Gwyliedydd Newydd

LLANGOED. I Feallai mae dyddorol i lawer wyr am y lie hwn, fydd gwybod fod y cyfeillion ar fin'talu yr instalment olaf o'r Loan, ac mae trwy lafur yr ysgol ynystod y 10 rolynfdcldiwedàaf yn unig y gwnaed hyn. Yr ydym yn talu y Last In Raiment" yn ystod y mis hwn. Mae y eapel hardd adeiladwyd yn 1906 yn awr yn ddiddyled, ac mae y cyfeillion yn haeddu canmoliaefch mawr. Mae y capel yn addurn i'r pepfcref. Yn ddiweddar teimlodd rhai o'r chwiorydd awydd rhoi cynorthwy i gyflenwiTrysofrfa y Weinidogaeth oedd wedi mynd yn isel iawn, a pbenderfyn- wyd cynnal "Jumble Sale." Y mis cliweddaf, buopt wrthi yn gweitbio yn ddistaw, gyd.'r bwriad ogodi rhyw 210, trodd y Sale allan yn fwy o lwyddiant nac a ddychmygwyd ganddynt, a gwnaed elwclir o L25. Diolch lawer am chwiorydd sydd yn teimlo y fath ddydd- ordeb yn y gwaith da. Mae amgylch- iadau yr eglwys trwy ei llafur yn ddym Unol gagyffredin. Nos Wener y Groglith cynhaliwyd cyfarfod blynyddol i derfynnu tymor y Gobeithlu. Cafwyd cyfarfod da ang- hyffredin. 'Roedd y plant oil ar eu goreu yn csnu ac adrodd, &c ac mae'r clod yn ddyledus i Mr Hugh Owen, Mona Terrace, am ei ymdrech diflino gyda'r plant flwyddyn ar ol blwyddyn. Mr Owen Davies, Bodlondeb, oedd yn ei gtnorthwyo eleni. Diolchwyd yn wresog iddynt ar y terfyn. AELOD.

TAMEIDIATJ GWLEIDYDDOL A I CHYMDEITHASOL, Dyma air golew gan"Sylwed- ydd" yn y "Genedl" Pwy sydd yn gyfrifol tybed, am gyhoeddi geir- iau hysterical Rudyard Kipling yn hysbysiadau'r Ech w yn Rhyfel? Dyma engraifft ohonynt:— We are fighting against eigh- teen hours a day forced labour under the tesh or at the point of the bayonet, with a dog's death and dog's burial at the end of it. Nid oes arnom angen udgorn pres Mr Kipling, apostol mawr y Jingoaid, i'n harwain. Telir am y ffwlbri yma o arian y wlad. Credaf fod y wlad yn ddig- on parod i dalu am bopeth sy'n help i ennill y rhyfel ac i sicrhau heddwch boddhaol. Ond nid, oes eisiau iddi fod yn foddion talu am beth fel hyn. • •• Cafwyd hysbysiad pwysig gan Arglwydd Rhondda ynghvlch y Bwidd Iechyd a fwriedir ei sefydlu cyn gynted ag y ceir caniatad y Senedd. Wrth annerch ehwe chant o gynrychiolwyr pwyllgorau ys- wiriol a chymdeithasau cymerad- wy mewn cynhadledd fawr a gyn helid yn Llundain, dywedodd Ar- glwydd Rhondda fod y rhwystrau wedi eu symud oddiar lwybr y'i Mesur, ac yn ol pob golwg fe'i cyflwynir gerbron Ty'r Cyffredin yn fuan wedi Gwyliau'r Pasg. Gwrthwynebid y Mesur gan rai o swyddogion y Llywodraeth am y tybient ei fod yn ymyrryd a'u gwaith a'u safleoedd hwy. Hyd yma mae dwsin neu ychwaneg o adrannau o'r Llywodraeth yn rhan- nol gyfrifol am drefniadau iechydol ein gwlad, ac amcan mawr Ar- glwydd Rhondda yw canoii'r gwaith a'i ymddiried i ofal un adran, sef Bwrdd Iechyd. Wedi hir ddadleu gorchfygwyd y rhwystrau y naill ar ol y llall. Torrwyd pen rhagfarn swyddogol, a chafwyd cyd ddeailtwriaeth yng- lyn ag egwyddor a holl fanylion y Mesur. Oherwydd hyn disgwylir y bydd ei yrfa drwy'r ddau Senedd- dy yn rhwydd o diberigl. Wrth draddodi ei anerchiad o'r gadair yn y Gynhadledd Lafur a gynhaliwyd yn Leicester yr wyth nos ddiweddaf, dywedodd Mr Philip Snowden fod llwyddiant y Blaid Lafur yn ystod y flwyddyn wedi bod yn gyfryw na welwyd ei gyffelyb mewn hanes. Wrth ddelio a'r rhyfel, dywedodd fod ffeithiau y sefyllfa yn dangos yn glir fod gwyddoniaeth wedi cyrraedd y fath effeithiolrwydd fel os ypery'r elyn- iaeth ar raddfa eang mai'r diwedd fydd dinistr llwyr y gwledydd gel yniaethus. Dywedodd ymhellaeh nad all y Llywodraeth bresennol, oherwydd ei fod wedi ymrwymo i gytundebau cyfrinachol, wneud heddwch, a bod yn rhaid iddi fyned. Nid yw'r anhawsterau sydd ar ffordd hynny yn anorchfygol. Bu- asai gwrthwynebiad aiddgar yn Nhy'r Cyffredin ac yn y wlad yn eu cymell i ymddiswyddo yn y cyfnod o wrthweithiad ar ol yr ymosodiad milwrol. Rhaid i'r Llywodraeth newydd gloddio drwy bob llwybr i gyfeiriad heddwch, gan fod yn rhaid atal y fhyfel. Yn bersonol," meddai ymbellach, ni fuaswn yn petruso cefnogi'r Llywodraeth i osod i fyny yr amcan yna yn unig, hyd yn oed pe bai pendefig o dra- ddodiad Toriaidd yn Brif Weinid- og."

I fyny i mis Medi diweddaf pri- ododd 6,000 o filwyr Awstralaidd yn Lloegr. Erbyn hyn y maent yn rhifo dros 10,000. Yn ddiweddar, hysbysodd Llywodraeth Awstralia y caniateir i wragedd y milwyr gael eu cludo i Awstralia ar ol y rhyfel am bris gostyngol.

CONGL YR AWEN. AR FY NGWYLIAXJ YM MHENNAL Ym Mhennal bach y treuliais i Adionoi saib ty rsgwyliau Yr ardal dlos lie magwyd fi, Wrth draed yr hen tynyddau Ces rodio hyd y dawel fro, Tra'm hiraeth yn ei ddagrau, Yn tremio trwy ffeoestn'r co, Am wen y coll-wynebau. Nid ydoedi croesaw tad a mam I'm derbyn i eleni; Fe beidiodd serch y loyw fflam, Do, er fy siom a llosgi; Mae dau o'm brodyr gyda hwy, Yn erw Duw yn huno Ac ni chaf eu cyfeillach mwy, Hyd fore gwyn y Deffro. Wrth holi am gyfoedion cu, Angylion hoif fy mebyd, Fe dystiai'r cerrig beddau'n llu Eu bod hwy yn y gweryd Mudandod sydd ar lawer tant, Fa gynt yn taro gwynfyd- Yng nghymanfaoedd gwyliau'r plant, Dan haul ffurfafen bywyd. Daeth rhuthr cyfnewidiad syn } A'i genlii dros ei hanes Ond deil fy nghalon i er hyn I'w garu'n gynnes, gynnes Mae'r bryniau a'r mynyddoedd mawr Yn aros i'w gysgodi, A swyn grisialog hud a gwawr, Ar donau Afon Dyfi. Hawdd cofio'r adeg Ion yr awn, Yn ymdaith plant y pentte, Pan lenwid ein piserau'n llawn Gan bistyll y Felindre; Bum heibio'r pistyll ar fy hynt Gan oedi yc ei furmur, A chlywals g&n y dyddiau gynt Yn ei ddylifiad prysur. Er bod ym mbell o'm hannwyl fro, 'Rwy'n mynd yng nghwmni atgo, I hedd y pentre tlws am dro- Ar lawer hwyrnos eto Fy ymbilyw, pan ddaw i ben Fy oes, rhowch fi i huno Ym Mhennal bach, a ser y nen Yn gwylio'r llannerch honno. Penrhiwceiber. HUGH LEWIS.

0 Gadawodd Arglwydd L!angad- og gan' mil o bunnau at helpu gwaddoliadau'r Eglwys ym Myn wy fel gwel Esgob Llandaf yn oreu fer lleihau effaith Datgysylltiad. Ond cododd anhawster, oherwydd fod yr Eglwys heb ei datgysylltu, a gofynai'r ymddiriedolwyr am gyfarwyddid y llys. A oedd y gwaddol i'w dalu ar unwaith, neu ynte pan ddaw'r ddeddf i lawn rym? Dedfryd y llys oedd fod y can' mil i'w rhoi yn y War Loan. ar unwaith er budd yr Eglwys.

"Yr Eurgrawn Wesleaidd." AR WERTH Y Gyfrol gyntaf a gyhoeddwyd, sef 1909, hefyd 1910, 1912. 13, '14, '15, '16, '17, 18, '19, '20,'21, am ddau swllt y gyfrol. Costau cludiad i'w ychwanegu. Anfoner at- Miss REES. <" Medical Hall, Llanidloes. BUSINESS TO BE SOLD. tiKVI" NORTH WALES. DISPENSING CHEMIST, FAMILY, PHOTOGRAPHIC, &c. Takings £500. (might be doubled by pushing). Corner Shop & House, 3 Bedrooms, 3 Living Rooms, 2 Large Cellars, 2 Attics, 2 Lofts, & Small Handy Yard. Seaside Resort, most bracing beautiful country 7 miles from Railway Station (Pwllheli), Regular Motor Bus Convey- ance, etc., from Station. Apply to-W. G. WILLIAMS, The Pharmacy, PORT DINORWIC. ] Llyfrau Ail Law. BARGEINION. Rhodder A" ar yr amlen oddi- allan, a chyfeirier yr Archebion i— Rheolwr, "Y Gwyliedydd Newydd," Flint Mountain, Flint. A gawn ni ddeall y Beibl ? Gan y Parch Rhondda Williams wedi ei gyfieithu gan y Parch. Ivan T. Davies, Llanerfel. Cyn- hwysa chwech o benodau byw iawn,. yngoleu beirniadaeth a diwinyddiaeth ddiweddar ar Dduw, Rhagluniaeth, Bywyd Dyfodol, y Diafol, Gwefth y Beibl. Trwy'r Post 10 ceiniog. Bannau Ffydd Neu brif bwyntiau Cristionog- aeth yng ngoleuni Efengyl loan, gan Dr. H. Cernyw Williams. Cynhwysa benodau dyddorol ar Ffaith yr Ymgnawdoliad, Ar- wyddocad yr Ymgnawdoliad, Moeseg yr Efengyl, Cymeriadau yr Efengyl, &c. Cystal a new- ydd, Trwy'r post, 1/6. Rhyddid yr Ewyllys Traethawd ar Rhyddid yr Ew- yllys gan y diweddar Owen Williams, Carnarfon. Trwy'r Post, 10 ceiniog. Mewn rhwym- iad da. Gnosticiaeth a Agnosticiaeth Cyfrol wir alluog o Bregethau gan Dr George Salmon. Mae yn y gyfrol 18 o bregethau gwir uchraddol. Cystal a newydd. Pris cyhoeddedig 5/6; trwy'r Post 3/3. Christ and the Times Cyfrol o Bregethau gan yr Arch- ddiacon Sinclair. Pris cyhoedd- edig 3/6 trwy'r Post 2/ Cys. tal a newydd. Yr Hen a'r Newydd mewn Diw- inyddiaeth Gan y Parch D. Adams, B.A., ) Lerpwl. Cynhwysa benodau galluog a dyddorol ar faterion fel Preswyliad Duw yn y Cread Pechod yng ngoleuni Mewnfod- aeth Duw Athrawiaeth yr Ym- waghad; Teyrnas Dduw; Yr lawn; Yr Atgyfodiad. Cystal a newydd. Trwy'r Post, 1/10. Y Syched ant Dduw Darlith Davies gan y diweddar Barch Griffith Ellis, M.A., Bootle. Y mae hon yn ymdriniaeth feis- trolgar ar yr Athrawiaeth Grist- ionogol am Dduw yng ngoleu gwyddor, philosophi, a diwin- yddiaetl4 Oystal a newydd. Trwy'r Post, 2/2. Edifeirwch Darlith Davies gan y Parch W. Morris Lewis, Tyllwyd. Edrychir ar agweddau gwahanol y Gras. Cystal a newydd. Trwy'r Post, 1/10.. Yr Ymosodiadau ar y Beibl yn cael eu Beirniadu Gan y diweddar Dr. Spinther James. Tra yn cydnabod gwerth uchel beirniadaeth oleuedig a theg, y mae Dr. Sphinther James yn y gyfrol hon yn amddiffyn y Gair rhag yr holl ymosodiadau eithafol. v Newydd. Trwy'r Post 1/2. Aspiration and Achievement Cyfrol fechan o draethodau byr- rion, byw, ac awgrymiadol iawn gan Fredrick Atkins, cychwyn- ydd a chyn olygydd yr Young Man." Dyma rai o'r testunau What is it makes a man. "Siperfluous Young Men:' The Pious Prodigal." What is your Ideal." Playing the Fool."