Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
Sir "'illY ei:n. -y-ddoI 1VIorga.:n.:n."'MTg…
Sir "'illY ei:n. -y-ddoI 1VIorga.:n.:n.MTg Crynhodeb o Dderbyniadau a Threuliau y Cyngor Sirol dros y Sir Weinyddol uchod am y Flwyddyn yn diweddu Mawrth 5 lain, 1915. RHAN I. Cyfrif Trysorfa'r Sir, gan adael allan yr arian a ddygwyd i Gyf rif Cyfraniadol y Trysorlys, y rhai na throsglwyddwyd i gyfrifon ereill. Derbyniadau heb fod oddlwrth Fenthycion. Taiiadau heb fod oddlwrth Fenthycion. £ 8. c. £ s. c. £ s. c. £ s. c. Trethoedd:—At Ddibenion Cyffredinol y Sir- Heddgeidwaid 87,421 1 9 Ddeddf Addysg Ganolraddol Cymru 158,023 11 6 Prif Heolydd 56,360 11 8 Tynner allan Ol-ddyled Gower. 657 0 10 Heolydd neu Droedffyrdd heb fod yn Brif Heolydd. 12,623 0 0 Pontydd 742 8 0 Total. 157,366 10 8 Gwallgofiaid a Gwallgofdai 6,842 4 4 6,842 4 4 Tynner allan y swm godwyd at Ddibenion Addysg sydd Gweinyddiad Barn 15,147 4 10 yn Adran II. o'r Cyfrif 40,033 5 11 Sefydliadau Diwvgiadol 358 6 5 —————————- 117,333 4 9 County Hall 1,757 8 5 At Ddibenion Neillduol y Sir heblaw at Addysg 63,544 19 4 Deddf Heintiau Anifeiliaid 610 14 1 Tynner allan Ol-ddyled Gower 298 13 2 Cofrestriad Etholwyr 1,237 10 2 ——————-—— Treuliau Seneddol a Chyfreithiol (yn cau allan Dil t 63,246 6 2 Cyfreithiol ynglyn ag Erlyniadau). 3,043 5 1 Dosbarth Ynadol Merthyr (yn cau allan Fwrdeisdref Mer- Benthycion 50,184 10 1 thyr) 951 8 9 Cyflogau a thai arall Swyddogion a Chynorthwywyr na cheir —————————- 64,197 14 11 yn Rhan I. mewn lie arall 5,920 19 7 Rhoddf dan Ddeddf Trethi Amaethyddol, 1896. 2,422 3 10 Cyfraniadau Dros Oed: Ad-dalwyd gan Gomisiwnwyr y Carchar 520 15 2 Pensiwn Ffyrdd 181 14 10 Derbyniadau ereill o'r Trysorlys ik 2,732 1 2 Pensiwn Carchar 34 17 9 Dirwyon a Chosbau 7,377 3 8 ————————— 216 17 7 Taliadau heb fod mewn lie arall 14,127 18 3 Treuliau Sefydliadau na cheir mewn man arall 2,699 2 7 Derbyniadau gyda golwg ar wasanaeth neillduol Heddgeid- Cyfraniadau i Awdnrdodau Lleol eraill waid ae am Heddgeidwaid ychwanegol. 7,556 14 0 Dan Orchymyn 192 2 1 Rhent oddiwrth Eiddo, etc., heb fod mewn lie arall:— Heb fod dan Orchymyn 5,107 9 9 Llety Heddgeidwaid ;C2,386 7 6 5,299 11 10 Man Ddaliadau .2,776 4 3 Cludiad a Chynhaliaeth Carcharorion 713 13 0 Eiddo Arall 187 3 0 Crwneriaid 2,976 5 1 ———————— 5,349 14 9 Treuliau Etholiadau y Cynghor Sirol 327 8 1 Llogau ar Suddiadau ac eithrio Llogau ar Gronfeydd Deddf Nwyddau Ymhorth a Fertilizers, 1893. 184 6 10 Suddol a Phryniadol 604 2 9 Deddf Rheilffyrdd Ysgeifn, 1896 375 7 11 ————————— 5,953 17 6 Deddf Bydwragedd, 1902 289 15 3 Derbyniadau oddiwrth Awdurdodau Lleol ereill mewn Deddf Gwerthiant Bwydydd a Fferylliaeth, 1875 i 1899 921 6 5 921 6 5 perthynas i Arian roddwvd iddynt ar fenthyg allan o Deddf Oriau Siopau, 1892 i 1904 101 14 0 Fenthygiadau godwyd gatn y Cyngor 1,940 0 4 Deddf Tyddynol a Man Ddaliadau, 1908 a 1910. 3,707 17 1 Derbyniadau oddiwrth Awdurdodau Lleol ereill 9,289 16 6 Deddf Pwysi a Mesur, 1878 i 1904 769 12 0 Derbyniadau ereill, sef:— Taliadau Eraill heb fod mewn man arall. 765 2 5 Derbyniadau o berthynas i Ddeddfau Man Ddaliadau a 11,132 8 1 I Rhanddaliadau 1908 a 1910 (ac eithrio Rhenti) 607 10 2 Treuliau y Cynghor mewn perthynas ag Addysg :— Llog ar Weddill Arianol 2,661 14 6 Addysg Elfennol. gweler Adroddiad Rhan II. (a). 338,393 9 1 • Derbyniadau ereill heb fod mewn man arall # 1,344 19 5 4,614 4 1 Addysg Uwchraddol, (b). 114,802 17 1 453,196 6 2 ———————— 4,614 4 1 — 453,196 6 2 Derbyniadau y Cynghor gyda golwg ar Addysg:— Cyfanswm y Treuliau i'w ddwyn i'r Crynodeb 716,793 5 8 Addysg Elfennol. gweler adroddiad manwl Rhan II. (a) 336,227 13 1 Trosglwyddiad ynglyn a Benthyciad diweddar Fwrdd Ysgol Addysg Uwchraddol, „ (b) 105,247 16 3 Gelligaer 160 0 0 441,475 9 4 Eto ynglyn a Neuadd Sir 3,000 0 0 ————————— Gweddillion ar ddiwedd y flwyddyn 77,330 1 9 Cyfanswm Derbyniadau i'w dwyn i'r Crynodeb 679,541 3 6 Tynner allan weddillion ordynwyd ddiwedd y flwyddyn 5,634 19 4 5,634 19 4 Trosglwyddiad oddiwrth Gyfrif Cyfraniadol y Trysorlys. 17,007 9 10 71,695 2 5 Eto o Rhan 11. (a) ynglyn a'r NO?'vfraniad( ? y Trysorlys 17,007 9 10 71,695 2 5 Eto o Rhan II. (a) ynglyn a'r Neuadd Sir 2.000 0 0 Eto o Rhan II. (b) ynglyn a'r Neuadd Sir 1,000 0 0 3,000 0 0 GweddiJIion ar ddechreu y flwyddyn 101,483 3 2 Llai Gweddillion ordynnwyd 9,383 8 5 ————————— 92,099 14 9 I 1 Cyfanswm ••• 2791,648 8 1 Cyfanswm £ 791,648 8 1 -cC=c=o- = RHAN II. Dertynladou a- ThalladaU mown perthynas ag Addysg am y Flwyddyn yn diwedlu- Mawrth 31, 1913. (*) Addysg Elfennol. Derbyniadau heb fod oddlwrth Fenthycion. Taliadau heb fod oddlwrth Fenthycion. £ 8. O. £ s. c. £ s. c. £ s. c. Oddiwrth Drethi a godwyd dros yr holl gylch y gweithreda'r Ysgolion Elfennol Cyhoeddus:- Cyngor fel Awdurdod Addysg Leol o dan Rhan III. o Pwrcasu Tir, adeiladu, helaethu neu newid Ysgoldai. 11,539 18 5 Ddeddf Addysg 1902 160,946 2 6 Celfi i Ysgolion, yn cynwys adgyweirio. 5,648 19 11 Tynner allan a drosglwyddwyd at draul Hyfforddi Athrawon Cyflogau Athrawon t 195,338 15 3 mewn cylchoedd sydd heb hunan-lywodraeth 3,339 1 5 Llai Symiau dynnwyd allan gan y 157,606 1 1 Cyngor i gwrdd a Chyfraniadau'r Llai o Undeb Gower (ol-ddyled) —————————— ??1,? 45S1lH ? 4 I ?A?thraowr on dan Ddeddf AthrawOQ — Ysgolion Elfennol (Blwydd-dal), 2 9 1898 156,147 2 9 1898 3,117 2 0 Oddiwrth Drethi a godwyd dros ranan yn unig o'r cylch __— 192,221 13 3 dan Adran 18 (1) (c) a (d) o Ddeddf Addysg, 1902. 36,717 0 0 Treuliau eraill ynglyn a chynnal Ysgolion 48,847 9 3 Rhodd o dan Ddeddf Trethi Amaethyddol, 1896. 2,115 5 0 258,258 0 10 Rhoddion oddiwrth Fwrdd ^Idysg 142,059 16 10 Ysgolion Diwydianol:—Cyfraniadau i Ysgolion o dan reol- Uai o swm a dynnwyd allan gan Fwrdd Addysg dan Ddeddf 142,059 16 10 Ysgolion Diwydianol:—Cyfraniadau i Ysgolion o dan reol- aeth Cyrff neu Bersona.u heblaw Awdurdodau Lleol. 327 5 11 Llai o swm a d ??.?i.n Elfennol (Blwydd-daliadau), 1898. 2,928 9 4 Cyfraniadau i Ysgolion Plant Dall, Byddar, Diffygiol, a ¡. ————————— 139,131 7 6 Pharlysedig:—Cyfraniadau i Ysgolion o dan reolaeth Gwaddoliadau 6 6 0 Cyrff neu Bersonau heblaw Awdurdodau LIecI. 737 18 4 Mewn cysylltiad ag Ysgolion i Blant Dall, Byddar, Diffygiol Cyflogau, etc., i Swyddogion heb fod yn Athrawon 10,752 5 7 a Pharlysedig—Cyfraniadau oddiwrth Rieni 102 19 8 Treuhau Cyfreithiol 965 5 8 Oddiwrth Awdurdodau Lleol Eraill 582 10 2 Treuliau Sefydliadol 3,065 0 6 965 5 8 ?. 3,065 0 6 Derbyniadau Eraill 1,425 2 0 Ardreth hen Swyddfa Addysg 2 5 0 ————————— Treuliau Swyddogion 796 16 10 Cyfanswm Derbyniadau Addysg Elfenol. 336,227 13 1 3,864 2 4 Trosglwyddiad i Addysg Uwchraddol—Ysgol Ganolraddol » 0 berthynas i Fenthycion. 56,948 6 2 Maesteg 80 0 0 Treuliau Eraill 6,540 4 3 Gweddill ar ddechreu y flwyddyn 11,893 2 6 Cyfanswm y Taliadau-Addysg Elfennol 338,393 9 1 Trosglwyddiad i Draul Cyfalaf, Rhan III. ynglyn a Ben- 4 thyciad diweddar Fwrdd Y sgol GeIligaer. 160 0 0 Trosglwyddiad i'r Rhan I. ynglyn a'r Neuadd Sir 2,000 0 0 weddill ddiwedd y flwyddyn 7,647 6 6 Cyfanswm f-US,200 15 7 Cyfanswm £ 348,200 15 7 (B) Addysg Uwchraddol. Derbyniadau heb fod oddiwrth Fenthycion. Taliadau heb fod oddiwrth Fenthycion. £ S. C. £ s. c. Oddiwrth Drethi a godwyd dros holl gylch y Sir Weinyddol. 40,033 5 11 Ysgolion Ail-raddol 46,211 10 4 Oddiwrth Drethi dros ranau yn unig o'r cylch o dan Adran 18 (1) (a) 40,033 5 11 Ysgolion Ail-raddol 46,211 10 4 Ysgolion Hwyi-ol, Sefydliadau ar gyfer Addysg Uwchraddol a Cholfyddol, Deddf Add,yrg 1902 5,339 1 5 etc., heb gynwys Hyfforddi Athrawon 23,390 9 0 Deddf Addysg, Fwrdd Addysg 36,030 4 2 Arddangosiadau (yn cynwys Ysgoloriaethau, Gwaddoliadau, Taliadau, etc.) 9,351 19 5 Taliadau Ysgolorion 6,801 4 0 Hyfforddi Athrawon heb fod yn Pupil Teachers, yn cynwys Arddangosiadau Gwerthiant Llyfrau a Nwyddau Eraill 130 0 5 gan Fyfyrwyr 16,219 9 2 Oddiwrth Awdurdodau Lleol Eraill 1,270 4 0 Cyflogau a Thaliadau eraill Swyddogion heblaw Athrawon. 3,235 4 1 Derbyniadau Eraill 15,643 16 4 Treuliau Cyfreithiol 0 11 0 3 Treuliau Sefydliadol 1,650 3 6 Cyfanswm Derbyniadau Addysg Uwchraddol. 105,247 16 3 Mewn Perthynas a Benthycion 4,477 7 1 Trosglwyddiadau oddiwrth Gyfrif Cyfraniadau y Trysorlys (Trethi Lleol, Treuliau Eraill 10,266 3 6 Tollau) 7,109 17 10 Gweddill ar ddechreu y flwyddyn 30,777 10 4 Cyfanswm y Taliadau-Addysg Uwchraddol 114,802 17 1 Trosglwyddiad i'r Rhan I. ynglyn a'r Neuadd Sir £ 1,000 0 0 Trosglwyddiad i'r Rhan 11. (a) Papur, etc., ynglyn ag Ysgol Ganrolraddol Maesteg 80 0 0 ———————— 1,080 5 0 Gweddill ddiwedd y flwyddyu 27,252 7 4 Cyfanswm „ £ 143,135 4 5 Cyfanswm £ 143,135 4 5 Cyfanswm ?143,135 4 5 Cyfan?wn? 2143,135 4 5 RHAN IV. ——— Cyfrif Cyfraniadau y Trysorlys.-Symiau a dderbynlwyd ac a dalwyd yn ystod y Flwyddyn yn diweddu Mawrth 31, 1913. Cyfrif y flwyddyn Cyfanswm Cyfrif y flwyddyn yn Cyfanswm diweddu Mawrth 31. derbyniadau diweddu Mawrth 31. y taliadau a'r y colofnau Taiiadau. trosglwyddiadau Derbyniadau. 1911-12 1912-13. blaenonl. yn y colofnau 1911-12. 1912-13 blaenorol. £ s. c. £ s. c. £ s. c. £ s. c. £ s. c. £ s. c. Oddiwrth y Bwrdd Llywodraethol Lleol allan Trwyddedau Trethi Lleol ——— 724 17 6 724 17 6 o gyfrif trethiad Ileol gyda golwg ar— Rhoddion gan y Cynghor Sirol:- ? Treth Lleol (tal trwyddedau ac ys- I Fyrddau Gwarcheidwaid am: tadau) 1,056 2 1 18,780 0 0 19,836 2 1 Taladau Athrawon Ysgolion y Tlottai. 90 2 11 60 4 0 Y Postfoistr Cyffredinol (Trwyddedau). 2,502 14 6 17,810 0 0 20,312 14 6 Taiiadau Cofrestrwyr Genedigaefhau a Swyddog Trwydded y Sir (Trwyddedau) ———— 1,250 12 9 1,250 12 9 Marwolaethau -——— 77 9 5 1,260 12 9 1,250 12 9 Marwolaothau fil;?ion 13,155 8 3 Trethiad Lleol (tal y tollau) ——— 7,151 18 2 7,151 18 2 Cynhaliad Gwallgofiaid Tlodion 13,155 8 3 __— Derbyniadau Eraill:— Traul Swyddogion Undebau, etc 9,133 14 2 Bwrdeisdref Sirol Abertawe, Trwydd- 22,516 18 9 edau a Tholl Ystadiau 365 17 0 365 17 0 I Awdurdodau Lleol Eraill mewn perthynas a- Rhodd Nedlduol dan y Ddeddf Arianol. Cyflogau Swyddogion Meddygol Iechyd Rhodd Neillduol dan y Ddeddf Arianol, 476 5 0 476 5 0 ac Arolygwyr Budreddi 2 377 16 3 1,009 11 7 Rhodd Noillduol dan y Ddeddf Ariamol, 476 5 0 476 5 0 ac ArolygR-yr Btidroddi 2,37 1' 16 3 1,009 11 7 Cosbau ———— 167 8;; 167 8 5 Cyflog a Dillad Heddgeidwaid Bwrdeis- ——————— dref Castellnedd 882 3 8 Cyfanswm y Derbyni. ad, au 3,924 13 7 45,636 4 4 49,560 17 11 4 269 11 6 Gweddillion wedi eu dwyn ymlaen. 10,000 0 0 ———— 10,000 0 0 Taliadau Eraill:- Bwrdeisdref Sirol Abertawe, Tollau, etc ———— 42 0 4 42 0 4 Cyfanswm y Taliadau. 15,623 7 5 11,930 0 8 27,553 8 1 Trosglwyddiadau:— Tuag at Addysg Uwchraddol 7,109 17 10 7,109 17 10 I Gyfrifon Cyffredinol y Sir ———— 9,897 12 0 9,897 12 0 Cyfanswm y Trosglwyddiadau ———— 17,007 9 10 17,007 9 10 Gweddillion ———— 15,000 0 0 15,000 0 0 ———————— —————— '—————— Cyfanswm y Taliadau a'r Trosglwyddiadau a'r Cyfanswm Derbyniadau a Gweddillion. 213,924 13 7 45,636 4 4 59,560 17 11 t Gweddillion 7 5 43,937 10 6 59,560 17 11 CRYNH ODES. Cyfanswm y Derbyniadau (gan adael allan y Trosglwyddiadau) fel y dangosir yn Rhan I. 679,541 3 6 679,541 3 6 Benthycion ? 164,928 0 0 Cyfrif Cyfraniadau y Trysorlys 49,560 17 11 Trysorfa Blwydd-dal Heddgeidwai,d 1,902 8 3 CYFANSWM Y DERBYNIADAU ?_ 895932 9 8 Cvfanswm y Taiiadau fel y dangosir yn Rhan I £ 716,793 5 8 Llai Cronfa heb ei Buddsoddi 22,78 0 0 694;115 5 8 Benthycion 147 472 13 1 ? Bent,h, ycion ?.„ 147472 13 1 'Cyfrif Cyfraniada-u y Trysorlys ?.? ? 27'533 8 1 Trysorfa BIwydd-dal He(ldgeldwai(I l58 10 7 CYFANSWM Y TALIADAU ———J 87329917 5 Llai swm nas caniatawyd wrth Archwilio 12 13 1 Swm a ganiatawyd wrth Archwilio £ 873 287 4 4
Nodion o'r Gogledd. I
Nodion o'r Gogledd. I U GAN GLYNDWR. I Gofidus fydd gan lawer glywed am farwolaeth Mr. J. T. Jones, Bro Dawel, Caernarfon, a ddigwyddodd dydd Sul, Mehefin I4eg, ar ol cys- tudd caled. Hyd yn ddiweddar bu yn feistr Ysgol y Cyngor, Caernar- fon, ac addysgodd ganoedd o fech- gyn sydd heddyw ar hyd a lied y byd. Brodor o Rostryfan ydoedd, ac yn aelod ffyddlon o eglwys Engedi, M.C. Heddyw, dydd Llun,*S Mehefin I5fed, cynhaliwyd Cymanfa gan Annibynwyr Sir Gaernarfon ym Mhafilion enfawr Caernarfon. Ar- weiniwyd gan Mr. Evans, Aberdar. Daeth miloedd i'r wyl, a chaed.canu godidog. Dydd Sul, cynhaliwyd Cyfarfod Pregethu Blynyddol capel Siloh, M.C., Caernarfon. Gwasanaethwyd y waith hon gan v Parchn.1 John Williams, Brynsiencyn, a Lemuel Jones, Goppa. Yr wythnosau hyn brithir trefi y Gogledd yma-yn arbennig Siroedd Caernarfon a Dinbych—gan Diriog- aethwyr yn gwersyllu ynddynt. Ym Mhrestatyn, boddodd uu ohon- ynt wrth ymdrochi. Ni ddigwydd- odd yr un ddamwain angeuol yng Nghaernarfon tra buont yma. Yn ddiau gwariant lawer o arian yn y trefi y gwersyllant ynddynt. Cant dal wythnosol. Dydd Gwener cod- asant £6,000 o un ariandy yng Nghaernarfon. Nos Sadwrn, Mehefin I3eg, yr oeddynt yn gadael Caernarfon, ag yr oedd y rhan fwyaf o fasnachdai yn orlawn. Ar y cyfan, ymddyg- asant yn bur dda-ychydig I yn drwstfawr, fel y mae arfer pobl Sir Gaerhirfryn (Lancashire). Rhai o Fanceinion, Oldham, a Wigan oedd- ynt. Nos Fercher rhoddodd awdur- dod Caernarfon gyngerdd iddynt yn y Pavilion, a chanodd y cor mawr yn ardderchog. Nos Iau darfu i'r Tiriogaethwyr dalu yn ol trwy roddi tattoo" ar y maes. Casglasant £ 18 at yr ysbytyj yr un noson. Y mae llu o ferched y bleidlais yn aros eu prawf yng Ngharchar Caernarfon ar y cyhuddiad o dori ffenestri yng Nghricieth, lie y trig Mr. Lloyd George, yn ddiweddar. Maent wedi mabwysiadu yr 'hunger strike' a bu raid i ddau feddyg roddi bwyd iddynt trwy orfodaeth O'r diwedd, ar ol hir oedi, gwyddis pwy ydyw "Avallon," enillodd y gadair yn Eisteddfod Mon ar y Bryddest i'r 'Breudd- wydiwr.' Gofyna un gohebyddlyn un o bapyrau y Gogledd, Lie bu yn breuddwydio mor hir?" Ei enw yw, Parch. Emrys James, gweinidog Annibynwyr ym Mhont- ypridd, De Cymru. Mr. R. R. Thomas, Amlwch, Sir Fon, oedd yr ail. Mae gan y Pwyllgor yn ol yr amodau hawl i atal y S,5 5s sydd yng nglyn ag ennill dywedai na atal ond JE3 3s. yn unig. Beth oedd rhesymau y gwr parchedig tybed dros beidio anfon ei enwli'r ysgrif- ennydd mewn pryd? In Gyda llaw, clywir fod 'ein pre- gethwyrjyn ymgeisio am fan wobr- wyon ynlein cyfarfodydd llenyddol. Cawsom yr ysgrifennydd, yn ddi- weddar, tyn cael ei goncro gan weinidog gyda'r M.C. yn y Gogledd yma amawobr o 5s.! Beth nesaf ? Dydd Sadwrn bu chwarelwyrLlan- beris a'u gwragedd yn y Vaynol ar wahoddiad eu meistr, Syr Charles Assheton Smith a'i briod hawddgar. Cawsont amser difyr yno. Da yw gweled teimladau fel hyn yn bodoli rhwng meistr a gwas.
Adolygiad. I
Adolygiad. I Y Proffwyd a Chrefydd i Israel. I Cyhoeddir y gyfrol hon gan I Gyngor yr Annibynwyr at wasan- aeth yr Ysgol Sul. Yr awdwr yw y Parch. D. Tyssil Evans, M.A., B.Sc., Caerdydd, a'i phris yw ohwe' j cheiniog. Y mae enw'r awdwr yn I gwarantu gwaith teilwng, a chyfrol felly yw hon. Tra'n amlygu ysgol- ( heigdod ac addfedrwydd barn, ceir I yma ymdriniad yn gweddu'r gyfrol J ysbrydoledig, heb ddim o'r mursen- dod coegddysgedig hwnnw a nod- I weddir gwaith awduron llai eu cyraeddiadau. Amcenir i'r proff- wydi hyd y gellir ddweyd eu I negesau eu hunain, a dengys pob j tudalen ymron ddelw un sydd wedi j trwytho ei ysbryd a'i feddwl ym I myd y dynion sanctaidd hynny. Wele enghraifft o'i ddull o drin dygwyddiadau eithriadol yn hanes yr Hen Destament. Cyfeiria at ymadawiad Elias yn ei gerbyd tanllyd a dywed Pa mor bell yr oedd y mellt a'r taranau ar y myn- ydd yn offerynau yn Haw Duw i ddwyn Elias i'w gartref nefol, nis gwyddom. Yr oedd yn hoff o'r daran a'r mellt, ac yr oedd ei ddull o fyned i ogoniant yn hollol gyd- jiaws a'i yspryd tanllyd, terfysglyd. A eth meibion y proffwddi i chwilio am dano, ond ni chafwyd ef. Yr oedd Duw wedi ei guddio ef a Moses fel na welid eu rhan farwol. Ychydig o seintiau yr Hen Destament a aeth adref mewn gogoniant; ond teimlwn fod John, Bunyan yn hollol iawn pan ddis- grifia ddiwedd taith ei bererin mewn geiriau a awgrymwyd gan esgyniad Elias Ond wele, yr oedd yr holl lannau y tuhwnt i'r afon yn llawn o feirch a cherbydau, y rhai a ddaethent i lawr oddiuchod i'w ar- wain hyd borth y ddinas.' Fel y gellid disgwyl mewn cyfrol fel hon ni chodir pynciau beirniadol astrus er mwyn tywyllu cyngor a rhoddi'r bendro i'r darllenydd, eithr trinir y pwnc yng ngole'r damcan- iaethau mwyaf safadwy a thystiol- aeth- yr ysgrythyr ei hun. Er enghraifft dywed am Moses, Nid oedd hyd yn oed y proffwydi enwocaf yn dal cymundeb mor agos & Duw a'i was Moses, felly ffolineb oedd cenfigennu wrtho. Yn unol a'r syniad hwn, yn oesoedd diweddaf y genedl, ni osodid Moses 1 yng nghyfres y proffwydi, ond ar ben ei hun fel deddfroddwr, ac ys- tyrrid ei eiriau yn uwch nag hyd yn oed ysprydoliaeth y proffwydi." Gallesid arfer mwy o ofal wrth ddarllen y proflenni, er hynny, y mae'n gyfrol rad iawn ac yn werth ei chyhoeddi mewn gwell clawr.
.Heolycyw.
Heolycyw. ACHOS Y METHODISTIAID. MR GOL,—Gwelais yn y Gazette am yr wythnos ddiweddaf, fod Gohebydd Ileol y papur uchod yn cyhuddo Gohebydd Ileol y DARIAN o groniclo anwireddau ynglyn a chychwyn achos y Methodistiaid yn Heolycyw. Rhoddaf her iddo i wrthbrofi yr hyn a ysgrifennais. Yn fy nodion ryw dair wythnos yn ol, gwneuthum yn hysbys fod capel yr United Methodist Seisnig i'w werthu o herwydd rhesymau neill- tuol, ac mai y Methodistiaid oedd i gael y tynnyg cyntaf ar ei brynu. Bu y mater dan sylw yn eglwys Salem, Pencoed, a phasiodd yn un- frydol ei bod yn barod i roddi pob cefnogaeth er cychwyn achos Methodistiaid yn Heolycyw. Y Parch. Mardy Davies, Pontycymer, oedd yn gwasanaethu y Sul hwnnw yn Salem, ac amlygodd yntau ei fod yn barod i wneud popeth oedd yn ei allu er cychwyn yr achos. Yr wythnos ddilynol daeth Mardy Davies, D. W. Howells, a William Howells, J.P., i Bencoed, i siarad a'r brodyr, ac i weled yr adeilad. Cymerwyd stoc fanwl o'r capel i fewn ac allan. Gan fod y Cyfarfod Misol i'w gynnal Mai 25ain, ym Mhenclawdd, cymerodd y Parch. Mardy Davies at gyflwyno yr/achos i sylw y Cyfarfod Misol. Derbyn- wyd y cais yn siriol a dewiswyd pwyllgor o naw mewn nifer i ddod i'r lie dros y Methodistiaid. Ymhen ychydig ddyddiau talodd y pwyll- gor ymweliad a'r lie, a chafwyd cyfarfod hwylus a siriol. Gofyn- nwyd rbes o gwestiynnau i'r brodyr, ac wedi iddynt gael atebion bodd- haol, ac ar ol i bawb ddatgan eu meddwl yn bwyllog, barnwyd fod yr adeg wedi dod i gychwyn achos Methodistiaid yn Heolycyw, a'u bod fel pwyllgor yn barod i gynnyg swm benodol am y capel, ac fod gweithrediadau y pwyllgor i'w cyt- Iwyno i sylw y Cyfarfod Misol sydd i'w gynnal yn Hermon, Penybont, Mehefin 24ain. Gwnaeth cadeirydd Cyfarfod Misol Gorllewin Mor- gannwg yn hysbys ei fod ef yn barod i roddi swm sytweddol at gychwyn yr achos, a chafwyd addewidion gan ddwy eglwysberth- ynol i'r dosbarth. Dyma yr hanes, Mr. Gol., yn syml ac yn gywir i ohebydd Ileol y Gazette- A wado hyn aed a hi, A gwaded i'r haul godi. Dyna'r gwir i ohebydd y Gazette. Nid efe sydd i benderfynu yr adeg i gychwyn achosion i'r Methodist- iaid. Y mae ganddynt ddynion cymwys at y gwaith. Cadwed y gohebydd hwn ei ddwylaw i ffwrdd nes bo eisiau ei wasanaeth. J. L. MORGAN (Creuddyn).
Advertising
SARZINE" BLOOD MIXTURE CROEN IACH A GWAED PUR.- Dyna yr hyn y mae Sarzine Blood Mix- ture yn ei sicrhau, a dim arall. Nid yw yn honi gwella pob peth, fel yr Yankee Patent Medicines, ond os blinir chwi gan groen afiach, ysfa, pimples, toriad allan Scurvy, doluriau, pen dynod, etc., yn tarddu o waed drwg ac anmhur, mynwch botelaid o 'Sarzine Blood Mix- ture' gan y Druggist nesaf atoch, I/li a 2/6 y botel, neu gyda 3c. at y cludiad yn ychwanegol, oddiwrth y perchenog, HUGH DAVIES, Chemist, MACHYN- LLETH.