Gwyliedydd Newydd

TIPYN 0 BOPETH. I Tywyllu yn enbyd y mae hi ynglyn a phapur. Y mae y new- yddiaduron y wlad oil bron yn codi eu pris eilwaith. Dyma fel y dywed perchenogion y Faner :— Yr ym dan orfod codi pris y Faner i ddwy geiniog y copi—trwy'r post, 2jc. Y rheswm yw. fod y Llywod- raeth yn gosod cyfyngiadau ar y cyfleriwad o bapur trwy y deyrnas, a hynny oblegid yr anhawsder i gael defnyddiau at wneud papur o wledydd tramor. Mae y Swydd. fa hon wedi ei chwtogi i hanner y cyflenwad blaenorol o bapur, tra y mae ei bris wedi myned i fyny dros/ chwe' gwaith mwy yr hyn oedd cyn y rhyfel; ac nid yw yn debyg ei fod eto wedi cyrraedd ei eithafnod. Nid yw y cam hwn o eiddo perchenogion y Faner ond yr hyn sydd wedi ei wneud, oherwydd yr un rhesymau, gan liaws o gy- hoeddwyr newyddiadurol eraill. Lleiheir maintioli y papyrau, a chynhyddir eu prisiau. Y mae yna deimlad cryf iawn wedi codi yn Canada yn erbyn y teitlau a'r urddau a wasgerir yn y Drefedigaeth, a rhoddir sylw man- wl i'r mater yn y Senedd yn fuan. Os gwaherddir hwy gan y Senedd, eithaf peth i'r rhai a'u carant fydd- ai dod drosodd i'r wlad hon. Y maeyma Lywodraeth sy'n medru eu creu a'u gwasgaru fel cawodau o beiswyn. Parheir, meddir, i fyned ymlaen gyda'r cynllun i sefydlu Swyddfa Iechyd. Yn sicr, dyma'r peth pwysicaf heddyw yng ngwleidiad- adaeth gartrefol Prydain. Nid pwnc y gellir ei ohirio hyd ddi- wedd y rhyfel mohono yn hytrach dylem frysio i'w setlo cyn delo heddwch, a gosod y peirianwaith i fyny erbyn y daw'r becbgyn adref o faes y tan. Mr W. J. Davies, Capel Betliania, Pentre, Fflinfc, a eiallodd fathodyn aur, a gwobr o bunt, mi gredaf, Arholiad Cyngor Dirwestol y Gogledd eieni. Dywedir fod cwmni newydd ei greu at weithio tair o chwarelau segur Arfon. Ni wn y manylion, ond gwn y bydd llu mawr o hqgiau'r glolyn ail anadlu awyr rydd mynydd a mor wrth glywed hyn o cbwedl felys. At dalu cyflogau ein seneddwyr a'n swyddogion gwleidyddol y^ flwyddyn nesaf, geilw y Cyfrifgyngor am £ 1,000, Ueihad o £ 3,495. Ty y Cyffredin, £ 279, 898, lleihad o £ 1,896 Swyddogion Ty yr Arglwyddi, £ 44,567, cynydd o £ 2,418. Daw cyflogaif Aelodau Seneddol i £ 211, 500. >*• Ar gyfer Gwasanaeth Ddirgelaidd (Secret Service) gelwir am £ 500,000 ar gyfer y flwyddyn 1918 19. Deallwn fod Mr Llewelyn Williams yn ffafrio symud i sicrhau Swyddfa i Gymru megis ag sydd gan yr Alban. Cred ef y byddai hynny yn gam tuagat hwyluso Ymreolaeth. Ni wrthodai Mr E. T. John na Major David Davies mo'u cefnogaeth i'r cais hwn, ond credant hwy y gellir cael rhagor. Hysbysir fod y Gynhadledd Wyddelig wedi dylod i benderfyniad ar bob pwynt, ac fod y cadeirydd—Syr Horace Plunkett-i dynnu allan adroddiad i'w gyflwyno i'r Gynhadledd dydd lau, Ebrill 4ydd.

BWftDD Y GOL. ALLAN o DDIFFYG GOFOD.-Tany. fron, Cenhadaeth Lancashire, Rhosddu, Ystumtuen, Shiloh.

FFLINT. I Nos Fercher, Mawrth 13eg, cynhal- iwyd cyngerdd mawreddog ym Mheniel gan blant y Gobeithlu. Daeth tyrfa iiosog ynghyd—y capel eang yn rhwyad lawn,-a'u tystiolaeth unol yn fawr ac yn fan oedd iddynt fwynhau eu hunain yn rhagorol. Yn sicr cafwyd eyfarfod penigamp. Yn y rhan gyntaf, canwyd âe adroddwyd a chafwyd action songs a chaneuon desgrifio gan niter o'r plant. Yn yr ail ran, perfformiwyd Operatta,' Cwmni dydd penblwdd," a bu yn llwyddiant perffaith. Swynwyd y gyn- ulleidfa fawr gan naturioldeb pwyslais, llais, ac ystum rhai o'r plant. Para- towyd hwy gan Miss Louie Lloyd, a diolchwyd iddi yn gynnes am ei Ilafur diflin a'i gwaith godidog. Cynorthwy- wyd hi i ofalu am y plant a gwerthu tocynau, &c gan nifer o chwiorydd ieuanc ffyddion eraill yr eglwys. Cyn- ygiwyd dioleb iddynt gan y Parch E. Bowen, a chefnogwyd gan Mr David Jones. Yn absenoldeb y Cadeirydd, Dr. J. H Williams, U H., arweiniwyd gan y Parch E. Ilowen. Cyn y diwedd, cyrhaeddodd y meddyg hybarch, a cbafwyd arait ■; a rhodd ganddo. Diolch- wyd yn gynnes iddo yntau.

PENYGROES A'R CYLCH. I Diolchwn i Gyngrhair Eglwysi I Rhyddion yr ardal am drefnu cynhad ledd i drafod ynghylch yr Ysgol Sul. I Bu hyn y Sadwrn diweddaf. Cafwyd I dau gyfarfod yn Soar, y Parch 1. H. Williams yn llywyddu yn y prydnawn. Traethwyd fel y canlyn,—" Hanes yr i Ysgol Sul," Mr W. Elias Williams, I Prudential; I. Achosion y dirywiad yn yr Ysgol," Mr T. W. Williams, I Gwynfa; I. Moddion i wella a diwygio yr Ysgol," Mr J. B Davies, Ysgol y Cyngor, Llanllyfni. Yn yr hwyr cym- erwyd y gadair gan y Parch W. Elias Williams. Cafwyd anerehiaiau fal y canlyn, Yr Ysgol Sul a'r cartref," Mr R. T. Roberts (swyddog presenoldeb) a'r Parch G. 0. Roberts (Morfin); Yr Ysgol Sul a'r eglwys," y Parch R. Edwards. Calwyd cyfarfodydd rhagor- ol. Talwyd y diolcbiadau gan Mr D. R. 0. Prytherch, M A., a W. Parry, Ysgol y Cyngor. Swynwyd y gynulleidfa yn fawr gan waith nifer o enethod ieuanc o. Llanllyfni yn canu, o dan arweiniad Miss Barlow Pritchard, A.T.C.L.

BUSINESS TO BE SOLD. NEVIN, NORTH WALES DISPENSING CHEMIST, FAMILY, PHOTOGRAPHIC, &c. Takings £ 500. (might be doubled by pushing). Corner Shop & House, 3 Bedrooms, 3 Living Rooms, 2 Large Cellars, 2 Attics, 2 Lofts, & Small Handy Yard. Seaside Resort, most bracing beautiful country 7 miles from" Railway Station (Pwllheli), Regular Motor Bus Convey- ance, etc., from Station. Apply to-W. G. WILLIAMS, A The Pharmacy, PORT DINORWIC. Llyfrau Ail Law. BARGEINION. Rhodder A ar yr amlen oddi- allan, a chyfeirier yr Archebion i— Rheolwr, "Y Gwyliedydd Newydd," Flint Mountain, Flint. A gawn ni ddeall y Beibi ? Gan y Parch Rhondda Williams wedi ei gyfieithu gan y Parch. Ivan T. Davies, Llanerfel. Cyn- hwysa chwech o benodau byw iawn, yngoleu beirniadaeth a diwinyddiaeth ddiweddar ar Dduw, Rhagluniaeth, Bywyd Dyfodol, y Diafol, Gwerth y Beibl. Trwy'r Post 10 ceiniog. Bannau Ffydd Neu brif bwyntiau Cristionog- aeth yng ngoleuni Efengyl loan, gan Dr. H. Cernvw Williams. Cynh-wysa benodau dyddorol ar Ffaith' yr Ymgnawdoliad, Ar- wyddocad yr Ymgnawdoliad, Moeseg yr Efengyl, Cymeriadau yr Efengyl, &c. Cystal a new- ydd. Trwy'r post, 1/6. Rhyddid yr Ewyllys Traethawd ar Rhyddid yr Ew- yllys gan y diweddar Owen Williams, Carnarfon. Trwy'r Post, 10 ceiniog. Mewn rhwym- iad da. Gnostlciaeih a Agnosticiaeth. Cyfrol wir alluog o Bregethau gan Dr George Salmon. Mae yn y gyfrol 18 o bregethail gwir uchraddol. Cystal a newydd. Pris cyhoeddedig 5/6; trwy'r Post 3/3. Christ and the Times Cyfrol o Bregethau gan yr Arch- ddiacon Sinclair. Pris cyhoedd- edig 3/6 trwy'r Post 2/ Cys- tal a newydd. Yr Hen a'r Newydd mewn Diw- inyddiaeth Gan y Parch D. Adams, B.A., > Lerpwl. Cynhwysa benodau galluog a dyddorol ar faterion fel Preswyliad Duw yn y Cread Pechod yng ngoleuni Mewnfod- aeth Duw Athrawiaeth yr Ym- waghad; Teyrnas Dduw; Yr lawn; Yr Atgyfodiad. Cystal a newydd. Trwy'r Post, 1/10. Y Syched am Dduw Darlith Davies gan y diweddar Barch Griffith Ellis, M.A., Bootle. Y mae hon yn ymdriniaeth feis- trolgar ar yr Athrawiaeth Grist- ionogol am Dduw yng ngoleu gwyddor, philosophi, a diwin- yddiaeth. Cystal a newydd. Trwy'r Post, 2/2. Edifeirwch Darlith Davies gan y Parch W. Morris Lewis, Tyllwyd. Edrychir ar agweddau gwahanol y Gras. Cystal a newydd. Trwy'r Post, 1/10. Yr Ymosodiadau ar y Bsibi yn cael eu Beirniadu Gan y diweddar Dr. Spinther James. Tra yn cydnabod gwerth uchel beirniadaeth oleuedig a theg, y mae Dr. Sphinther James yn y gyfrol hon yn amddiffyn y Gair rhag yr holl ymosodiadau eithafol. Newvdd. Trwy'r Post 1/2. Aspiration and Achievement Cyfrol fechan o draethodau byr- rion, byw, ac awgrymiadol iawn gan Fredrick Atkins, cychwyn- ydd a chyn olygydd yr Young Man." Dyma rai o'r testunau What is it makes a man." SJperfluous Young Men. The Pious Prodigal." "What is your Ideal." Playing the Fool."

ymlaen yn ddi baid i'r de o'r Somme, lley mae'r Germaniaid wedi ymdrechu'n oler i dorri cysylltiad y byddineedd Cyngrlie'riol. Y mae'r Prydeiniaid, y Ffrancod a'r Americaniaid yn ymladd yn galed, ac wedi gwrthsefyll yn ddewr yr ymosodiadau parhaus e eiddo adranau newydd y Germaniaid, a gwnaetharfc wrth-ymosodiadau. Y mae'r gelyn wddi ennill ychydig yn rhagor o dir, yn •cynnwys Roye a Noyon, ond y mae wedi costio'n ddrud iddynt, ond y mae'r Cyngrbeiriaid yn parhau yr un mor gadarn ag erioed. Y mae'r ymladd ar y ff rynt Brydeinig iIr gogledd o'r Somme wedi marweiddio gryn dipyn, felly, nid oedd ond man ysgarmesoedd lleol ddoe. Y mae eiu milwyr wedi sefydlu eu hunain mewn safleoedd newyddion ar hen linell 1916. Y mae trydedd ran y byddinoedd Germanaidd ar y ffrynt orllewinol wedi bod yn ymladd. Dyw- edir fod adgyrnerthion Prydeinig a Ffrengig yn parhau i ddod i'r lliuell. Hawlir yn yr adroddiadau German- aidd fod eu byddinoedd wedi croesi'r Ancre a'r Somme wedi trechu byddin oedd cryfiop, ac we i meddiannu canol- fannau pwysig. Dywedir fod yr ysbail yn cynnwys 963 o ynnau, a thros 100 o dancs, ond ni chyfeirirat nifer y carch- arorion. Dydd lau Y mae'r sefyllfa ar y ffryntorllewinol yn fwy sefydlog. Parha ymladd ffyrnig ar hyd y ffrynt, ond ychydig o gynnydd a wnaeth y gelyn, ac y mae safle yr ochrau gwrthgyferbyniol ychydig yn well nag oedd y dydd blaenorol. Y mae ein mil wyr wedi ymladd yn ddewr yn erbyn rhif Iluosooach. Y mae'rj brwydran wedi bod yn ffyrnig iawn i'r de o'r Somme, lie nad yw'r Germaniaid hyd yn hyn wedi rhoddi fyny'r gobaith o dorri adwy rhwng y llinellau Prydeinig a Ffrengig. Y mae eu hymdrechion mwyaf wedi cyahyddu'n raddol. Dilynyd gan ymosodiadau parhaus nos a dydd. Defnyddiwyd adran o'r Guards gan y gelyn ymhlith byddinoedd mawr cryfion yn ymyl Bucquay. Llwyddasant i roddi eu troedi lawr yn Ablaizville, ond yrobobmtlwn y maa'r.doll ar fywydau wedi bod yn drwm. Ildiodd y llineil mewn rhai lleoedd, ymosodiadau. Rhwng yr Ancre a'r Somme gwnaeth y Germaniaid ymosodiadau o'r newydd ar ol ychydig seibiant wedi cyrraedd i Albert. Llwyddasant i symud ymlaen i'r gogledd a'r de o'r dref, ond curwyd hwy'n ol yn ddilynol i'w manau cych- wynol. Curwyd yn ol eu hymdrech i symud ymlaen o Albert. I'r gorllewin o Roye bu'r Ffrallcod mewn brwydrau celyd, a gorfodwyd hwy i aberthu ychydig dir, ond y maent yn ymladd gyda dewrder anarferol, ac adgyfet thion yn eu cyrraedd. Dywedir yn swyddogol o Moscow fod Odessa wedi ei gymed o ddwylo Ger- maniaid gan gyd-fyddinoedd y Bolsheviks a'r Ukraine, ar ol brwydro ffyrnig pryd y cs merodd y Lynges Rwsiaidd <fn y Mor Du ran. Y mae milwyr Soviet hefyd yn hawlio eu bod wedi llwyddo mewn lleoedd ereill yn yr Ukraine. Dywedir fod Hindenburg wedi llacio yn ei ymdrechion yno mewn trofn i gael milwyr yn y gorllewin. Y mae Llynges Rwsia wedi bombardio porth- ladd Suklium Kale, i'r gogledd o Batum, yn y Caucasus, yr hwn Ie yn ol pob golwg sydd yn moddiant y Tyrciaid. Dydd Sadwrn Aeth diwrnod 'arall o'r frwydr fawr heibio heb ddwyn y Germaniaid ddim ymhellach ymlaen ar eu hynt. Y mae yn wir fod ein llineil ni i'r de o'r Somme ychydig yn fwy gorilewinol na'r dydd blaenorol, ond y mae hyn yn llai o fantais i'r gelyn nag o gynorthwy i ni, yn gymaint ag fod ein safle yn awr yn linell mwy unionsyth a'r Ffrancod ar ein de. I bob amcan.a phwrpas y mae ffrynt yr ymladd fel ag y mae wedi bod am y tri a'r pedwar diwrnod diweldaf, canys os ydyw y gelyn ychydig gan- oadd o lafcheni yn nes i Amiens mewn un man, y maenfe wedi colli tir ir gogledd o'r Somme, wedi metbu a gwneud cynnydd yn Arras nag Albert, ac ar y ffrynt Ffrengig wedi ceisio'n ffyrnig, ond yn ofer, adenill y pentref- ydd a gollwyd ganddynt ddeuddydd yn Ol. Hawlia'r Germaniaid fod yr ysbail a. ddaeth i'w meddiant er dechreu y frwydr yn cynnwys 70,000 o garcharor- ion. a 1|100 o ynnau. Llwyddodd yr ehedwyr Prydeinig i ollwng dwy dunnell ar hugain o bombs a thaniasant 100,000 o rounds o'r gwn- beiiiannau ar fyddinoedd y gelyn.