Y Darian

w- Hunangofiant y Parch. R. J. Jones, M.A. O'r llyfrau darllenais y tu allan i gylch fy efrydiaeth yn Glasgow, saif rhyw dri neu bedwar allan yn amlwg gerbron fy meddwl yn awr. Synned y darllen- ydd, ond peidied chwerthin, pan draethaf fy nghyffes. Enw un o'r llyf- rau oedd "Laugh and Grow Fat." Cef- ais ef yn llyfr gwerthfawr. Yr oedd paratoi'r gwersi i'r Proffeswr Lushing- ton wedi peri anghydfod rhwng Mor- pheus a minnau, fel nad oedd bosibl i mi gael ei gwmni'r nos pan fyddai fy awydd fwyaf am dano. Yr oedd hel ar ol gwreiddiau a chysylltiadau geiriau wedi myned yn glefyd arnaf, fel nad oedd modd cael gwared ar y gyfaredd am oriau ar ol myned i'r gwely. Teim- lwn y "Greek Roots" fel rhyw fagiaid yn tramwy fy ymennydd. Profodd y llyfr chwe cheiniog yn fendith imi, ac yn fwy effeithiol cwsgbair na holl gyff- eri'r meddyg. Darllenwn ef am hanner awr y peth diweddaf cyn esgyn y gris- iau, gyda'r canlyniad rhannol sy'n add- awedig yn yr enw,—ac yna ai Morpheus a minnau yn ffrindiau yn y man. Mae'n wir na ddaeth y "fat" byth i'r golwg. Llyfr arall y daethum o hyd iddo yn Glasgow, ac a fu'n fuddiol i mi mewn modd annisgwyliadwy, oedd un o eiddo R. W. Emerson. Yr wyf wedi darllen yn rhywle wedi hynny gyffes y Proffeswr Tyndall mai darllen Emerson wnaeth ddyn o hono ef. G*yr pob lienor am enw Emerson heddyw nid oedd mor ad- nabyddus y pryd hwnnw. Daeth Emer- son, fel Channing, i fod yn hoff iawn gennyf. Gwahaniaethent yn fawr. Apeliai Channing yn gryf ataf. Gall- wn ei ddarllen am awr yn rhwydd a chyda phleser, ac fel rheol cytunwn ag ef. Dywed ei stori yn blaen, a dywed hi i gyd. Mae Emerson yn wahanol. Am bob brawddeg "ddywedir" ganddo, f "awgrymir" deg eraill. Ystyria rhai hynny yn ddiffyg mawr ynddo, ac y dylai ychwanegu fel hyn, ac fel hyn, ae fel hyn ond Emerson sy'n iawn nid oes eisiau iddo ymhelaethu os oedd y cwbl a fynnai ei ddywedyd yn gynwys- edig yn yr awgrym. Ychydig oeddwn i'n allu ddarllen ar y tro o Emerson. Lle'r oeddwn yn rhwydd a chyda phleser a budd yn rhedeg dros ugain tudalen o Channing, cawswn yn fynych nad oedd- wn wedi myned dros hanner tudalen o Emerson mewn hanner awr. Pan yn cytuno teimlwn y rhaid o ddilyn yr awgrymiadau ac o'r tu arall pan yn anghytuno (a digwyddai hynny yn fyn- ych ddigon) yr oedd yn rhaid cario dadl ymlaen, eithr yn wahanol i ddad- leuon eyffredin, gan fod y ddadl bob amser yn gyfeillgar: "friendly fight" fyddai desgrifiad y Gwyddel. Profais Emerson yn ddefnyddiol iawn fel math o symbyliad neu gymhelliad i gyffroi'r meddwl. Yr oedd gorfod arnaf i bara- toi dau bapur bob wythnos ar y darlith- liau oeddwn wedi wrandaw; ond er fod y defnyddiau yn barod, a mwy na digon, yr oedd yna ryw anhawstra i gael peth- au i redeg mewn trefn dros flaen yr ys- grifell. Cefais allan rywfodd nad oedd dim yn well yn yr amgylchiad hwnnw na hanner awr o Emerson. Nid oedd waeth beth fyddai'r pwnc, yr oedd dogn bychan o Emerson yn actio fel tonic angenrheidiol, a syrthiai'r brawddegau i'w lie yn rhwydd ac yn naturiol. Y pedwerydd llyfr sydd a'i enw ar gof gennyf yw llyfr o eiddo'r Dr. Erasmus Darwin (1721-1802), o'r enw Zoonomia. Beth ddaru f'arwain i at y llyfr hwnnw, nid oes gennyf yr un dychymyg yn bresennol; ond gwn heddyw fod dyn- ion yn gwahaniaethu yn fawr mewn perthynas i'w werth. Codwyd y cri o heresi yn ei erbyn, megys y gwnaeth- pwyd yn ddiweddarach yn erbyn yr "Origin of Species," llyfr byd-adna- byddus ei wyr, Charles Darwin, a gy- hoeddwyd yn 1859. Dywed un awdwr am Erasmus ei fod yn ddyn o dalentau mawrion, ac am ei lyfr ei fod yn llyfr galluog a chywrain, ond ei fod wedi ei adeiladu ar y ddamcaniaeth fwyaf afres- ymol. Un arall a ddywed fod y llyfr yn llawer rhy advanced i fod yn dderbyniol gan bobl ei oes ond fod llawer o'i gyn- nwys mewn cydgordiad hynod A'r opin- iynau a gydnabyddir heddyw fel yn seil- iedig ar natur pethau. i -O'r Genhinen am Orffennaf. I

Mae Mr J. Francis Jones, o Goleg y Bedyddwyr, Caerdydd, wedi derbyn gal- wad unfryd i fugeilio Eglwys Bedydd- wyr Seisnig Blaengarw. Yn Seion, Tre- foris, y dechreuodd bregethu, a mab ydyw i Mr W. P. Jônes. ysgrifennydd yr eglwys. I

Ymddiswyddiad y Parch H. Harries (Afanwy), D.D., Tre- herbert. I Syr,—Er mawr ofid i Eglwys Liban- us, Treherbert, mae Dr. Harries wedi dod i'r penderfyniad o ymddiswyddo ac ymryddhau oddiwrth ofalon bugeil- iol ar ol oddeutu 26 mlynedd o wasan- J aeth gonest a llwyddiannus yn y lie. I Penderfynodd yr Eglwys gymeryd mantais ar y cyfle i gyflwyno tysteb i Dr. Harries, er mwyn ysgafnhau baich ei bryderon ym mhrynhawn ddydd ei oes. Am amryw resymau gwahoddir y cyhoedd yn garedig i uno a'r eglwys yn y dysteb hon. Mae Dr. Harries yn un o bregeth- wyr hynaf y pulpud yng Nghymru. wedi gwasanaethu yn y swydd am yn agos i 60 mlynedd. Mae heddyw yn ieuanc ei ysbryd a'i gorff, ac yn hy- ,awdl a byw ei ymadroddion, ac ar- wyddion amlwg i'w gweled y gall barhau i draddodi'r genadwri am lawer o flynyddau eto. Ond y mae doeth- ineb yn gadw arnom i ysgafnhau ei faich, gan fod pwysau 81 o flynydd- oedd eisoes a rei ysgwyddau. Mae miloedd wedi bod yn derbyn arlwyau breision oddiar ei law ym mhrif wyl- i)Ru'r enwad, ,ond gwyn fyd y bobl fu yn gwledda oddiar ei fwrdd drwy'r weinidogaeth flynyddiol yn Hill Park (Hwlffordd), Manceinion, Heol Eldon i(Caerludd), Casllwchwr, Tyddewi, a Libanus (Treherbert). Bydd cof melus gan laweroedd am "ddanteith- ion y pomgranadau," am "deithi'r hen ddisgybl," am "gyfrinion dech- reu'r llyfr," am "Dduw yn sychu'r dagrau," am y "lan arall," ac am ad- nabyddiaeth bersonol o'r "Oen yng- hanol yr Orseddfainc. Ond yn ychwanegol at hyn, bu yn arwain yr eglwysi uchod Saboth ar ol Saboth i'r "porfeydd gwelltog" a gerllaw'r "dyf- roedd tawel." Mae hefyd wedi defnyddio'r Wasg yn bulpud ac yn foddion effeithiol i en- nill eneidiau. Erys y "Greal," "Seren Gomer," "Y Beirniad," "Seren Cym- ru," "Y Pulpud Bedyddiedig," "Tar- ian y Gweithiwr," a'r "Adroddiadur" yn dystion i'r oesau dyfodol o'r ffaith hon, a theimlir bod ei gynhyrchion yn (y Wasg yn bachu ac yn gafaelyd fel ei bregethau yn y pulpud. Nid yw yn debyg fod Dr. Harries wedi derbyn un- rhyw gydnabyddiaeth oddiwrth olyg- yddion y cyhoeddiadau hyn. "Llafur- us gariad" oedd eu heiddo hwy, a "llafurus gariad" oedd ei eiddo yntau. Ond y mae llu o ddarllenwyr wedi bod yn derbyn budd a mwynhad, ac o bosibl y teimlant awydd talu eu cyd- nabyddiaeth i drysorfa tysteb Dr. Harries. Cydnabyddir erbyn heddyw fod cyflogau gweinidogion yng Nghymru yn ddieithriad wedi bod yn afresymol o isel, ac yn parhau felly, yn arbennig pan gofir am y dyledswyddau afrifed perthynbl i'r swydd weinidogaethol nad oes yn fynych gyfrif am danynt. Cynhwysai'r rhai hyn gladdu, teithio, priodi, mynychu pwyllgorau, pregethu a llywyddu yn y Gymanfa a'r Undeb. Mae'n wir fod anrhydedd yn gysyllt- iedig a phob un o'r dyledswyddau hyn; ond os heb y gydnabyddiaeth ddylad- wy, mae perigl i dalent yr enwad groesi Clawdd Offa, neu redeg i gvf- eiriadau ereill, er dirfawr golled i'r iaith a'r genedl Gymreig, a hefyd i grefydd. Yn awr rhoddir cyfle i bawb a deimla fod Dr. Harries we'di cael rhv tach am ei wasanaeth, i lanw 'r diffyg drwy gyfrannu'n deilwng at ei dys- teb. Cafodd lawer anrhydedd gan ei Enwad, ac ymhlith y cyfryw llanwodd gadair yr Undeb fel v llywyddion ereill yn y fath fodd fel ag i adlewyrchu clod ar yr Enwad yng ngwydd y byd. Am y trigain mlynedd diweddaf gwnaeth ei ran yn rhagorol, gwasanaethodd yn ffyddlon a dirwgnach am ychydig o dal, ac nid oes yr amheuaerti lleiaf fod cymeradwyaeth oreu'r Nefoedd yn ei aros. Ond mae ar lawei gvdwladwyr 1 dalu rhai o'r "pwython" yn ol, cyn cyrraedd o hono ben v talar. Dyna geisiwn wneud, sef galw rhai o'r "pwython" i fewn. Mae glwysLibanus yn bwriadu gwneud yn dda. Nid oes nemor eg- lwys yng Nghymru mewn gwell neu gystal sefvllfa Mae'r draul 0 a wariwyd ar helaethu'r capel ychydig flynyddoedd yn ol wedi ei chlirio oddi- gerth rhyw ;CSoo. Mae oddeutu 20 o ddychweledigion o flaen yr eglwys, ac nid oes y mymryn lleiaf o anhwylus- dod wedi blino'r eglwvs vn vstod gweinidogaeth Dr. Harries. Ac mae'r ysbryd mwyaf tangnefeddus yn parhau i deyrnasu yh y ile. Ac os nad yw hyn oil yn deilwng o dysteb sylweddol, ofer fydd son am dystebu neb mwvach. Hyderwn y caiff, ein hapel dderbvn- iad croesawgar ac atebiad boddhaol a pharod. Derbynir pob rhodd yn ddiolchgar. Ar ran Pwyllgor y Dysteb, Henry Evans, Heol Gwendolen, Treherbert, cadeirydd; Dan Davies, Y H., Miskin Villa, Treherbert, trysorydd; D. James (Defynnog), Treherbert, Y sgrifennydd.

Y Cymro ydyw enw papur Cym- raeg newydd a gyhoeddir yn Nolgellau. Papur answyddogol i'r Methodistiaid ydyw. Teimlai rhai fod y Goleuad wedi myrid yn rhy swyddogol, ac fod eisiau papur i fod yn gyfrwng datgan- iad barn rydd a dilyfethair i'r cyfundeb, Y mae'r rhifyn cyntaf yn gyfoethog. YmhHth pethau eraill ceir erthygl gref ar Ladrata Pregethau," a bygythir dinoethi'r drwgweithredwyr.

Cyngor Celf a Llafur Aberdar. Nos Iau diweddaf, yn Assembly Rooms Thomas, Heol Caerdydd, cyn- haliwyd cyfarfod misol y Cyngor uchod. Llywyddwyd gan Mr. J. Davies (att^adai/ce officer). Yr otviJ yn bresennol h"iyd v Cynghorv\ yr ) Pov-.ll, D. E. I .vie,, E. Stonelake, D J. Phillips (gwarcheidwad), a Mrs. R. Davies (aelod Pwyllgor Addysg Aber- dar). Derbyniwyd tri Undeb Ileol i aelodaeth o'r newydd, a rhoddodd y Uywvdd groeso calopnog iddynt. Pen- derfynwyd fod y pwyllgor gweithiol i barotoi cvnllun er cynnal cynadledu bleserol yn fuan eto. Cafwyd achwyn- iad oddiwrth weithwyr sydd yn gweithio yng Nghwmaman, ond yn byw yn Aberaman a Godreaman, nad yw y tren yn aros i'w cymeryd i fyny mewn man cyfleus wrth fyned a dod o'r gwaith.—Penderfynwyd fod yr ysgrifennydd i ohebu a phrif reolwr y rheilffordd, a nodi yr achwyniad, ac os I na cheir boddlonrwydd i welliant drwy hynny, ei fod i ohebu a'r Aelod Sen- eddol, Mr. Keir Hardie.—Cafwyd ach- wyniad hefyd oddiwrth Undeb y Gweithwyr Trydanol: Fod y gweith- wyr sydd yn rhoddi trydan wifrau i fewn yn adeiladau newyddion y gwar- cheidwaid ar Heolyfelin a Llwydcoed yn anundebwyr.—Ceisiwyd gan Mr. D. J. Phillips i ymgymeryd ag edrych i fewn i'r achwyniad hwn.—Prif waith y cyfarfod oedd derbyn enwau ymgeis- wyr am y seddau newyddion sydd i'w gosod yn y Cyngor Dosbarth. Pen- derfynwyd fod pob un o'r saith sedd i'w cheisio. Derbyniwyd yr enwau canlynol, y rhai a anfonir yn ol i'r Lodges i benderfynnu arnynt erbyn Nos Iau nesaf:- Ward I.-John Griffiths, W. Hillier. Ward II.—Enoch Jones, Thomas Davies. NN-ard III.—J. H. Bruton. Ward IV. W. Lawrence, J. Thomas, J. Daniel, J. Hughes, W. J. Edwards. W ard V.— T. R. Edwards, J. Evans WT. Williams, E. Jones, J. Lewis, R Rhydderch, W. Davies, J. Evans. Gofynnir am un ymhob un o'r ped- air ward gyntaf, a thri i'r olaf. Cym- hellir y gweithwyr i roddi ystyriaeth ddwfn i ddewisiad y cynrychiolwyr, er cael llwyddiant i achos llafur yn y lie. GOH. I I

I Rhymni. I ADGOFION AM MRS. JONES, I TRE EVANS. I Ie, byd yr adgofion ydyw hwn, a blin iawn gennym orfod cofnodi mar- wolaeth Mrs. Sarah Ann Jones, 5, Tre Evans, Rhymni, sef annwyl briod Mr. Griffith R. Jones (Stores y Cwmni, I Rhymni), a diacon parchus yn Seion. Yr oedd Mrs. Jones yn ferch i'r di- weddar Mr. W illiam ac Esther Evans, King's Square, Llanelli, ac yn ddis- gynnydd o ochr ei mam o awdwr "Drych y Prif Oesoedd," sef y Parch. I Theophilus Evans. Yr oedd yn chwaer i'r Parch. WTm. G. Evans, gweinidog y Methodistiaid, Llanelli, ac yn gyf- nithder i'r Parch. James Llewelyn, M.C., Bridgend, a hefyd i Mr. a Mrs. John Jenkins, Llwyn Onn, Llanelli- (tad a mam Mr. Sam Jenkins, "y Welsh Sankey," fel y'i gelwir). Bu Mrs. Jones farw ar ddydd ei phen blwydd, Sul, Mai iofed, 1914, yn 58 mlwydd oed. Magwyd Mrs. Jones gyda'r Methodistiaid, a pharhaodd felly hyd y diwedd. Bu iddi bedwar o blant. Y mae tri ohonynt yn fyw ac yn llanw cylchoedd anrhydeddus yn y byd addysgol. Y mae w y mab, Mr. Rhys Gwilym, yn un o'r ysgolfeistri yn Ysgol Ganol Raddol Pengam; a'r ddwy ferch, Misses Esther a Lily, yn ysgolfestresi Ysgolion Elfennol. Yr oedd ein chwaer ymadawedig yn ym- geledd gymwys i'w phriod, yn fam ofalus a thyner, ac yn gynghores ddoeth i'w phlant. Er wedi marw, mae eto yn llefaru yn nvlanwad ei bywyd. Daeth torf fawr ynghyd y dydd Mer- cher canlynol i dalu y gymwynas olaf, ac i ddangos eu cydymdeimlad a'r teulu hiraethus a galarus yn y "dydd blin." Yn y ty gwasanaethwyd gan y I Parch. R. E. Peregrine, B.D., Seion, Rhymni. Cyn cychwyn canwyd emyn tuallan i'r ty, ar ar lan y bedd gwas- anoethwyd gan y Parch. R. W. Davies M.A., Twyn Carno. Canwyd ar lan y bedd yr hen emyn adnabyddus- "Bydd myrdd o rhyfeddodau. Nodded y nef i'r priod, i'r plant, a'r perthynasau oil yn eu dwfn alar a'u dwys hiraeth. YR YSGRIFENNYDD. [Dymunir ar i bapyrau Americanaidd godi yr uchod.]

—————9 ? The Welshman's FaYOurite.1 ?MABON Sauce r PW As good it. Name. £ I DON'T FAIL TO GET IT G ? ?«tt{/&c/<??t—Bt-MtCH'S?St. I?ter St.. Cardiff. I mymon 9 s sauce I I Large Bottle 2id. I Delightful Sauce and lots of it for g the money. OfmUGrmtrsmdSium. I .s.. M.. 51. Nm St.. caamw. § "4.

Colofn y Beirdd. I Cyfeiried ein cyfeiltion barddol eu cynhyrchion i Brynfab, I Yr Hendre, Pontypridd. I I YR HEN GARTREF. I Fwthyn hawddgar, goreu'r ddaear > Welais ar dy aelwyd glyd; I Er heneiddio, gwnaf dy gofio, Ynot, ieuanc wyf o hyd. I Os gwna amser, yn y pellder, i Ddryllio'th furiau, rhwygo'th do, I Engyl gwynion, byd atgofion, i Wyliant drosot yn eu tro. j Fwthyn gwledig, wyt yn unig, I Neb yn aros ond fy mam, Llwybrau cochion, heddyw'n leision I Er esmwytho'i haraf gam; I Dail a blodau ar y cangau, t Egyr drosti rhag yr hin, I Duw'r amddifad yn Ei gariad I Wnelo'r bwth a'r nef yn un. i Llangadog. WM. JONES. MOR AGOS. i Paid edrych, fy nghyfaill, I Ar wagedd y byd, Mae'r byd mawr y6±>rydol Yn d'ymyl o hyd; A gwylia dy eiriau Mor bwysig it yw;— Mae'r llu mawr angylaidd O'th amgylch yn byw. Cysegra dy glustiau I'r dwyfol a'r pur; I'r cyfryw mae swn Y telvnau yn glir; Cysegra dy fywyd Yn Ilwyr iddo ef, Ac yna cei glywed I Caniadau y nef. Mae'r angel yn cerdded Hyd Iwybrau y byd,- Y mynydd sydd eto'n Gerbydau i gyd. Abertha'r gweledig z I'r dwyfol byd fyw; Fe ddaw'r weledigaeth Tra'n edrych wrth Duw. Dunvant. H.J. Y GWANWYN. I Alaw: "The tight little island." Diflannodd tymhestloedd Y gaeaf o'r glynnoedd, A'r mdr a'r mynyddoedd mewn heddwch O'u teithiau blinderog, Cynhyrfus, afrywiog, I fynwent ddihalog tawelwch. Mae'r gwanwyn a'i geinion yn gwenu, A meillion y dolydd yn denu Fy nwylaw i'w dwyn, a thann awel fwyn Pob cangen trwy'r llwyn sy'n llawenu. Telynau'r awelon, Sy'n ber eu halawon, A'r meusydd sy'n glysion yn glasu, Briallu a wisgant Ymylon y gornant Sy' ngwaelod y ceunant yn canu. Mae'r gwanwyn a'i geinion yn gwenu, etc. Awn allan yn lluoedd I'r meusydd a'r glynnoedd, A'r cymoedd, a'r hen lethrau ceinion, I roddi croesawiad Mewn geiriau o gariad I'r blodeu sy'n siarad cysuron. Mae'r gwanwyn a'i geinion yn gwenu, A meillion y dolydd yn denu Fy nwylaw i'w dwyn, a thann awel fwyn Pob cangen trwy'r llwyn sy'n llawenu. Dolgellau. EDNANT. CWM RHONDDA. I Cwm Rhondda rhamantus Cwm gwylltion fynyddau, A geirwon lechweddau, Cwm creigiau tra serth, Cwm rhedyn ac eithin, dolennog afonig, Cantorion mwyn diddig y goedwig a'r berth, Bu'r creigiau'n adseinio brefiadau y defaid, A cherddi bendigaid bugeiliaid digur; A rhuthr y dewrion i faes y gyflafan Pan hogai Cadwgan fin llydan ei ddur. Ap Tewdwr ddihafal, y llewaidd hynaf- gwr, Y tanllyd wladgarwr ac arwr ei lys, Yng nghwmni ei filwyr ymladdodd hyd angau, Dros "Hen Wlad ein Tadau" ar fryniau Penrhys. Fe ddarfu rhyfela, daeth heddwch i'w ddilyn, A gwelwyd y dyffryn yn felyn o yd, Fe drowyd cleddyfau yn llymion grym- anau I fedi mawr gnydiau, gwir reidiau y byd. Cwm heddyw'n fydenwog, cwm llu o drigolion, Capeli, ysgolion, cantorion mor f&d; Cwm beirdd a llenorion, pregethwyr, athrawon, A glowyr dewrgalon, goreuon y wlad. Cwm glo goreu daear-ei drysor cudd- iedig Ddwg wledydd pellennig ac unig yn nes, A chalon y Rhondda a lonna dyrfaoedd Y maith gyfandiroedd a'u nerthoedd a'u gwres. Cwm Rhondda anwylaf I er cymaint dy fwg, Mi'th garaf yn gynnes er dirmyg a gwg, Dieithriaid na welsant brydferthion dy wedd Pan oeddwn yn hogyn a'm calon mewn hedd. Bu'th ddolydd blodeuog yn wyi-ddlas a glan, A llenwid coedwigoedd dy fronnau a chan, Y beraidd fwyachen, y fronfraith a'u cor Ddyhidlent gorawdau, molawdau yn for. 'Rwy'n cofio dy ddyfroedd yn risial o'r graig Yn llonni'r trigolion wrth redeg 1 r aig Eisteddai'm cyfoedion a minnau n ddi- stwr I wylied v brithyll yn chwarae'n y dwr. Ond heddyw nid rhyfedd dy weled yn brudd Tra miloedd yn torri dy galon bob dydd, Archollir dy wyneb a rhwygir dy fron, A chludir dy drysor ymheU dros y don. Bydd wych, Gwm anwylaf! Mae'th deulu yn llu, Yn deilwng olyniad i'r dewrion a fu, Dy fri di a hwythau gyrhaeddodd ymhell, Mae cysur myrddiynau o'ch aberth yn well. Peiriannau y rheilffordd a llongau y mor, A gludant fendithion i'r gwledydd yn stor Curiada.u dy galon a'u gyrrant ymlaen, Mae'th glodydd o begwn i begwn ar daen. Trealaw. JOHN REES.

Oddiar Lechweddau Caerfyrddin. Bu rhai o oreugwyr V pulpud ar y Llechweddau yn ystod y Suliau diwedd- af: Y Prif-fardd MafonwT yn cenhadu yn Koddfa, Pont yates y Parch. Silyn Evans yn Nazareth, Pontyates y Parch. Elfed Lewis, Llunden, a D'?- "??' C"tell-newydd-Emlyn, Yng Nghaer- salem, Pontyberem ^y Parch. J. Rhydd- erch, Pwllheli, a'r Athro Joseph Jones, M.A., Aberhonddu, yng Nghapel Seion; y Parch. Jones, Gorseinon ym Mryn Seion, Cynheidre y P?ch. Aaron Mor- gan. Blaenffos, ac A. Morris, IIangen- nech ym Methesda ev yn ]echweddau £ od y»-.i»dau cen- hadon mor odidog. Y Sadwrn diweddaf bu Ysgol Sul a chynulleidfa Horeb Pump Heol, o gylch y bwrdd yn mwynhau eu hunam mewn gwledd fraf o de a bara brith. Cawd n i .? Y Sa- d nesaf cyngerdd yn yr hwyr. Y SadwrD nesaf y mae'r un breintiau y? Ysgol Sul a chynulleidfa Rehoboth.  y Ilenor a'r Byddynning? nZS w> gramadegydd, y Parch. J. LI: ?Mu?ghes, Lhobothfgly?edeifodwed?.gaeh- iwo i'w ystafell. Nid yw wedi gallu ,pregethu y Suliau ddiweddfa. Cymer- wyd ei Ie nos Sul diweddaf gan wein- idog Horeb, a deallwn fed ???og Carwav vn rhoi ei wasanaeth iddo y sZU Yn sicr, Mr H»gW bob cydymdeimlad oddiar law y brodyr a'r eglwysi. Un 0 enwogion y mannau cudd yw efe. Y Meddyg Da fo yn ag08 ato. Bu Mrs Owen John, LIanwrtyd- gweddw y diweddar Barch. Owen John, Horeb a Phonthenry, ar ymweliad a'r cylch ddechreu'r wythnos. Da oedd gan ei ffrindiau ei gweled a i gweled yn edrych mor dda, ond yn teimlp yn flin fod ei golygon yn pallu. I'r hen ardal inelys mynd." Dyna brofiad v Parch. D. B. Richards, Bryn- hyfryd, yn ddiau tra ar ymweliad a'i chwaer Mra Jenkins, Myrtle, a'i hen gar- tref yntau gynt. Meddylia Mr Rich- ards gryn dipyn o ardal dlos Horeb ac y mae'r ardal yn synio yn uchel am dano yntau hefyd. Y mae wedi addo darllen papur ger bron Cymdeithas Gymrodorol a Christionogol Horeb y gaeaf nesaf ar Weinidogion a Phlant Horeb." Hir oes iddo. Y mae yma sibrwd fod un arall o'r plant yn ddod yma ddiwedd yr wythnos. Daw o Gwm Aberdar, ac y mae yn unl o feirdd mwyaf gwreiddiol y cwm poblog hwnnw. A phan ddel yma bydd pawb yn gwybod hynny. gair am ei ymweliad, a dlsgwyliwn ymlaen am amser dedwyd MYEDDIN MIN Y MOR.

Y mae dainweiniau  Y amI ac yn ddifrifol. a'r plant bach ? ?' ?M?-rth wyth- nos i ,r diweddaf s ,a?dlwyd plentyn yng Nghastell Nedd g» dd J b^rw a bu ?Nghastel d d neb farw'r diwrnod dilYnOl- Yng ngwyneb ydamweimauaml1?ibia? ? ? ? J diwrnod hwn gall y cyngor a nlylf fod yn hwn gall y o cadw Ilestriad da o werthfawr-GofaIerca os digwydd plen- t?yn syr?th? <f?1 dd?dwr ??'y?dd- odd y ,g Nghastell  gafaeIer yn y odd vng Nghasto'l Nedd, gafaeler yn y ddinTgwaeth. Gwyddom am fam a ddim gwaeth. Gwyddom am fa a wn&,th hynny, ac a achubodd fywyd ei phlentyn. Ymhen ugain mlynedd ar ol gwybod am yr hyn wnaethai y fam hon cawsom gyfle i roddi prawf ar y drin- iaeth a bu'n effeithiol.