Yr Udgorn

AT EIN GOHEBWYR. Aufoner erbyn BOREU SADWRN y fan bellaf Pob archebiou a thaliada-i am V i UDGOBN i'w hanfou i'r GOBUCHWTLIWR, 74, High Street, Pwi'.beli Pob gohebiaeth i'w cyfeirio- YR (JDOOBN OFFICE, PWLLHHXI. Bydil yn Jda gAnynl dder^yn gt)hei,- iipt.ban oidiwrth ohehwyr ar fAt(-ti.,in IIAOI o ddyddordeb cyhoeddu*.

NODION A HANESION. Jonesiaid. Yr oedd wyth o'r deuddeg o reithwyr yn Mrawdlys Caernarfon yr wythnos ddiweddaf a'u henwau yn Jones. Dynes Arall ar Goll. Y mae cryn bryder yn Mhorthcavvl ynghylch dynes sydd wedi diflanu o'r gwesty lie yr oedd yn aros. Y mae ar goll er ddydd Sul, wythnos i'r di- weddaf. Diane o'r Gwallgofdy. Y dydd o'r blaen diangodd un o'r enw John Howard Allport o Wallgofdy Church Stretton, ac yn ddiweddarach caed ef ar y rheilffordd a'i ddwy goes wedi eu tori ymaith. Marw ArUuriaethwr flnwog. llysbysir farw o Feinmd Fourcau, yr anturiaethwr enwog. yn drigain a phedwar mtwyJd oed. Unwaith croes- odd ar JrawM Anialuch Sahara, gyda tliri chant o ti!r A (Ti icunaidd. G" ydd Hen. Y mae fFerrnwr yn agos i Pickering newydd golli gwydd ag oedd yr oedran o un mlwydd ar bymtheg ar hugain. Yr oedd wedi magu deunaw o gywion gwyddau ar gyfartaledd bob blvvyddyn. Cwymp o Fil o DroeJfeddi. Pan oedd John Jones, o Aberbar- goed, yn gweithio ar enau 'r pwll yn Nglofa Groesafaen, y dydd o'r blaen, llithrodd ei droed a syrthiodd i lawr y pwll. ddyfnder o fil o droedfeddi 'n agos. Maluriwyd ei go; ff yn erchyll. Eisteddfod Geried!aethol Aber- ystwyth. Cynhelir yr Orseud i gyhoeddi Eis- teddlod Genedlaelhol Aberystwyth am y flwyddyn KJ15. ar yr ijeg o Fehefin nesdl. Cymer y seremoni le ar dir y Castell, a gadewir y Maen Llog a chylch yr orsedd yno er cof am yr am^ylchiad. + Ysbeilwyr Beiddgar. Pan oedd --was i ermdd yn Soho, Llundain, yn mynd i mewn i'r siop y dydd o'r blaen daeth dan ddvn o'r tu 01 idJo a thrawsar.l ef i lawr a dvgas- ant becyn yn yr hwn yr oedd gwerth ,tSop. o emau. Gan iod y dyn wedi ci daro o'r tu ol nis gallai roi desgrifiad o'r ymosi J w\ r. •k Ei Saelhu Iii Farw mewn Rhed- efefa. Bu digwyudiad trychinebus iawn yn Newcastle ddydd lau diweddaf. Yr oedd un o'r eow Robeit Jordan yn mynd i icdeg ras a phan yn uisgwyl i'r rhedegwyr eraill ddod ymlaen daliai lawddryll yo ei law, gyda 'r hwn yr oeddis yn mynd i roi rh) bulid i'r rhedegwyr gychwyn. Rywfodd tan- iodd y llawddryll ac aeth y fwled i ben Jordan gan ei ladd yn y tan. Diffyg y Toriaid. Bu Mr Hamlet Roberts, cvn-vmgeis- ydd aflwvddianus Bwrdeisdrefi Ffiint, yn anerch cyfadod Toriaidd yn N. hric- cieth y dydd o'r blaen, ac ar ol ei araith, syhvodJ y Cynghorwr P. J. Bowen mai un rheswm am afhvyddiant y Toriaid yn yr etholiadau yn Ngh) mru oedd diffyg trefnwyr da, a rhai yn gallu anerch yr ethulwyr yn Gymraeg yn hywadl. Yr oedd eisieu chwaneg o ddynion fel Mr Hamlet Roberts .\r ol gwrando arno ef gwnai iddynt deimlo fel yspwng, a phan ddeuai un o'r ochr arall i wasgu amyn: gallent ei harlhvys hi allan. A galodd Reeks ei Lofruadio ? Wythnos i'r Sadwrn diweddaf cyr- hr eddodd peirianydd ieuanc o Australia o'r enw Kent Reeks, hefo 'i long i Lerpwl. Aeth oddiyno ar ei union i weled ei berthynasau yn Sainton, ger Manchester. Dychwelodd i Lerpwl yr un dydd, ac ymhen ychydig wedi hyny caed ef yn gorff ar le anial per Bilston, Wolverhampton. Bernid y pryd hyny i,iii netid diwedd ar ei einioes ei hun f .1 v^iiaeth, ond erbyn hyn y mae lie cr) f i ovbied ei fod wedi ei lofruddio, ac y mac 'r heddlu yn chwilio 'n ddyfal am Americanwr a honir oedd yn nghwmni Reeks ychydig cyn yr amser y cafwyd ei gorff. Rhewi i Farwolaeth. Yn gynar f,e Sadwrn diweddaf cafwyd dynes o', :nkv Fanny Hampton, tair a deugain mlwjdd oed, wedi rhewi i farwolaeth yn Guildford. Canfu heddgeidwaid ei chorfF o tan hvyn o goed. Wedi ei Gnoi gan Lygod Yr oedd saer coed o'r enw John Jones yn byw yn unig mewn bwthyn bychan yn Llanymddyfri, a chan nad oedd neb wedi ei weled er's dyddiau aeth rhai o'r cymydogion i'w dy a chawsant ef yn gorwedd ar lawr yn gorff. Yr oedd un Haw iddo wedi ei chnoi ymaith gan lygod mawr. J, r Ymgeisydd Miyddfrydol Sir Faesyfed. Y mae Mr. William Lewis, Llundain, yr ymgeisydd Rhyodfrydol tros Faes- yfed, withi 'n brysur yn anerch yr etholwyr yn ngwahanol ranau o'r sir, a cha dderbyniad croesawgar iawn ymhobman. Caift ei gynorthwyo yn y cyfarfodydd gan Syr Francis Edwards, a Mr Ellis Roberts, bargyfreithiwr, Porth Dinorwig. Trychineb yn Ngholeg Caer. Pan oedd dau o feciigyn cor Coleg Eglwysig Caer yn mynd am dro fore Sadwrn oamgylch tir y coleg daethant ar draws y garddwr, John Robert Jones, yn farw ar lawr. Aethant i hysbysu'r heddgeidwaid a chyrchwyd Dr Parry yno, yr hwn a ddywedodd fod y dyn wedi marw er's oriau. Yn agos i'r corff yr oedd potel yn haner Hawn o carbolic acid. + Fferm ar Dan ger Caer. Yn hwyr nos Sad wrn aeth tferm Mr Thomas Wo.rall, Caughall, ger Caer, ar dan. Canfuwyd y tan yn fuan ar ol iJdo ddechreu cyneu, ond yr ceJd y gwynt yn chwythu'n gryf ar y pryd fiC ymledodd y fflamau'n gyflym. Llwydd- odd y ffermwr a'i teibion gyda thrafferth fawr i ware Llu'r anifeiliaid o'r beudai, ond nis gallvvyd arhd dim o'r cynyrch oedd yn y gadlas. Amoangyfrifir fod y golled yn agos i cl.kir mil o bunau. Glo ran Bwysau. Yn Nghaernarton ddydd Liun gwvsid Cymdeithas Gydw eithredol Llanberisj am werthu glo dall bwysnu. Ty>t<:ii Ar?tygydd Pwysau a Mesur tod ymysg y sacheidiau glo a werthid i g?smer- iaid, chwech o honynt yn brin o bwysau, yn amrywio o dri phwys a I haner i un pwys ar bymtheg a lia!er. Dirwywyd y Gymdeithas i ios. a'r costau, a rhoed dirwy gyffeiyb am beidio rhoi ticedi yn DOùl'r pvvysau ar y sachau. Gohirio Cyfarfod Mr. D. Lloyd George yn Glasgow. Yr oedd Mr Lloyd George i anerch cyfarfod mawr yn GIHS^OVV yfory, ddydd Mercher, ac yr oedd haner can mil o geisiadan wedi eu gwneyd am dicedi i fynd i wrando arno. Ond bu raid i'r Can^hellor ofyn am iddynt new id dyddiad y cyfarfod i Cbivefror y 4ydd, oherwydd y gohirivvyd cyfarfod o'r Cyfrin (yn _or, yn yr hwn yr oedd raid iddo et a'r Gweinidogion eraill fod yn biesenol. Anrheg y Cangheilor i'w hen Gymrawd. Yn ystod gwyliau 'r Nadoiig aeth Mr. Lloyd George i weled yr arddang- osiad o ddarluniau ;;an Mr. Tim Evans, yr arlunydd Cymreig, yn Nghriccieth, ac ymhlith y darluriiau gwelai portread o Mr. Richard Jones, yr hynaf o drigolion y lie, a mab yr hwn oedd gyda'r Cangheilor yn yr ysg-ol pan yn fachgen. Prynodd Mr. Lloyd George y darlun, a .chyfarwyddodd yr arlunydd i w aofon i'r mab, yr hwn sy'n awr yn byw yn Llundain. + Gwneud Ffortiwn mewn Dwy Awr. Gwnaed ffortiAn o i20.ooop. mewn dwy awr, gan ddwy ffyrm o New. York, y dydd o'r blaen. Yr oedd Talaeth New York yn rhoi 10,200,0C0p. o rwymebau ar arw ei thiant, yn cai io 4 y cant o log. Ymuncdd y Mri Kuhn, Loeb a'u Cwmni, a Mri Read a'u Cwmni, a'u giijdd, a phrynasant yr oil. Boreu dranoeth rhoes y ddwy ffyrm y rhwymebiu ar y farchnad, a gwerthasarit hwy mewn dwyawr, a gwnaethant dros 120,OOOp. arnynt. Marw Mr. Hugh Bulkeley Price. Yr wythnos ddiweddaf, ac efe yn dair a phedwar ugain mlwydd oed, bu farw Mr Hugh Bulkeley Price, Porthaethwy. Etc oedd Dii pt Raglaw MOD, ac yr I "Id yn ynad heddweh tros y sir, ae yn wr blaenllaw ac h; sbys ymhob cylch o Ur:sanaeth c) hoeodus Yr oedd yn LJ Iy n o hen d. uui enwog yn MÔn,-y p, siaid o Bias Cadnétnt, ac yr oedd yn iiuddu ar swyn a nodweddion hen lo eddwr Cymreig diwylliedig. Rhydd- "I% ,r pyb\ • oedd o ran ei wleidydd- iaeth, ac yr oedd yn Ymnei'lduwr cadarn llanvvai swyod bJéicnor yn Eghvys Brej>by teraiud Porthaethwy. Efe oedd cadeirydv! C} ngor Rheolwyr Coleg y Brifysgti;, Banyor, ac yn ei farwolaeth ef cv I b; ILI I un oi nocldwyr penaf.

Dyn yn Boddi ei Hun yn I Liangian. EI YRU O'I BWYLL GAN 1 AFIECHYD Cynhaliwyd trengholiad yn Mynytho, ddydd lau diweddaf, ar gorff Owen Jones (Cong-I y Gadlys), yr hwn a gaed wedi boddi ei hun yn yr Afon Soch fore Mercher. Chwarelwr wrth ei alwedig- aeth oedd y trancedig, ac yr oedd yn haner cant a chwech mlwydd oed.. Yn y trengholiad dywedodd Griffith Jones fod ei frawd yn wael er's arnser maith, a'i fod wedi mynd yn isel iawn ei feddwl oher < ydd y tybiai ei fod yn dioddef oddiwrth y cancer, er fod y meddyg wedi ei sicrhau i'r gwrth- wyneb. Yr oeddynt yn cysgu gyda'u gilydd, meddai, ac oddeutu tri o'r gloch foreu Mawrth cododd Owen Jones o'i wely ac aeth allan o'r ty. Aeth Griffith Jones ar ei ol, ond methai a'i weled yn y tywyllwch. ^Gwnaed pob ymchwil posibl am dano, a foreu Mercher deuwyd o hyd i'w gorff yn yr Afon Soch, oddeutu dwy fiUtir o'i gartref. Yr oedd ei ddwylo wedi eu cylymu ynghyd heto cadach p?ced. Pasiwvd rheithfarn i'r perwyl ddarfod i'r trancedig foddi ei hun, tra mewn cyflwr o orphwylledd. --o

Damwain yn Nhloty Pwll- hell. NWY YN FFRWYDRO. Bu ftrwydriad nwy yn Nhloty Pwllheli foreu Mercher diweddaf, yr hyn a achosodd gryn dditrod Yr oedd y owy yn colli u'r bibell o dan y llawr, a phan yr oeddis yn goleu tan yn un o'r ystafelloedd cymerodd ffrwydriad le. Codwyd y lioriau, a gwnaed cryn niwed i'r palisau a'r drysau, ac agenwyd y muriau. Dilynodd y tan ar hyd y bibell i'r ffordd tawr a chwythwyd wyneb y ffordd i fyny am lawer o latheni. --0--

Rheswm o Bwllheli. Ceisia rhai siopwyr nid pawb berswadio c"ii-ierl,-ild i gymeryd efel- ychiadau o Doan's Backache Kidney Pills yn lie pileniiu gwirioneddol Doan's. Ond ceisiant yn ofer pan y gofyna pobl Pwllheli iddynt eu iiunain, A wn i am rywun yn Pwll- he i iachawyd Lan yr efelychiadau hyn ? W\th.iO^ ar ol -wythnos dar- llerwif am oobl wedi eu gwella gan Do.ir' s Backache Kidney Pills, ond ni ddiirilenais ac ni chlywais erioed am neb wedi eu hiachau gan efelychiadau. Beth wyf well o wario arian ar bilenau eraill os na wnant les i mi, pan y Sgwn y gwna Doan's Backache Kidney Pills les i mi. Mae fy ieciiyd yu rhy bwysig i mi i weithredu ar un- rhyw bcth arii^enach na phrofiad pobl Pw Ilheli." Dywed Mrs E. Jenkins, 16, Sand Stieet, Pwllheli Cefais fy mlino f'Il l iel t gan fy nghefn a'm helwlod am rai biynyddoedd yn ddUveddar. Nid oedJ y dwr yn iawn, a dioddefwn oddiwrth boen } n ty meingefn. Y feddyginiaeth w naeth hvyaf o les i mi y\v Doan 's Backacke Kidney Pills. Wedi eu cymeryd yr oedd ty ng hdl1 y n weil Mae genyf feddwl uchel o Uonn's Pills" (Arwyddwyd) UtI, s ) E. Jenkins 1'ris 2s. 90. bucs, chwe' bocs am i3«. gc.; gan bob siopwr, neu oddiwrth y Foster McClellan, Co., 8, Wells Street, Oxford Street, London, W. Peidiwch gofyn am kidney pills, gofyn- wch yn cyiur am Doan's Backache Kid- ney Pills, yr un math ag a gafodd Mrs. Jenkins. 0--

Llofruddiaeth Willie Starch- field. CYFFRO YN Y TRENGHOLIAD. I Cynhaliwyd ymchwiliad yn Lluodain: y dyrfd o'r blaen gan y crwner o 1 barthed i tarwolneth Willie Starchfield, corff yr hwn a gaed yn y tren beth amser yn ol Ar ol t'r meddyg roi ei dystiolaeth ynghyLh \r ol ccdd ar y corff, ac i eraill dyslio am ) modd y gwelwyd y bachgen ychydig ei farwolaeth, ac am ddarganfyddiad y corff yn y tren, ,,a l v d ar d;td v pl?- galwyd ar dad y plentyn. Dywedodd nad oedd ef wedi gweled ei fachgen yn unman y diwmod Imnw, ac nad oedd wedi bod yn Kentish Town na Camden Town ar y diwrnod y caed corff y plentyn. Yna galwyd ar Mrs. Francis Wood, o Kentish Town, ac achosodd ei thystiolaeth gryn gyffro yn y llys. Dywedodd y gwelodd y bachgen y diwrnod hwnw yn ccrdded yn llaw dyn pryd tywyl!, oddeutu deg ar hugain j oed. Gofynwyd iddi a allai adnabod y dyn. Gattat," meddai, dyna fo," gan gyfeirio at Starclafield Achosodd ei gciriau gyffrV Ili". r. a neidiodd Starchfield i fynu I, ddweyd mai anwiredd ydoedd. Und daliodd y ddynes at yr hyn a ddywedodd. Yr j oedd yn sicr o hi. Dywedodd y cruner, oherwydd yr amheuaeth oedd am y tad, mai gwell oedd gohir io'r trengholiad er gwneyd ymchwiliad pellach. Gohiriwyd am wythnos.

Saethwyd drudwy yn agos i Scar- borough yn ddiweddar, ac am un goes iddi yr oedd cylch o fetal, yr hwn roed am goes yr aderyn n Walma, Rwsia, yn Mehefin, 1912.

Y Trychineb yn Llandegai. PRAWF Y GYRIEDYDD ELLIS. I Ddydd !.ill ciiiveddaf pasiodd mainc Ynadol Bangor, trwy fwyatrif i draddodi Thomas Ellis, gyriedydd y modur gyda'r hwn y digwyddodd y trychineb yn Llandegai, i sefyll ei brawt ar gyhuddiad o ddynladdiad. Cofir y pasiwyd rheithfarn o farwolaeth ddamweiniol yn y trengholiad ar gorff Alfred Cecil Jones, yr hwn a laddwyd yn y ddamwain. Ymddangosai Mr Marks, Llandudno, ar ran yr erlyniad, ac amddiffynid Ellis gan Mr S R. Dew, Bangor. Yr oedd y llys yn orlawn yn ystod gwrandawiad yr achos. Aed dros yr un tystiolaelhau ag a roed yn y trengholiad, a chroesholwyd y tystion gan Mr Dew. Wrth anerch y Fainc sylwodd Mr Dew mai egwyddor y gyftaith Seisnig oedd nad oedd bywyd yr un dyn i gael ei beryglu ddwywaith am yr un trosedd, a buasai unrhyw farnwr yn condemnio unrhyw achos a ddygid ymlaen o dan amgylchiadau cyffelyb i'r achos pres- enol. Yr oedd mwy o sawr Rwsia farbar- aidd yn hytrach na'r Deyrnas Gyfunol ynglyn a'r achos hwn. Yna adolygodd Mr Dew y tystiolaethau, gan sylwi fod yr holl dystion yn dweyd fod Ellis yn sobr ar y pryd y digwyddodd y ddam- wain. Dywedodd Mr Marks mai amcan yr erlyniad oedd-cyfiawnder i'r cyhoedd. Ffolineb oedd dweyd fod bywyd Ellis yn cael ei beryglu ddwywaith, gan nad oedd ei fywyd yn cael ei beryglu yn y trengholiad nac yn y llys. Yr unig beth oedd gan y jheithwyr a'r ynadon i'w wneyd oedd penderfynu a oedd gyhuddiad yn erbyn Ellis ai peidio. N, ITI ielllduodd y Fainc, ac ar ol bod o'r neilldu am ddeng munud, hysbysodd y cadeirydd eu bod wedi penderfynu trwy fwyafrif i draddodi Ellis i sefyll ei brawf. -0--

Awyrwr Ieuanc yn Cael Ei Ladd. Cyiarfu Mr George Lee Temple, un o'r awyrwyr ieuer.gaf a mwyat medrus yn Lloegr, a'i ddiwedd mewn modd trychinebus iawn yn Hendon ddydd Sul. Aeth i fyny yn ei ehedlong y prydnawn a gwnaeth nifer o gylchdro- adau beiddgar gyda hi ac ymhen ychydig gweiid yr awyrlong yn disgyn yn syth i lawr. Ni feddylid ar y dechreu fod dim allan o le, end pan aed yno caed Mr Temple yn tarw o dan y peiriant ac wedi tori ei wddw. Nid oedd yn llawn un ar hugain mlwydd oed.

Cyhuddo Crwydryn. 0 AFLONYDDU AR WRAIG. Bu crwydryn o'r enw John Hurry o flaen ynadon Bettwsycoed tidydd Sad- wrn ar gyhuddihd o ymosodiad. Ym- ddeng t'r crwydryn fynd i guro drws ty Humphrey Jones, cipar yr hwn sy'n byw -)-dA' I wraig mewn owthyn ar iethrau 'r bryniau t;er Ysbyty Ifan, oddeutu tair rnilltir oddiwrth yr anedd nesaf ato. Nid oedd neb ond y wraig yn y ty ar y pryd, yr hon sydd ddynes garedig hynod, a gwahoddodd Mrs. Jones y crwydryn i'1 ty a rhoes bryd o fwyd iddo. Ar 01 cael digon o fwyd gofynodd y crwydryn am hibell a thybaco, a dechreuodd ymyryd a Mrs. Jones, yr hon yn ei dychryn a giliodd ac a geisiodd gael gafael mewn llaw- ddryll oedd yn y ty. Neidiodd Barry ati a bu ymdrech ffyrnig rhyngddynt, ond o'r diwedd llwyddodd y wraig i'w wthio allan o'r ty a chlodd y drws. Yn ei weled yn bygwth dod i mewn drwy'r ffenestr drachefn aeth Mrs. Jones i nol y llawddryll a thaniodd ddwy neu dair o ergydion dros ei ben. Yna diangodd y ciwydryn ymaith a daliwyd ef yn Ffestiniog. Gohiriwyd ei achos. Pan oedd yn cael ei symud o'r llys i'w gludo i'r carchar cafcdd wasgfa ddwywaith, a bu raid ei adael heb ei symud hyd amser pellach ar y dydd. --0--

Etholiad Durham. I Bydd etholiad Gogledd-Orllewin Dur- ham yn cymeryd lie ddydd Gwener nesaf. Dyma'r ymgeiswyr,—Mr. A. Williams (R ), Mr. J, O. Hardicker (C.), a Mr. G. H. Stuart (LI.). Y mae'r tri ymgeisydd a'u cynorthwywyr yn gweithio'n egniol. Yr wythnos ddiweddaf bu Mr. Keir Hardie yn siarad o blaid yr aelod Llafur yn Consett. Syhvodd tod rihywrai 'n dweyd y talai'n dda iddo lynu wrth y Blaid Lafur, ond gallai et sicrhau ei wrandawyr, meddai, y talu'n dda iawn iddo pe gwnai ei teddwl i fynu i werthu ei wasanaeth i'r Rhyddfrydwyr neu i'r Toriaid ond pe bae farw'r noson hono ni fuasai ganddo swllt i'w adael ar ol i neb.

Gweinyddiaeth Unedig. I Wrth siarad yn Idle, ger Bradford, y nos o'r blaen Jywedai Mr. Percy lilingworth (Prit Chwip y Bi -id Rydd- frydo!) y ceid gweled ar agotiad y Senedd-dymor nesaf fod y Weinydd- iaeth, y Llywodraeth, a'r Blaid Rydd- frydol, yn hollol unedig, ac yn bender- fynol o sefyll ysgwydd wrth ysgwydd i wthio ymlaen y mesurau y buont yn gweithio drostynt am dair blynedd. Nid oedd y Llywodraeth am beidio gwneud ei dyledswydd oherwydd byg- ythion y blaid Doriaidd na neb arall.

Hfcolpgiab. CI THE STORM (.1 Yr Ystorm "). For Soli, Chorus and Orchestra. By D. JENKINS, Mus. Bac. (Cantab.) Part I., World with- out Storm (Byd heb Storm). Part If., The Storm of Sin (Storm Pechod). Part III., Spiritual Storm (Storm Enaid). Part IV., Storm in Nature (Storm Natur) Part V., The Last Storm (Y Storm Olaf). Five Sceres from Islwyn's Poem, "The Storm." English Translation by the Rev. E. O. Jones, M.A., Llanidloes. To be had from the Composer, Aberystwyth. Price O.N., 2s. 6d.; Solfa, Is. To-day there will be flashed from Neath to Professor David Jenkins on his sick bed-the man who, said Mr. Hopkin Evans, had done apd sacrificed more for Welsh music than any man living—a message sent by Mayor W. B. Trick (who did the right thing, and a graceful thing, in proposing that it should be sent) on behalf of the citizens of Neath telling him of the success with which his latest achievement, "The Storm," was performed at the Gwyn Hall on Thursday night. The theme of 1-The Storm is spacious enough for a Beethoven to sec to music, and Mr. Jenkins was bold and ambitious to essay it. The work is laid out predominantly for the orchestra (local players reinforced by the 1st Life Guards musicians in the wind and percusion sections); the choir had allotted to it principally passages in unison, and both its part and that of the soloist -Miss Jennie Ellis, a Swansea lady who should be heard oftener on local platforms—is relatively subordinate. For the work of a man well ad- vauced in years, the vigour of the music is remarkable. bl dynamic strength it out-Wag- ners Wagner in many places. Opening placidly and with calm, contemplative intervals, it is mostly pitched at a very high, vehement and strenuous note-a prolonged fortissimo, in which every stop of the great organ of the orchestra is pulled out, in which the composer seeks to drive home his ideas by sheer shock of sound. Mr Hopkin Evans, a conductor of great energy and enthusiasm, who plainly loves a swinging tempo, and an impassioned and fiery page of music, was line imagines, the ideal conductor for the inte> p etation of such a score. He pro- duced effects that were grandiose; and had a most excellent instrument in his orchestra as principal auxiliary in the interpretation of a powerful, daring and vehement composition, descriptive rather than emotional, but working on the emotions by the strength of its descrip- tiveness. -Soitth Wales Daily Post. Yn ddios, dyma un o'r cyngherddau mwyaf chwaethus a llwyddiannus a gafwyd yn y dref er's cryn amser. Cyfunid amryw bethau i vrneud yr achlysur yn un nodedig o ddyddorol. Yn un peth, yr oedd yn wybyddus i'r byd cer- ddorol Cymreig mai hwn ydoedd gorchestwaith ein cydwladwr enwog; ac ni siomwyd y dis- gwyliadau uchaf. Profa y gwaith yn amlwg iawn deithi meddwl arbennig yr awdwr, megis ei allu i gyfansoddi cydganau mawreddog. grym- us a desgrifi&dol, ymha adran y cydnabyddir ef, bellach, er's blynyddau fel ein prif gerddor. Ond yn ychwanegol at hyn, y mae yn y gwaith diweddaf hwn o'i eiddo wedi profi ei feistrolaeth lwyr o'r Gerddorfa (Orchestra ), a'i allu i ysgrif- ennu cerddoriaeth wych a dyrchafedig yn y maes eangach hwn o'r gelf. A chyda. llaw, gof- alodd yr arweinydd am Gerddorfa deilwng o'r gwaith ac o'r achlysur, trwy ddethol amryw o'r offerynwyr-tannau goreu o'r Deheudir ac o Loegr. Yn ben a choron ar yr oil, sicrhawyd presenoldeb Band enwog y First Life Guards. Dangosai y cor drachefn 61 disgyblaeth fanwl, ac ymroad chwaethus ei arweinydd disglaer. Nid yn fuan yr anghofir yr adran ddiweddaf o'r gwaith—' Y Storm Otaf,' lie y desgrifir rhyferth- wy ofnadwy y Farn, mewn esgyneb dramayddol droit ben a diweddir gyda'r pennill adnabydd- us, I Fe welir Seion fel y wawr,' &c. Dymun- wyd ail-ganu y darn yma, ond nid oedd amser yn caniatau. Y mae i'r gwaith 5 o adrannau, y t rhai a ddosrenir fel y canlyn:—I. Byd hwb Storm 2. Storm Pechod; 3. Storm Enaid 4. Storm Natur 5. Y Storm Olaf. Yn y laf ceir portread o ddechreu'r cread, a bodolaeth dyn. Rhoddir y lie amlycaf yn yr adran hon i'r Ger- ddorfa-y rhanau corawl wedi eu hysgrifennu gan mwyaf i'r coryddion mewn cydsain (in unison). Yn yr ail, desgrifir tryblith pechod, gyda'i erchylldra a'i ofnadwyaeth. Chwery yr offerynau pres ran amlwg yn y rhan yma o'r gwaith. Yn y 3edd ceir alaw swynol myoeg- iadol iawn yn desgrifio gweddau ym mywyd y Gwaredwr, yr hon a genid yn orchestol iawn gan y gantores enwog, Misa Jennie Ellis. Yma drachefn ysgrifena yr awdwr yn effeithiol i'r offerynav tannau (strings). Yn y 4edd a'r 5ed adran, diw talent arbennig y cyfansoddwr yn amlwg, lie y desgrifir pwerau natur mewn cyffro a digter. Un peth yn unig oedd yn cymylu dipyn lir lwyddiant y cyngherdd, sef absenoldeb yr awdwr oherwydd yr afiechyd blin sydd wedi ei gaethiwo i'w dy er's misoedd bellach. Pe buasai Rhagluniaeth wedi caniatau iddo fod vn bresennol, cawsai dderbyniad urddasol a thyw- ysogaidd ac yn ddios, cawsai foddlonrwydd yn y chwareu teg a gafodd y gwaith. Yr cedd rhyw ysbrydiaeth a nwyfiant yn yr holl gyn- gherdd. a rhaid priodoli hyn i fesur helaeth i bersonoliaeth gref arweinydd y gymdeithas,- Mr. T. Hopkin Evans,-yr hwn sydd eisoes wedi profi ei fedr cerddorol, a'r hwn sydd yn prysur esgyn i stifle uchel yn y byd cerddorol.' Y Goleuad.