Gwyliedydd Newydd

FY ADGOFION. (GAN EGWEST.) Ysgrif I. Pan symmudwyd y Parch Morgan Davies i blwyf Caerwys, tua y flwyddyn .1848, cafodd ardal Penegos galled fawr. Bydd- ai llawer yr amser hwnw yn enill eu bywioliaeth wrth drin gwlan. Bu y parchedig offeiriad yn help mawr trwy ei haclfrydedd i rai o'r ardalwyr i gychwyn busnes eu hunain, trwy roi arian iddynt yn fenthyg i brynu gwlan, a llwyddodd rhai mor bell a chael eu bywoliaeth yn gysurus am lawer o flynyddoedd. Cyn i'r gwr parchedig fyned i Gaerwys, byddai teulu Dafydd Wood, y Coed-cae, yn myned igL- eghvys yn wastad. Ond daeth Offeiriad arall i Rectoriaeth Penegos o Wrexham, o'r enw Edward Edwards. Ac er fod ei dduwioldeb yn ddiamheuoL, nid oedd yn galluvcyd-fynd a'r eglwyswyr. Fe antur- iodd y Clochydd i roi gair o gyngor iddo, sef, Jo-n Wh-tt-n-g-t-n, yr hyn a ffromodd yr offeiriad yn aruthr. A gofynodd i'r swyddog hwnw, a oedd efe fel offeiriad i gymeryd ei ddysgu gan Glochydd, a j hwnw yn un bychan hefyd? Ond aeth! Dafydd Wood ato, yr oedd ef yn fwy o gorph na'r Clochydd. Ond bid a fyno, ni chymerai yr Offeiriad ei gynghori gan Dafydd y Gwydd, mwy na chan Jack y Clochydd, ac ymadawodd Dafydd o'r Eglwys, ac aethant fel teulu i Gapel y Wesleyaid, lie y buont am lawer o flynydd- oedd yn allu yn y lie. Ond rhaid gadael Dafydd am ychydig, er mwyn rhoi trem ar hanes y clochydd. Gyda Haw, yr oedd efe yn dad i rai a fuant yn allu gyda'r Wesleyaid cyn geni y rhai sydd yn dippyn o allu yn awr. Ed- ward Whittington oedd fab hynaf ei dad a'i wraig gyntaf. Bu ef yn byw yn Llan- badarn Fawr am lawer o flynyddoedd, ac yn aelod gweith jar gyda.'r Wesleyaid yn Aberystwyth. Yr oedd efe yn hynod am ehangder ei wybodaeth, a llawer gwaith y bum yn ddig wrtho pan fyddai wedi fy nrhechu yn deg mewn dadl. Yr oedd efe yn daid i'r Parchedigion E. Whittington Jones a D. Egwys Jones o ochr eu mham. Maddeued y ddau wyr i mi, sef eu haner ewythr, am ddod a'u henwau i mewn i'r Adgofion hyn. Yr ail fab i'w dad oedd y Parch. Rowland Whittington (Egwysyn). Yr oedd ef yn fardd rhagorol, yn llenor gwych, ac yn bregethwr hynod o gymer- adwy. William Whittington, Penygraig, Sir Forganwg fu yn hynod o ffyddlon i Wesleyaeth tra fu byw, a deallaf fod ei blant yn dilyn esiampl ardderchog fy haner brawd. Ond rhaid dod yn ol i dclilyn ein hadgof- ion am Benegoo. Aeth y rhan fwyaf o'r Eglwysi pan ymadawodd Dafydd Wood i chwilio am borfa frasach na porfa yr Off- eiriad, a phorfa (mynwent) y Clochydd. Canys yr oedd y ddwy yn hynod o lwm, yn enwedig porfa y Clochycld. Yr wyf yn cofio yr idegau o gyfyngder, pan yroedd yn anhawdd cael crystyn o fara o herwydd rhai rhesymau, yn gyntaf (chwedl y Preg- ethwyr), yr oedd y defnydd yn hynod o ddrudd. Yn ail, yr oedd cyflogau yn hynod o isel. A'r olaf, rhy ychydig o gladdu yn yr hen fynwent. Nid wyf yn cofio beth oedd y rheswm am y pen cyntaf na'r ail, ond yr oeddwn yn gweled digon o reswm y pryd hwnw er mor ieuenged oedd- wn nad oedd yn iawn claddu neb cyn marw. Yr oedd hyny yn afresymol, ond y rheswm oedd y tu ol iddo. Rhy ychydig oedd yn meirw, a dyma oedd yr achos o absenoldeb bara yn Mwydgell y Clochydd Byddai bias ar yr hen benill hwnw Ed- rychaf i'r mynyddoedd draw, Oddiyno y daw fy nghymorth," ac yn gyffredin fe ddeuau cymorth o gymydogaeth Aber- hosan trwy farwolaeth un o'r plwyfolion. Fel hyn yr oedd galar i rai yn llawenydd i eraill mewn pobiaid. Dyn bychan o gorph oedd John Whitt- ington y clochydd, ond yr oedd yn ddyn pur oleuedig, yr oedd yn ddarllenwr da a medrai ysgrifenu yn gywir. Yr oedd hefyd yn gantor da, er na wyddai ddim am y gwahaniaeth a fodola rhwng yr Augmen- ted 6th, a'r Diminished Seventh. Arosodd yn yr eglwys tra bu fyw, ac yr oedd ei barch yn fawr gan bawb a chan y gwir- ionedd ei hun. Yn fuan ar ol i Dafydd Wood ymuno a'r Wesleyaid, dechreuodd y teulu ymddadblygu yn y busnes gwlan. Yr oedd Rowland ac Evan yn nyddu ar y ddwy droell fawr, ac Edward a Thomas yn gweu, John a Richard yn gwneyd bobb- ins ar droell fach. A thrwy lafur a diwidrw- ydd aethant yn mlaen yn rhagorol. Cymer- asant yr hen factory lie y bum i cyn hyny yn enill gr6t y dydd, a gwnaethant ad- newyddiad mawr ynddi trwy osod i fynu WTevddion (looms) a pheirianau eraill yn ¡ cael ei gweithio gan ddwfr yr hyn oedd yn rhyfeddod mawr yr amser hwnw. Prynas- ant Bronsele, sef pedwar ty yn ymyl, ac aethant yno i fyw. Yr oedd Dafydd Wood wedi marw cyn iddynt fynd i Bronsele, a Jenny ei wraig wedi dod yn weddw. Yr oedd achos y Wesleyaid yn gryf yn Penegoes y blynyddoedd hyny. Bu y capel yn orlawn am lawer o flynvddoedd, a bu teulu y Coed-cae [a. Bronsele wedi hyny yn nerth a gallu i'r achos tra y buont byw. Y blaenoriaid cyntaf wyf yn eu cofio oedd Lewis Morgan, Rhiwfelen, ac Evan Ellis y Crydd. Yr oedd Dick fy mrawd (ac un drwg oedd Dick), yn dweyd fod Evan Ellis yn sylwi llawer ar draed pobl. Wel, os oedd, nid oedd ei waith yn edrych ar yr esgid yn ddim gwaeth na'r teiliwr yn edrych ar y got. Oddiwrth y grefft o wneud esgidiau yr oedd Evan Ellis yn cael ei fywoliaeth yr un fath a Tomos y Teiliwr wrth wneyd dillad. Am ddim a wn i, yr oedd yn ddigon naturiol iddynt, yn en- wedig pan na byddai ond ychydig alw. Ond yr hyn oedd yn' coroni bywyd Evan Ellis oedd ei dduwioldeb diamheuol; dyn duwiol iawn ydoedd, nid oedd ganddo lawer o ddawn ymadrodd fel llawer: ond yr oedd yr hyn a lefarai yn effeithio yn ddaionus ar bawb. Ac os oedd diffyg ar ei dafod mewn siarad gyda llais hynod wan, yr oedd ei fywyd difrycheulyd gyda llais cryf a soniarus yn Ilefaru cyfrolau. Yr wyf i yn meddwl fod gwir angen am rai tebyg i Evan Ellis, Bronsele, i flaenori Eglwys Dduw bob amser, ac yn mhob lie mewn trefn iddi lwyddo. (I barhau.)

Y CREAWDWR YN LLYW- ODRAETHWR. God's in his Heaven, all'right with the world," medd Browning. Bachgen a aned i ni, mab a roddwyd i ni, a bydd y llywodraeth ar ei ysgwydd ef," medd Esaiah. Am Frenhiniaeth ysprydol, Crist, ac nid am frenhin a theyrnas ddaearol y mae y prophwyd yn son, medde rhywun. Fe allai mai ie yn benaf, ond nid y-vv ein Duw ni wedi ga'dael llywodraeth y byd hwn yn gyfangwbl yn ngofal deddfau oerion, di- dosturi a digyfnewid fel y myn rhyw ddosbarth o bobl i ni gredu. Nid creu y byd yma ddarfu iddo a'i luchio i'r gwagle, a gadael rhwng y County Council a'r Board of Guardians a fo. Na y mae y Creawdwr yn Gynhahwr ac I yn Llywodraethwr. Y mae llawer o son a siarad wedi bod y misoedd bas- iodd, ac yn para eta o ran hyny am yr Upper Chamber. Y nefoedd yw yr Upper Chamber mewn gwirionedd, ac y mae Absolute Veto rn gweddu i'r Cyng- or o Drindod o Bersonau Holl-ddoeth a Holl-wybodol. Priodol iawn y gall y Nefoedd daflu ambell fesur allan fycld wedi pasio gyda rhwyddineb yn nghyng- horau bach y ddaear yma. Yr Arglwydd sydd yn diddymu Cynghor y Cenhedloedd. Y mae efe yn di-ddymu amcanion pobloedd, ac yn medru troi Cynghor Ahitophel yn ffolin- eb. Geiriau awgrymiadol ydvw y rhai hvny lefarwyd gan Petr, Brenhin- oedd y ddaear a safasant i fyny, a'r llywodraethwyr a ymgasglasant ynghyd yn erbyn yr Arglwydd ac yn erbyn ei Grist ef. Canys mewn gwirionedd yn y ddinas hon yr ymgynullodd yn erbyn dy Sanct Fab Iesu yr hwn a eneiniaist ti, Herod a Phontius Pilat gyda'r Cenhedloedd a phobl Israel." Beth y mae y rhain yn mynd i'w wneud ar ol dod at eu gilydd tybed ? Sylwch ar y frawddeg ganlynol, I wneuthur pa bethau bynag a ragluniodd dy law a'th gynghor di eu gwneuthur. Bwriadau lawer sydd yn nghalon dyn, ond cyngh- or yr Arglwydd, hwnw a saif." Herod a Pontius Pilat, y Cenhedloedd a phobl Israel." Cyngor a chryn dipyn o awd- urdod yn perthyn iddo, yn gymysg a malais a chenfigen. Gwrandewch fel y mae un ohonynt yn pwysleisio ei awdurdod, Oni wyddost ti fod genyf awdurdod i'th groeshoelio, a bod genyf awdurdod i'th ollwng yn rhydd ? Gwn o'r gore, medde'r Iesu, ac mi wn ragor hefyd. Ni fyddai i ti ddim awdurdod arnaf fi, onibae ei fod wedi ei roddi i ti oddiuchod. Y mae wedi ei drefnu cyn dy -eni Pilat rwysgfawr, a chvn gosod i lawr seiliau yr ymherod- raeth yr wyt ti yn rhaglaw ar ran ohoni, pa faint o awdurdod wyt ti i\v gael, ac hyd yma yr ai a dim yn, mhellach. Mewn byd lie y mae cymaint o drais a gorthrwm, ac anghyfiawnder yn teyrn- asu, a chymaint o awdurdod yn nwylaw hen dyrants di-drugaredd—rhyw ang- henfilod cymysgryw o'r bwystfil a'r diafol, y mae yn gysur meddwl mai aw- durdod oddefol ydyw. Hawdd y gallai y Duw sydd hollalluog gydio yn mhedwar cwr y byd, ac ysgwyd pob tyrant allan ohono pe mynai mewn pum' munyd, a chyfaddef y gwir yn onest, rhaid imi ddweyd na fuasai dim yn well genyf na chlywed ei fod o wedi gwneud hyny. Rhyw yspryd arall tebyg ydyw hwna hefyd ag a gymhellodd y disgybl- ion hyny i ofyn am ganiatad i alw am dan o'r nef. Melus yw dial. Eto, erfyn peryglus iawn yn nwylaw dynion ac nid oes neb ond Duw fedr handlo hwn yn briodol. Ilyfi bia dial. 0 fegur ychydig ac ychydig y gyrodd Duw yr hen Gananeaid allan o wlad Canaan. Fe gant fynd, medd Duw7, "ond by instalments." Ni yraf hwynt allan o'th flaen di mewn un flwyddyn, rhag bod y wlad yn anghyf- anedd, ac i fwystlilod y maes amlhau yn dy erbyn cli." Awgrymir yn rhywle hefyd nad oeddynt wedi cyflawni mesur eu hanwiredd eto. Peidiwn a chenfig- enu wrth welecl ambell i hen dyrant yn cael byw yn o hir yn y byd yma. Dan y Toleration Act y mae nhw yn byw, ac heb gyilawni mesur ei anwiredd y mae. Beth ddaw o'r byd yma ? Dyna gwestiwn a ofynir yn fynych iawm. Rhaid i neb ddim pryderu ac ofni yn nghylch dyfodol hwn. "Y mae y llywodraeth ar ei ysgwydd Ef. Nid ar ysgwydd Mr. Asquith, er cystal dyn ydyw. Nid ar ysgwydd Mr. Lloyd George er maint ein hedmygedd o hono ond ar ei ysgwydd Ef. Fel fyn y Bachgen yma y bydd hi bellach, ac y mae yr enwau roddir iddo yn ddigon o warant nad aiff y byd yma ddim yn bell o'i le; a gelwir ei enw ef Rhyfeddol, Cynghorwr, Duw Cadarn, Tad Trag- wyddoldeb, Tywysog Tangnefedd,— Tywysog Tangnefedd, nid Dreadnought! Nid Man of War. Y mae lie i ofni bod llawer o bobl yn ein gwlad ni yn credu mwy yn ein byddin a'n llynges nac yn ei Duw. Let us trust in our own strong arm, medde Lord Cawdor ychydig amser yn ol. Druan bach Y mae genyf gof i mi ddarllen am rywun yn siarad yn bur debyg ychydig ddyddiau cyn ei droi i bori glaswellt. Mor wahanol ydyw cynghor Lord Cawdor i eiddo y Prophwyd Esaiah, Trust ye in the Lord for ever, for in Lord Jehovah is everlasting strength. Ffaith awgrymiadol iawn yn hanes cenedl Israel ydoedd, nad oedd ei llwydcl- iant ddydd y frwydr ddim yn dibynu ar ei rhif, nac ar ei medrusrwydd yn trin arfau, ond yn ei hagosrwydd at ei Duw. Os byddant yn ffafr y nefoedd, nid oedd elyn a allai sefyll o'u blaen; ond os byddent wedi digio eu Duw ffoent o flaen y gelyn mwyaf distadl. Attend more to the force of character, and less to the force of arms, medde J. H. Jowett. Yr amddiffyn gore i unrhyw wlad ydyw ei dynion duwiol. 'Doedd dim ond un yn Sodom, a hwnw heb fod o'r quality gore. Er hyny,' fedrai yr angel wneud dim byd byd nes cael yr un hwnw i le o ddiogelweh. Mager a meithriner lond y tir o ddynion duwiol. a gadawer rhwng eu Duw a'u gelynion. MEURIG MALDWYN.

BARDDONIAETH. DAN OLYGIAETH CADVAN. "HEN DON Y NUMBER ONE." Mae llawer o gerddorion Yn mydy Crewr Mawr, Rhai. duon fel y fagddu-- Rhai gwynion fel y wawr Ond hyn sydd yn fy synu Yn benaf yn mhob naaa, Fod rhai yn hoff o ganu Hê-n d6n y Number One. Cynlluniwyd hon yn fore' Gari Adda'r cyntaf, do Fel cyfansoddiad gore' I foddio'i fympwy o A dal i'w hefelychu Wna'i deulu'n ddiwahan.— Heb gofio fod du alaeth Marwolaeth, yn y gan. Mae rhai am wag ogoniant, A mwyniant byd a'i fri, Dall ydynt i dynerwch Sydd harddwch, coeliwch fi Os gwelant rhai elbulus Yn giwyfus, ac yn wan, Myn'd ymaith wnant dan ganu Hen don y Number One. Mae llawer un yn diodde' Ofeisieu cymorth, oes-— Ac onid rhaid cyfadde' Fod hyn yn beth di-foes O mynwn ysbryd Iesu- I'w harddu yn mhob man, Nes symud dull offeiriaid A lefiaid Number One. Prestatyn, COLLEN. GWEN MAM." Gwên mam os dygwydd camwedd—riola Yn aelwyd dirionwedd Deniadol ydyw nodwedd Lawen hon—darlun o hedd. Prestatyn, < COLLEN. ER SERCHUS GOFFADWRIAETH, Am yr Anwyl Hywell Gabriel, mab Hugh a Kate Gabriel, Haulfryn, yr hwn fu farw Gorphenaf 18, 1000, yn 15 mlwydd oed. Anhawdd ydyw ceisio canu Galar-gan 'r ol un mor gu Sydd heddyw'n oer a gwelw Yn mhriddellau'r ddaear ddu Anhawdd ydyw sylweddoli, Ond rhaid credu, dyma'r ffaith Er mor nwyfus, er mor ieuanc Daeth i derfyn eitha'r daith. 'Roedd ei arddull tywysogaidd 'N tynu sylw pawb o'r bron Ac ymsythai serch a chariad 'N wastad yn ei lygaid lion Ni chadd malais na chenfigen, Loches yn ei fynwes ef Ond gwasgarodd flodau rhinwedd Ar ei ffordd hyd lwybrau'r nef. Er mae ymdaith fer a gafodd Ar y ddaear hon i fyw, 'Rhoes ei oes ar garu'r Iesu, A'i chysegru oil i Dduw. Cyn i bechod ei anurddo Duw a'i galwodd atto'i hun Lie mae heddyw'n un o'r perlau Sydcl yn nghoron Mab y Dyn. Uu o engyl a'u telynau, Ddaeth i lawr o'r Wynfa Ian, Gyda thelyn fach i Howell Er ymuno yn y gan. Ac yn swn eu per anthem a u Fe ddihangodd gyda hwy Byth i aros gyda'r Iesu Lie na raid ymadael mwy. Rhiant anwyl nag edrvchwch Trwy eich dagrau.tua'r bedd Mae eich Hywell bach yn canu Ar orielau Gwlad yr Hedd. Ymorphwyswch ar yr Iesu, Ef yw'r un am dwg i'r lan Os yw'n dywyll yma'r awrhon Cawn oleuni yn y man., Tanygrisiau. G. GWALIA. LLINELLAU I DY YR ARGLWYDDI. I (Buddugol yn Nghyfarfod Cystadleuol Braichywaen, Maldwyn.) Mae Ty yr Arglwyddi, er's canoedd o flwyddi Fel Pharo'n ddiguro am ormes a thrais, Trwy gydol yr oesau, gorthry.Tiodd fil- iynau, A thros gaeth fasnachu cyfododd ei lais Cynghordy fu'n deddfu rhoi'r tlodion mewn cyffion, A sarnu ar ryddicl ewyllys ein gwlad, Hen gaerfa anrheithwyr, yspeilwyr tydd- ynwyr, Ffau ffiaidd fforddolion yw heddyw'n ddiwad. Ond seiniwyd rhyfelgan, fe'i clywir yn mhobman, Mae Prydain yn llefain "Cyflayvnder i ni, Ac ar Dy'r Arglwyddi, daeth dydd mawr y cyfri' Nes siglo o'i seiliau fel Hong ar y lli Awn rhagom yn nghamrau diwygwyr yr oesau, Cyfodwn, ymrestrwn, awn allan i'r gad, 'Bydd llygaid teyrnasoedd, yn gwylio'n byddinoedd Yn difa archelyn y werin o'r wlad. M. J. WYNNE-WILLIAMS. COFION UWCH BEDD CYFAILL. I Sef y cyfaill anwyl Mr. Owen Hughes, Isfryn, Blaenau Ffestiniog, yr hwn a hunodd yn yr lesu, yn hynod ddisvmwth, lonawr 24ain. Yr oedd yn Flaenor ac yn Athraw selog a gweithgar yn Eglwys Disgwylfa. Y llonwedd gyfaill anwyl,arswydaf,- Mor sydyn c.a'dd noswyl; Brysiodd i'r nefol breswyl, Gwedi gwaith i gadw gwyl. Yn ei dro hyd ein broydd,—addfwyn, hoff, Oedd Owen Hughes beunydd, Mewn eisiau'n gymwynasydd Glan ei rawd, o galon rydd. Seion wan, o dan y don,—sy'n cwynfan Ac enfawr ochneidion, Gilio y cywir galon Loew sant, o eglwys Ion. Yn ei aelwyd anwylaf—y mae gwae Am y gwr hawddgaraf, j Ei wyneb lion tirionaf, 0 fewn ei chol, mwy ni chaf. Na chwynwch uwch ei anedd—Owen Hughes Ddaw'n wyn, hardd, o'r ceufedd, Gyda'r dorf mewn gorfoledd, Cana byth, uwch cwyn a bedd. I Dinas Road, R hiw-B ryfdir. .'■ 'I") M/ < gMMIIIf-— —XUilil J ALUN MABON JONES.

COLEG HANDSWORTH A'R GENHADAETH. I (Gan WILLIAM JOHN ROBERTS.) Diwrnod mawr yn ngholeg Hands- worth ydoedd diwrnod cynnaliad y Foreign Missionary Anniversary." A beth feddylia darllenwyr y Gwylied- ydd Newydd,rwy'n brysio i ddweyd o-i'r Coleg y flwyddyn hon godi y swni anrhydeddus o L-424 tuag at y Genhad- aeth. Campus yn wir. Handsworth for ever,n.;cl Lloyd'George o hyd cof- ier. Peidied neb a dyweyd nad oes gweithio yn mhlith myfyrwyr Coleg Handsworth. Nid dysgu Mathew Mattis" ag ieithoedd pobl wedi marw, chwedl Rhys Lewis, ydyw pob peth sydd yn cael ei wneyd yma, onc1" Man- ual Labour hefyd, os bydd rhaid, Pen boreu y diwrnod dan sylw fe glywid swn cerdded lawer ar hyd y corridors —arwydd da fod gwaith ar gael ei wneyd. Nid oedd eisieu'r "Bell" y boreu hwnw a dweyd y gwir swn go annifyr sydd gan hono-ac yn enwedig yr amser braf hwnw, haner awr wedi cht/ech. Nid oes /jisieu i dOarllenNvyr y "Gwyliedydd Newydd" feddwl chwaith fod neb o'r myfyrwyr Cymreig yn anfoddlawn i'r swn pan wedi cocli peth amser cyn hyny. Pa fodd bynag, y boreu hwn aeth pawb allan i'w waith yn dawel, ae.i'w orchwyl hyd yr hwvr. Ar ol gweithio yn galed trwy y boreu a gwneyd y Class Rooms yn Stalls ag arnynt-nid 'Hebrmv,' na 'Greek,' na* Matthew Mattis" chnvaitli-ond peth- au llawer hawsach i'w cnoi a'u llyncu na'r pethau sychion hyny fe agorwyd 'I y Sale-of- W ork" gan Mrs Orborne, o Slieffield,bonedcliges sydd yn meddu dyddordeb rhyfeddol yn y Students ■ hi mae'n debyg wedi cael yr anrhydedd yma am fod ganddi ferch yn briod a Proffessor Holdswortli, im o'r I Sta,*)' Ar ol iddi ddyweyd gair byr ac i bwrpas fe gyhoeddwyd v Gwyliedydd Newydcl" fu jest i mi a dweyd, a hyny ddim yn rhyfedd chwaith pan y mae mor deiP,-Y Sale-of'Work yn agored, Yna aeth bawb at ei fusnes—V  Students i werthu, a'r bobl i brynu, ond nid heb arian." Conwch nid '"w:?,rioarian chwaith am yr hyn nid oedd gwerth ynddo, na llafur am yr hyn nid yw yn digoni, pan y cafwyd y te da hwnw. Ar ol gwneyd cyfiawnder teg a'r danteithion hyn, a gadael llawer ar ol wrth gwrs, fe awd i'r "Missionary Meeting" oedd yn cael ei gynnal yug Nghapel y Coleg. Yma fe gyrhaeddwyd y climax nid mewn arian yn o gym- maint, ond drwy gael Anerchiadau gwir- ioneddol dda gan dri o'r 'Students,' Lr y testynau dyddorol a gaiiIN n (a) Y Afaes. (b) Y dyn sy'n myn'd. (c) Yr Eglwys sy'n anfon. j x wysieisiwyd o r newydd mor eang yvr. y maes. Hunanabertli mawr yr hw." sydd yn mynd allan, ac hefyd Cyfrifol- deb ofnadwy yr Eglwys sydd yn ei anfon. Ac yn wir hunaberth mawr mae'r hwn sydd yn mynd allan i'r maes yn ei wneyd-gadael cartref cysurus, ffarwelio a pherthynasau anwyl, Ll gwynebu a'r wlad estronol a pheryglon lawer iawn. Bellach dyledswydd Yl: Eglwys gartref ydyw anfon i'r Net eirchion ami eu rhi' ar ei ran. Arglwydd gwylia drostynt, dywed wrthynt, Wele'r ydwyf gyda chwi." Er yr Anniversary'' ddiweddaf y mas Handsworth wedi cael y fraint fawr 0 anfon chwech allan i'r Maes Tramor, 110 y mae yna saith i mewn etto yn aros el-I tro hwythau. A dyna beth touching. —ffarwelio a'r bechgyn hyn. Nid ang" hofiaf fyth y teimladau rhyfedd n/1J:l meddianodd y tro cyntaf y bum y11 llygad-dyst o hono. Yn yr Emyn sydc1 yn cael ei ganu ar yr achlysur hwn ceit y llinellau a ganlyn :— And let our bodies part, To difforent claims repair, Inseparably joined in heart The friends of Jesus are." { Os oes gwahanu yn cymmeryd i mewn ystyr naturiol diolch am ein bl yn un mewn ystyr ysbrydol -■■ ynddo Bendith y Nef fyddo ar Goleg Hands worth, ac ar ei hymdrechion clodwiw a | blaid y Genhadaeth.