Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
Safle Gleinidogionlesleaidd…
Safle Gleinidogionlesleaidd Cymreig ynglyn a Phryaiant y Fasnicb, Feddwol. Mr Gol. Oni bai fod y Parch Thomas Hughes wedi gofalu dodi ei gyfeir. iad yn niwedd ei lythyr dan y pen- awduchod yn y rhifyn diweddaf o'r G.N., amheuwnybuasai gwro'i safle yn ymofyn am, ragor. o oleuni ar fy atebiad i'w gwestiwn yr wythnos cynt. Da gennyf had y w, yn ol ei arfer, wedi codi ysgyfafn- pgod dirif, a'i fod y tro hwn wedi cyfyngu ei sylw, am unwaith, i'r prif bwnc mewn dadl ar hyn o bryd. Er ei ateb unwaith eto yn unionsyth a chlir, newidiafffurf fy atebiad. 1. Cynhadleddau h llechwraidd." Haera Mr Hughes fod Cynhadledd Llandrindod yn gyhoeddus. Cy- hoeddwyd hi am wythnosau trwy gyfrwngy wasg, a hysbyslenni, a channoedd o gylchlythyrau. Fe'i cynhaliwyd mewn neuadd gy- hoeddus liw dydd goleu. Ni chel- wyd dim." Ond pan ofynodd yr Athro T. A. Levi amdocyn i fynd i'r Gynhadledd gyhoeddus, fe'i gom- eddwyd. Ebai Mr A. F. Harvey, un o'r trefnwyr, This is not a public conferenceMewn llythyr blaenorol, ytnffrostia Mrflughes yn ei fedr fel Rhesymegwr. Yn awr, os nad oedd y Gynhadledd yn gyhoeddus, pa fath ar Gynhadledd ydoedd ? Geilw Mr Hughes fi yn un o'i lythyrau yn Inquisitor Gen- eral-(Grand Inquisitor a feddyliau wrth gwrs), a sawra y term yn gryf o Jesuitiaeth. Fodd bynnag, y mae cynnal cynhadledd mewn man canolog yng Nghymru, dan yr enw o gychwyn mudiad Dirwestol (?) Cenedlaethol, a gomedd caniatau Cymro a glr ei wlad, ac yntau yn weithiwr difefl ymhlaid Dirwest am flynyddau, yn sawru yn gryi o ddull y Jesuitiaid o gario allan eu cynlluniau. 2. Perthynas Mr Lloyd George a'r Gynhadledd. Os darllennodd Mr H. y Monthly Notes y cyfeiriais atynt, rhyfeddaf ato yn meiddio dweyd fod y defnydd a wnes o'r difyniad yn gamarweiniol. Dyma'r Mokthly Notes" o fy mlaen. Dechreua y rhagarweiniad gyda "The Prime Minister in his replies to the deputations, &c. a chyfeirir ato chwe gwaith yn y rhagymad- rodd byr'hwn. Am y difyniad, dyma y geiriau yn Gymraeg Er 'hynny cymerwyd cam pendant i g-yflawni dymuniad y Prif Weinid- og trwy gynnal Cynhadledd Gen- ediaethol yn Llandrindod i gych- wyn Ymgyrch Genedlaethol Cym reig, &c." Beth a feddylir wrth "ddymuniad" y Prif Weinidog? Ni ofynaf i Mr H. gyhoeddi y cylch lythyr cynnull y sonia am dano, ond byddai yn ddyddorol gwybod a sonir am Mr Lloyd George ynddo o gwbl. Y mae llawer o ddirgelwch ynglyn a rhai o symudiadau Mr Lloyd George yn ystod y ddwv flynedd diweddaf, ond y mae ei gysylltiad a Phryn iant y Fasnach yn eitha hysbys. Cyfeiriwyd ato yn y llythyr anfon- odd Mr Herbert. Lewis, A.S., i Gyn- hadledd Llandrindod, ond gan fod copi o'r llythyr hwnnw gan Mr H., ni threthaf eich gofod Mr Gol. Nis gwn am neb heblaw Mr Hughes a wad y berthynas, ac nid yw y Prif Weinidog ei hun wedi ceisio gwadu ei dadogaeth i'r trychfil anhymig ac anfad. Os myn Mr H. daeru, taered, ond gryn gamp fydd iddo wrthbrofi y ffaith, er cystal rhesym egwr y tybia ei hun. Fytji yn bur, I Yr Eiddoch, I W. RICHARD ROBERTS.
Y Rkyffil o Ddydd i Ddydd.
Y Rkyffil o Ddydd i Ddydd. Dydd Llun, Chwefror 11. Dywed teligram Almaenaidd swydd- ogol fod yr Almaen, Awstria, a'r Ukraine, talaeth De Rwsia, sydd wedi cyheeddiei hun yn weriniaeth annibyn- tnol, wedi arwyddo cytundeb heddweh. Golyga hyn, yfmae'n debyg, agor ystorfa o fwyd i'r Almaen, ac, yn enwcdig, i Awstria. Dywedir yn yr Echo de Paris nad ydynt yn eredu yn Ffraine fod y German- iaid yn debyg o wneudyrymosodiad bygythiedig, ae mi synnent pe bai'r Ger- naaniaid yn oyflwyno ultimatum i'r Cynghreiriaid ar yr un llinellau a'r un gyflwynodd Mackenson i Rumania. Dywedir yn nheligram Reuter fod Mack- enson, yn enw Llywodraeth Germani, wedi anfon ar y 6ed eyf., deligram i Bywodraeth Rumania, yn rhoddi ped- wardiwrnod iddynt i ddod i drafod hedd- weh. Oyfarfu Cabinet Rumania, mewn canlyhiad, ac ar ol hir drafod eyflwyn- asaant eu hymddiewyddiad i'r Brenin, a derbyniodd yntau hynny. Dydd Mawrth. Dywed gohebydd o Ffraingc fod tanbelennu ffyrnig wedi cymeryd lIeyn Alsace. Gwnaed amryw ruthriadau llwyddiannus gan y Brydeiniaid arsafle- oedd y gelyn. Dywedir fod ystormydd ffyrnig yn erynhoi ar y ffrynt Gorllewinol, ac fod y Germaniaid yn gwneud parotoadau hal- aeth ar, gyfer yr ymosodiadau nesaf. Amcangyfrifir fod nerth y gelyn oddeutu tair miliwn. Dywed adroddiad swyddogol o Best Litovsk fod Trotsky wedi gwneud dab- ganiad i'r perwyl fod Rwsia yn awr allan o'r rhyfel gyda Germani a'i chyd-bleid- iau, er nad oes cytundeb ff urfiol o hedd- woh wedi ei arwyddo. Y mae, hefyd, wedi cyhoeddi gorchymyn fod byddin oedd Rwsia i gael eu rhyddhau. Y mae telerau Germani ag Ukraine yn cynnwys agor cysylltiadau masnachol rhwpg y gwledydd, rhyddhau y carchar orion rhyfel, a gwneud i ffwrdd ag at- daliad am golledion rhyfel. Dydd Mercher Parthed Rwsia y mae newyddiaduron Germanaidd ynlled amheus o'r hedd- weh," a dywedant nad oes gan Germani y sicrwydd lleiaf parthed gweithrediadau dyfodol y Bolsheviks- Parha'r cythrwfl yn Finland. Dyw- edir fod y White Guards wedi croesi'r rhew i'r Aaland Islands, ag y disgwylir brwydr yno gyda byddinoedd Rwsia. Dydd Iau Gwnaed dau ymosodiad llwyddianus gan filwyr Canada, un yn ymyl Hargi- court a'r Hall yn ymyl "Hill 70, i'r gogledd o Lens. Lladdwyd amryw Germaniaid mewn brwydr ar faos agor- ed, a bombiwyd nifer mawr o dug-out Y mae'r llinell Brydeinig yn Itali wedi cael ei hymestyn. Ar hyn o bryd y mae yn oyrraedd o Montello Ridge am rai milltiroedd i'r dwyrain o Nervesa ar hyd y Piave. Y mae'r Italiaid wedi llwyddo i atal ymosodiad arall o eiddo'r gelyn yn y rhanbarthau mynyddig. Llwyddodd ehedwyr Awstralaidd i wneud ymosodiad llwyddiannus ar ffordd haearn Hedjajz, 80 milltir i'r gogledd o Maan, a pharha bydddinoedd Arabaidd Brenin Hedjaz i ymosod ar yr un llinell gyda llwyddiant mawr. Dywed teligram o Berlin fod Macken- sen wedi bod yn ymohebu a'r Ruman ian Army Comma ar y cwestiwn o I barhau y cad oediad ar y firynt Rws- iaidd. Er pan ddeuwyd i gytundeb I heddwch a'r Ukraine dywedir fod hyn yn ded yn angenrheidiol, gan fod y cad- oediad a arwyddwyd rhwng y Rwsiaid ar y ffrynt Rwsiaidd wedi dod i ben. Gwedir fod Mackensen wedi anfon rhyb- udd i Rumania. Y mae gwasg Germani yn ochelgar iawn yn beirniadu anerchiad yr Arlyw- ydd Wilson i'r Cyngres, ond gwrthwyn- eba y syniad o ymostwng i Dribunlys heddwch. Dywedir o Rhufain fod y Pab yn "can- fod had eu beddweb yn blaen-darddu," a disgwylia ateb buan y Galluoedd Can- olog i wahoddiad yr Arlywydd am heddwdh eyfiawn, Cristionogol, a phar- haol. Y mae'r adroddiadau wythnosol swyddogol am y Uongau a suddwyd yn ystod yr wythnos ddiweddaf yn uwch na'r wythnosau cynt. Suddwyd 13 o loogau tros 1600 o dunelli, 6 o dan hynny, a 3 o gyehod pysgota. Dydd awener. Y mae y Ffraiacod, yn eael eu eyn- orthwyo gan gyflegrau yr America, wedi llwyddo i feddiannu un o safleoedd y Germaniaid yn Champagne. Gwnaeth milwyr Canada ruthr llwyddiannus arall yng nghymdogaeth Lens. Dywedir fod Germani yn gweithio yn ddiwyd i rannu Belgium se i gyhoeddi Flanders yn dalaith annibynnol- Mae eryn brotest ymhlith y Belgiaid, meddir, yn erbyn y syraudiad, a dywedir fod tri o Farnwyr Brussels wedi, eu carcharu gan y Germac iaid. Dywedir fod yna dywallt fewaed wedi bod yn Antwerp a Brussels. Dydd Sadwm Gwnaeth nifor o longau Germanaidd ruthr ar ein llongau oedd yn patrolio yng Nghulfor Dover am un o'r gloch bore ddoe. Llwyddasant i suddo saith Driffter ag un Trawler, a dihangasant cyn i'n llongau Uynghesol ni ddod i wrthdarawiad a hwy. Mae'r fyddin Brydeinig ym Mhales- tina wedi ymestyn ei llinell ddwy filltir ar ffrynt o chwe milltir yng nghymdog- aeth pentref Mukhmas (lIt milltir o Jerusalem). Ychydig o wrthwynebiad wnaed gan y gelyn. Nid oes hyd yn hyn unrhyw olwg am doriad y storm Germanaidd fygythiedig ary ffrynt Orllewinol, ond yr oedd y cyflegrau yn fwy prysur ddoe ar y linell Prydeinig yng nghymdogaeth Arras a Cambrai, ae hefyd yn ymyl Lens ac Ypres; ac yn erbyn y Ffrancod ar y Meuse, yn Woevre, ac yn Alsace.
[No title]
Cynhelir cyfarfod o Gyngor y Cyngrair Rhyddfrydig Cened- laethol yn Derby, Mawrth 22, i ystyried y rheolau yn wyneb y cyfnewidiadau a wneir gan Ddeddf yr Etholfraint. Gwahoddwyd Mr Asquith, fel arweinydd y blaid, i fod yn bresen- nol. a bydd iddo anerch y cynrych- iolwyr yng nghyfarfod y pryd- nawn. Ym Mawrth y cynhelir Cyfarfodydd Blynyddol Cyngrair yr Eglwysi Rhydd- ion eleni, a hynny yn Llundain, cyfyngir hwy i ddiwrnod a hannef. Dechreuir ganol dydd dydd Mawrth, a therfynir prynhawn Mercher fel ygall y cynrych- iolwyr i ddychwelyd gartref y noson houno..
Advertising
Llyfrau Ail- Law. BARGEINION. Rhodder A ar yr amlen oddi- allan, a chyfeirier yr Archebion i- Rheolwr, "Y Gwyliedydd Newydd," Flint Mountain, Flint. ;— — l*j 1. J il Nodiadau Herber Sef Detholion o'r Nodiadau Misol byw, craff, ar wahanol bynciau i'r Dysgedydd gan v diweddar Barch Herber Evans, D.D. Addefir fod y Nodiadau hyn ymhlith y pethau goreu a ddaeth o law Herber erioed Y gyfrol cystal a newydd. Pris cyhoeddedig 3/6 trwy'r Post 2/- Pethau Newydd a Hen Gan Mr Delta Evans (Dewi Hir- addug), Llundain: cyfrol werth- fawr iawn o draethodau, Moes. egol, Llenyddol, a Beirniadol. Cystal a newydd. Pris cyhoedd- edig 2/6; trwy'r Post 1/8. Holwyddorydd Diwinyddot Dr. Pope Cyfeithedig gan y Parch T. J. Pritchard. Cyfrol ddestlus o 494 o dudalennau, ac yn newydd hollol. Pris cyhoeddedig, 10/6 trwy'r Post, 4/6. Yr oedd Dr. Pope yn un o ddiwinyddion gall- uocaf y wlad, ac rhai cyfeithiad Mr Pritchard yn feistrolgar a chlir, Cyfamod Heddweh Cyfrol wych iawn o bregethau gan hyodl a chryf Dr. Marvin R. Vincent, Pris cyhoeddedig 51-, cystal a newydd; trwy'r Post 2/4. Mae'r gyfrol hon yn awr yn brin. Gnosticiaeth a Agnosticiaeth Cyfrol wir alluog o Bregethau gan Dr George Salmon. Mae yn y gyfrol 18 o bregethau gwir uchraddol. Cystal a newydd. Pris cyhoeddedig 5/6; trwy'r Post 3/3. Hwfa Mon Dan olygiaeth Mr W. J. Parry, Bethesda Cyfrol Goffa am yr hen wron" Eisteddfodol. Ceir ysgrifau ynddi fel y canlyn Hwfa fel Cymeriad Cymreig- Parch Rhys J. Huws; Fel Bardd yrft Mesurau y Cyng- hanedd-Elfed Barddoniaeth Rydd Hwfa—J. T. Job; I Fel Eisteddfodwr—Gwylfa. Ceir yn y gyfrol bigion o gyn- hyrchion y Prif Fardd enwog. Pris cyhoeddedig 3/6; trwy'r Post 2/3. By the River Chebar Myfyrdodau ar Lyfr Ezeciel gan y Parch Elfed Lewis. Y mae gwelediad cyfriniol a barddonol Elfed ar ei oreu yn y gyfrol hon. Mewn cyflwr da. Pris cyhoedd- ig 3/6 trwy'r Post 2/3, The Ideal Life Bywyd, ynghyda detholiad o Bregethau neu Areithiau y di- weddar Proff. Drumond, wedi eu hysgrifennu a'u golygu gan Mr Robertson Nicoll. Mewn cyflwr da. Pris cyhoeddedig 6/- trwy'r Post 3/3. Christ in the Wilderness Tair ar ddeg o benodau yn ym- drin yn feistrolgar a diddorol gyda Themtiad yr Arglwydd lesu yn yr Anialwdh," gan y Parch. L. H. Wiseman. Mewn cyflwr da. Tr'wy'r post, 1/10. Christ and the Times Cyfrol o Bregethau gan yr Arch- ddiacon Sinclair. Pris cyhoedd- edig 3/6; trwy'r Post 2/. Cys. tal. a newydd.
Y Diweddar Barch. T. J. Pritchard…
tu yma i'r lien. Gwnaethai ychyci I ig fisoedd o gystudd Ola WI" ol difrifoi aino. mddanghosai ifod bron wedi curio ymaith yn llwyr, ac amlwg ei fod yn rhy wan i ddal rhyw lawer yn hwy. Ni allai ond sibrwd ei eiriau. Ond cawsom ymgom led faith, yr hon rodd odd beth tawelwch i'w feddwl. Ac ar y terfyn cododd ei law fechan, deneu i fyny, ac edrychodd i fyny, gyda'r olwg o wir barched- igaeth a hyder oedd mor naturiol, a dyna ddywedodd, Wel, Humphreys bach, sut bynnag y daw hi, mae hi yn all right. 'Does yma ddim pryder." Y dydd y daeth ei ymollyngiad, clywsai gan rywun fy mhrofedig aeth bersonol ym marwolaeth fy mrawd, a'r gair olaf a ddeallwyd ganddo oedd gair o ddymuniad ar iddynt anfon llythyr o gydymdeim- lad a mi. Fy hen gyfaill annwyl! Tynerwch ei galon oedd y peth amlycaf i'r diwedd. Dyddaned Duw y weddw alarus, a gwarchod- ed dros ei fachgen oedd fel canwyll ei lygad. Diddaned ei frawd, sydd bellach yn unig o'r tri, a'i deulu a'i chwaer oedd mor annwyl ganddo. Llanwed yn yr eglwys a'r weinidogaeth, i ba rai y perth- ynai, bob bwlch a wnaeth trwy ei alwad ef oddiwrth ei waeth at ei wobr.