Gwyliedydd Newydd

Y Rhyfel o Ddydd i Ddydd. Dydd Llun, Ionawr 21 Cymerodd brwydr lyngesol Ie yn Mor y Caiioldir, gar y fynedfa i'r Dardan- elles, a throdd y fuddugoliaeth o blaid y llongau Prydeinig. Cafodd y wiblong Germanaidd Breslau' ei suddo, a gwnaed cryn ddifrod i'r wiblong Grer- manaidd Goehen,' fol y bu raid iddi redeg i'r traeth yn ngwddf y culfor. Y-mosodir arni yno gan avfyrlongau llyngesol. Hysbysir fod y byddinoedd Prydeinig wedi gwthio ymlaen bellder o filltir ar ffrynt o bacHir miLtlr yng nghymyd ogaetb Durah, deuadeng millti? i,r gog- leid o Jerusalem. v, Y n ol un o bapurau Yienna dywodir y bydd i'r cyflenwad o flawd yn Aws- tria gael eidynu i lawr rr banner- Fel protest yn erbyn hyn mae rhaimiIoedd o weithwyr weli dyfod allan ar sfereic o wahanol ffactrioedd a gweithfeydd cad ddarpariaethol. Y mae cryn gyffro yn bodoli trwy y wlad o herwydd y lleibad hwn yn y cyflenwad o flawd, a dangosir cryn deimlad yn erbyn cefnogwyr rhyfel. Y mae y streics- yn ymledu i liaws o drefi eraill heblaw Vienna- Dvdd Mawrth. Y mae rhagor o fanylion wedi dod i law parthed y frwydr lynghesol ger y Dardanelles. Ymddengys fod y Bres- lau J, wedi cael ei suddo gan un o'n mines ar ol dinistrio dau o'n monitors. Aeth y II Goeben "gyflymid ag y gal',ai am y Straits, a tharawodd bithau hefyd yn erbyn y mine yn yoayl y fynedfa. Ymosododd ein ehedwyr arni pan oedd ar y traeth ger Nagara. Achubasom ni 172 o'r as y mae tua 132 wedi cael ou kashub allan o'r 310 oedd ar fwrdd y mentors. Dywedir fod y -synryokiolwyr:-Ger- manaidd yn Brest-Litovsk wedi ded i gytundeb ar egwyddorion gyda gworin- am gytundeb hoddweh buan. Yn ol y newyddion a ddaw odditso y mae'r argyfwnglD. unUeàidiiritoll yn Awstria, ond ar layne bryd y aftao'r Llywo draoth wedi rboddi fardel i'r streiewyr, arddapgosiada* y rhai gyid wedi bod yn JIed gyffredinol drwy'r Ymerodraeth. Y mae Llywodraafeh Awstria a HuDgari wodi elablan yn erbyn yehwanegiaAau tirol. Dywedir fed amboulaeth ar y-mater hwa wedi bod yn rhwyfeti" ar ffordd trafe'aetb heddweh yn Brest. Ar ol ymddiswydd- ial Wekerfe, a'r holl Gabinet Hungar- aidd, Dydd Mercher jHjsbysir fod yr awyran-wyr Prydeinig wadi disgyn cl-vy dunell o ffrwydi ba'eani ar weithfeydd a ffyrdd haiarn yn Ger- mani, ae ar "å.erdrômel Germanaidd yn Flanders. Y mae'r newyddioa o Awstria yn brki iawn, a hynny o herwydd nad sea newyddiaduron yja sael eu ayboeddi ond y mae'n amlwg fod y streica y* ymleda, ao fod y cyhooddwodi blino ar ryfel. Ar yr un pryd, y saao Ilaw Ger- mani i'w tbtiKilo yn gryf iawn ar Aw« tria. Mae cryn ansamwyibder wedi bod yn y wlad art iroam holyjat Cambrai: ac awg' yniir yn barbaus nad y w y Cadfrid- og Haig yx wr digon galluog i'w aafie. Bu ymthwiliad i'r pwnc, oind ni tby- hoeddwyd gair c'r banM- Gofynnodd Major David Daviaa (yr slo-d dros Tfefaldw-ya), i'r, Prif W Giaii a ddywWai batia eedd afctair yr yap ckwiliad, pwyoedd ya •yfaaaoddi'r llyi ymtbwiliadol, a phau. a anfanid y dyfarniadau, neu'r oasgliadas yu axiot- gyrchol i'r Swyddfa Byfal, atu a olad- ynt yn ddaroBtyngedig i adolygiad yr Yggrifannydd Ehyfel, uea Gyngor y Fyddin. • Dywedodd Mr Bonar Law nad aedd ganddo ddiro i'w yehwanegir at yr ateb a rcddodd i Mr Pringle, Ionawr 13, ag eithrio fod yr holl yagrifau ynglyn a r ymabwiliad i gael eu cyflwyco i'r Cabi- net Bbyfel. Ar en cais aatb y Cadfridog Smut, drwyddynt, a ehytunwyd a'i adroddiad gan y Cyngor Rhyfel, ac nid oedd yn ddarostyngedig i adolygiad Ajrglwydd Derby, nae unrhyw aelod arall o Gyngor y Fyddin. Ponderfyn- odd y Cyngor Rhyfel beidio cyboeddi'r gweitbrediadau, a bwy sydd yn gyfrifol am hyn. Ni roddodd ei atebiad foddhad i bawb a gofynnodc1 Mr G. Lambert a oedd yn gwybod fod llawer iawn o anfoddlon- rwydd o'r tu allan oherwydd eu bod yn peidio cyhoeddi canlyniad yr ymchwil iad, ac atebodd Mr Bonar Law ei fod yn gwybodhynDY i raddau, ac meddai yiiihellacb, Fel y dywedais o'r blaen, ystyriwyd ef yn ofalus gan y; Cabinet Rhyfel, yr hwn a ddaeth i'r casgliad nad oedd o fudd cyhoeddus roddi illWYO gyhoeddusrwydd nag oedd eisoes wedi I ei roi." Dydd lau I Hysbyswyd yn swyddogol yn Wash- ington fod y Cadfridog Falkenhayn wedi gadael jPalestina mown diystyrwch o berwydd fod 160,000 o'r Tyrciaid wedi gadaeL y fyddin Dyrcaidd ad-drefniedig yn ystod y daith o Gaercystenyn i Balestina, mewn llai na thri diwrnod o amser. Dywedir fod y drafodaeth yn Brest- Litovsk yn tynu tua'r terfyn. Y mae'r Bolsheviks yn ystyried fod popeth a wnaed yn darfod mewn dim. Cyhudd- ant y cynrychiolwyr Awstria-German- aiddo dwyIL a ffalster, a hawliant eu bod wedi tynu oddiar yr Ymherodraeth Germanaidd y cotiau ffugiol a fenthyc- wyd o'r wardrobe ddemocrataidd." Y. naae ffigyrrau am y llongau a sudd- wyd am yr wythnos yn diweddu Ionawr 19, gystal a ffigyrrau yr wythnosau di- weddaf. Y mae cyfanrif y llongau a suddwyd yr wylbnos ddiweddaf yn wyth, eip fod y draf nidiaeth yn uwch, nag- ydoedd yn ystod y pedair wythnos ddi- weddaf. Y eyfrif reddir gan rai am hyn yw fod y Germaniaid yn galw eu holl Submarines i'r base, er mwyn trefnu ryw yamaiisil llyagbegol aewydd yn y gwanwya. Dywedir fod gauddynt cruiser tasaforol nawydd y hwriadant 811 ByMeweMer. .wyi"'GWY' '<!M?r?yer' Gtraaan- aid? #&A 'miaM' tua 60 BNiU?ir o Helijelaasl adftabwyd 17 .'1' dwylo, y rkai a. gyrhaeidagaat i Denmark. Yn el yr adroidirdau o Austria aeeO Geriaaai aid yw addswidion LIÝWGd. raetb Aukria wedi aaedru towdba y gweiikwy.r, eNtt fed y streic yn parbau. Ba eweatiwa y Cadfridogion gerbron ya y Senedd eto heddyw. Wrfch ateb owestiyn,mau yn eu cylch, tystia Mr Bonar Law, fod gan y Llywodraeth ymddiriedaetb ddiamwys ya Syr W. Eobertson a Syr Douglas Haig; a chondeniai ya ddiarbed y beirniadu ar gynlluuiau milwrol ^n y Bewyddiaduron. Dydd Sadwrn Hsddyw eyboeddir atebiad Germani, trwy Coplai Harbling, i amodau heddweb Mr Lloyd Gearge t'r Adywydd Wilson. Y mae Gemani mown eydyradsiailad a ehynbygioB y Prif Weinidog a'r Llywydd yngbyleb Diplomitiaeth Agored, Rhydd- j id -Y,,Moroodd,.& Lle.iba-a,,Artogaeth a ebyfarpar Rbyfel. Ond gaif ya bendani ar bwyiatiat vr&W, sef, (1) ifoa gwagbau as adferu Gogledd Ffrainc i fed yn fafter ymdrafsdaetb eydrbwng Gormani a Ffraine yn aaig; (2) Yaglyn a dyekwel- iad Alaaee-Lorraine i Ffraine, ni fyaai Germaai siarad am roddi y Taleithiau hyn ifyny; (3) Y Balkans am sefyll ya gadara gyda Awstria-Hungari; (4) Anmbyniasfch Pwyli: si ihyaged i I gael ei beade^fyaa gan German! ae Awstria To unig; (|) Cyafrbair y CenadUedd: y aialej bwa i gael ei ystyrisal ae *1 -*Oilo"r all e'r cwaatnyQau eraill- Dya- unai'r Caagkellor ar i asweiawyr y Gslluoedcl gurfehwynebas gyflwyao am- odan newyddioa, a datganai yr aatodau ,diviedd,af ,gyflwynwyd yn anfoddhaol. js*;