Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

4 articles on this Page

Advertising

Y Rhyfel o Ddydd i Ddydd.

TRYSORFA'R " GWYLIEDYDD NEWYDD."

LLOFFION DI-RWLSTOL.

News
Cite
Share

LLOFFION DI-RWLSTOL. Bu dadl ddyddorol ar Wahardd- iad yn Nhy y Cyffredin yr wythnos djiweddaf. Yr ym yn ddyledus i'r "Goleuad" am y crynhodeb can- lynol:— Cynhygiodd Mr Dunman Millar welliant i'r Anerchiad, yn gofidio nad oedd son am waharddiad yn Araith y Brenin. Yn ei araith, rhoddodd Mr Millar engraifft o'r hyn sydd yn digwydd. Glaniodd 75,000 o gistiau (cases) o gin yn y wlad hon o Holland. Cludwyd hwy wedyn gyda'r tren i borthladd arall yn y wlad hon, ac oddiyno anfonwyd ef i'r Congo-i ddyrch- afu a diwyllio moesau'r brodorion, y maea ddiameu. Clu lai un Hong bedair mil ar ar d^z^rr cistiau hyn, a chvtnerai ddeg ar hugain o ddyriion i'w dad- lwytho. Dywedodd Mr Millar fod gwr oedd yn edrych ar y peth yn dweyd ei fod yn credu fod ar y gweithwvr gywilydd o'u gwaith. Ond nia iddynt hwy y mae'r cywilydd i'r wlad sydd yn goddef y fath beth ar y fath adeg. Cefnogwyd y cynygiad gan y Major David Davies, ymhlith ereill. Soniodd ef yn arbennig am agwedd yr Unol Dalaethau a Chan- ada ar y mater. Yr oedd teirnlad cryf yn y gwledydd hynny, ar y rhai yr ydym yn dibynu i'r fath raddau ar ein bwyd, na ddylem ni yma wastraffu defnydd bwyd ar wneud diodydd meddwol. Dywed- odd Major Davies: The people of America and our fel- low citizens inGanadalook with horror on the spectacle of their young men coming over to this country,after hav- ing lived under condition of total abstineuce during months of training, and then fiading themselves in a coun- try where the sale of liquor goes on unchecked. Siaradwydhefyd gan Syr Herb- ert Roberts, Cadeirydd y Blaid Gymreig. Gofynai ef am i'r Llyw- odraeth roddi cyfle i ryw ran o'r wlad—enwodd Gymru-i roddi ei llais yn bendant o blaid neu yn erbyn gwaharddiad yn ystod y rhyfel. Ceisiodd Mr Clynes druan amddiffyn y Llywodraeth, yn ben- naf trwy osod prif faich y cyfrifol- deb ar ysgwyddau'r gweithwyr. Mewn ateb i'r ddadl fod llongau yn cludo 600,000 o dunelli o rawn er mwyn gwneud diodydd medd- wol bob blwyddyn, dywedodd fod y gweithwyr yn gofyn pa sawl llong oedd yn cludo addurniadau drudfawr a defnyddiau gwisgoedd costus? Tipyn yn anffodus oedd y ddadl, canys cododd Mr Runciman i ddywedyd fod cludiad pob un o'r nwyddau hyn wedi ei wahardd ers llawer dydd, ac os cludid hwy o gwbl nid ellid gwneud hynny ond o dan drwydded y Llywodraeth.