Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
LLYTHYRAU Y MILWf E,
LLYTHYRAU Y MILWf E, OR DWYRAIN. ] Dyddorol i'ch darllenwyr hwyr- ach fydd y llythyr hwn a dder- bvniais oddiwrth y Parch T. Gabriel Hughes, B.A., o El Arish. —E.R.] F'annwyl Gyfaill, Yn ol f'ad^ewid dyma ymgais i draethu tipyn o'm hanes am chwe mis yn EI Arish. Y mae pentref o'r enw rhyw ddwy neu dair mill tir o'r orsaf-gorsaf yw hon a wnaed gan ein bechgyn ni. Ei Arish y gelwir yr boll gylch Anodd yw deall ystyr y gair. Mewn dyddiadur y dydd o'r blaen gwelais 'Arish' yn gyfystyr al "limber of a gun, ond nis gwn pam os mai dyna ystyr yr enw Mae ar ffin naturiol Palestina a Sinai ar Ian Wadi El Arish. Cyfei- rir at hon yn y Beibl, a nodir hi ar fapiau Beiblaidd fel The brook or the river of Egypt. Wrth gwrs nid y Nile a elwir wrth yr enw yna. Y mae i El Arish hanes dyddorol. Sonir am dani yn hanes ambel! Pharo ymhell bell cyn geni Crist, ac fel y-dywed Ellis Lewis yn ei lythyr i'r G.N. yn ol traddodiad yma yr arhosodd y teulu sanctaidd a hwy yn ffoi o wydd Herod i'r Aifft. Nid yw heb ei hanes mewn cysylltiad a milwyr y groes. Bu Napoleon hefyd yma ac y mae iddi hanes yn y rhyfel yma. Nid oes rhydjid i fynd i mewn iddi a methaisgael 'permit y tro diw- eddaf y gofynais am un. Disgwyl- iaf gael cyfle i fynd iddi rhyw drd Mae yma mosque hardd ac ysgol i'r plant ac edrycha'n brydferth o'r lle'r wyf ynddo'n awr. Bedawin yw'r trigolion ac ant ar deithiau dros yr aniaiwch ar eu camelod, Yn y Wadi y mae gerddi lawer, a dyddorol yw mynd i lawr f weld y trigolion yn trin yr ardd. Mae yno pob matb o lysiau yn tyfu yno -tomatoes, vegetable marrows, a'r cyffelyb. Yn ymyl yr ardd y mae ffynnon a dyfrheir yr ardd ohoni. Codir y dwr mewn hen tin petrol a tywalltir ef i gafn ac o'r cafn rhed i lawr sianel ar ol sianel. Y mae'r sianelau hyn yn frith draph lith drwy'r ardd. Dyma ddull hwylus iawn i ddyfrhau mewn gwlad fel hon. Yn y Wadi gwelir coed mawr uchel—coed y palm- ( wydd. Gwelais hwy ynyr haf yn drwmlwythog, ac yn plygu eu pennau i'r llawr nes peri i ddyn feddwl eu bod yn ymgrymu mewn defosiwn i'r Hwn a rydd bob ffrwyth. Yma a thraw gwelir coed ffigys. Eisteddais ynghanol un unwaith achymerodd fy nghyd ymaith, Cymro o gyfeiriad Llan- beris, snap ohonof. Ni fedraf ddweyd imi eistedd "dan fy ffig- ysbren fy hun." Aç er fod yr un rhybudd yma ynglyn a choedffigys ag oedd ynglyn a'r pren arall yn Eden, rhaid cyfaddef mai'r un yw'r natur ddynol o hyd, a thorrir y gorchymyn. Nid oes gennyf lawer o awydd ffigys, ond meddyliais y carwn fwyta un oddiar y goeden. Yr oedd digonedd o honynt a gwelais ami ijrfigys ir yn syrthio i'r llawr. Rhed yr afon i'r mor,—y Mor Canoldir. Deallaf mai ei enw yma yw Mor Groeg. Dywedir mai epil y Philistiaid yw'r trigolion hyn. Sut bynnag am hynny nodir y wlad yma ym y mapiau Beiblaidd fel The land of the Philistines." Gwisgant yn debyg i'r hen bobl oedd yma ers talwm. Mae rhai yn grand ofnadwy, a'r Heillyn gwisgo hen sach. Doniol iawn yw gweld ambell uri o honynt a rhyw gerpyn o eiddo Tomi a adawyd ar ol ganddo. laith y bobl yma yw'r Arabaeg. Perthyn i'r teulu Semit- aidd. Ysgrifennir hi yn chwithig i'r eiddom ni. Mae ynddi lawer gair yn hollol yr un fath a'r Heb raeg ac y mae llawer tafodiaith ynddi. Gwahanol yw tafodiaith yr Aifft ag eiddo Syria, ond cym- ysgfa o'r ddwy yw tafodiaith El Arish. Mae i'r mwyafrif o'r cydsein- iaid bedair ffurf, yn dibynnu ar le'r cydseiniaid mewn gair. Gwahanol yw ffurf y gydsain os yn nechreu gair i'r hyn yw yn niwedd gair, a gwahanol drachefn os yn y canol. Yr un ffurf sydd i'r ferf yn yr amser presennol a'r dyfodol megis Ktub. Mae eisoes lawer o eiriau Arabaeg yn yr iaith Seisnig, megis Alkali, Algebra, Admiral, ond yn sicr fe ddaw'r bechgyn a llawer ohonynt eto adre gyda hwynt. Dyma rai o eiriau newydd i'r iaith Seisnigfeli is (money), bakshish (rhywbeth am ddim) —mae ystyr hwn yn eang iawn bint (girl) yr i yn fer fel y gair bin, imshi (go away) Defnyddir hwn yn gyffredin gan y bechgyn megis —" They imshied him am "They sent him away," "I am going to be imshied tomorrow," h y., discharched from hospital," wal- ad (lazy), ma fish,' nothing, Kweis Ketir (very good), mush Kiveis (no good). Dyma rai o'r geiriau mwyaf cyffredin y mae'r bechgyn wedi eu pigo, ac yn eu defnyddio bron bob dydd wrth siarad a'l gilydd. Cefais amser prysur iawn drwy'r haf a bum mewn cyffyrddiad a bron bob Division oedd ar y frynt. Deuthum i adnabod bechgyn o bob parth. Yn y dechreu gwnaem waith Clearing Station, ond ymhen ychydig wedi i ni gyrra-edd yma gwnaed cyfnewidiad, a byth er hyrmy gweithir yr ysbyty hon fel Infectious Disease Hospital. Bu yma rai yn wael iawn, ond n ffortunus ychydig fu farw. Ni chawsom vn y chwe mis fwy na phedwar o farwolaethau, ac aeth canoedd lawer drwy'r ysbyty yn yr amseryna., Deual ambeli Gymro yno. Ysgrifenais at deuluoedd ilawer ohonynt, a chefais air yn ol gan rai. Heblaw N. r ysbyty yma bu gennyf bedair arall i ofalu am dariynt. Hefyd yr oedd yma Rest Camp mawr, a gwelais lawer o'n nen ffrindiau o dro i dro, megis Williams (Rachub), Hughes (Ban- gor),Sergt. Fraser Willi a ms, ac Ellis Lewis. Pregettio jd y Serg. yn fy lie un nos Sul a chafodd oedfa gampus. Y mae gair da iddo yn y /.M.C.A huts. Canodd hefyd fel yr eos a mwynhawyd ef yn fawr. Un nos Sul ca,sg.odd nifer o fechgyn at ei gilydd a chafwyd ychydig o gyfarfod canu ar rai o'r hen donau, a- chanwyd hwy gyda bias Ymhlith y bech gyn yr oeddrhai o'r De a'r Gogledd a rhai a fu yn Park Hall. Dyma rai-Sergt. Williams, Ellis Lewis (Cwm Penmachno), Glyn Jones (Rhoscolyn), Llew Roberts (Ler pwl), Jones (Hirwaen), H. Roberts (Abergele), J. D. Hughes, J. D. Jones (Conwy), K. J. Lewis (Llan- fairfechan), H. G. Jones, a D. C. Evans (Penmaenmawr), Hugh Davies (Dwygyfylchi), Peter Wil- liams (Llanddulas), Rhys Edwards (Slaenau Ffestiniog), E. Roberts, (Trawsfynydd). Nid wyf wedi cael gwasanaeth Cymreig ers pan adewaisGroesoswallt a gadawodd y parti yma fi fel: pelican yn yr anialwch. Rhaid i mi ddweyd wrthych wrth derfynu'r llith hwn fel un arall, "I am writing under difficulties "-ofni bob eiliad gweld y tent a phopeth sydd ynddi yn mynd efo'r gwynt. Cofion serchog, I T. G. HUGHES.
[No title]
Anfonwyd allan y cylchlythyr yn cymell galw y Gynhadledd o Eglwyswyr ac Ymneilltuwyr Cym- ru gan y Parch Gwilym Davies, B.A., Abergafenni, a pharatowyd y cylchlythyr mewn ymgynghoriad a gweinidogion o ddau enwad arall. Dywedy Cymro" fod amryw o weinidogion y Methodistiaid wedi ei arwyddo, ond ychydig iawn o'r enwadau eraill. Tybed fod ryw Wesleaid wedi ei arwyddo ?
Advertising
AR F:FU! ARGRAFFUI1 Argreffir Adroddiadau Iglwysig, Llyfrau SOlia, Balance Sheets, Posters—un rhyw faintioli, Tocynau Darlithocdd, Cyngherddau, &t. GAN I ARGRAFFYDD Y "GWYLIEDYD NEWYDD,' Y mae y Swyddfa yn cynwys y Peirianau a'r Llythyrenau diwedd araf-a i oil yn newydd. I' Dymuna ddiolch am yr Archeb.I¡ ion y mae wedi ei gael drwy y Post, pa rai a roddodd lwyr fodd- onrwydd yn ol y tystiolaethau a dderbyniodd. I Ymofyner am Estimates A LEW!S DAV!ES, Gwyliedydd Newydd Uffice,i Blaenau Ffestiniog, Popular Centra! London Hotels- Opposite the BRITISH MUShUM. TliACKERAY HOTEL Great Russell Street, London, W.C. 1. Near the BRITISH MUSEUM KEN G S LEY HOTEL Hart St., Bloomsbury Sq., London ■ W.C. 1. THESE Large and Well-appointed Temper- ANCE HOTELS have Passenger Lifts. Bath- rooms on every Floor, Lounges and spac- ious Dining, Drawing, Writing, Reading,, Billiard and Smoking Rooms. Fireproof Floors. Perfect Sanitation, Telephones, Night Porters. Bedroom, Breakfast, ana Attendance from 6/6 per night per person. Full Tariff and Testimonials on application. TELEGRAl HIC ADDRESSESIj Kingsley Hotel: Bookcraft, Westeent, London, Hotel Thackeray, Westeent, London." Tel., K. Museum 1232. T. Museum 1230 Llyfrau Newyddion Cyhoeddedig gan Telynor Mawddwy, Barmouth. Y Tant Aur, wedi ei ddiwygio, drwy'r post 1/1. Cainc y Delyn (Rhan I.). Deuddeg o Hen Alawon wedi eu trefnu i'r Delyn neu'r Berdoneg. Drwy'r post, 1/1. Y Bugeiliaid a'r Doethion. Can- tawd gysegredig newydd i S.A.T.B. Pris, S.F., 6c.; H.N., 2/6. 0 tyrd yn ol. Rhangan. S.F., Ie. Seren Bethlehem (Star of Bethle- hem). Rhangan gysegredig S.A.T.B. Pris, Ic.; H.N., 3c. 'Rwy'n sefyll ar dymhestlog lan Anthem Gynulleidfaoi. S.F., lc. Dwy Action Song i Blant: (1) Doli" (2) Can y Cwch." S.F., Ic. Llwyn Onn a'r Pen Rhaw. Dwy engraifft, arall o'r Tant Aurat wasanaeth Ysgolion. S.F., lc. Am bob fanylion pellach anfoner at Telynoi Mawddwy. Arweinydd Cymanfaoedd, Beirniad ac ArhoBydd. Organydd Rehoboth," Coedpoeth. —— — — — Mr. TOM CARRINGTON (PENCERDD OWYNFRYN), (Cymrodor o Goleg y T.S.C., Llundain). COEDPOETH, WREXHAM. Cyhoeekiwr "Seren Betblehem" (Cytiegfab Concwest Calfari," S.F. I c. H.N. Sc. Anthemau'r Dydd Gymanfiaoedd. Hugh Davies's eOUGH MIXTURE. Y Feddyginiaeth Fawr Gymreig.- b s era:. AT BESWCH—Cymerwch Davies's Cough Mixture.' AT ANWYD-Cymerwch "Davies's Cough Mixture." AT DDIFFYG ANADL—Cymerwch Davies's Cough Mixtuie AT GRYGNI-Cymerwoh Davies's Cough Mixture. Rhyddha y Phlegm, llacia'r Frest, clirio y llais. Anmhrisiadwy at y Pas ar Blant, Bronchitis, &c. Mewn potelau IIIl ;2/9 4/6—gan bob Druggist. Perchenog-HUGH DAVIES, Chemist, Machynlleth. SYLWCH.—1. Y mae ei flas yn ddymunol. 2. Y mae plant yn hoff ohonno. 3. Y mae yn cynhesu y frest. 4. Gellir ei gael ymhob ardal. S. Y mae y prif bregeth- wyr a chantorion yn ei ddefnyddio. 6. Gall fynd allan fel arfer tra yn ei gymeryd "SARZINE" BLOOD MIXTURE. GROEN IACH A GWAED PUR.-Dyna yr hyn y mae "Sarzine Blood Mixture yn ei sicrhau, a dim arall. Nid yw yn honi gwella pob peth, fel yr Yankee Patent Medicines ond os blinir chwi gan groen afiach, ysfa, pimples, toriad alian, scurvey, doluriau, penddynod, &c., yn tarddu o waed drwg ac amhur, mynwch botelaid o Sarzine Blood Mixture," gan y Druggist nesaf atoch, Ill! a 2/6 y botel, neu gyda 3c at y cludiad yn ychwanegol, oddiwrth y Perchenog, HUGH DAVIES, Chemist Machynlleth. "MOLRAT" AT LADO TYRCHOD. Ysgrifenna John Pryse, Maesymeirch Blinid ni acw gan Dyrchod cynyddent bob blwyddyn, fel yr oedd y tir a golwg difrifol arno, ac yr oedd arnaf gywilydd a bono, ond clywais fod Mr Hugh Davies, Chemist, Machynlleth, wedi dyfeisio peth i'w liadd yn ddidrafferth iawn.—Ei enw ydyw Molrat," mewn packets 1/6 yr un. Prynais backet, a rhoddais ef yn ol y cyfarwyddyd am ben prylaid genwair, a rhodÐay rhai hyany ya Ilwybr y Twrch. Ni chododd y twrch mwy."