Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Y Stori. I
Y Stori. I MARWOR TANLLYD. (GAN M. H. CHARLES, GADLYS, [ ABERDAR.) I (Parhad.) j Yr oedd yn dywell erbyn i mi gyr- j aedd y Rhondda. Yr oeddwn yno ddiwrnod yn gynt nag y disgwvliai neb fi, a gwnes fy ffordd i'r hen fwthyn bach yn nghanol yr ardd. Gwyddwn y cawswn groesaw gwir- j ioneddol yno os oedd yr hen wraig | fach yn fyw, ac 0, fel y dyheai fy nghalon am symlrwydd a gwirionedd, j yr oedd cymaint o'r ffug yn mhob man. Curais wrth y drws, a daeth vr hen wraig a'i gwyneb mwyn car- cdig i'w agor, ac heb ronyn o syndod j vn ei gwedd ceisiodd genyf ddod I. fewn. "Y r oeddwn yn eich disgwyl," j meddai. Clywais mai chi sydd i gymeryd lie Sam Jones." "Sam Jones," meddwn mewn syn- dod, "onid John Hughes oedd gaff er y pwll yma?" "Y machgen bach i, mat' John Hughes wedi gweled tro chwerw lawn; ar fvd er ys blynyddau. r oedd yn berchen arian mawr, ond feli collodd nhw i gyd yn rhyw waith glo gerllaw Abertawe. Dywedir iddo gael ei dwyllo yn fawr, a phum mlynedd ar ol hyny fe gafodd ergyd o r palsi, ac mae un ochr iddo byth yn dditfrwyth. Gorfu iddynt fynd allhn o'r ty mawr i roi lie i Sam Jones. Nis gwn beth fuasai wedi dod o hono ef a lrs: Hughes pe buasent heb Gwen. Mae hi wedi gweithio'n galed er cael y j ddau pen i'r llinyn yn nghvd." "Ond mae byd da ar Gwen, onid oes, yn wraig i Tom Powell?" Yn wraig i Tom Powell yn wir Na, pan glywodd ef fod arian John Hughes wedi mynd, siaradodd ef fawr a Gwen wedyn. Gwraig arianog oedd ef am gael, er cael digon o wisgi, a llwyddodd i gael Jane, merch yr hen gaffer." Pwy yw hwnw, .ynte?" "Williams Plas Gwyn yn awr, ond yr hen gaffer mae pawb yn ei aIw." Ac yr ydych yn dweyd fod Gwen yn weddw," meddwn, er gwneyd yn sicr o'i geiriau. "Odi wir, mae'n hen ferch erbyn hyn." Cefais wybod eu bod yn byw mewn ty bychan yn ngodreu'r mvnydd. Dywedais wrth yr hen wraig y buaswn yn aros ganddi eto, hyd nes v buaswn yn gwneyd cartref i mi fy hun; ac wedi cael ychydig i'w fwyta es i chwilio am Gwen. Yr oedd fy llawenydd bron yn or- mod i mi ei ddal. Daliodd Gwen yn ffyddlon i mi drwy'r cyfan, ac anfon- ais lawer i saeth-weddi o ddiolchgar- \vch i fy Nhad Nefol am ei holl dru- gareddau. Ond dechreuodd rhyw- beth arall godi ei ben, cefais fy hun yn ymfalchio yn aflwyddiant John Hughes. 'Rwyf wedi cael y gclvn dan fy nhraed," meddwn. "Dynia fy Waterloo inau wedi dod, cofial ei wawd a'i ddirmyg, a'i eiriau cas—'y ci tlawd hunanol,' a dyma gyfle • minau ddial arno 'nawr, y mae i bob ci tddydd, ac 0 wele fy nydd inau wedi gwawrio." Teimlwn fy hun yn rhoi ffordd i ryw deimladau anymunol iawn, ac amharwyd fy llawenydd i raddau helaeth, ond sisialodd fy nghalon wrthyf—"Yn nghanol holl drugareddau Duw, pa fodd y gelli II ymddial?" Wrth fy mod yn agoshau at y capel, canfyddais oleu yno, a chofiais I mai noson y gyfeillach ydocdd. Troais i'r cyntedd. Yr oedd yn rhy ddiweddar i fyned i fewn. Ond gwelais fod yr hen Ddafydd William yno o hyd, yn parhau yn ffyddlon i ddil y goleu. Ychydig oedd yn bresenol, ond yn I ddiddadl yr oedd yr addewid fawr yn cael ei chvflawni yno. Daeth rhyw deimlad hyfryd drosof yn y fan hono Wrth wrando ar ryw wr leuanc ar ei uniau yn son am faddeuant Duw. Vna. cododd yr hen Ddalydd William ar ei draed, a dywedodd—"Adnod o'r benod ddarllcnwyd ar y dechre sydd Mecli cyffwrdd a mi, frodvr bach—' Ti a bentyru farwor tanllyd ar ei ben ei. 0, dyna un bert yw tfwtithred dda. Ond gwyddoch chi, frodyr bach mae yn lawer bertrach pan bo chi yn ei gwneud hi i rytfun svdd "edi gneud lot o ddrwg i chi, dyna los<-i mae hi y pryd h\vnw. tbnvor tan- Ilyd medde'r Gair. a dyna mac lesu Grist yn weyd wrtho ni am neyd—'Gwnewch dda i'r sawl a wnel niwed i chwi.' Frodyr bach, faint 0 honom ni sy'n barod i neyd hyna heno? Os nad i ni'n barod, cofiwn nad i ni 'n perthyn dim i'r 'Brawd liena. Gwnaeth y geiriau syml a phlaen hyny fwy o les i mi na'r holl hyawdl- edd a glvwais erioed; aethant fel saeth i fy nghalon, a glynant wrthvf hyd heddyw. Dyma gyfle i tithau bentyru marwor tanllyd, beth a wnei di?" meddai rhywbeth wrthvf. Teiml- \n yr adeg hono fod A-i- Lili ar ei oreu yn ceisio fy nghael dan ei dracd, ond bu r geiriau hyny vn gvmorth i mi i'w wrthwynebu a selvll rhag tori'r berthynas a'r Brawd hena." Af :\lyned oeddwn tua thy Gwen. Meddyhais unwaith anfon nodyn iddi. Ond na. Pa angen oedd gwneud hvnymwy? Y?cdd yruna ofnai ?"Wet, vn si,-r fod "wcdi ei lorio bellac ac anl danaf h hun ni fu I)CIlach,  ?"? ? hun, nifu v ty- ei 0 *{ri0e ??hum i olwg .J un bvcha d 1 y ty. Ull ]:)"-Clian oed(I Symharu « ma \\< r v O"aff l?hy ma\vr v -affel- -r ?d Pob IJ 0 I anlg"v1cll d I" I)vth oli n drcI'IILIS -t ?an. ",urms wrth v dr-' < Citra is ,N-rtb v drm-s, agorwyd ef 1-1ughes. j, v Owen," meddai, "fy machgen a nwyl i, a chi ddaethoch yma ?" Methai ddweyd gair arall, ond amncidiodd arnaf ddod i fewn i'r parlwr. Mae'r storm wedi curo'n enbyd arnom ni oddiar pan ] welsom chwi o'r blaen, Rhys Owen." "Do, mi glywais beth o'r hanes," meddwn. Yr oedd golwg doreaig arni, ac olion dioddef yn ostyngeaig yn amlwg yn ei gwyneb; ond gwyneb j lwfrvd oedd, a pharai i mi feddwi bob j tro vr edrychwn arno am bethau goreu by a yd. "Yr oeddwn wedi cly wed cich bod yn clod yn lie Sam Jones. Mae Rhag- ■ luniaeth wedi bod yn dyner Vv'rthych chwi allwn feddwi; gobeithio eich bod erbyn hyn wedi anghono popeth anymunol fu rhyngoch chwi a John." "Nr wyf yn ceisio gwneud hyny," meddwn, "ond bydd eisiau llawer o nerth arnaf. Sut mae John Hugnes?" Y r unig beth sydd yn ei fiino yw ei fod wedi ymddwyn mor wael tuag atoch chwi." Bu yn fendith i mi wedi'r cyfan i symud o'r lie, ond gallaswn fynd o dan amgylchiadau mwy dymunol." Aeth Irs Hughes i alw Gwen, a'r eiliad nesaf yr oedd Gwen yn scfyll o'm blaen. Yr oedd v cyfan i mi v pryd hwnw megis breuddwyd. Yr oeddwn wedi breuddwydio cymaint am ein cyfarfyddiad a'n gilydd, a phan ddaeth-mor anhawdd oedd sylweddoli ei fod yn ffaith. Methem a chael geiriau, ac nid oedd eu hangen chwaith; ni allasai yr un iaith byth gyfleu ein teimladau yr adeg hono. j Siaradai un deigryn gyfrolau, a dad- ganai y gwasgiad llaw fwy o lawer: nas gallasai mil o eiriau wneud, ac, ond sylwi, onid distawrwvdd yw cydyuiaith munudau difrifolaf bvw- yd ? Yr oedd nodau yr ystorm yn arnlw g iawn ar wynebpryd Gwen hefyd, ac yr oedd rhyw dine newydd ,a thyner yn ei llais na chlywid mo: hono o'r blaen. Cyn hir gofynodd Ellwch chwi faddeu i nhad, Rhys?" j "Mi dreiaf," meddwn. "0 gwnewch pan welwch ef," meddai. "Gwn na ellwch beidio, mae ef fel yr oen yn awr, yn ddyn newydd." "Oes gw ahaniaeth ganddo pa un a f aadeua f ai na xx,-naf ?," Dyna'r un peth sydd yn ei flino er ys blynyddau. Anfonasom Ivthvr- j au i chwi, ond cawsom hwy yn ol, "ynI hcrwydd eich symudiad o Newcast'e. Cyfaddefodd y cyfan wrthyf, a rhoddodd i mi bob llythvr a ddmioii- asoch. Dowch i'w vveled," meddai. Dilynais hi i ystafell arall, ac 0, olygfa rhy anhawdd yw ei desgrifio. Y na yn gorwedd ar wely bychan yt oedd John Hughes, y dyn mawr fu gynt mor hunanol a balch, ie, y dyn a geisiodd fv newynu; dyna sisialodd y gwr drwg wrthyf pan welais ef, ond N lar-,x,or tan- yn union cofiais am y Marwor tan- llyd. Es yn mlaen ato. Estynodd ei Jaw i mi. Cymerais hi. Daliai fy llaw yn dyn, crynai ei wefusau, ac meddai, "Dyma'r amser wedi dod o'r diwedd; 0, diolch, 'rwyf wedi hir ddisguyl am yr awr hon. Odi chi'n maddeu i mi? Gwnes gam mawr a chwi ac a Gwen, ond gweddiais am gael byw er cael eich clywed yn dweyd eich bod yn maddeu i mi." Edrychai i fy wyneb fel pe byddai ei einioes yn ymddibynu ar fy atebiad. Gwna f fy ngoreu i faddeu ac anghofio'r cwbl," meddwn. "Diolch i chwi, yr wyf yn eithaf boddlon i fynd gartref bellach; cefais fy nhynu drwy beiriau chwcrwon, ac hyderaf fy mod yn awr yn gymwys- ach, meddai. Yn mhen ychydig wythnosau un. wyd (nven a minau mewn glan bri- odas yn y capel lie yr arferem fyned. Gwnawd pob peth yn dawel. Gwa- hoddodd Gwen ychydig o'i ffryndiau i'r boreufwyd; gwahoddais inau ddau her. IJrynd anwyl i minau, sef Dafydd N\"illi iiii a'r wraig fach o'r bwthyn yn nghanol yr ardd. O'r dydd hwnw gwellhaodd John Hughes yn rhyfedd, \I c yn fuan daeth yn alluog i eistedd mewn cadair ac i fyned allan gydag ychydig gymorth i'r awyr agored. Daeth ty mawr y "gaffer cyn hir yn rhydd, a threfnais i fy nhad a fy mam-yn-nghyfraith gael treulio eu blynyddau olaf yn hwnw gyda mi Dyddiau y profiadau uchel oedd y dyddiau hyny yn yr hen dy. Gwas- garwyd ni fel adar bach gan y storm a'r drycin, ond daeth yr haul i wenu arnom, a dygwyd ni yn ol wedyn o dan yr hen do. Sylweddolais y blynyddau hyny yn fwy nag erioed ystyr "pen- tyru marwor tanllyd ac fel y dywed- ai Dafydd William, Y fath un bert I yw gweithred dda, yn enwedig os byddweh yn ei gwneud hi i rywun sydd wedi gneud lot o ddrwg i chi. Yr oedd yn brydnawn hyfryd yn mis Mai. Crwenai natur drwyddi, a charolai yr adar bach eu cerddi sein- ber i'w Crewr. ICisteddai Gwen gyda'i thad a'i mam ar y lawnt bryd- ierth o llaen y ty tra clychau'r gog yn canu ac yn arllwys eu perarogl drwy'r wlad. Aethum atynt yn annys- gwyliadwv, a chenyf yr oedd cerbyd ise1 wedi ei wneud yn arbcnig at was- .maeth John Hughes a'i briod, a cheftyl rhad lon yn ei dynu. "Dyma C eltyI rhadlon VI1 ei dynu. "Dyma anrheg i chwi eich dau," meddwn wrthynt, a chynorthwyais hwynt i'r cerbyd. Troais fy wyneb oddi- wrthynt, canys gwelais y "marwor tanllyd yn llosgi nes oedd v dagrau vn treiglo'n ddafnau gloewon dros eu gruddiau. Llonwvd fy nghalon inau gan ryw deimlad hyfryd annisgrifiadwy, a chotiais eiriau yr hen Ddafydd Wil- liam, "Gweithred dda sydd yn dod a ni i agosrwydd perthynas a'r Brawd hena.' (Y diwedd-)
IJ Cystadleuaeth y Ddrama…
J Cystadleuaeth y Ddrama yn Ynyshir (Rhondda). Beirniaid Parch. Emrys James, Ponty- < pridd Mr D. James (Oefynnog), Treherbert, a Mr. Tom John, M.A., Penygraig. XODIADAl HEIRMADOL. 1. Cwmni Maesteg ('' Beddau'r Proffwydi"). Er yn rhy ddiyni ar brydiau, caed ganddynt berfformiad j gwir dda ond collent mewn manylion pwysig yn eu hyniagweddiad a'u trefn- iadau ar y llwyfan. Dylid ystyried pob synnuiiad yn bwysig; ac y mae yn an- hebgorol i bob actiwr gofio'r gynulleid- fa, a hynny heb ddangos ei fod yn ym- v/ybodol o bresenolde^> y cyfvyw. oil er mv.yji adloniant ac adeil- adaeth y gynulleidfa y chwareuir, a bai mawr yw nnrhyw ymyrriad fyddo yn cuddio actiwr gweithredoi o olwg gwrandawyr. Gwnaed hyn yn barhaus gan y Cwmni hwn, a difrodwyd effaith un olygfa bwsig o'i herwydd yng ngol- ygfa r tloty. Eisteddai merch a'i chefn yn gwinwl arnom, gan guddio yn llwyr y ddau gymeriad oedd yn cyd-ymddi- ddan ar y pryd. Yr oedd yn ollyngdod mawr i'r holl edryehwyr pan aeth y ddynes hon allan. Amhosibl fyddai'r fath ddiifyg mewn chwareudy cydna- byddedig. Yn yr Act oh?' eto, eistedd- odd Huw Bennett yn union o flaen y claf gorweddog, Robt. Wiluams, ac ni welsom vvvneb yr olaf am amser hir. Er cystal y perfformiad drwyddo, caw- som o hyd yr argraff mai ceisio eofio ac adrodd eu rhannau oedd y chwareuwyr yn lie ymgolli yn ddigadwyn yn eu gwaith. Dyn wared oeddent yn lie byw eu rhannau. Amlwg oedd hyn yn yr olygfa gyntaf, petrusder ac an- sicrwydd yn anafu naturioldeb y cyfle- ad, a gwan oedd ymweliad yr hedd geidwad a'r tirgeidwad. Fodd bynnag, dadebrodd y cwmni wrth fyned rhag- I ddynt. a rhoddwyd i ni well awyrgylch. Rhaid cyfeirio at Huw Bennet fel un o dywysogion y gystadleuaeth odidog hon, ac yng nghyflwyniad cyffredinol y ddrama haedda'r cwmni ganmoliaeth uchel. Mwy o syhv i fanylion sydd eis- ieu arnynt i berffeithio'r perfformiad. 2. Cwmni Gwaelod-y-Garth (" Asgre Lan").—Dyma gwmni ardderchog, yn deall rheolau y llwyfan yn dda, a chyda gwell manteision allanol, diameu y cawsem effeithiolach perfformiad fyth. Y maent yn batrwm i'r Cwmnioedd Cymreig mewn ffyddlondeb i anhebgor- ion y llwyfan. Heb os, dyma'r ddrama fwyaf gorffenedig o'r oil. Amlwg yw fod ei hawdur yn deall celf y llwyfan. Eto nid yn y ddrama hon y ceir y cymeriadau anhawddaf, o gryn dipyn. Y ddau gymeriad anhawddaf ynddi yw Mari Huws a'r hen weinidog, gan eu JJod yn gorfod cynrychioli cynifer o ag- weddau a theimladau gwahanol. Cy- meriad go hawdd ei bortreadu yw Gruffydd Huws, o safbwynt yr actiwr. Un darlun digyfnewid ydyw—yr hen amaethwr diddig a diofah Gwan oedd Mari Huws a Gwen Evans. Hawdd y gellid gwella ar lawer pwyslais ac ys- tum o'u heiddo. Cawsom ferched amgenach o lawer yn y cwmnioedd ereill. Ond un ddedfryd sydd gennym am gweinidog-perffaith; a thaflodd hudoliaeth hyfryd rhyfeddol dros yr holl berfformiad. Gellid hefyd aw- grymu gwelliannau yng ngolygfa'r ar- werthiant. Yr oedd Gruffydd Huws, Morns Huws a'r Doctor yn odidog iawn. Yng nghyflwyniad y ddrama, perfform- iad meistrolgar oedd hwn, rhai o'r effeithiau yn anwrthwynebol yn en dy- lanwad arnom, er fod y diffygion a nodwyd yn amlwg ddigon. 3. Cwmni Tylorstown (" Be<ldau'r Proffwydj ") Perfformiad da, gwell rheolaeth ar fanylion allanol v llwyfan na Chwmni Maesteg. Caed gwell agor- iad o lawer. Yr oedd pob siaradwr hefyd yn y golwg o hyd, a'r gwahanol symudiadau yn naturiol a didram- gwvdd. Gwnaeth y merched eu gwaith yn odidog. yn enwedig Elin. Un o ser disgleiriaf yr ymgyrch oedd hi. Amhosibl oedd darganfod gwall arni. Nid oedd Emrys agos cystal a'i wrth- wynebydd o Faesteg. Rhy frysiog yd- neeld, yn llyncu ei eiriau, a'i barabliad yn hynod aneglur ac aneffeithiol ar brydiau. Bu y cwmni hwn yn ddigon anfiodus i andwyo yn llwvr yr olygfa olaf He yr ymddengys yr hen wraig lesg i groesawu Emrys. Mae hon i ymdaflu i'r llwyfan yn anisgwyliadwy i'r lleill, ond bu yn hir cyn dod, ac wele'r cwmni oil yn edrych tua'r drws mewn disgwyl- iad imul. Lladdwyd yr effaith yn llwyr. Ar y cyfan, perfformiad teilwng iawn oedtl hwn. 1. Cwmni Aberaman (" Dic Shon Dafydd"). Perfformiad go deilwng ar y cyfan. Yr oedd digon o fywyd ynddo a dweyd y lleiaf ond yr oedd yn ddi- ffygiol mewn celfyddyd. Tuedd yr oil o'r cymeriadau oedd gor-wneud eu rhannau. a thorrwyd yn fynych rai o reolau elfennol y llwyfan,—siarad a'u hwynebau at gefn y llwyfan, cuddio eu gilvdd, etc. Gwnaeth Die ei waith yn dda iawn, er mae yn amlwg mai Yln- geisio at effaith yr oedd yn fynych. Naturiol iawn oedd ei gyfathrach ag Angharad ym mharlwr y fonesig honno. Ond eistedclodd yntau rhyngom a'i fam yn y bwthyn. ac nis gwelsom hi hyd lies iddo godi. Aeth y crydd at ein calon gan mor naturiol yr oedd. Aeth a ni i gymdeithas brodyr o'r un grefft yn y wlad heb i ni gofio llwybr y kbeirniad o gwbl. Haedda John Davies glod hefyd ond rhy ddof oedd ef ar brydiau. Er nad oedd hi yn anhebgorol i'r ddrama. godidog oedd y ferch fach gan- odd y dyriau a'r tribannau telyn mor gywrain ac effeithiol. Mwy o arfer sydd eisieu ar y cwmni hwn. 5. Cwmni Trecynon (" Eluned Gwyn O%i-eii "). Dyma gwjnni uwchraddol. yn ddisglaer o allu, ond heb dalu sylw niiiiittl i anhebgorion y llwyfan; ac yr oedd vina rai cymeriadau anodd iawn i'w cyfleu yn effeithiol. Fodd bynnag, o safbwynt yr actio, aeth bron yr oil o honynt. drwy eu gwaith yn hynod effeithiol. Da iawn oedd y crwydryn, a Seriw a'i fab, er mai gwan oedd gwawdiaeth yr olaf. Dynwaredwyd y meddwyn yn dda gan Ifan Gwyn Owen. Ond gwan oedd yr olygfa lie y clyw Eluned am farwolaeth ei phriod ar faes y frwydr. Llewygodd fel peiriant, a gwnaeth yr oil fel un wedi ei dirwyn i'r gwaith. Dadebrai o hyd gyda chvson- deb rheolaidd, fel pe yn disgwyl ei chylte i siarad, a siaradai yn hollol rwydd pan ddelai ci thro. Dylai fod InWY o amser rhwng un dadebriad a'r llall, a'r brawddegau yn floesog a thor- edig. Ond y mae gennym gyiiuddiad jiwysicach yn erbyn y cwmni hwn. Y cwmni galluog hwn a gytiawnoclel dros- edd dyfnaf yr ornest mewn vmagwedd- iad. Ymddengys Owen Gwyn Owen, llencyn o yswain gwledig, mewn diwyg fihnoL yn chwilio am ei nith fechan. Wele ugain mlynedd yn diflannu, ac Owen Gwyn Owen yn ymddangos drachefn heb unryw gyfnewidiad allan ol-itioi, ifanc ag erioed, a'r un ddiwyg am dano! Anodd yw synied am esgeu- lusdod mwy anfaddeuol ar lwvfan chwareudy. Eto, ar aelwyd Bodeurog, wele'r holl gwmni yn eistedd a'u cefnau at y tan. Pe .baent o gylch y bwrdd, popeth yn dda. Ond na, teulu'r fferm mewn cydymddiddan fin hwyr sydd yma, a'r mab yn trefnu offer gwaith ar gyfer y bore. Geilw ymwelwyr, ond gwahoddir yr oil o honynt i eistedd- a'u cefnau at y tan Dylasent eistedd yn ddau glych wrth y tan, yn hanner- wynehu y gynulleidfa. Gresyn oedd i'r cwmni hwn ddifetha ei gyfle gyda'r fnth ddiffygion anffodus, oblegid eyfuniadl nerthol ydyw. Boed diwygiad, a bydd ei ymddangosiad yn ofid i rywrai ar faes cystadleuaeth. û. Cwmni Treorchy ("Jack y Bach- gen Drwg ').—Dyma gyfuniad o actwyr penigamp. Er anhawdded y prif gy- meriadaiij cyflawnodd pob chwareuydd ei ran yn odidog iawn. Cawsom yma awyrgylch y peth a fwriadwyd. Xi roddodd yr un chwareuydd i ni yr ar- graff mai efelychu yr oedd. Cyflwyn- wyd i ni fywyd pob agwedd. Gweith- iwyd pob effaith allan i'w uchafbwynt heb or-wneud dim. Perfformiad rhyfeddol ydoedd, yn enwedig pan gof- iom nad dyna gylch arferol aelodau'r cwmni. Ardderchog oedd Henry a Maria a John bach; a thoddodd ein calon yn Ilyn, a chalon y gynulleidfa hefyd, gan mor naturiol a byw y por- tread. Yr oedd Jack yn ardderchog yn yr oll o'i helyntion, yn ei ddiniweid- rwydd gwladaidd, yn ei lwyddiant, ei adfyd, ei afradlonedd, a'i ddychweliad; y tafarnwr fel efe ei hun; ac Ann a Shan yn dwyn arogl grug ac eithin Sir Gar yn gawod i'r llwyfan. A thywysog yn ei waith (un o'r goreuon a welsom ar lwyfan y chwareudy) oedd y llithiwr meddw a bradus yn y coler uchel. Hwyrach fod gormod o bellter rhwng yr argraff cyntaf a'r ail o John mewn cyn lleied o amser. Tyfodd yn ddyn braidd yn sydyn. A doniol oedd gweled pobl Sir Gar a John ym Morgannwg yn rhodio o flaen yr un lien. Dyna wen- did y perfformiad. Dylesid defnyddio lien arall, yn dynodi stryd, pan gyr- haeddodd John y dref ym Morgannwg. Eto eofiwn anfanteision yr ystafell, a hwyrach mai nid y cwmni sydd yn gyfrifol am y gwall; ond andwyodd hyn naturioidej) y peth i raddau helaeth. Fodd bynag, mor fyw a chyffrous oedd yr actio fel y diarfogwyd ein beirniad- aeth yn llwyr, a dyna'r dystiolaeth uchaf posibl i'r chwareuwyr. Syfr- danwyd y gynulleldfa yn llwyr gan y perfformiad meistrolgar hwn. Nid oes amheuaeth am safle'r cwmni yn y gys- tadleuaeth. 7. Cwmni Ton Pentre ("Enoc Huws") —Perfformiad gofalus a glan, nemor byth yn tramgwyddo gofynion y llwyfan. Ni chaed yma gyffredinedd I I NV?v f ,lli. nac arucheledd pendant chwaith. Mae'n amlwg fod pob osgo a phwyslais o dan ddisgyblaeth gynnil, a'r oil wedi eu hastudio yn ofalus, a chadwyd ni yn gaeth i edmygedd o'r gofal hwn, yr hyn a ddengys ddiffyg y chwareuad. Celfyddyd ac nid bywyd ydoedd, yn peri fod y portread yn fusgrell a di-yni. Y mae trefniad y ddrama yn cymell hyn i raddau pell- ymddiddanion meithion rhwng dau ac ymsonau hirwyntog. Eto y mae yma ddigon o gyfleustra i allu- oedd disglaer, ond ni chododd y per- fformiad cyffredinol i'r uchelion, er i ni gael ambell engraifft unigol o actio ar- dderchog. Yr oedd Marged yn dda iawn. a Mrs. Denman mor hyawdl ac awdurdodol ag a hawlid iddo fod, ond yn ymddangos yn rhy ifanc fel gwraig i'w chydymaith ac fel mam i bump o blant. Yr oedd Thomas Bartley yn odi- dog, ac yn un o feistriaid y gystadleu- aeth. Gwan oedd golygfa'r briodas, lie y cwvd yr hen Americanwr i ddadlenni anfadrwydd gorffennol Capten Trefor. Ni chafwyd yr effaith a ellid o gryn dipyn, er i'r Capten ddeffro'r wreich- ionen gyda'i air a'i weithred olaf. Per- fformiad gorffenedig, ond yn fy/ o'r "peth byw" sydd yn fwy na cherf a chabol. Carem awgrymu'r priodoldeb i Jbob Cwmni dalu sylw.manwl i ieithwedd y ddrama a berfform ir. a heidio cy- myKgu ieithwedd v De ag eiddo'r Gog- ledd. Dyma'r dyfarniad: Y wobr gyntaf £rs), i Dreorchy; yr ail ( £ 10), i Waelodygarth; a'r drydedd (,C-,5), i'w rhannu rhwng Ton Pentre Thylors- town. Ar air a chydwybod, D. EMRYS JAMES. TOM JOHN, M.A., DEFYNNOG, j Beirniaid.
Dosbarthwyr y 'Darian.' I
Dosbarthwyr y 'Darian.' I I Wele restr o "newsagents" ydynt yn gwerthu y "Dariatn" yn rheolaidd I Aberdare Valley. I Mr. Ed. Parr, Canon Street, Aberdare. Mr. T. W. Thomas, Cardiff Street. Aberdare. I Mr. W. Cable, Canon Street, Aberdare. Messrs. W. H. Smith & Son, Duke St., A berdare. Mr. T. Phillis, Pembroke St. Mr. Gwyddonwy Evans, Gadlys. Mr. Evan Hopkins, Trecynon. Mr. Peter Davies, Cwmdare. Mr. David Evans, Llwydcoed. Mr. E. M. Evans, Abernant. Mrs. Norman, Aberaman. Mrs. Williams, Aberaman. Mr. M. Lewis, Aberaman. Mr. Joseph Griffiths, Cwmaman. Mr. W. R. Griffiths, 38 Bronallt, Aber- cwmboi. Mr. W. Peters, Mountain Ash. Mrs. Grier, Mountain Ash. Mrs. Davies, Mountain Ash. lr. W. Badham, Mountain Ash. Mr. Chris. Evans, Mountain Ash. Mr. W. Magor, Penrhiwcelber. Mr. J. Powell, Penrhiwceiber. Mr. Ed. James, Penrhiwceiber. • Mrs. Davies, Ynysboeth, Penrhiwceiber Mrs. Field, Abercynon. Mr E. R. James, Abercynon. Mr. D. Edmunds, Abercynon. Air. D. T. Theophilus, Abercynon. Aberafon-Mr. J. H. Willsher. Abercrave-Mr. Daniel Jones, Grove House. Abertillery-Mr. D. Phillips, 7 Church Street. Ammanford-Mr. J. John. Barry Dock-Mr. D. Jones, Pyke Street Post Office. Bedlinog-Mr. S. Williams. Birchgrove, Liansamist- Mrs. M. A. Richards. Blaengarw-Mrs. Clements. Blaengwynfi-Mr. W. Edwards. Bonymaen-Mr. W. Dacey. Bridgend—Messrs. Wyman & Sons, G. W.R. Bookstall. Messrs. W. H. Smith & Son. Brynamman-Mr. D. W. Lewrs. Burry Port-Mr. C. Snook, Station Rd. Caerau-Mr. G. Thomas. Caerphilly-Mr. R. J. Price. uardiff- Messrs. W. H. Smith & Son, Penarth Road. Messrs. Joyce & Co., The Hayes. Mr. Dyer, 95 Queen Street. Messrs. Wyman and Sons, St. Mary Street. Cardigan: Messrs. T. C. Roberts and Son, 10 High Street. Carmarthen— Mr. W. G. Lewis, Jackson's Lane. Mr. W. Picton Davies, King Street. Messrs. Wyman and Sons, G.W.R. Bookstall. Cockett-Mr. D. Mainwaring, Fforest- fach Mr. W. Davies, Fforestfach. Cilfynydd-Mrs. Lewis, Richard Street. Clydach-Mr. J. David. Clydach on Tawe-Mr. W. J. Davies. Clydach Vale-Mr. T. C. Davies. Cross Hands-Mr. Joshua James. Mr. Richard Jones. Mr. D. Roderick. Crynant—Mr. Thomas Jeffreys. C wm bwrla- Mrs. Griffiths. Cwmllynfell-Mr. D. Williams, Goleu- fryn House. Cwmparc-Mr. Evan Evans. Deri-Mr. W. Jones. Dowlais- Mr. Howells. Mr. T. Jones, Gellifaelog. Mr. M. Jones, Burry Square. Mr. James, Victoria Street. Ebbw Vale-Mr. W. H. Prole. Ferndale- Mr. D. Davies. Mr. Burreil. Garnant—Mr. Dl. Williams. Gilfachgoch-Mr. W. Rosser. Glais-Mr. G. Jenkins. Glyn-Neath- Mr. A. G. Price, High Street. Mr. T. Hazell, Cwmgwrach. Gorseinon-Mr. W. Llewelyn. Gwaencaegurwen—Mr. M. Thomas. Hirwain- Mr. H. Jones, High Street. Mr John Davies, Bethel Place. Mrs. Tweeny Mrs. Davies, High Street. Kidwelly-Mr. Jack Davies, Crwbin. Llanelly- Mr. Brinley R. Jones. Mr. Meudwy Davies. Mr. T. Eurwedd Williams. Messrs. Wyman and Sons, G.W.R. Bookstall. Mr. J. Thomas, 38 Thomas Street. Maesteg-Mr. T. J. Davies, 9 Commer- cial Street. Mardy-Mr. E. E. Jeremiah. Merthyr- Mr. Ll. Davies, High Street. Mr. D. Bowen, High Street. Morriston- I Mr. R. Roberts. Mr. Hughes. iir. D. Thomas. Nantyffyllon—Mr. J. r J Neaih- M r. Ross alessis. Wyman and Sous, U. Vi L Bookstall. Newcastie Emlvn-Mr. Joshua Eynon. Newport—.Messrs. E Joyce and Co. New Tredegar-Mr. Maurice Joneo. Pantyffynon-D. Lewis, Fron Haul Tyu'oes. Patagoiia-C;ampania Mercantile, Tre lew, Chubut. I Penclawdd-Mr. D. Davies, Gwalia Warehouse. Penrhiwceibr- Mr Ed. James. Mr. O. Treharne. ¡ Pentrebach—Mr. B. Jenkins Penygraig— Mrs. Williams, Tylacelyn Shop. Miss L. M. Evans. Pontardawe- Mr J. L. Williams, Gwalia Houw, Mr. ]-). 11. Phillips, Alltwen. Mr. \\r. Jones, Alltwen- Mr. Owen Jenkins, Herbert Street. Mr. Emlyn Thomas, Trebanos. PonJarrfulais— Mr. J. Thomas. Mr. D. Thomas- Pontfottyn-Mrs. Jordan. Pontypridd-Messrs- Morgan Bros. Mr. E. Williams, Post Office, Maes-y coed. pontycymmer-Mr. J. Fox. Pontyeats-Mr. D. D. Davies. Porth- Mr. W. Thomas. Mr. W. Fudge. Port Talbot-Messrs. Wyman & Sons, G. W.R. Bookstall. Reaolven-Mr. Trevor Davies, 4 Cory Street. Rhymney-Mr. W. W. Davies. Serghenydd-Mr. D. Williams. Seven Sisters: Miss E. Harris. Skewen- Mr. E. Evans. Mr. Lloyd. Sirhowy-Mr. Gartwright. St. Clears: Mr. T. H. Thomas, Pleasant View. Swansea- MeTs W. H. Smith and Son- Messrs. Wyman and Sons, ".W R Bookstall. Mr. G. Williams, High Street, Tonypandy- Mr. J. Howells. Mr. Richards, The Square. Mrs. Williams, Post Omoe. Treboeth, Landore: D. Roberts, Post Office. Tredegar-Mr. E. G. Bowen. Treforest-Mr. Hill. Trehafod—Mrs. Edwards. Treharris— Mr. James Jones. Miss Jones. Treherbert— Mr. David Evans. Mr. Ed. Lewis. Treorchy— Mr. Prothero, High Street. Mr. L. Morgan, iitite Street. Mr. M. Wiiliauis, High Street. Miss Davies, High Street. Tylorstown- Mr. T. Thomas. Mr. C. Powell. Mr. David Thomas. Tumble-Mr. Lewis Treharne. Ynyshir-Mr. D. B. Davies. Ynysy&wl—Mr. D. Rogers. Ystalyfera-Mr. S. Baker. Ystrad Rhondda- Mr. David Jones. William Street. Mr. Ll. Pbillips, Ton. Mr. T. Thomas. Mr. W. Davies. Os oes rhyw ddosbarthwr o'r .< Dar.. ian" heb fed yn y rhestr uchod, byddeot cystal a'n hysbysu, er mwyn dodi si enw i mewn. I Prepaid Small Advertisemente I Inserted at the following specially low rates: One week 4 wkø. 13 wks. 8. d. a. d. a. d. 20 words 0 « 1 « 28 0 9 ? 3 36 „ 1 0 3 0 7 36 g, I 1 0 3 0 7 9 These charges apply only to tine ioiiow- ing classes of advertisements. Apart. ments, Situations (Vacant or Wanted), To be Let or Sold, Lost or Found, and Miscellaneous Wants. Remittances may be made by PosU> Orders or half-penny stamps. If not prepaid double rate will b. charged. Advertising and Publishing Cardiff Street, Aberdare.