Gwyliedydd Newydd

??JS?.?H ? ?? ?S?S??? L{V it-?- T ,~T -• "v-i. LIVERPOOL. SHAFTESBURY HOTEL. Mount Pleasant. Four Minutes' Walk from Lime Street and Central Stations. Cars from Landing Stage stop at the door. A High Class Temperance Hotel. Moderate Charges. Welsh spoken. Arran Monumental Works, DOLGELLEY. BRANCH AT TRAWSFYNYDD. J. & R. W, THOMAS, MONUMENTAL MASONS. ALL MARBLE WORK UNDERTAKEN, including Memorials in Granite and Marble. Cof-Seiri Marmor a Cheryg Beddau o'r gwaith goreu. Estimates Free. Distance no object. Anfonwch am y Prisiau. Why buy trashy Foreign made Watches, when you can obtain Reliable British Made Watches fully Guaranteed, in Gilt, Oxvdized, Nickel, Silver, or Gold Filled Cases from G. E. OWEMs Watchmaker, Barmouth, at 5s., [1 Is., [117s. 6d., and {2 2s. each in Gent's size, and [1 5s., [1 9s. 6d. and £ 2 2s. each in Ladies' size. On receipt of Postal Order any of the above will be sent at sender's risk and cost. Money refunded if the Watch is not ap- proved of DYMUNA Mr. J. £ Morris, Arweinydd Hen Gor Meibion enwog Llangollen, yr hwn fu yn fuddugol yn rhai o brif Eisteddfodau y Gogledd, hys- bysu ei fod yn barod i wasan- aethu fel Arweinydd Cyman- faoedd ac fel Beirniad Cerdd- orol. Cyfeiriad:— Central, Oak Street, Llangollen. Mr. T. CARRlrGTON (PENCERDD CWYNFRYN), Orgaxydd "Rehoboth," Coedpoeth. BEIRNIAD, CYFEILYDD, 6c. Ail Argraffiad o'r Gan boblogaidd, Cymru." Y geiriau gan Mr. T. Herbert Hughes, Llanrwst. Unrhyw lais. Drwy'r post, 7c. Anthem Goffa Canrhawdfardd, Gwyn ei fyd y gwr." Dewiswyd i Gymanfaoedd Lerpwl, Manchester, &c. am 1910. Can Ddirwestol hwyliog. 6s. y cant. Cyfeirier: Coedpoeth, Wrexham. Arweinydd a Beirniad Cerddorol. DYMUNA Mr. ROBERT GRIFFITH, Vulcan Villa, Abermaw, W" neyd yn hysbys ei fod yn agored i dderbyn ymrwym- iadau fel Arweinydd Cyman- faoedd a Beirniad Cerddorol. TELERAU RHESYMOL. YMOFYNER I'R CYFEIRIAD UCHOD. TELYNOR MAWDDWY. DYMUNA Mr. DAVID ROBERTS (TELYNOR MAWDDWY), Morben Villa, Abermaw, HYSBYSU ei fod am brisiau rhesymol JLl. yn barod i Ddysgu Pupils ar y Delyn Gymreig (y deires neu'r bedolawg), ac hefyd eu dysgu i Ganu Penillion. At hyny y mae yn barod i Ganu Pen- illion a Chwareu'r Delyn mewn Cyng- herddau a'r cyffelyb, ynghyd a Beirniadu mewn Cyfarfodydd Cystadleuol. John Penri," Y Merthyr Cymreig, I'w gyhoeddi yn fuan. LLYFR SWLLT AR HANES JOHN PENRI, GAN D. Gwynfryn Jones, ABERMAW. Bijdd y Llyfr yn cynwys rhai ffeithiau newyddion. Archebion ac Enwau Tanys- grifwyr i'w danfon i'r Awd wr. GWOBRWYON. Trwy garedigrwydd dau frawd sy'n dymuno llwyddiant y GWYL- IEDYDD NEWYDD rhoddir 1. Tair givobr: 10s Oc; 5s 0c; 2s 6c i'r GOHEBWYR anfonant y nifer mwyaf o newyddion lleol (cryno a dyddorol) ar Postcards yn ystod y chwarter presenol. II. Tair Gwobr 10s Oc 5s 0c 2s 6c i'r DOSBARTHWYR sicrhant y nifer mwyaf o dderbynwyr yn ol rhif yr eglwys yn y lie, i'r GWYL- IEDYDD NEWYDD yn ystod y chwar- ter. CYSTADLEUAETH %0 ?iAi?i???Ai?i.J?. POST CARDS. _r Rhaid iddynt fod mewn Haw bore lau. AT Y CYSTADLEUWYR, Cedwir cyfrif manwl a gofalus o'r Post Cards. Ni bydd dim mwy dyddorol na'ch cyfroddion byr a chryno chwi. I'r golofn hon y try pawb am y cyntaf yn fuan. Gwa- hoddwn y bechgyn a'r genethod i dreio eu llaw ar Post Cards i'r Gwyliedydd New- ydd." Ysgrifener ar un wyneb, ac un yr wythnos a gyfrifir yn y gystadleuaeth. GOL. SHILOH, TONYPANDY. Dyma y tro cyntaf i ni anfon i'r GWYL- IEDYDD NEWYDD, fe gewch fwy yn y dy- fodol. Nos Fawrth, y 15fed o Chwefror, cyn- haliwyd Cvfarfod Adloniadol gan Gym- deithas y Bobl leuainc. Y Llywydd oedd, y Parch. R. E. Jones, Penygraig. Beirniad Cerddorol, Mr R. Willington, ar adrodd- iadau, Mri J. Bowen a R. Williams. Caf- wyd Solo gan yr hynaf oedd yn yr eglwys, yr hen wr William Jones, Kenry St. Caf- wyd Solo arall gan Miss Ceridwen Will- iams. Yr oedd pawb wedi mwynhau y cyfarfod. CLOGWYN GWYN. REHOBOTH, COEDPOETH. Rhag i ambell i beth o bwys fynd heibio yn ddisylw yr wyf yn cymeryd arnaf fy hun i anfon hyn o linellah i'r GWYLIEDYDD NEWRDD." Un peth a gymerodd le Sadwrn, Chwef. 12fed ydoedd, ymadawiad y brawd Mr R. Bellis o'n plith am yr America. Trwy ei golli collodd yr Eglwys Bregethwr cymeradwy, blaenor da, athraw gwerth- fawr, ac un o'r aelodau ffyddlonaf yn mhob modd. Golygfa hardd ydoedd gweied ei restr 9 fechgyn ieuanc yr Ysgol Sul yn cvf- lwyno iddo Fibl yn y Seiat olaf a gawsom gyda'u gilydd cyn ei ymadawiad. Yr oedd dagrau y bechgyn yn llefaru yn hyawdl iawn am ei waith fel athraw. Cafodd rodd hardd yn y ffurf o '• scarf-pin gan ei gyd-flaenoriaid, a llyfr gan ei arolygwyr, yr hyn a dengys beth ydoedd ei safle yn nheimladau ei frodyr. Ein gweddi yw, i'r Umbria ei lanio yn ddiogel yn y wlad bell, ac i lwyddiant goroni ei ymdrechion oil yn y wlad honno. Duw yn rhwydd iddo. Da genym ddyweud fod y Baild of Hope arjjgymdeithas yn dal mewn grym. Noson gofiadwy fydd nos Iau diweddaf, pryd y siaradwyd oddiar brofiad gan rai o'r brodyr goreu sydd yn yr eglwys erbyn hyn, rhai a brofasant nerthoedd y byd a ddaw, ar y pynciau dirwest ac hap-chwareuaeth. Dadl oedd i fod, ond er gwaethaf bobpeth Seiat profiad gafwyd, a da hynny. Mawr y canmol am ras Duw. Gobeithiaf yr erys y cyfarfod yn ddylanwad ar fywyd pawb oedd yno. Pwr ? SOAR HIRWAUX. Nos Sul diweddaf, cynhaliwyd rehearsal ganuer-gwella y tonnau a'r anthemau, erbyn dydd y Gymanfa. Yr arweinydd oedd David Bryant. Nos Fawrth, cafwyd cyfarfod amryw- iacthol, dan nawdd y Wesley Guild. Yn gyntaf cafwyd araeth gan y Llywydd, Parch. D. C. Jones, Solo gan Muriel Jenkins; Adroddiad,-John Morgans; Solo gan Morgan Rowe; Adroddiad, Charlotte H. Smith; Solo gan Lizzie Bevan; Dadl rhwng Maggie G. Jones a Alice Mary Jaccob Solo gan John Bryant; Adrodd- iad, Muriel Jenkins; Solo gan Mrs. Mary A. Davies Solo gan Maggie Gwen Jones Solo gan Ppllie Bevan Adroddiad, John Bryant; Solo gan Howel D. Davies. Cyn- ygiwyd pleidlais o ddiolchgarwch i'r rhai a gymerodd ran gan Benjamin Davies,; a,c eiliwyd gan William Jones. Yr Organydd oedd Mr. Morgan Roderick. Terfynwyd y cyfarfod gan Howel D. Davies trwy g-dnu Oes, mae maddeuant i chwi. H. D. D. DYWEDIOX 0 ARDUDWY. Disgynyddion o hen frodorion hynaf Dvffryn Ardudwy ydoedd Mrs, Issaac Evans, Llwyn-y-march, a Miss Mary Jones, Plasyndre', a gladdwyd yn mynwent Eglwys Llanenddwyn yr wythnos ddi- weddaf, y naill yn 72 a'r Hall yn 79mlwydd ood. Perthynai i'r ddwy neillduolion prin yr hen Gymry gynt,—pert, byw ac arabedd mimog. Ond gorphwys yn dawel mewn hedd y maent hwy, M:arwolion anfarwol" hen fynwent y plwy'. Saif y Bermo yn nghwmwd Ardudwy, ac felly o fewn esgobaeth y Bi-aw,, d Cwartus. Cafodd ei hun yno y dydd o'r blaen, a swn canmoliaeth a lanwodd ei glustiau. Moli y gweinidog newydd a thalentog, a cluanmol y cyfaill ymroddgar Mr. Robert Griffith (AlawErddyn). Cerddor medrus yw yr Alaw, ac un diguro fel Ar- weinydd Cymanfaoedd Cerddorol. Llawen oedd deall fod galwad mynych am dano yn bell ac agos fel beirniad ac arweinydd canu. Mae yn Wesleyad a chanwr o hil gerdd, ac yn weithgar gyda phob achos yn yr eglwys a'r dref. Ei" etholedig ar- glwyddes groesawgar êt mwyn, hithau yn disgyn o un tu o wehelyth Robert Jones, Llwyngriffi, ac o linach Edward Thomas, Tyddyndu, o'r tu arall,-gwaed glas Boan- erges, '-meibion y daran" o Ardudwy yn gymhleth yn ei gweithienau. Bendith arnynt hwy, eu plant, a'u bwthyn. Awr giniaw yn Bryndifyr, Meirion. Ym- gom rhwng Emwnt Emwnt y meistr a Huw y gwas. Emwnt Emwnt,—"Wst ti be' Huw, papur da gynddeiriog yw y GWYL- IEDYDD NEWYDD" yma, pwy yw y bosses neu y Gols syddyn gofalu am dano dwad? Yr wyt ti dipyn o lenor ac awdurdod ar bethau fel na." Huw.—" Ie papur dihafal yelyw, dylai gael ei dderbyn gyda breichiau agored gan bob teulu Wesleyaidd Cymreig Di—Gi—Ja a Pi—Ja—Ar yw ei Gols chwedl chwithau." Emwnt Emwnt— Enwau yn swnio yn debyg i iaith 9 1 China a Japan yn te Huw, ond poed a fo, mae'n amlwg na fu eu gwell yn perchen basged, siswrn a gwellaif erioed. Rhaid eu bod yn fechgyn ffamws. am fod y papur a'i gynnwysiad yn gogleisio ami i oracla newyddiadurwr yn honi bod yn Genedlaethol. Wrth drampio'r wlad yr hyn a dery un a syndod yw deall fod cynnifer o'n blaenor- iaid a'n swyddogion eglwysig heb fod yn dderbynwyr o'r Eurgrawn a'r' Winllan.' Beth yw y rheswm, tybed rnai crintach- rwydd ? Hawdd fuasai i bob un ohonynt hebgor grot y mis am yr Eurgrawn." Ag eithrio y Beibl, nid oes gwell porfa na'r "Eurgrawn," i flaenor i gasglu ymborth i borthi'r praidd a bugeilio yr eglwys. heb- law yr hyrwyddir yr aehos wrth ei dderbyn. Y BRAWD CWARTUS. ETHOLIAD. Cawsom etholiad yma. Y bechgyn hynaf yn unig oedd yn cymeryd rhan. Caed cyfarfodydd brwdfryclig, areithiau tanllyd, a phawb o cldifrif, cofiwch. vVedi siarad yn gryf yn erbyn Tori, dywedodd un, Dyna fi wedi ei adael heb yr un goes i sefyll ami." Gwaeddodd un o'r bechgyn, "Rheitiayny byd felly roi sedd iddo." Ond heb yr un sedd y mae, druan, ac heb yr un goes i sefyll ami. Dyma fel y trodd y votio:— Rhyddfrydwr 121 Llafurwr 31 Ceidwadwr 14 Dyma i chwi fuddugoliaeth yn ymyl Bath drodd yn ffol diwy ethol dau Dori. CYMRO 0 KINGSWOOD. TowtN. CYMDEITHAS Y MERCIIED. — Cynhaliodd y chwiorydd gyfarfod arbenig nos Fercher, Chwefror 16fed, yn yr hen ystafell gynull yn Nhowyn. I ddechreu cafwyd te gyda danteithion o'r fath oreu, wedi clirio y byrddau, cafwyd dwy awr o gyfarfod am- rywiaethol, cymerwyd y gadair gan Mrs. Jones, Rhianfa, llywyddes y Gymdeithas. CYMDEITHAS DDIRWESTOL Y CHWIORYDD. Cynhaliwyd cyfarfod dan nawdd y gym- deithas uchod yn ysgoldy y Trefnycldion Wesleyaid, nos Wener, Chwefror J flfed. Cymerwyd y llywyddiaeth gan Mrs. Dr. Lewis Lloyd. Darllenwyd papurau gall- uog gan Mrs. Williams, Council School ar Sarah Martin," a Mrs. Morris, Cambrian Terrace, ar Florence Nightingale," siarad- wyd ar gynwys y papurau gan Mrs. Howell Jones a'r llywyddes. Cafwyd adroddiad gan Miss Margaret Williams, Idris House, a chan gan Miss Symonds, terfynwyd trwy weddi gan Mrs. Jones, Gwynfa. Y mae golwg lewyrchus iawn ar y Gymdeithas yma. Dywedir fod yna gymdeithas newydd eto wedi'i ffurfio yn y dre, sef y Social re- form Society," y prif symudwyr yn nglyn a hon ydyw y Parch. John Smith, Dr. Lloyd, Parch. R. R. Williams ac eraill. RUTH. PENMACHNO. CYMDEITHAS DDIWYLLIADOL. — Y ddwy noson ddiweddaf ynddynt cafwyd dau bapur Llysieuaeth oedd testyn Mr. R. E. Roberts, a testyn Mr. T. O. Jones, Ysgol y Cynghor, oedd lechyd." Gwnaeth. j ddau yn rhagorol iawn. Beth i'w fwyta, a sut i gael goraf y bwyd, yn ieuad gwir gydmarus. NEWID PWLPUD.—Bu y .Parchn. T. J. James a W. Lloyd Davies yn porthi cor- lanau eu gilydd Sul o'r blaen, er cymerad- wyaeth a budd. Prin y buasai hyn yn weithadwy gan mlyneddd yn ol, fel y rhaid ein bod yn symud er yn araf i gyf- eiriad y dedfrycl Cristionogol. Un Bug- ail ac un Gorlan." Y FEIBL GYMDEITHAS.—Cynrychiolydd eleni oedd y Parch. Griffiths, B.A., Dolwy- ddelen. Cawsom lawer iawn o hanes China, ac ychydig o hanes y Gymdeithas y daith yma ar eu rhan. Bychan oedd y cynnulliad fel arfer. PAROTOI AT YR HAF.-I)eallaf fod chwi- orydd Bethania yn arfaethu Sale of Work tua mis Awst nesaf, er cyfarfod symudiad mawr ynglyn ar deml sydd mewn bwriad. Derbynir rhoddion yn galonog ganddynt. J. W. SOUTHSEA, GWRECSAM. Ystormus iawn a fu yma yr wythnos ddi- weddaf yn y rhanbarth yma fel mewn lle- oedd eraill. Yr oedd rhuthriadau y gwynt yn gyffelyb i fel y dywedodd Petr Mostyn am dano yn ei bryddest, "Fel Cadfarch gornwyfus y gwynt a dywyswyd O'i loches, ar ffrwyn ar et war a ollyng- wyd. Bu yn ymosod ar wahanol leoedd, ckwyth- wyd shed yn perthyn i'r G.C.R., o'i safle yn llwyr, ond yn ffodus ni ddaeth niwaid i neb. Bygythiodd ar nenfwd gwaith GIo New Broughton, ond gwelwyd y perygl mewn pryd a llwyddwyd i arbed rhag mawr ddinystr. Sabboth dilynol ymwel- wyd a'n hardal gyda storm ofnadwy o fellt a tharanau. Ni wnaeth havoc mor fa.wr o'n cylch, ond mewn un lie a hyny ffermdy Tanylan, pryd yr aeth mellten ar ei thaith trwy ran o'r ty, ac y cwympodd ici -,r tot?i l i-I y simdde. Yr oedd y teulu ar y pryd ar yr sont arbo?d Pd r h a,(- Aelwyd, ond cawsont arbediad rhag I niwaid. LL. DDU. LLANEGRYN. Prif ymddiddan yr ardalwyr yma yn y dyddiau presenol ydyw yr Etholiad sydd i gymeryd lie ddechreu Mav/rth ynglyn a'r cynghorau, megis Cynghor Plwy, Cynghor Dosbarth, a'r Cynghor Sir, hyderaf y bydd i ni fel ymneillauwyr a Rhyddfrydwyr fod yn fyw in dyledswyddau trwy roddi dyn- ion yn coleddu yr un egwyddorion a ni, ar y gwahanol Gynghorau. Nid felly y mae hi wedi bod yn yr amser a fu, yn neillduol felly ynglyn a'r Cynghor Plwy. Nos Wener, Chwefror I Sfed, cyfarfyddodd Cymdeithas Ddiwilliadol ein heglwys pryd y Cyrnei-wvcl y gadair gan ein Parchus Weinidog J. Smith, Towyn. Dadl oedd i gymeryd lie yn ol y rhaglen, ond gan nad oedd y ddau frawd oedd wedi eu penodi i agor y ddadl yn barod i ymgymeryd a'i gwaith gohiriwyd hi am wythnos, a neill- duwyd y cyfarfod i ymwneyd a'r Maes Llafur. Da oedd genym weld gystal cyn- hulliad wedi dod ynghyd, ag hefyd weld y brawd Ll. T. Ellis, Towyn, yno ac yn cym- cryd rhan mor frwdfrydig gyda ni. Drwg oedd genym fel cymdeithas weld lie ein hysgrifenydd medrus a gweithgar yn wag. sef E. R. Jones, Trychiad, a hyny oherwydd afiechyd, da genym ddeall ei fod yn gradd- ol wella. Da genym ddeall fod chwiorydd yr eg- lwys wedi dechreu paratoi o ddifrif gogyf- er a'r Social sydd i gymeryd lie nos Wener, Mawrth 4ydd dan nawdd ein cymdeithas Ddiwilliadol pryd y traddodir Darlith gan ein Parchus Lywydd ar Abram Lockwood, hefyd hyderaf y try ei ymdrechion fel hyn yn llwyddiadt. EGRYN. GLYN CEIRIOG. Dyffryn cul yw hwn yn ymestyn am un milldir a'r ddeg, yn cael ei amgylchynu gan fynyddoedd y Berwyn. Treigla yr afon Ceiriog fel llinyn arian drwy'r dyffryn. Hynodir yr ardal hon am ei beirdd enwog sef Huw Morris (Eos Ceiriog) ac hefyd yr anfarwol Ceiriog Hughes. Bu Cvnddelw hefyd yn bugeilio eglwys y Bedyddwyr yma am dymor, ac yma y gorwedd ei lwch. Mae yn y pentre hwn bedwar o gapelydd o wahanol enwadau ac un Eglwys. Y Bedyddwyr yw y lluosocaf yma ond mae ganddon ninnau fel Wesleyaid gapel bych- an yma, cydmarol newydd, ond os bychan y mae Bethel Bach yn cael gwenau yr Arglwydd yn fynvch. Dywed y pregethwyr fod canu Bethel yn gystal a chanu unlle yn Gylchdaith Llanrhaiadr yn ol ein rhif. Ein Gweinidog ydyw y Parch. W. G. Will- iams. Y mae yn hynod boblogaidd a gweithgar yn ein plith. Y mae ymal hefyd Gor Meibion rhagorol yr oedd yn gydradd oreu a Chor Meibion Cwm Prysor yn Eisieddfod Corwen, 1910. ROBERTUS.

PURDEB. Y mae yr olwg ar Halen Cerebos yn awgrymu pur- deb, ac yn dangos gyda'r fath ofaJ y mae yn cael ei wneud. Saif.