Gwyliedydd Newydd

Pryddest: "Ni 8ydd fihyfel Mwyach." i Gan D. R. Griffiths (" Ammanwy "), Am- manford. Buddugol yn Eisteddfod Cadeiriol Fforest- fach. Medi 22ain, 1917 Mewia byd lie tyr cymhelri creulon rhyfel I Fel ece taran dros fynyddoedd llwm Lie clywir atsain cur ar fin yr awel Yn crwydro yn afradlon drwy bob cwm Lie deffry cwyn y marw yn y ffosydd, Atgofion filmyrdd yn mynwesau rbyw Eidduaaf awr o hedd tan gangau'r glas wydd i ganu gloywaf emyn proffwyd Duw. L]e try byddinoedd froydd tirf yn wridog Wrth sathru'r gwan fel gwinwryf dan eu traed;. Lle beiddia'r balch uffernau gwae yr euog jErcyrraedd llwydd drwy foroedd ihudd o waed; 'Lle cwyna gobaith fel colomen ysig, Lie chwardd ushelgais uwch agored fedd Fy mhrif ofuned yw cael tawel orig ;I wrando cyfrinachau durtur hedd. Lie cryn gorseddau daear ar eu seiliau. Fel dail yr Hydref yn y curwynt oer Lie gwelir blodau'r oes yn gelaneddau Ar faes y t u)eed t1 n oleuni'r Iloer 1 'Lie nad oes ondy ser yn mud awgrymu Am leywach nen ar ol pangfeyddy nos Fwyneiddied yn yr encil ydyw canu Am gyfnod deced ac yw'r wawrddydd dlos. 'Mae'r awen loyw honno dery nodyn A'dyr yn falm ar froydd rhuddain braw ? Mae'r enaid efro a faiddd drin y-tennyn Na thry i wylo dan ei gelfydd law ? Br fod cyfandir eang dan y niwloedd A'r tlws yn marw o dan farrug cur, Mi ganaf yag ngwallgofrwydd y tymhestl- oedd Am eirraumelys yr addewid bur. Ar lethrau gwlad y palmwydd dan lenni'r wyllnos brudd, Myfyrio'n drist wnai proffwyd Duw a deigryn ar ei rudd Ymdorrai dolef ingoedd y genedl ar ei I glyw, Fel cwynfan gwynt yr himos oer ym mreic'hiau lleddf yr yw. I Daeth cwmwl dros ei obaith, ac ing i'w enaid mawr, lwrth wylio broydd tirf ei wlad fu gyntl mor gain eu gwawr, j -Yn gorwedd yn.ddiffeithdir a llafur oesau yn sarn, A gwerin flin yn wylo'n ddwys dan niwl. oedd brad a barn. tCrwydrasai atsain rhyfel ar fin yr awel fwyn, A chodai loes ei babell Iwyd yng nghwrr pob dol a, Ilwyn: Y dewr a syrthiai'n gadau fel gwellt ar faes y gad, I A delfryd ceinaf gwlad yn ddellt ar eigion oer tristhad. Ar amnaid ffydd ddiysgog an-turia godi'r Ilea, A gwel dros drumau'r bryniau pell belyd- rau gloywach nen Yn torri'n ffrwd o heddwch ar randir ing a chlwy' Pan dderfydd brad anrheithio'r tir, ac ni bydd rhyfel mwy. Eneiniog broffwydoliaeth! mae adlais tannau'r nef Yn tonni yn gynghanedd ber o swyn ei gwireb gref; Ac o, felysed oedi tan wrid ei santaidd wawr i rwydo ambell nodyn perl o fawl yr an- them fawr. Bydd rhwd segurdod oesoedd ar lafn y Byrnaf gledd, A bieuddwyd pob rhyfelgar deyrn tan ro anghofus fedd Daw delfryd dlysa'r proffwyd yn syl wedd. oliad byw.- A thyf haw ddgaraf fflur y nef ar Iwybrau dynolryw. Ni wisgirmentyll barnwyr gan fleiddiaid rhyfel erch Bydd calo'n gwreng a bonedd byd yn un yng nghia I vvm serch. Ni welir gwaed yn rhuddo'r cornentydd ar y, gro Ni thyr ar bedd un lannerch hardd gwyn cenedl flin ar ffo Xjwirionedd ac uniondeb fydd eirf yr eur- aidd oes, Breuddwydion brau fydd trais a brad, ac atgof pell fydd loes. iBydd gwerin y teysnasoedd yn ymdaith fraich ym mraich, Acysgwydd cydymdeimlBd dwys yn ysg- afnhau y baich. cBydd deddfau hardd dynoliaeth yn gyf- iawn bob yr urt, l Mor ddigyfnewid oil a sedd y Llywydd Hedd Ei Hun! A thyrr -ar rawd y gwledydl o-leui'r wawr ddiglwy Pan na rydd calon un ei serch ar ddysgu rhyf-el mwy/' Angel hedd a'i fyrdd fendithion x Fydd yn ymlid gwyll y nos, Heb fod adliw gwaed un galon Yn Uychwino'i fantell dlos. Tan gyfaredd ei deyrnasiad Try bob loes yn swynol salm, A thynerwch ei gyffyrddiad Fydd ar friw y fron yn falm. Ennill serch teyrnasoedd newydd Y bydd hwn wrth roi o hyd, Rhoi ei gysur mewn ystormydd, Rhoi ei hedd yn nhwrf y byd Rhoi o gostrel hael ei gariad I drueiniaid dan eu loes- Rhoi o lewyrch ei ddatgudddiad I ddynoliaeth dan ei chroes. Rhoi cynhorthwy braich drugarog Wedi'r brwydrau broch eu rteu Lleddfu pang y brenin euog Droes ei wlad yn uffern ddu Rhoi ei nerth i'r deyrnas hawddgar Wedi dydd y ddrycin gref, Rhoi nes gwisgo ffyrdd y ddaaar Gyda plagur gras y nef. Ymdaith rhagddo yn orohfygwr Fydd tan wenau haul y nen, Gydag arwydd y Gwaredwr Yn prydferthu'i faner wen. Rhin a chariad fydd ei arfau I orchfygu Ilengoedd loes; Concro fydd wrth blethu breichiau Serch y gwledydd am y Groes. Alltudir arfau rhyfel fu hired yn creu braw, Bydd meillion hedd yn harddu min y [ llwybrau ar bob llaw Pob ing fu'n chwerwi'r fynwes a dry' adel- yneg dlos, A gwena ser trugaredd Duw drwy wyll y dduaf nos., Y fagnel fu yn ddychryn y byd am oesoedd hir, Dan berydr haal y newydd oee fydd yn aradu'r tir ? A si y bladur finiog wrth dorri'r gwenith gwyn" A ddeffry. atgef am y cledd fu'n taenu gwae cyn hyn. Ni thyrr ar hedd yr.eigion:dar--anau gynnau' erch; Bydd llwybrau'r dwfn o for hyd for yn 11 rhydd feigwynfyd seroh A morwyr pum cyfandir a ganant salmau lion Wrth hwylio o dan faner hedd dros arian flodau'r don. I: Offrymu eu cynghanedd tan leufer,:tlysach gwawr Fydd y telynau fu yng nghrog ar helyg prudd y Ilawr; Heb un ochenaid ysig o fron hiraethus fam, Na chwynfati gweddw milwr dewr i chwerwi'r gerdd ddinam. Bydd fieulwen hardd brawdgarwch dros drumau'r ucheifeydd Yn tywallt ei goleuni llathr ar wyll yr en- cilfeydd: i A gwerin byd mewn undeb yn canu new- ydd salm Wrth ddringo llethrau mynydd Duwdan gangau tirf y palm. 10 gyfnod gwynfydedig daw pob gwawr O'r newydd gyda'i gvyynion freichiau'n llawn 0 freiniau a bendithien drud i ddyn. Ymgilia esgyll duon niwl y nos Fu hired yn enhuddogwn yr haul, Ac ar ddynoliaeth tyr goleuni'r dydd Sy'n hardd gan bresenoldeb Duw Ei Hun. Bydd seraff glan tangnefedd yn ei hwyl Yn atgyweirio'r delyn ddyfnber fu Am lawer canrif oriog yn y llwch, Ac ingoedd oesau,'n rhydu'i thennyn cain. Bydd gwae yn dianc tan gusanau serch Fel eira'r gwanwyn rhag pelydrau'r haul; A duwies Rhyddid mewn gwyryfol hoen Yn llamu tros ei holaf gadwyn gref. Bydd Celf a'i threm hawddgared ag yw'r ser Yn gwyl deyrnasu yn ei phriod fro Heb un brycheuyn ar ei inantell haidd I boeai llygac yr un angel craff; Ac ni fydd plant ei serch yn offrwm gwaed Eu pur athrylith ar allorau rhudd Un rhyfel erchyll mewn gwallgofrwydd mwy. Bydd duwies Dysg yn drin go llwybrau'r wawr A'i sang cyn hoywed ag un eigr yng I' nghoed, Heb son am ryfel a'i hannirnad nwyd I fritho ei memrynau sanctaidd mwy A gwelir plentyn y distadlaf fwth Yn cerfio'i enw mewn llythrennau aur Ar greigiau cadr anrhydedd ymhob tud. Ymsudda Gormes i ddifodiantllwyr A thros ei feddrod tyf rhosynnau'r pur; A thanei lawryf werdd Daioni fydd Yn rhodio'r meysydd fu yn rhudd gan waed. Fe ddeffry Hunanaberth yn ei hoen I wybod grymusderau cudd ei ddawn, A bythol anghyfarwydd fydd pob dust A chri Dioddefydd ac ochenaid Gwac. Cyfiawnder fyddYIl liedu'i faner wen Ar frig pob mynydd yn llywodraeth Suw, A durtur hyfwyn hedd a gwyd ei nyth Heb ias o fraw yn safn y fagnel erch. Y w.erin gerdd tan luman Undeb gref Gan chwerthin ei breuddwydion gwyn i fod Yng ngrym dihewyd ei hanorthrech ffydd, 1 A rhyw ledneisrwydd prydferth yn ei threm 0 wybod na ddaw mwy ymaehlud prudd I huddo gwawl annisbur haul ei hedd. Ymlavvenhau fydd pob egwyddor iach Wrth wel'd gefynnau Trais a Brad yn 'ddellt, A'r byd yn peidio It dysgu rhyfel mwy Tan leufer Croes anfarwol Mab y Saer."