Gwyliedydd Newydd

CAvIBSIlF RAILWAYS. "vVrUJES: 'W J ¡:j <r11J' ? "'i'i' 8']' ii:I ?? ? ? "S? .??"?? ? I<i RWera. ? .a.?.? ?? THE WS&TER & EARLY SPR3MG TEMPERATURE OF T T ABERYSWYTH, ABERDOVEY, BARMOUTH, BORTH, CRICCIETH, HARLECH, TO WYN. PORTMADOC, PWLLHELI, &c. is as mild as Torquay, Bournen1otll, :c. Exce: üent Gof L n ks at Aberc!o\*ejr, Harlech, Criccieth, Towyn, Borth, and other Seaside Resorts. Through Carriages daily from London, Birmingham, Liverpool, Manchester, &c. CHEAP FARES AT ALL SEASONS. Lantern Slides, with reading matter, lent free to persons arranging to give lantern lectures on Wales. Official Guides, Time Books, and all par- ticulars on application to :— C. S. DENNISS, General Manager. Oswestry: January, 1910. Qultuor f 0 bwys i YsgrifenydcSion, W J B WCS a E>wsSlgoraus &c. GWNEIR POB MATH 0  '??    Argraffwaith, Megis HYSBYSLENI, o unrhyw faintioli, TOCYNAU DARLITH, CYNGHERDD, CYFARFOD TE, BAZAAR, RHAGLENI CYMDEITHASAU LLENYDDOL, TAFLENI SOL-FFA, &c., &c., Ar fyr rybudd, Yn y mcdd mwyaf destlus, Ac am brlsiau rhesymol, GAN Evan Thomas, HIGH STREET, BANGOR. Telir svliw prydlon i bob Archeb dderbynir gyda'r Post. C4 0 I RHY dd HAD I g ODDIWRTH H B BESWCH MEWN ■ g PUM MUNYD | I35d. a 2/9. H Gyda'r Post 3c. yn chwanegol. Ni raid i neb ofni canlyniadau Anwyd fl a Pheswch ond gofalu fod potelaid o 3| g! Davies's Cough Mixture yn y ty. H Bydd pob dyn yn feddyg i'w deulu at D ,f Gwddf a'r Frest. koll anhwylderau y Gwddf a'r Frest. m os bydd Davies's Cough Mixture wrth BR law, Rhyddha y Phlegm. Ejg § Cyahesa y Frest Cliria yr Anwyd n ? gan bob Druggist, ■ g HUGH DAYIES, Chemist, 8 9 MACHYNLLETH. I "SARZINE" j BLOOD — I I MIXTURE I If Croen Iach a Gwaed Pur. is Q Dyna yr hyn y mae y Sarzine H g| Blood Mixture" yn ei sicrhau, || fl a dim arall. Nid yw yn honi ig I gwella pob peth, ond os blinir M I chwi gan groen afiach, ysfa, pim- M I pies, toriad allan, scurvy, dolu- ra 1 riau, penddynod, &c., yn tarddu m 1 I o waed drwg ac amcnhur, myn- if wch bctelaid o Sarzine Blood ii I Mixture," gan y Druggist nesaf J| atoch, 1/1 a 2/9 y botel, neu gyda S 3c. at y cludiad yn chwanegol. §1 Anffaeledis at Euroy Gwaed, a Chiirio y jfi BII | Croen oddi wrth bob Toriad Allan, Llygaid §1 Clwyfus, Doluriau ar y Cymmalau, &c. H H ???M?,)'"?'?47?Z?V?"'???/:— |i 1 HUGH DAVIES, Chemist, I 1 MACHYNLLETH. i Popular Central London I0!eI3. Opposite the BRITISH MUSEUM. thac§ceray| ? SE???ss? !?ftf .E?a !??& 1 'HOTEL Great Russell Street, London. i.1 Y MUSEUM I PI CI S L E Y HOTEL ¡' Hart St., Bloomsbury Scf., London THESE Large and Well-appointed TEMPER- j AXCE HOTELS have Passenger Lifts. Bath- rooms on every Floor, Lounges and spac- ious Dining, Drawing, Writing, Reading, Billiard and Smoking Rooms. Fireproof Floors. Perfect Sanitation, Telephones, Xight Porters. Room Attendance, and Table d'Hote Breakfast, Single from 5;6 to 8' Full Tariff and Testimonials on application. Inclusive Charge for Bed- room, Attendance, Table d'Hote Breakfast and Dinner, from 8/6 to 10/0 per day. ']TLEC.R \PH']r" "]Hc'C'c:r.r. TELEGRAPHIC ADDRESSES: Kingsley Hotel "Bookcraft, London." Thackeray Hotel: Thackeray, London. Cymro o'r Vlad ar Ymweliad a Llundain, Gan TALFARDD. lOr-is Ceiniog. Anfonir dwsin am 8 geiniog (Blaendal) yn post free. Archebion i'w hanfon i MR. ELLIS PUGH, (TALFARDD), ABERDOVEY. neu MR. LEWIS DAVIES, GLYNDWR PRINTING WORKS, BLAENAU FESTINIOG. Cartref oddi Cartref" i Ymwelwyr a Glanau y Mor. Mr. J. J. EDWARDS, Gwalia Temperance, High Street, Pwllheli. TELERAU RHESYMOL. PRESERVES the Hair and its growth. JL FON TOM Household Ointment. Most noted and effective for Children's Heads. 3d. Post Paid. Send for our Price List. Orders 2/6 upwards. Carriage Paid. FON TOM Co., Deganwy, Llandudno. At Brynwyr Ffrwythau, o bob math fWholesale & Retail) Anfonwch am hrisiau at y firm fawr TOWNS D, Direct Shippers QUEEN SQUARE, LIVERPOOL. Cynyrchiolydd dros Ogledd a Ciianolbarth Cymru ED. GRIFFITH. Pan yn prynu YiTienyn Pan yn prynu I gofynwch am y goreu— ?dyw CLE EWES ydyw  LAY AGENT E I-TAU ar Gylchdaith Llangollen, i i ckiechreu ar ei waith y Sul cyntaf yn Ebrill. Ymofyner a'r- 0 Parch. A. W. DAVIES, Epworth Villa, Llangollen. AT EIN D0SBARTHW7R. Pob archeb a phob taliad i'w hanfon i'r- RHEOLWR, GWYLIEDYDD NEWYDD, Aberdovey, Meirioneth. I o n e t In All Advertisements, P. Orders, and Cheques to be sent tc— THE MANAGER, NEW WATCHMAN, Aberdovey, Merioneth. !IRON 1ffJ \1 (, I Î-1 OP EVCFvY DESCRIPTION. S?at!?g R!s?ks aumtfesj free on Application. and A B .La..r:¡.f. ?'- oII.JJ<J.lJ ,L I. an(:;¡¡ e(DÐ:)an ?.-jpe.?. U ? Sped?!!iy? Write :or XjJuBtlad ? ?H; —— Catalogue. Mission i Mil ?.. ?<? P'M?nai.M!*e tTsa?.e t.o N??. ?? ?? a?y Design. j <■{:. £ *■ rs of the Bungalows. » 4 00 Rsrsk. school &'t' ? ??'? ? > "? ?-ta?-; us;, Hospital,. t '^nar!c=, «. ■ i smi I ri CO., CARPENTER'S ROAD, STRATFORD, E. PLEASE MENTION PAPER.

'Wyliedydd Newydd, aros ar y mur, Ac edrych allan am yr iawn a'r pur, Gwas'naetha grefydd,seinia ar einclyw Os gelyn feiddia gyffwrdd Ddinas Duw.' TALFARDD. j

EiN gair i'r Prif- Wedi Weinidog yn ein Ymwroli. rhifyn diweddaf vd- oedd, Ymwrola Mr. Asquith" Da genym ei fod wedi gwrando. Bu mewn bwlch cyf-: yng a cheisiodd fyned o'r tu arall heibio iddo, neu o leiaf oedi myn- ed trwyddo. Credwn fod dylan- wadau uchel a grymus iawn yn euro arno ac fod holl berswad os nad bygythion rhai wedi eu harfer i'w attal i fyned trwy'r bwlch. Modd bynnag daliodd rhai o'i gad- fridogion ei dewrder yn yr argyf- wng. Cododd gwahanol adranau y Fyddin Fuddugoliaethus eu lief yn groch o'i ol ac yn swn Byddin na fynai lwfrhau na thynu yn ol penderfynodd y Pen Cadfridog fynd ymlaen. Bellachymaeef.al, fyddin trwy'r bwlch yn daclus. i Pe heb ymwroli buasai y Fyddin heddyw ar wasgar ac yn ddinerth. Dywedasom Chwefror 8fed Rhaid settlo'r Arglwyddi. Heb hyny nid eir gam ymlaen. Caiff y Prif- Weinidog ei gefnogwyr yn y Sen- edd fel un gwr dros gario allan ei ymrwymiad. Dyma'r Bobl a'r! Arglwyddi wedi dod i'r afael. Nid penderfyniad ar bapur ond Deddf Wladol gant y tro hwn yn dal am eu gormes hir a'i trais. Rhaid difetha teigr neu foddloni i gael ein difetha ganddo. Rhwym- ir ef gyda hyn nas gallo fel cynt; larpio a difetha y Bobl." Y mae ein gair wedi ei wireddu. A chwareu teg i'r Gwyddel, bu ei lais a'i eofndra ef yn gymaint gallu a dim i ddwyn hyn oddi amgylch. George a'r Gwyddel roddodd y symbyliad aeth a'r Fyddin drwodd. Mae Brwydr Fawr i'w hymladd yn y gwastadedd. Llefarodd y Prif Weinidog eiriau diamwys a ehryf dydd lau diweddaf. Mae'r Bobl 3Tn yr afael yn awr a'r Arglwyddi. Ni ildia yr Arglwyddi, ond o orfod! fodfedd o'i rhagorfreintiau. Rhaid i'r Bobl ymladd neu drengu. Caled a phoeth fydd y Frwydr ond y I Bobl a orfu fydd ei hanes. —————

WELE derfyn dnvy Llafur drugaredd ar Lafur Chineaidd. Chineaidd yn Neheu- I. barth AfTrica. Pwy sv n caru dyn na lawenha am hyn ? Dyma un o'r pethau yr ymladdoddi Rhyddfrydwvr am dano er's blyn- yclclau wedi ei ddiogelu. Addaw- odd y Llywodraeth pan ethohvycl hi yn IDOl), cldiddymu Y gaethwas- iaeth hon sefydlwyd gan y Toriaidj -Llrlca. Ar ?r clvd?l, yn Neheubarth Affrica. Ar v clvdc1 olaf o Chwefror, gaaawodd y I cwmniolafo lafurwyr Chinealdd Johannesburgh am eu cartref. Pan aeth y Lywodraeth Doriaidd allan 10 sw^^dd yn 1905, oedd dros -?, r ()e,?dd c lr o ?z haner can' mil o Chineaid yn y! Transvaal. Mwy na h? -n?7, yr oecj? trwyddedau i 16.000 ych\vanegol wedi eu rhoddi a1! an, ac o'r nifer I yma cyrhaeddodd 13,000 y mwn-! gloddiau. Ataliodd V Rhyddfryd-1 wyr i ychwaneg lanio, a danfonodd j y dynion yn ol i'w gwlad eu hun- ain fel yr oedd eu cytundeb tair- bb/nyddol yn dirwyn i ben. Araf fu'r gwaith, ond y mae bellach ¡I -\vecli ei gwblhau. Gweithir y mwngloddiau yn awr gan ddynion gwynion a brodorion fel "'lnt O717, ?7nio.i P,- 1.),odorilnp, f el c ynt.! I Dyddorol vw cyferbvnu v sefyllfa i D 3-c-l d(,o i  %v c?-ferb-?n-Li -7 S?-?f?71.1fa a bygythion Arglwydd Milner a'r perchenogion. Dadleuant na ellid gvveitliio y Mines heb lafur Chin- eaidd. Dywedent na weithiai dyn- ion gwynion gyda'r brodorion. At y cyfan sicrheid nad oedd modd gwneud i'r Mines dalu heb lafur y Chineaid. Beth yw'r hanes ? Yn lVlai 1904. nifer y gweithwyr brod- orol ydoedd 70,608 yn Mai, 1909, yr oedd yn 156,065. Rhif y dynio.n gwynion weithient yn y rnwn- gloddiau yn 1904 ydoedd 12,414 yn 1909 y rhif ydoedd 21,305. Darfu i rif y brodorion fwy na dyblu, a daeth nifer y dynion gwynion i fod agos gymaint arall. Y flwydd- yn ddiweddaf codwyd gwerth f 30,925,000 o aur yn rnwngloddiau y Transvaal. Penod ddu yw penod hanes y ffurf yma ar gaethwas- iaeth welw3Td dan nawdd Prydain. Difrifol fu ei ganlyniadau—erys rhai ohonynt am genedlaethau lawer-ond yr y'm yn llawenhau fod gormes wedi ei ladd a Rhyddid eto yn teyrnasu dan ein baner.

T?"—■"V V CYNHELIR y Cyngor Cyngor hwn yn Hull vr wyth- yr nos hon dan lywydd- Eglwysi iaeth y Parch. J. H. Rhydd. Jov/ett, M.A., Bir mingham, pregethwr mwyaf Lloegr heddyw. Da genym na adawodd i aur yr America ei gipio drosodd yno. Gwneir y Cyngor Cyffredinol i fyny o 1005 o Gynghorau a chynrychiola hvyaf- rif Eglwysi Rhydd y wlad. Nid yw Wleidyddol ond o'r eyefmyn gosododd y Cyngor ei fryd ar wella trefniadau addysg elfenol a dwyn oddi amgylch Ddiwygiadau Cym- deithasol. Dywéd yr Ysgrifenydd fod gv/aith y Bedyddwyr Cymreig yn penderfynu ymuno a'r Cyngor wedi rhoddi symbyliad i'r Cyngrair yng Nghymru. Rhoddir sylw i bwnc Datgysylltiad yng Nghymru ar y Rhaglen. Daw y Congo. Addysg, Trwyddedu a'r Genhad- aeth Dramor dan sylw dydd Mercher. Siaredir ar fater pwysig Perthynasyr eglwys ar anesrnwyth- dra mewn cred gan wr cymwys Di. Forsyth. Disgwylir M.rs Lloyd George a Mrs Hugh Price Hughes i gymeryd rhan yn y gweithrediad- au-vr olaf i siarad a'r Gvfrifol- beb ;T eglwys i efengyleiddio v tyr- faoedd oddi allan. j faoedd oddi Lilian. < >

MEWN Dadl ar v: C t< "P' I ''I 1. 1- CwestijHSH Pulpud a "Gwleicl Moesol. ydiaeth" yn y Spec- j tutor clywed y Parch. J. E. Harlow nad oedd un C\vcst- iwn moesol yn gorwedd oddi tan frwydr fawr yr Etholiad Gyffred- inol ddiweddaf, ond mae eg\vyclcl- orion plaid yn unig oedd gerbron ? Onid yw rhydclicl cydwybod yn gwestiwn moesol? Beth aITI Ddirwest a rhyddhad pobl oddi- j \vrth orthrwm v Fasnach ofnadwy mewn Dioclvc-ld Meddwol ? Ie, onid yw cwestiwn gwleidyddolj ynclc10 ei hun, Awdurdod Ty yr Arglwyddi—pan fyddo ei awdur- dod oil yn erbyn buddianau moes- ol ? Yn dod yn gwestiwn foes- J.. J.L \l. b\I/)lv'.i..l. ,:)- ol. Credwn na fu Brwydr Ethol- iadol eto yn Mhrydain a chwest I i\mau Jioesol mor ddiamheuol yn ei hysgogi a'r Frwydr sydd newydd ei hymladd. Gwahoddwn sylw ein darllenwyr at ein He.rtlwgl ar- weiniol yn v rhifyn hwn ar Allor Gwleidyddiaeth. '1 't .1

PREGETH amserol a Hen Lefam chref yw eiddo y a Parch. E. Berwyn Bara Croyw. Roberts yn yr Eur- "am v Il1is hwn. Pwysleisia ddrygedd pechod a'r angen am ei gwbi garthu allan n A' I ai-i v.7 i o'n bywyd, Allan yw lie pechod. Yr 'hyn sydd i fed 1 fewn ydyw purdeb a gwinonedd. Un bywyd cyfan o base cysegredig yw ein bvwvd i fod. Nid oes dwy farn i fod am ddrvgedd pechod. Rhaid i wrthwynebiad yr Efengyl iddo fod yn ddiamodol. Peidiwch a son am gyfaddawd ar y mater hwn. Yn yr vmdrech yn ei erbyn y dylai yr holl enwadau crefyddol ymuno. Ar y mater hwn o bopeth y dylai ein duwinvddiaeth fod yn iach. Dyma alwad ddifloesgni ac amser- 01 i'r Eglwysi. Gwir bregethwr yw Mr. Berwyn Roberts. Eglura air Duw yn oleu, teg, a genius. Llefara gydag argyhoeddiad ac awdurdod y gwirionedd. Bydded i'r bregeth gyrhaedd pob calon. Llwybr y bregeth hon, ni gredwn, ydyw llwybr ac unig hvybr gwir ddyrchafiiad bywyd cenedlaethol ac unigol.

AR Y FUNUD OLAF. l, Etholiad y Cynghor Sir Llandudno dydd Sadwrn diweddaf. Enillwyd dwy sedd gan y Rhyddfrydwvr. Dychwelwyd Mr. T. W. Griffith am yclrydedd waith. Mwy- afrif 129. Llywyddodd Mr. W. O. Wil- liams, Wesleyad arall, i gadw y sedd yn Llangystenun, gyda mwyafrif o 47. Codwyd Sir S. T. Evans yn Farnwr a chymerir ei le gan Mr. Rufus Isaacs fel Cyfreithiwr Cyffredinol. Dyma fel y saif pleidleisio Abermaw: North Ward-O. W. Morris, 117, John Morgan, 110, Mwyafrif 7. South Ward. Martin Williams, 106, Hugh Evans, 10;'), Mwyafrif 1, Gwych yw ysgrifau y Parch. D. Tecwyn Evans, B.A., yn y Winllan a'r Eurgrawn am y mis hwn. Fel ei ysgrifflaenorol ar Ellis Wyn o Lasynys y mae ei ysgrif bres enol ar Forgan Llwyd o Wynedd yn beni gamp. Diguro yw yr ysgrif fer ar Thomas George yn y Winllan. Y Parch R. Lloyd Jones, Cadeirydd y Dalaeth Gyntaf yw Esboniwr Efengyl loan "-v Maes Llafur Newydd. Gwelir y bydd y Gyfrol Gyntaf allan cyn diwedd y mis hwn. Y mae'r Parch R. Lloyd Jones yn athronydd a dinesydd-~cymhwy" sderau arbenig i esbonio Efengyl loan. Dy"Cmeiar hefyd ei h(?,f faes er's blynyddau. Ceir ffrwyth aeddfetaf ei feddwl a'i brofiad yn yr Esboniad hwn.

Pin y Gol. alu Siswrn. b Gohebiaeth i'w chvfeirio— GOLYGWYR, GWYLIEDYDD NEWYDD." EPWORTH VILLA, BARMOUTH. 2.—Da chwi, adroddiadau bvnon. Pith y peth. Peicliwch llenwi gohebiaeth- au a rhestr o enwau. Nid ydynt o unrhyw ddvddordeb, ac ni ellir eu cyhoeddi. 3.—" Bardd Crwydrad." Crcesaw etc. ■i.—Morfudd, New Brighton. Arall oVh blaen. 5.-Anfoner pob math o Farddoniaeth i CADVAN, WYLFA, C C) -George Parry, Gwaenysgor; Mm Clwyd; Adgonon Egwest Fy Nhaith yn eu tro. Mae gennych awen Jacko, ond ofnaf fod gennych spleen liervd. Ysgrif enweh ar ryw bwnc arall cewch groesaw. 8. Southsea Dim enw priodot rhaid cae] hynny cyn y gyhocddi dim bvd. a. Corwen" Arall wedi eich rhag- flaenu mewn rhan.

_<> DYMA'R BEDWAREDD FLWYDDYN I T !J N 'J "J r3' E 51 Â' nl ¡j t" O L \1 L | gael ei. drefnu gan I. WYN ROBERTS, LLANGEFNI, < fynecl ar DAITH I GANAAN ::[:?Jl"J.t: Gan y bydd. y parti yn evehwyn allan Mawrth 15, dylid bookio yn Fares o 37 Ginis i fyny, Ymofyner a 1. WYN ROBERTS, 27, High Street, LLANGEFNI.