniaeth fawr hono. Ond aid yw y gwrth-gyferbyniad yn darfod gyda hyna: y mae ein llywodraethwyr wedi llunio Hecedd, sefyllfa- oedd, a segurswyddau, i ba rai y gwtbiant; eu meibion, brodyr, ceihdryd, eyfeillion, a chefnogwyr gwladyddol: y cwM ar drau] y wlad. Nid oes diwedd ar ysgrifyddiaetbau a dirprwyaetbau.y rbai a drefnwyd ganddynt i'r dyben hwnw. Yn ol deddfetifeddiaeth, y mae mabbynafypendejBgion yn hawlio yr etifeddiaeth; a theSir y moibion ieuengaf, a'r merched, os geltir, ar y wladwriaeth. Gwneir rhai yn ysgrifenyddion neu is-ysgrifenydd- ion, gyda chyflogau o un i ddwy Sl o bunnoedd Caiff ereill ryw ddirprwyaeth—lleoedd newydd a ddyieisiwyd gan y Whigiaid, ac a ddirfawr ych- wanegwyd gan y Tonaid: anfonir ereill ar genad- aethau i lysoedd tramor, lie y caniateir iddynt o fil i ddeng mU yn y nwyddyn !luaws mawr a dder- byniant benodiad yn y iyddin a'r I]ynges, y rhai a gynnelir ar draul fawr i'r wlad mewn amser o heddwch pernaith. Ac fel ymaefwyafrhyfedd, y mae y wlad yn dwyn y baich yn dawel! HOLL DBAUL Y LLYWODRAETH WLADOL. Y mae traul Dywodraeth wladol Prydain Fawr, fel y dengys, yr adroddion seneddol a orcbymynwyd eu hargraffu yn 1843, mewn canlyniad i gynnygiad Mr. Winiams, yn sefyll fel y canlyn:— The Royal Civil List—Privy Purse; Salaries of Household and Tradesmen's Bills, paid by the people X371,800 The allowance to the principal branches of the Royal Family. 318,000 Lord Lieutenant of Ireland's Establishment. 30,000 Salaries & expenses of the Houses of Parliament 123,847 Civil Departments—Salaries, &c., including Su- peranuation Allowances. 524,773 Other Annuities, Pensions, and Superanuation Allowances. 312,641 Pensions-Civil List. 5,112 Total annual cost of Executive XI,686,173 [Er nad ydyw yr hyn a welwyd etto o draul ddirfawr Uywodraeth Prydain, tebygir fod digon o'r rhestr ddu eisoes wedi ei chyboeddi, i ddangos yr anhepgorol angenrheidrwydd am y symudiad presenol, sef y Cynghrair Cenedlaethol, er ceisio Deihau y gwastraff a wneir ag arian y wlad, trwy dynu y cyBogau uchel a delir i swyddogion i lawr i rywbeth tebyg i daJion rbesymoJ, a diddymu yr hoU segur-swyddau a grewyd i'r perwyl i gynnal y BeDdeRgacth. Oodceirgweled etto "Seidd-dra mwy.]