Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

5 articles on this Page

Advertising

Advertising

I DEFOSIWH CREFYDDOL.j

ALLOR Y WLADWRIAETH. ___I

News
Cite
Share

ALLOR Y WLADWRIAETH. Yn ei araeth olaf yn Nhy y Cyff- redin, dywedodd yr enwog W. E. Gladstone y bodolai awdurdod uwch na Thy y Cyffredin, sef awd- urdod y genedl. Daw yr awdur- dod a fedd y bobl i'r golwg yn y tugel, ymha un y rhydd dynion eu pleidlais yn ffafr eu eynryehiolwyr dewisedig. Y bleidlais yw v gallu mwyaf yn y deyrnas i benderfynu tynghedion, a diogelu buddianau y wlad. Cyfleustra ardderchogyw y Tugel i bleidleisio yn gydwyb- odol, yn drefniant sydd yn amcanu at ddiogelu trefn a thegweh mewn etholiadau. Noddir dynion drwy ddo,—o leiaf bwriadwyd iddo fod yn amddiffyniad i rhai a elwir i bleidleisio—rhag blinderau, taerni a bygythion y tirfeddianwr, y meistr, y dyledwr neu y gofynwr. Daw y trefniant hwn yn fwy angenrheidiol fyth pan y meddyl- ier am ragolygon y dyfodol. Dis- gwylir i'r etholfraint gael ei heangu cyn bo hir. Golyga hynny gynnycld yn nifer pleidleiswvr o amgyichiadau isel a thlawd. Y mae rhoddi i ddynion o amgylch- iadau isel y fraint o ymarfer ag hawliau gwleidyddol yn gwneyd y Tugel yn fwy angenrheidiol. Lleiheir i fesur helaeth lygredig- aeth a gorthrwm mewn etholiad- au, a gwneir Dy v Cyffredin drwy hyn yn gynrychiolaeth berffeith- iach o syniadau a clymuniadau y bobl. Dylai y bleidlais gvnrychioli cymeriad, dealltwriaeth, cydwyb- f od a dinasyddiaeth y pleidieisiwr. Yn y bleidlais y mae ei fraint uchaf fel dinesydd, ac yn y fan hon y cvferfydd neu y rnetha gyfarfod a'i gyfrifoldeb uchaf. Dug y bleidlais dystiolaeth i'w amcan- ion, i'w egwyddor, ac i'w ddymun- iadau am ei wlad. Dylai y bleid- lais ddwyn tystiolaeth i'w argy- hoeddiadau gwleidyddol dyfnaf, a'i safon foesol uchaf. Dylai ym- arfer ei bleidlais fel peth cysegred- ig. Gyda theimlad o ddiflasdod y meddyliwn am y posibilrwydd i unrhyw lywodraeth gael ei'ciiludo i fewn i Dy y Cyffredin ar gwrw Aalewyrcha hyn yn dclnyg ar Iy- wodraeth o'r fath, yn ogystal ag ar y pleidlelsii-yr.1 Dylid edrych ar y bleidlais, gan y dyn ei hun, a chan ereill o'i gwmpas fel peth rhy gys- egredig i'w brynu na'i werthu. Fod angen dysgu peth fel hyn sydd amlwg oddiwrth y llwgr-wobrwy- on llygredig a'r bygythion anheil- wng a wnaed mewn amrai leoedd yn yr etholiad diweddaf. Un o angenion yr oes yw dysgu pleid- leiswyr a pleidiau i fod yn ffyddlon ac eiddigeddus dros burdeb a sanc- teiddrwydd y bleidlais. Er fod llvwodraeth y \vlad yn cael eu dwyn yn mlaen ar y party system, a'r holl pleidleisiau yn cael eu rhoddi i'r ochr hon neu arall o'r pleidiau gwleidyddol, dylai y bleidlais uwchlaw bopeth fod yn ffyddlon i gydwybod. Ni ddylai roddi plaid o flaen cvdwybod. Ni ddylai neb ymaiLr a'r ymddiried- aeth hon fel party tool gyda'r am- can o ddiogelu bodolaeth plaid. Y blaid sydd yn rhoddi mynegiant i gydwybod y pleidieisiwr sydd i'w gefnogi ganddo. 0 flaen popeth, rhaid i'r bleidlais fod yn deyrngar- ol i gydwybod. Golyga pleidlais cydwybod y ddynoliaeth oraf; a'r ddynoliaeth oraf yw y ddinasvdd- iaeth oraf, ac y mae y ddinasrdd. iaeth oraf bob amser yn gwrth- wynebu popeth sydd yn darostwng, yn cynorthwvo popeth sydd yn dyrchafu, yn gwrthod cynghrair a phobpeth sydd yn llygru, ac yn sefyll am egwyddor bob amser, ac yn mhob lie, yn arbennig pan y dawr wyneb yn wyneb a'r fraint a'r cyf- rifoldeb o osod ei gydwybod, ei ddealltwriaeth—ei gvmeriad, ar allor y wladwriaeth, sef y tugel. Ni ddylid adae! i'r bleidlais i gael ei lywodraethu gan deimlad enwadol, Hawlfraint dinesydd,ac nid arf enwadol yw y bleidlais. Y mae cymeryd safle enwadol i farnu teilyngdod ymgeisvdd am sedd mewn Senedd, Cynghor Sirol, tref- ol neu bh\yfol, yn sicr o arwain. hwyr neu hwyrach, i ganlyniadau annymunol. Gostyngir safon eth- oliadau pan edrychir ar gvmhwvs- I terau ymgeiswyr trwy wydrau en- wadol. Rhaid rhestru pawb sydd yn euog o'r culni hwn yn yr un dos- parth a'r Jesuitiaid Pabyddol sydd yn darostwng popeth i ddibenion y Mother Church. Y mae buddian- au cenedl a gwlad yn bwysicach na prestige enwad. Ymgais i ddyrchafu ac hyrwyddo lleisiant cymdeithas, ac nid i sicrhau mono- poly enwad ar feinciau y Senedd, y sir neu y dref a ddylai fod yn amcan mewn etholiadau. Gorfodir ni i gredu, a barnu oddi- wrth hanes yr etholiad diweddaf, fod yn y wlad liaws sydd yn sv1, weddoli end ychydig y fraint a'r cyfrifoldeb a ddygwyd iddynt yn y bleidlais a'r tugel. Gadewir i'r bleidlais i gael ei lywodraethu gan hoffder neu anhoffder bersonol. Anodd efallai i rhai yw codi uwch- law i'r teimlad hwn eto credwn na ddylai yr un dyn mewn ethol- iad adael iddo ei hun gael ei gario ymaith gan rhyw personal likes and dislikes. Gcsyd rhai y meistr o flaen cydwybod. Y mae pleidleisio yn groes i ddymuniad meistr car- (Parhad ar tudalen 5).

Advertising