Gwyliedydd Newydd

LLANBEDR, MEIRIONYDD. MARWOLAETH.—Chwithdod gan ugein-I iau o'i chydnabyddion fydd deall am ym- | adawiad Mrs Jones. priod y diweddai- Mr Peter Luke Jones, Victoria Hotel, Llan-, bedr, gynt o'r Abbey Arms, Llan Ffestin- iog. Bu farw dydd Mawrth, y Oed-cyfisol, j wedi cystudd cydmarol fyr, a hi wedi cyr- haedd yr oedran teg o 82 mlwydd. Hyd o fewii yr ychydig wythnosau diweddaf yr oedd mor sionc a heinyf a piogen. Cofiai bobpeth a meddiannai ar ei svnwyrau a'i chyneddfau meddyliol hyd y funud olaf. Yn yr amser a fu arferai holl drafaelwyr y wlad lettya dan ei chronglwyd pan yn pasio Ffestiniog a Llanbedr. Gofalai am eu cysuron yn wastad, a galiasai drin pob dosbarth o honynt mor hyfedr a dewines. Yn ystod yr hir flynyddoedd y bu yn cadw gwesty, cadwai drefn a dosbarth ar ei thy bob amser, ac ni feiddiai neb fod yn hyf nac yn ddi-doriad o fewn ei mhuriau. Adnabyddai y natur ddynol i drwch y blewyn, a gwyddai sut i ennill caloni, gwreng a bonedd. Yr redd y nwydd prin a gwerthfawr hwr-.nw-" cojiziizoiz. sense"— ynhelaeth yn ei meddiant. Ni fu ffydd- lonach Wesleaid na hi a'i diweddar briod yn llwybro llawr. Bu eu cartref yn achles i'n gweinidogion am flynyddau, a'u croes- aw iddynt yn ddi-derfyn. Difyr fyddai ei gwrando yn adrodd hanes yr hen weinid- ogion a'u troion ysmala. Mor falch fyddai ganddi baratoi gwely, cadair, a bwrdd i'r proftwydi. Med:ai swyno Saeson yn gystal a Chymry, a gwyddai i'r dim pa bluen foddlonai bawb. Cydymdeimla hanner gwlad a'i tri mab, ei merch-ynghyfraith, ei chwaer a'i nithoedd, yn eu profedigaeth oÏ cholli. Mae y bwlch yn fawr, a'r adwy yn llydan ar ei hoi. Claddwyd hi yn Llan Ffestiniog. Sad- wrn, y 10fed cyfisol. Angladd anghyhoedd yn cy-hwyn, ond cyhoeddus yn y Llan. Hwyrach y gwneir nodiadau pellach am dani yn yr Eurgrawn." Teilyngi hun dawel gymeriad mwyn. Oes, mae Llaw, tyner Law Yn ei gwylio, Ni ddaw loes byth na chroes I'w rnweidio. Y BRAWD QUARTUS.

CYDYMDEIMLAD. Dymuna Mrs Osborne Hughes, Conwy (gweddw), a Mrs Hugh Hughes, Cartref, Aberdyfi (mam), a'r chwiorydd Mrs Jones a Mrs E. L. Rowlands, gydnabod yn ddi- olchgar am y niter Jiuosog o lythyrau o gydymdeimlad a dderbyniwyd ganddynt yn y brofedi'gaeth fawr o golli William Osborne Hughes, drwy waith anfad a chreulon y Germaniaid yn suddo y llong Falaba," Mawrth 28ain, 1915. Yn evwir. E. L. ROWLANDS.

BIRKENHEAD. GWASANAETH COFFA.-Nos Sul, Mawrth 28, 1915, cynhaliwyd Gwasanaeth Coffa i'r diweddar Mr R. G. Williams, Meirion Villa. Canwyd nifer o hoff emynau yr ymadaw- edig, a chafwyd anthem bwrpasol gan y Cor dan arweiniad Mr Evan Hughes. Traddododd y Parch D. Tecwyn Evans, B.A., bregeth gref, gan bwysleisio nifer o j nodweddion a rhinweddau ein diweddar frawd. Ymhlith pethau eraill dywedai Mr Evans :—" Gwr a llawer o arbennigrwydd a gwreiddioldeb yn perthyn iddo oedd y diweddar Mr R. G. Williams. Amheuthun oedd cyfarfod un fel ef, mewn dyddiau y mae bron bawb ohonom yn bur debyg i'w j gilydd. Meddai ar feddwl bywiog ac esgud, cof da, cymrai ddiddordeb mawr mewn hen bethau a thraddodiadau, carai ganu a clierddoriaeth yn fawr, ac yr oedd wrth fodd ei galon yn wrando pregethu. Pan ddeuai pregethwr adnabyddus i'r cylchoedd hyn,—boed Gymro, boed Sais, byddai ef, os yn bosibl, yn bur sicr o fynd i'w wrando, ac ymlawenychai wrth wneu- thur hynny. Gwyddai hanes pregeth wyr yn anad neb, a hysbys oedd yn nirgelion ac yn holl symudiadau'r Cyfundeb. Ni flinai'n son am hen ffyddloniaid Harlech a Soar (Tal- sarnau), ac ni flinai'n canmol y cewri oedd ar y ddaear yn y dyddiau gynt. Dynion mawr yn ei olwg oedd Edmund Evans y pregethwr, Dafydd Roberts Y Ffridd j Fedw, a Rowland Edmunds Moel y Glo,— ac yn ddiau rhai felly oeddynt yn eu cylch i a'u hoes. Yr oedd i Soar ryw gyfaredd; mawr i'n diweddar frawd, megis i lawer eraill sydd heddyw ar led y byd. Y mae'n amheus gennyf, a fu achos yn perthyn i unrhyw enwad yn meddu ar fwy o dalent- au ac adnoddau ymhob ystyr na Soar y dyddiau gynt,- cyn i wendid y fasnach lechi amharu ar fywyd yr ardal. Yr oedd Mr Williams hefyd yn Feirionwr mawr, ac iddo ef cas gwr na char y Sir a'i maco. Teulu selog oedd ei deulu ef, hyd yr ad- waenwn i hwy chwaer iddo oedd y ddi- weddar Mrs Morris, Britannia House, Porthmadog, a gwyr pawb a'i hadnabu ■ mai un o rai mwyaf rhagorol, a bonhedd-j igeiddiaf, a mwyaf detholedig y ddaear i oedd hi,-fel y canodd lolo Caernarfon' iddi. Yn y blynyddoedd fu dug Mr Wil- liams fawr sel dros yr achos da yn Claugh- j. ton Road. Casglodd ei hunan dros gan punt at y capel newydd, a gofalodd am gyfrannun gyson a difeth at yr achos ar hyd y blynyddoedd. Yn j stod ei waeledd maith ar ddiwedd y daith gofalodd am yrru ei gyfraniadau chwarteroi i'w flaenoi-, Mr Wm. Evans, heb i'r blaenor na neb orfod ei atgoffa. Yn hyn o beth ac mewn llawer o bethau eraill—ei ddidwylledd, a'i gariad at gyfiawnder—yr oedd yn esiampl dda i bawb. Cydymdeimiir yn ddwys a'r teulu parchus,—Mrs Williams, a'r merched, Mrs Evans, priod y Parch Hugh Evans (Cynforl, Mis Scott (Southport), a'r mab Mr A. Williams. Yr Arglwydd fyddo'n dirion iawn wrthynt yn y dydct blin a'u goddiw- I eddodd." GOH.

DOLGELLAU. I MARWOLAETHAU. Mae gennyf eto v goichwyl prudd o gofnodi marwolaeth dau o aelodau eglwys Ebenezer. Nid oes eg- lwys yn y wlad wedi cael y fath golledion yr ym wedi colli tua deuddeg o aelodau amlwg yn ystod, y misoedd diweddaf; a dyma. Mr Thomas Parry, Fron, wedi marw, dydd Mercher, Ebrill TIed, yn 71 mlwydd oed. Bu Mr Parry yn Relieving Officer atn- 3tJ o flynyddoedd. Rhoddodd ei swydd i fyny, a phasiodd y Gwarcheidwaid iddo gael pensiwn. Flynyddoedd yn ol yr oedd yn un o'r dynion mwyaf cvhoeddus ein tref—yn gweithio gyda phob" achos fyddai er lies y dref. Yr oedd yn adnabyddus i'r holl wlad. Ond er cymaint oedd ei\ was- anaeth i'r dref, eglwys Ebenezer gafodd ei oreu. Bu yn ysgrifennydd yr eglwys, ac yn drysorydd y Gymanfa am flynyddoedd lawer, ac mae yn debig na weithiodd neb gymaint ac ef i godi capel newvdd i'r Wesleaid. Yr oedd ganddo allu neilltuol i gario pethau yn ei biaen. ac i gael pawb i gydweithio ag ef. Yr oedd yn Weslead i waelod ei galon. Yr oedd yn hael, a bob amser yn gofalu am ei gyfraniadau i gario y gwaith yn ei flaen. Dyma fel dvwed pa pur newvdd "Y Cymro" am da no — "A dyma Tom Parry wedi ei golli o reng y dynion mwyaf siriol a diddan yn nhref Dolgellau. Yr oedd cryn lawer o dalent at gerdd a chan ganddo ef, a gallai chwythu mewn udgorn yn soniarus. Pwy o'r hen drigolion nad ydynt yn ei gofio o flaen y barnwr adeg brawdlys, neu yn arwain cy- farfodydd, megis ar dydd cyntaf o Fawrth. Mae digon o wynebau hirliaes eto yn aros, ond mae cymdeithas y calonogwyr wedi colli aelod blaenllaw pan y bu farw Tom Parry, a thrist iawn ydyw gweled Dolgell- au hebddo. Cydymdeimlir gyda'i fab a'i ferch yn eu profedigaeth. Claddwyd ei weddillion yn y GJaddfa Gvhoeddus. Gwasanaethwyd gan Mr G. R. Owen, Handsworth, a'r Parch R. Conwv Pritch- ard. Y DIWEDDAR MR JAMES R. JAMES.— Ychydig ddyddiau yn 01 cyfarfyddodd Mr James a dam wain tra yn dilyn ei oruch- wyliaeth yn Doiserau Hall, a tharrodd ei goes, ond i bob ymddangbosiad yr oedd yn gwella yn iawrn. Prynhawn Sabboth, Ebrill lleg, yr oedd wedi bwyta ei giniaw yn iawn, ac yn hapus a llawen ond daeth drosto rhyw fath o lewyg, ac mewn ychyd- ig funudau yr oedd ei ysbryd wedi ehedeg i'r tu draw i'r lien. Yr oedd y dref wedi dychryn trwyddi, ac yn methu a sylweddoli fod dYLl mor gryf ac iach wedi marw. Er na chymerodd ran amI wg gyda'r achos, yr oedd yn selog iawn yn yr Ysgol Sul a moddion y Sul. Un o ddisgyblion distaw yr eglwys oedd Mr James. Claddwyd ei weddillion yn breifat yn Llanelltyd. Gwas anaethwyd gan y Parch R. Conwy Pritch- ard. Yn y gyfeillach, nos Sul, gwnaed cyfeiriad at farwolaeth y ddau frawd gan Mr Pritchard, a Mr R. Brown. Mae ein cydymdeimlad yn fawr a'i fam oedranus- un o aelodau hynaf Ebenezer, ie, ac a'r teulu oil. Mor gymwys yw pennlll Idris Fychan — Mae'r hen fynyddoedd megis gynt Yn edrych yn eu bri, A Chadair Idris yn y nen Felmeistres u wch v lii; Ond am fy hoff gyfeiflion teg Ni welaf mo'nynt hwy, Mae llawer un ar waelod bedd Yn mynwent hen y plwy' CYMRO. I

Ar y 5ed o Fai bydd Canghellor y Trys orlys yn ciniawa gydag aelodau y News- paper Press Fund yn yr Hotel Metropole.

UNIVERSITY COLLEGE OF WALES, ABERYSTWYTH. (One of the Constituent Colleges of the University of Wales). President- Sir JOHN WILLIAMS, Bart., M.D., D.Sc. G.C.V.O. Principal- T. F. ROBERTS, M.A., (Oxon.), LL.D (Vict.). THE next Session begins on September JL 28th, 1915. A number of Entrance Scholarships and Exhibitions, open to both male and female candidates above the age of 16, are offered for Competition on Tuesday, September Mth, 1915, and the following days. Students are prepared for Degrees in Arts, Science (including the applied Science of Agriculture), Law, and Music. Sessional Composition Fee in Arts, £12, in Science, [16. Registration Fee, [1. Men Students reside in registered lodgmgs in the town, or at the Men's Hostel—Warden H. H. Paine, Esq., M.A., B.Sc. Women Students reside in the Alex andra Hall of Residence for Women- Warden Miss C. P. Tremain, B.A,—For full particulars respecting the General Arts and Science Departments, the Law, Agri- culture and Day Training Departments, the Department for the Training of Sec- ondary Teachers, Instrumental Music, and the Hostels, apply to- J. H. DAVIES, M.A., Registrar. INDIVIDUAL COMMUNION CUPS. FOR LISTS OF Patent Ideal Outfits, AND Samples on Approval, Carriage Paid, write to the M&kers— Townshends, Ltd., Birmingham WAR CRISIS.—Will you to day show your patriotism by sending your order to keep our working people going ? Tom Carrington (PENCERDD GWYNFRYN). Cymrodor o Goleg y Tonic Solffa, Llundain, Organydd Rehoboth, Coedpoeth. Arweinydd Cymanfaoedd, Arholydd, Beirniad, Cyfeilydd, &c., COEDPOETH, WREXHAM Anthem Newydd Cynogfab: u Seren Bethlehem," Solffa, 1c.; H.N., 3c Rhagoroi ar gyfer Cymanfaoedd. Eisteddfod Gadeirio3 Rhiw a Nant glyn, Uungwyn, 1914. "Y beirniad cerddorol ydoedd Mr T. Carrington (Pencerdd Gwynfryn), Coed Poeth. Credwn iriai dyma y waith gyntaf iddo ddytod i'r cylch hwn fel beirniad, ond enillodd iddo ei hun dystiolaeth uchel fel un yn deall ei waith yn drwyadl. Tradd- odai ei feirniadaethau mewn Cymraeg pur, a hyny mewn modd hylaw ac egiur. Cloriannai yn deg a boneddigaidd, a hawdd gweled ei fod yn wr sydd yn prysur ddringo i fysg rheng flaenaf beirniaid cerddorol ein gwlad. Baner ac Amser. au Cymru," Mehefin 6ed, 1914. Popular Central London Hotels Opposite the BRITISH MUSEUM. THACKERAY HOTEL Great Russell Street, London. I Near the BRITISH MUSEUM I K i N G S L E Y HOTEL | aTs ?? B E., Btm Hart St., Bloomsbury Sq., London THESE Large and Well-appointed TEMPER- ANCE HOTELS have Passenger Lifts. Bath- rooms on every Floor, Lounges and spac- ious Dining, Drawing, Writing, Reading, Billiard and Smoking Rooms. Fireproof Floors. Perfect Sanitation, Telephones, Night Porters. Room Attendance, and Table d'Hote Breakfast, Single from 5/6 7/6. With Table d'Hote. Dinner, 8/6. Full Tariff and Testimonials on appli- cation. TELEGRAJ HIC ADDRESSES Kingbley Hotel: "Bookcraft, London." Thackeray Hot Thackeray, London." Tel., K. Regent 2083. T. Regent 2041 EVERY BOX OF ENGLAND'S GLORY MATCHES USED Means MORE WORK for British Workpeople. Moreiana, Gloucester T. ARMON JONES, Med. R.A.M. Baritone, Arweinydd Cymanfaoedd, Beirniad. Welsh Wesleyan Chapel, Oakfield Road, Liverpool. Llyfrau Ail Law. Christian Certainty. Cvfrol o Bregethau gan y Parch John Clifford, M.A., D.D. Dim gwaeth. Pris yn newydd 3/6. Ynrhad trwy'r Post 1/8. Y Gofadail Fethodistaidd. Cyfrol o Bregethau gan weinid- ogion y Methodistiaid Calfin- aidd. Dim gwaeth. Pris cy- hoeddedig 4/6. Trwy'r Post 2/ Lampau y Demi. Cyfrol yr II. Pregethau gan rai o ben oreugwvr y Methodistiaid Calfinaidd. Mewn cyihvr da. Pris cyhoeddedig 4/ Trwy y Post 2; Emanuel. Cvfrol o Bregethau ar fywyd Crist gan y Parch J. Charles, yn awr o Ddinbych. Dim gwaeth na newydd. Pris cyhoeddedig, 3/6. Trwy'r Post 1/10. Words to Children. Cyfrol dlos o Bregethau i blant, gan yr enwog Beonard J. Snell, M.A., B.Sc. Pris cyhoeddedig 1'1 wvr Post 1/0. Cystal a newydd. Endevours after Christian Life. Cyfrol o Bregeth, gan yr enwog. gari v?- enwo- Dr Martmeau. Cystal a newydd. Pris cyhoeddedig 7/6. Trwy'r Post 2 4. Modern Thought on Ancient Stories Cyfrol o anerchiad byw iawn ar hanesion Ysgrythyrol, can y Parch Joseph Bush, Cyn-lywvdd y GynhadJedd Wesieaidd. Cys- tal a newydd. Pris cyhoeddedig 2/6. Trwy'r Post 1/3. Esboniad yr Efrydydei Efengyl Mathew. Gan y Parch T. Jones Hum- phreys. Cystal a newydd. Pris cvhoeddedig 2 9. Trwv'r Post ck,hoed(f,ed' Trw?-'r PGst The Worlds' Birthday. Hanes v creu, wedi ei osod yn symi ar gyfer plant, gan y gwr dysgedig Proffeswr Gaussen. Hollol newvdd. Pris cyhoedd- edig 3/C. Trwy'r Post 1/6. The Life of Gladstone. Gan Sir Wemys Reed. Hanner Rhwym. Mewn cyfiwr da. Cyf- rol o 750 o dudalenau. Yn werth 10/ Trwy'r Post 4/2. Anfoner, B," c/o Manager, New Watchman, Flint Mountain, Flint.