Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
13 articles on this Page
AT EIN GOEEBWYR. \
AT EIN GOEEBWYR. Aufoner erbyn BUREU SADWRJS y (an bMlaf Pnh archebion am Yr tTDGOKN i'w brief on i:r GOBUCHWTLIWR, 74. Hiyh Strpet, Pwllheli. Fob gohebiaeth i'w cyfeirio- YR (IDOORS OFFIOK, PWLLBELI. i Bydd \11 ,lrlaelYfl¡ ctdertY!J cohe'o- i it-tb%xn oddiwrth i-,hc-bvyr ir fattvion ilnol o Itdyddol'deh cyhOt'ddq
NODION A HANESION.
NODION A HANESION. Aradrvvr Medrus. Y mae Mr. William Vaughan, Brych- einiog, wedi enill y wobr gyntaf dri chant o weithiau mewn ymrysonfeydd aredig. Y mae gwerth y gwobrwyon yn i.Soop. -t -r 150,000p. i Elusenau. Yn ei hewyllys gadawodd Mrs. Sarah Laura Sophia Geldart, o Huntington, dros gant a haner o filoedd o bunau i wahanol sefydliadau ar gyfer gwella afiechydon yn Lloegr. Syrthio o'r Tren Syrthiodd William Gould, o Lymm, Sir Gaer, o'r tren y dyad o'r blaen pan yn dychwelyd o arddangosfa o Lundain. Yn ddiweddarach caed ei gorff ar y rheilffordd wedi ei andwyo'n erchyll. < Clwy y Traed a'r Genau. Y mae clwy y traed a'r genau wedi tori allan ymysg anifeiliaid yn Lerpwl, a gorfuwyd lladd llawer ohonynt rhag i'r clwy ymledu Gwneir apel am i hysbysrwydd gael ei roi i'r awdurdodau pan gantyddir anifail yn dioddef oddi wrth y clwyt. Moctayn Mawr. Mewn arvverthiant yn Stowmarket, Suffolk, gwerthwyd mochyn dwyflwydd a haner oed a bwysai naw cant a chwech a thrigain pwys. Yr oedd yn dair troedfedd a haner o uchdei, yn naw troedfedd o hyd. nc yn saith troed- tedd a haner o gylch-fesur. CorfT yn Sefyll yn Sylh. Yn un o ddociau Lerpwl yr wythnos ddiweddaf caed corff dyn ieuanc yn sefyll yn syth yn y dwr. Nis gwyddis sut yr aerh i'r doc, ond bernir fod ei draed wedi suddo i'r Ilaid ac mai hyny oedd yn peri ei fod yn sefyll i fynu ag yntau wedi trengu « Yr H yn achosodd y Ci. > Ymosododd ci yn Aldeburgh ar ddyn a ofalai am wagen a dau geffyl, ac wrth iddo (,uro'r ci ymaith hefo chwip rhus- iodd y ceffylau. Parcdd hyny drachefn i geffyl a meriyn oedd mewn dan ger- 1 hyd arall rusio, a rhedasant ar hyd yr heolydd gan greu helynt mawr. Marvvolaeth S,dill JWy Gym-: doges. Cafwyd Madame Dore, o'r Rhyl, boneddiges dra adnabyddus, yn farw yn ei gwely y dydJ o'r blaen, a chredai i y meddyg ei bod wedi marw yn ei chwsg. Ychydig oriau cyn canfod ei chorff hi bu far w cymdope* iddi, Miss Jemima Jones, yn sydyn ¡awn. CorfT yn yr Afon. Caed corff dyn ieuanc or enw Ed- ward Rocks yn yr afon ger Workington y dydd o'r blaen. Yr oedd William Owens, ei gyd-letywr, yn anesmwyth yn ei ylclt ac aeth allan i chwilio am dano a guelai gi bach y trancedig yn rhedeg o'i flnen at liii N i- afon ll. y cafwyd v corff. if- Yr Agerlon Fwyuf. Yn Belfast yr wythnos ddiweddaf cafodd y Britannic, agerlong newydd llinell v Seren Wen, ei gollwng i'r dwr. Hon yw'r agerlong Brydeiuig fwyat. AJeiladwyd hi gan y Niii Harland a Wolff. Y mae y "oolltau sydd ynddi yn rhifo tair miliwn a phwysant fil a dau gant o dunelli. Cantor Cymreig Newydd. Ddydi Sadwrn, yn v Royal College of Music, dyfarnwyd un o'r pedair ysgoioriaethau jgored, allan o naw cant o ymgeiswvr o bob cwr )'r Deyr- nas (.iylunol i Mr. Ivor Thomas, mab i amaethwr o Pentraeth, .\1Ú;). NiJ oedd ond pedair ysgolo iaeth yn cael eu yny, ac enillvvyj tair gan efrydwyr or Coleg. Mr. Tl'.omas oedd u unig Lin i-) r tuahn a fu Iwyddianits Cvn- I halhtyd ihagbrauf i ddechreu yn Ler- I pw), a chatodd Mr. Thomas ei d ethol i ymddangos yn y prawf lerfynol yn Llundain o flaen Syr Walter Par rat t. .Syr l i tib;?,. I f larr%, I I a Syr Yilliers Stan- ftw J. N. J vw Mr. Thomas ond newydd ddechreu gyda chanu, ac y mae'n gvveithio'n gyson nr fferm ei dad yn Pentraeth. Dywcd Mr E. D. Lloyd, ei athraw, fed iddo ddyfodol disglaer, a'i fod yn meddu ar lais o ansawdd a | chvlch eithriadc!. Baban yn Syrthio i Afon. Cynhaliwyd tKengholiad y dvdd o'r blaen ar gorfl bavbyen teirblwydd oed o'r enw Thomas \Villiams, o River View, Wyddgrug, yr hwn a nthiodd i orlif yr afon Alun c ? fu foddi. i orlif yr tfoil Alun ;?C *1 fLi fodc'ii. + Merch yn Enill Cadair Cynhaliwyd Eisteddfod flynyddol Gwyl Dewi, o dan nawdd efrydw) r Coleg v Brifysgol, Bangor, nos Iatl diweddaf, a Miss Gwtadys Charles Jones, Caernarfon, enillodd y gadair am yr awdl oreu ar Y Bardd Cvvsg," a rhoed canmoliaeih uchel i'w hawdl gan y beirniad. Nid yw Miss Charles Jones ond un ar hugain oed. Gwysio 25ain o Siopwyr Porth- madog. Yn Mhorthmadog, ddydd Gvvener; divveddaf, gwysid pump ar hugain o siopwyi* am gadw eu siopau yn agored ar haner-g wyl ddydd Mercher. ddiwr- nod ffair. Yn gynt if cymerwyd achos Thomas Parry, Ironmonger, a thaflwyd ei achos allan. G^hiriwyd y gweddill er gweled canlynuid apel i'r Uchel Lys yn erbyn y d 'ytarniad yn achos Parry. Ffor-tun Boneddiges Lofruddiwyd. Y mae Miss Compton, y foneddiges a gafodd ei saethu yn ei thy yn Lerpwl gan ddyn ieuanc o'r en", William McDonald, wedi gadael ffortun ar ei hoi 0 33,323P. Yr oedd Miss Compton yn aelod blaenllaw iawn gyda sect ncillduol o grefyddwyr, ac arferai y dyn ieuanc a'i saethodd fynychu'r un capel, a bernid ei tod wedi syrthio mewn cariad a hi ac wedi dyrysu yn et syn- wyrau. Llosgi Eglwys. C-fodd Eglwys Blwyfol Whitekirk, sir Haddington, ei llosgi i'r llawr ddydd Iau divveddaf, a gellir casglu oddiwrth bapurau gaed yn agos i'r lie mai 'r suffragettes a'i rhoes ar dan. Yr oedd yr eglwys hon yn nodedig o brydterth a henafol, ac ynddi greiriau amhris- iadwy, ymysg y rhai yr oedd hen Feibl o argraff prin iawn. Credir fed y suffiagettes wedi tywallt olew hyd yr eglwys a sylweddm ffrwydrol. Ymosod ar y Meddygon. With siarad yn Welshpoo! y (hJd o'r blaen ymosododd Mr. H N\ v- inson, o Lundain, ar y Ddeddf ir- iant. Dywedai mai dynion meddvv ac anfoesol oedd y meddygon oedd ar y panels yn rhai rhanbarthau o Lundain. I Mewn un rhanbarth, meddai, yr oedd yno ddyn du yn feddyg. un dyn meddw, 1 un arall yn arfer cymeryd morphia, ac un arall o gymeriad mor anfoesol fel nas gallai'r un ddynes fyned i'w weled. Dathlu Dygwyl Dewi. Oddeutu'r Sul dathhvyd Dygwyl Dewi Sant ymhobman trwy Gynnu, a chan Gymry gwladgar ym mhrif drefi'r Deyrna.<- Gvfunol ac yn ddiameu ym- gynullodd liawer o'r Cymry sydJ ar wasgar yn y gwiedydd peil i ddathlu'r wyl genedlaethol mewn ynigomwest a chan. Yn rhyfedd iawn ceir mwy o serch at Gymru, ei hi.iith a'i defion, yn cael ei ddangos yn ami gan ei phlant sydd bell oddiwrthi na clian rai na fuont erioed tros Glawdd Offa. Merch Ieuanc Wrol. Oddeutu pythelnos yn ol gwelai Miss Jennie Williams, geneth ddeunaw oed o New Street, Biwmaris, yr Heddwas Falloon yn cael ei gicio'n greulon gan ddyn o'r enw Hender. Aeth Miss Wil- liams yno i lu IpLi'r as, a thynodd y cyffion o'i boced, a helpodd ef i'w rhoi am ddwylo Hender. Ddydd Sad- wrn cafodd Hender ei ddirwyo i bum' swllt a'r costau am feddwi, ac i ios. a'r costau am ymosod ar yr heddgeidwaid. Anrhegwyd Miss Williams yn y Ilys ag oriawr am ei gwroldeb yn mynd i helpu yr heddgeidwad Ysbeilwyr Beidd^ar. Yn Paris, fore Sadwrn diweddaf, llvvyddodd lladron i dJwyn arian yn cyraedd y swm o ddeu^ain mil o bunau o fodur arbenig a ddetnyddid i garioY arian i'r banciau. Yr oedd svvyddo> o'r llythyrdy a ch. i luau in dilyn y modur ac i gyflwyno'r arian yn yr ar- i iaudai, a phar cedd y swyddog yn mynd a sicrebau neillduol i un bane canfu fod parse! ag ynddo ysu irebau yn werth deugain miliwn o bunau ar goll. Bernir fod y lladrad wedi cvmer- yd lie pan oedd parcel yn cael ei roi mewn ariandy arall, a'r swyddog a'r ceidwad wedi mynd i lawr o'r modur. Ysbeilio o'r Fi :erdy. Yn Rhyl, y dydd o'r blaen, dygwyd J\n o'r enw Licr Towers i sefyll ei OJ awf ar gyhuddiad o fod wedi ysbeilio 1); yn cynvws s-vm o ddilladau o F'cerdy y Rhy'. Yr oedd y bag a't ^.viiwys yn eiddo Mr. L. J. Roberts, ;.t ulyjydd ysgolion, yr hwn oedd ir, \inweliad a'r Archddiacon Lloyd, ac wedi gadael v bag yn y tviiedfa i'r fic.Jy. I: uviiweddarach caed y bag wedi ei guddio yn y tywod ar y forlan, a llwyddwyd i olrhain ei gynwys i pawn shop yn Banyor, lie y cymerwyd y carcharor i'r dda'fa. Addefai y cyhudd- edig ei euogriN,,d end g< hiriwyd y praw f
- - - -=- - -Dienyddiad George…
-=- Dienyddiad George Ball. CYFFESU CYN MARW. Yn Ngharchar Walton am naw o'r gloch fore Iau diweddaf dienyddiwyd George Ball am lofruddio Miss Christine Catheiine Bradfisld. Ychydig cyn ei ddienyddiad cyffesodd Ball ei fod yn euog- wrth Esgob Lerpwl. Yr oedd torf fawr wedi ymgasglu j tuallan i'r carchar. Aech y caplan at y condemniedig i'w gell a chatodd ef yn barod i gyfarfod a'i dynged. Gwrandawai yn astud ar y caplan a derbyniodd y Cymmun ganddo. Oddeutu ugam munud i naw aeth yr Is-Sirydd a Dr. Ratho Griffith i mewn. V r oedJ y dorf erbyn hyn wedi cynyddu 'n fawr, a daliai pob un ei anadl gan ddwyster a difrifwch yr amgylchiadau. O'r diwedd hysbysodd cloc y carchar fod yr awr dynghedus wedi dod. Parhaodd y gloch oddifewn i'r carchar i gnulio am tua deng munud, a dyna oedd yr unig arwydd fod y ddedfryd wedi ei chario allan. Nid yw y faner ddu yn cael ei dangos yn awr ar amgylchiadau o'r fath. Y CYFFESIAD. Bu tad a chwaer Ball yn ym weled ag ef yn y carchar ddydd Merchr a dywedodd wrthynt ei fod wedi cyffesu wrth Esgob Lerpwl ei fod yn euog, a gofynai i'w dad faddeu iddo Ni ddywedodd ddim am y modd y cyflawnodd y lloiruddiaeth, o leiaf ni hysbysodd hyny i'w dad a'i chwaer, ac ni rydd Esgob Lerpwl unrhyw hysbysrwydd pellach am yr ymddiddan tu rhyngddo ef a'r condemniedig oddigerth ei fod wedi cyffesu ei euogrwydd.
ICwmni Yswiriol y Pearl.
Cwmni Yswiriol y Pearl. Gwelir oddiwrth danen y Cwmni uchod am y flvvyddyn yn diweddu Rhag. 31, 1913, sef hanner can'mlwyddiant y Cwmni, fod y cynydd yn eithriadol yn ei hanes, dengys 738,812p. os. ic. am y flvvy ddyn. Mae wedi gwneyd cynydd eithriadol ar hyd y blynyddoedd, ond y flvvyddyn ddiweddat a ragorodd arnynt oil. Ni raid i'r Cwmni uchod wrth lythyrau canmoliaeih gan fod y ffigyrau yn siarad drostynt eu hunain. Mae y Pearl yn cael edrych arno yn un o gwm- niau pwysicaf y Deyrnas Gyfuno', ac yn enw teuluaidd trwy yr holl wlad, oblegid jgvvelir oddiwrth y daflen ei fod wedi talu mewn llogau a hawlebau ynghorff y ll>vyddvii y swm anferth o 1,218,93^ 1 19^ 10c v-I gwneyd y cyfanswm a clalvvyd i'r c\ lioedd yn 15 038.255P. os. o; Y mae y cyfanswm yn gytryw nad joes genym ond syoiad bychan am gyn- wys vr arian. Y peth pwysicaf yn hanes unrhyw gwmni yswiriol yw y gallu i Igyfrtrfod y gofynion. Gvvelir oddiwrth y datlen hon tod gan Gwmni y Pearl y swm 0 261,35op. with gefn, pegelwid arno i dalu ei holl ofynion heddvw a hyn sydd yn bvvvsig i'r cyhoedd, g-an fod hyn yn da-igns diogelwch a sicr- wydd. Gvvelir tod cyfalaf y Cwmni yn 9,028,574P. 13s. 3c.
Cyfarfod Vsltolion Dosbarth…
Cyfarfod Vsltolion Dosbarth Nefyn Cynhaliwyd yr uchod yn Penrhos, y Snbboth diweddaf, pryd yr oedd yr holl ysgol on yn cael eu cynrychioli. Galwyd .s yJw at Gynhadledd Zurich, a iphenodvvyd tri o frodyr i wneud syi- wad au ar Iyfr y Parch M. H. Jones, B. A., Ton, yn yr hwn y ceir hanes y Gynb rdjedd, yn y Cvfarfod Y sgolion nesaf yn Llithfaen. Darllenodd pwyll- gor y Safonau y drefnlen at y flwyddyn nesaf, yn ol pa un y safonir y piant Derbyniwyd llais yr ysgolion hefyd yn nglyn a dewisiad yr ysgrifenydd a'r arholydd am y tair blynedd nesaf. Yn ysgrifenydd dewiswyd Mr. David J. Griffith, Netyn, yr hen ysgrifenydd, a dewiswyd y Parch Thomas Williams, Pwllheli, am yr wythfed tro yn arhol- ydd. Ar deifyn y tymor hwn, os y caiff fyw, bydd wedi bod yn arholydd am chwarter canrif.
-0- I Etholiad Leith. I
-0- Etholiad Leith. Bu etholiad yn Leith Burghs ddydd Jau diweddaf Vma do yr oedd tri yrngeisvdJ, ac enillodd yToriaidy sedd gydag V' hydig o twyatrif. Gwnaed y canlyniad yn hysbvs y noswaith hono, ac yr oedd y ftig. raU fel aa n I v ii Mr C. W. Currie (T ) 5,159 Mr Malcolm Smith, (R.) 5,143 Mr J. N. Bell (LI.) 3.346 Mwyafi if Totiaid 16 Yn yr etholiad diweddaf nid oedd ond Rhyddtrydwr a Thori ar y' maes, a chafVidd y Rhyddtrydwr twyairif mawr y tro hwnnw. Y tro cyn hyny yr oedd tri ymgeisydd a'r pryd hwnvv yr oedd gan y Rhyddfryd wr fwyafrif o dtos ddwy fil. -0-
Ymneiliduad y Parch. John…
Ymneiliduad y Parch. John Thomas, Lerpwl. Y mae y Parch John Thoma, gweinidog eglwys My e street, Lerpwl, yn bwriadu ymneillduo o weinidogaeth yr eglwys yn Mehefin nesaf, ac wedi hyny fynd ar daith bregethwrol trwy'r j Amerig. Eiys yn yr Amerig am tua thri mis, ac wedi dod yn ol bwriada ymsetydlu yn Llundain neu yn agos i'r brif ddinas. Y mae Mr Thomas wedi bod yn gweinidogaethu. ar Eglwys Myrtle Street am un mlynedd ar hugain.
[No title]
 Y dydd o'r blaen bu Mr. WilJo?s. yr j awyrwr, yn ehedeg yn ei awyrlong 01 a bhltu uv.chbeu dinai, Llund.iin.
Llys Ynadol Pwllheli. I
Llys Ynadol Pwllheli. I Ddydd Me cher, Chwef. 2sain 0 flaen Cyrnol Lloyd Evans (cadeirydd), yr Henaduliaid W Anthony, Maurice Jones-, a G. ¡ ¡ ug-hes Roberts; Dr S. W. Griffith. Claude Lloyd Edwards, Ysw., W. W. Griffith, Ysw, J. G. Jones, Ysw., a J. Hughes Parry, Ysw. oedd y cwestiwn o adnewyddu trwydded y Castle Inn, Morfa Nelyn, a Bryncjnan Inn, wedi ei ohir o yn y L'ys Trwy.'dedo!. 0 barth- ed i clrwydded y Castic Inn awgrymodd y Flinc y byddai iddi gael ei had- newjddu os byddai i welliantau neill- dllol gael eu cario allan yn y lie, ac yn v llys presenol cyflwynodd Mr J. R. Anthony, yr hwn ymddangosai dros y trwyddedydd, blan yn d ngos allan welliintau bwriadedig. Caniatiwyd adnevyddu'r drwydded. — Gyda golwg ar Bryncynan Inn, gwrthwynebai Mr W. Ceorge i'r drwydded gael ei had- newyidu ar y tir tod y ty yn anghymwys ac nai oedd angen am dano yn y gym- dogatth, Dywedodd yr Arolygydd Owen fod tair ystafell i yfed yn y ty, ac fod fferm fechan yn gysyiltiol a'r ty a hefd lie i bwyso moch.—Wrth a: groesloli gan Mr Anthony dywedai yr arolyg/dd fod y cylch yn cang, éC nad oedd ttfarn yn nes na thair milltir iddo i un cyftiriad, ond yr oedd poblogaeth y cylch /n deneu. Nid oedd ganddo gwyn < gwbl ynghylch y modd yr oedd y ty yi cael ei gadw. Gwneid cryn lawer c fusnes yno gyda phwyso moch. —Tysticvyd gan y Parch G. Parry Hughe:, Morfa Neiyn, i'r perwyl nad oedd atgen am y dafarn.—Dywedodd Mr J. F. Anthony fod llwyr angen y ty, ac y nvriadai y perchenog wneud gwelliattau ar y lie os yr adnewyddid y drwyddld, ac y gwneid y gwelliantau erbyn Nai —Caniatawyd adnewyddu'r drwydded ar yt amod fod y gwelliantal1 yn cael eu cario allan fel y nodwyd. I Y Delat Was a'u Meistr.-Gwysid T. E. )ones, Pas Tudur, Llannor, gan David Robeits, Halfway, Abererch, am y swm o tip. 8s. 6c., a chan Richard William^ Garn View, Pwllheli, am 2p. 16s. 4c., sef cyflogau a honent oedd yn ddyledusiddynt.—Ymddangosai Mr E. R. Davie; tros yr achwynyddion a Mr Wm. Gorg-e tros y diffynydd.- Dywedodl Mr Davies fod y ddau was wedi cyfloji gyda'r diffynydd yn Tach- wedd, onl ar y 12fed o Chwefror ymadawsant o'r lie gan nad oeddyntyn foddlon ar y bwyd roddid iddynt. Talvvyd i p, is. 6c. i David Roberts a 1 p. 12S. 8c i Richard Williams pan yr N-madai,x-satt -Dywedodd Mr. Wm. George ar ran y diffynydd fod yr achwynyddon wedi ymadael heb achos rhesymol, ac nas gallent hawlio cyflog. Yn ei cystiolaeth dywedai David Roberts ideb gynogi y pentymor am 15P Ymhen rhyv fis cafodd achos i gwyno oherwydd y bwyd. Yr oedd yn hoilol I anaddas i'w fwyta. Yr oedd yn ITaith y bu cweryl rhyngddo a'r forwyn y diwrnod cyn ymadael, ond nid hyny oedd y rheswn tros iddo fynd oddiyno, ac nid oedd wedi ymadael ar haner tyrhor o'r blaen. Nid oedd chwaith wedi dwyn blawd i'r ceffylau.-Tyst- iwyd gan Richard Williams, y cyflog- odd gyda'r diffynydd fel porthwr am 9p. Haerai yntau mai oherwydd y bwyd yr oeddynt wedi gadael y lIe —Dywedodd Mr W. George fod yr achwynyddion wedi ymadael oherwydd anghydtod rhyngynt a'r forwyn, ac nid oeddynt wedi cwyno oherwydd y bwyd o gwbl. Mewn gwirionedd, meddai, wedi blino ar y lie yr oeddynt, a chan eu bod yn gwybod nas gallent ymadael heb reswm gvvnaelhant esgus ynghylch y bwyd.- Tvstiwyd gan T. E. Jones fod y gweision yn cael yn hol'ol yr un bwyd a'r teulu, ac nad oeddynt wedi cwyno yn ei gylch. —Wrth ei groesholi dy w ed- odd y tyst fod ddu was wsdi ymadael oddiyno ar haner y tymor o'r blaen, ond nid oherwydd y bwyd. Sylwodd Mr Davies ai oni wysiwyd ef o'r blaen gan was oedd wedi ymadael gan honi nad oedd y bara a gai yn addas i'w fwyta. Dywedodd y diffynydd fod hyny bymtheng mlynedd yn ol.—Tystiwyd fod y bwyd yn hollol gymvvys gan Mrs Jones, a'r mab a'r forwyn. Dywedai y forwyn fod y gweision yn canmol y bwyd yn hytrach na'i gondeninio-- Wedi ystyried y mater o'r neilldu hys- bysodd y Fainc y dymunent i'r partion setlo gyda'u gilydd, ac os na allant y byddai i'r Fainc ri i. dyfarniad. Yn y diwedd hysbysodd y cyfreithwyr eu bod wedi dod i gytundeb, ac fod y cy- huddiadau yn cael eu t) nu 'n ol.
Damwain Angeuol i Fech-i gyn…
Damwain Angeuol i Fech- gyn o Nantlle. Cyfarfu Richard Owen, Bryngwyn, Llanllytni, a John Williams Tanyrallt, Penygroes, a damwain angeuol yn Elsecar Main, swydd York. Nid oedd ond ychydig fisoedd er pan yr aethant yno i weithio. Syrthiodd darn o'r to i lawr arnynt yn y lofa gan eu llethu i farwolaeth. Dygwyd eu cyrff gartref i'w claddu yr. Nantlle. --0--
Costau'r Llynges. j
Costau'r Llynges. AMCANGYFRIF MR WINSTON CHURCHILL. Gwnaed datganiad pvvysig gan Air Winston Churchill yn Nhy'r Cyffredin ddydd Llun o barthed i gostau'r Llyng- es. Hysbysodd y byddai'r ychwaneg- iadau yn gwneyd yr amcangyfrif yn 48,8oo,ooop. Gan fod materion arben- ig eraill i'w hystyried na chynhwysid mohonynt yn amcangyfrif Prif Arglwydd y Morlys, mae'n fwy na thebyg y bydd y costau yn haner can' miJiwn o buuau.
Advertising
Cwniqi Yswiriant Dywyd y Pearl, (yf., LONDON BRIDGE, 333.0. P. J. FOLEY, Ysw., LlywyJd. Crynhodeb o'r ADRODDIAD BLYNYDDOL am y Flwyddyn yn diweddu Rhagfyr Slain, 1913. Wrth gyn,vjno y Cyfriton am Flwyddyn y Jivvbill, mae'n bleser mawr gan )' Cyfarwyddwyr hysbysu am ychwanegiadau cilhriadol yn yr incwm a'r cron- feydd, Mae-r caalyniadau calonogol hyn i'w priodoii i ymdrechion arbenig- yr holl slaft, y rha, oedd yn awyddus am ddathlu y cyfnod pWysi hwn yn hanes y C?mn. feJ datgaOlad 0 euyNys da i. Mr Foley, CychwynydU y Cwmni, a Mr MV1^ ou!ll! m, un o'r Cyf.r.ydd.yr cy?af Yr ydym yn sicr y by? dda -an y Cyfranddalwyr gyJUO) mewn iion?farchiadau ?-reso? i'r boneddwvr h? a? eu bod >vedi eu harbed i Safle uchel gyPhieddiyd gan y Cwmni ?n y bvù masnachol. Y mae R. M. Moore, Ysw., Arbrisiwr y Cwmni, weii gwneyd arbrisiad o'- ? Cwmn, ac yn hysbysu fod gweddill 0 261,350P ar d darpar ar ??)" rPn??..? rhwymedigaeth:lU. INCWM. Cyrhaeddai cyfanswm yr Incwm am y flwyddyn i 3,3<p,69op. 9s. ic., cynydd o 292,82Tp. 7s 2C ar y flwyddyn flaenorol. Vn y Gangen Gyffredinol cyrhaeddai yr Incwm i 691,226? os 4c 'l/« !ir; sydd yn fwy 0 73,052P. 2s. 6c. na'r Hwyddyn flaenorol. Vr oedd nifer vr h S ?oe,l  ystod I Awyddyn yn y Gangen hon yn 28 065, yn yswirio y 2,331,?GIP. IOS. ? Incwm Da!.aQB!ynyddot Newydd 0 104,o66p. 65. gc l, Y Yn ystod y flwyddyn caniatawyd 4,904 o Yswirebau ar gy, Da Personol, a Chyfrifoldeb Meistriaid Gwaith, yn cyfateb i incwniDamweiniau yddol Newydd 0 10 117P 7s. 3c. Y r oedd yr holl Daliadau dd¡;;¡ ay.. Bly J' dd 8 "(.1' }'n y Gangen hon yn cyraedd y swm o 29,614p. 7s. 3c., cynydd o 2,48ip. yn y c J ar y flwyddyn flael11,rol.. ar HAWLEBAU. Rhifai Hawlebau Bywyd, Grants, Yswirebau wedi Aeddfedu, Hawlebau Damweiniau a Rhwymedigaeth Meistriaid, 151,745 yn ystod y flwyddyn, yn cyraedd oyda'r Llogau a'r Hawlebau yn sefyll, i 1,218,924P. 19s. LOS, yr hyn, o'i vchwanegu at y symiau dalwyd yn barod, sydd yn gwneyd cyfanswm o 15,c)38,255P. os. 8c. .) Y CRONFEYDD. Y mae'r Cronfeydd Yswiriol yn awr yn cyraedd i 8,334,174P. 14s. 5c yr hyn ddengys gynydd o 738.812P. os. ic. am y flwyddyn, yn gwneyd cyfanswm y cronfeydd, gyda'r Cyfalaf aalwyd i tyny, yn 9>°23>,574p. 135. 3C. Trwy Orchymyn, JAMES ROLL, Cadeirydd. Yn eisieu cynrychiolwyr ychwanegol- ymhob rhanbarth. Telerau hael a Ilwyddiant sicr i ddynion da am fusnes. —Ymofyner a Goruchwylivvr y Dosbarth, MR OWEN WILLIAMS, Snowdon View, Embankment Road, Pwllheli. ",1 A DDARFij f 6KWI A, NI E U EIGH A' P, ENAU ? 1 ''?  { ( ?'  .?-=????   ',f ,} darJun ,J¡?f,>d 0 a ddywed ???'? //??? hanes." L "l'¡! ".1> I t .'t! A"- _II/ -=- '>16?  \= "'I I _?" ?E????%?.-???? ?'? > ,('q )' l' /fY/ j¡ '=" -0:! "1/ I r .1 -===- -=<-¿]:;1' /¡:I lilti   ,I' /I I ?— '?i??- ?$??' -FF"?]?:?r .?& ? ?  I; \111.I.f "I ,j!ç"<i'1T"i'lw''I /¡II ?" ?. .< ii; I ti ':t' 'J I'' .i,I !I(,I>I I.¡ I ¡ flii {.II' >1 'II -=- I' r T I J A ydych yn bruddglwyfus, yn gyffrous, neu yn blino yn fuan ? A ydych wedi rhedeg i lawr, neu yn gymalystog (rheumatic)? Effeithia Blinder Arenol ar yr holl gorph. vi> <1 i<•<!<J»■! cililiwrth yr nn- hwvlder hwn :SL:ilK-U.-ISMtit » rioed Ml luireiniu ikiihit'i/). :ic eto yr .in-mm ydyw yr oi'u'tinau nnvyaif tobyn'nl i V 111;1(' y g-wailh mwynl i'w '1'11"1;' pin h,n\ydan. innciit ir w.-iith yn }i:m11 v lleisw (urine) oddnvrtli y ywaeil. sic yn liidlo allan y gwenwytian sydd yn .-v hosi v anhwvldernll a'r rhai hvn Poeit yn y cefn. poonai! yn yr ystlvsau a'r llwynaii. jirydiau |)ensyl'n::in(d, afrcoifidd-dra troethol (urinary irret/nlariii< !<), ANII W YI.IIKU PI.KDKKNOI, (InatltU-r (/«.-«.-■(■), auhuufcdd (.«/< t/ih.cryd cyminal:ui, lhvyinr^t (Un>iha<i<,), chwyiidiadau dyfrol, dyfrfi'hvyf -:iloti au gieuol, a Bri</hl,\< disease. Mae blinder nrcmd yu ctVciihio yn wahanol ar bobl, (Iud o.s ydych yn dioddef oddiwrth un o'r argoclion \;cÎlO''¡, ::c:lwl'h sicrlJau rod ellych afieclij-d } u yr arenan. Aiaent yn syrtliio yn ol gyda'u gwalth, ac yu :luullw;g i' gadw' o'ch corph y surni dyfrol a'r gwenwyuau arenol Bydd yn dechren cyniaint o aliechydon. Mae gwaith yr arenau nior lawr ac mor ddiorp'.iwys f''L pau unwaith v gwaelant, nis gallant ?yth I wt llhan licb gynortliwy. Cynorlhwy i)('iH?nol yr ar?nau y'hw PE[.ENt AUENAU CKIM-OICN 1>OAN (Doau's Backache ?'t?H?/ Pills) ?wne!ir bi%i,iit o pur a Ilysiau a iachhut ae a adfvw iant yr arenau mewn ffordd naturiol. Gwellliant bob math o auhwylder yn yr arenau ac yn v b!ed!eu cr"fbant'v cefn, a iach&nt bt?n:m yn yr ytlyS1U a'r llwynau, cywirant nnnh?tnMU tr(petlio*l -diso?-dei-s), a'r Irard; h?v a'eh amddifFynant rhag balliaut gW:l"d, rI'H !nanH' (l/ljlammatwn). yn y bledren, vniixia. dyir?lwyf, trwythlif (dia- I betesj, a /?/<?'?' disease. Nid oes ganddjut l1mbyw weithredl:l.d ar y coluddion. Un adeg tv?i?t JmH annhrefnau troethol yn uni? a ellid c'n t.?pd.')! i'r arenau, ond mae?wyddoniaeth ddiweddar yn ]>n,ti fod y rhan fwyaf 0 afiech- t ydon. yn cael eu deehreuad yn yr organaa Fell- os vdvch yn wael, ni wat.th betli a leddyliwcli vw y mater, dech- reuweh ar liliwtith gyda l'HÈLEr ARENAU | I CKKN'WKS DOAX (?sM'? Mache Kidney *}' a c -ei.nvch ?el cuh arenan yn iach, yna n\\ .1 th.an a ddy?nt n0 i iechyd yr holl orgauau ereill. Nid drwy yr un "dd arall I y'ch hadferir. Doans Backkac-hbe Kidn6db t??. ? ?TMXS???uF???? \\ü \p.  YR UNIG FLWCH DIDWYLL. Gall holl fTervllwyr ac j'n y 13/9; neu yn rhydd drw v y post yn syth oddiwrth v FOSTER AN ells Street, Oxford Street. London, AV.
I Manion.
Manion. Yn Eisteddfod Coleg Aberystwyth enillwyd y gadair am awdl ar Owen Lawgoch gan Miss Dorothy Bon- garee, boneddiges Hindwaidd sy'n ef- rydu yn y Coleg. Cynhaliwyd gwasanaeth Cymraeg yn y City Temple, Llundain, nos Lun, ac yr oedd tua dwy fil yn bresenol, ac yn eu plith Mr. Ellis Davies, A. S., a Mr. John Hinds, A.S. Llywyddid gan y Parch. E. Tegryd Davies, a phregeth- wyd gan y Parch. Herbert Morgan, 'Bristol, a'r Parch H. Barrow Williams, Llandudno. Nos Lun traddodwyd pregeth arbenig yn Eglwys Gadeiriol Bangor gan y Parch. David Jones, ficer Abererch. Fore Sul bu farw Arglwydd Minto, yn ei breswylfod yn Minto House. Yr oedd yn 68 mlwydd oed. Yn Nghyfarfod Misol Llanbedrog ddydd Lluo pasiwyd penderfyniad cryf I. yo gofyn i'r gymdeithasfa drefnu llyfr emynau a thonau unffurf ar gyfer yr holl enwadau yn Nghymru.