Yr Udgorn

'REFAIL NKWYDD NEWYDD DA. Llawen oedd genym ddeall y dydd o'r blaen fod Mr Griffith Davies; mab hynaf Mr a Mrs Davies, y Siqp, wedi mynd yn llwyddianus drwy ei arholi id yn Lerpwl fel prif beirianydd. -Da iawn Griff. --o

I' • KKVN EISTEDDFODOL -M aè Miss Gwenon- wy Griffith yn dal i ddwyn bri ac enw i'w hardal gyda'i chanu per. Yn Eist- eddfod Mon, y Llungwyn, yr oedd ym- ysg y rhai a gawsant ymddangos ar y llwyfan allan o lu o ymgeiswyr, a rhoes Mr Harry Evans, y beirniad, ganmol- iaeth uchet iddi. Dywedai Mr Evans fod yn amheuthyn iddo gael dod i Gymru ar ol bod yn gwrando'r Saeson yn canu, i glywed y lleisiau peraidd Cymreig na chlywid eu cyffelyb ond yn Nghymru.

Cymanfa Dosbarth Nefyn. I Cynhaliwyd Cymanta Ganu Dosbarth I Nefyn yn Llithfaen y Llungwyn. Yn nghyfarfod yr hwyr cymerodd I digwyddiad anghyffredin le, sef cyf- hvyno gwobr y Gymdeithas Ddyngarol Frenhinol i un o ardalwyr Llithfaen, sef Mr Richard Williams, Brynffynon. Ar ol i Mr J. O. Jones (Arifog) adrodd yr amgylchiadau o dan y rhai yr achub- odd Richard Williams ei gymrawd Mr Watkin Williams, Porth Nant, rhag boddi, a'r dewrder arbenig ddangos- wyd, ynghyd a'r llythyrau dderbyniwyd o'r Gymdeithas, cyflwynodd Mr L. Wilson Roberts, Edeyrn, y testimonial prydferth wedi ei fframio yn hardd i Richard Williams. Cydnabyddodd yntau mewn modd hynod ddiolchgar a theimladwy. Yr oedd y cyflwyniad hwn yn un o bethau mwyaf pathetic y Gymanfa. Caed cymanfa gwir dda. Canwyd tlawer o'r tonau yn afaelgar a chydag arddeliad, yn enwedig Dring i Fyny," "Gwahodd mae'r Iesu o hyd," "Braint" a "Bethesda." Daeth cynulliad lluosog ynghyd er fod yr hin yn anffafriol, a chafodd pawb eu boddhau. Yr arweinydd cerddorol oedd Mr Hugh Griffith, Llithfaen.

Marw'r Parch. Thomas I Nicholson. Foreu Llun, ar ol cystudd byr, bu farw'r Parch. Thomas Nicholson, gweinidog eglwys Annibynol Padding- ton, Llundain, ac efe yn 58ain mlwydd oed. Dechreuodd Mr. Nicholson bregethu pan yn ieuanc iawn. Ar ol cwrs o ef- rydiaeth yn Ngholeg Aberhonddu or- deiniwyd ef yn weinidog eglwys yr Annibynwyr yn N halysarn, Sir Gaer- narfon. Wedi hyny drachefn bu yn gweinidogaethu yn Dinbych, ac oddi yno symudodd i ofalu am eglwys Seis- nig yn Southampton, lie y daeth yn boblogaidd iawn fel pregethwr. Ymhen naw mlynedd cafodd ei a!w i olyriu y Parch. R. H. Lovell i ofalu am eglwys Bromley, Kent. Yn 1904 apwyntiwyd et yn olynydd i'r Parch. Ossian Davies yn weinidog ar eglwys Paddington, Llundain. Yr oedd yn fardd galluog iawn, ac wedi enill llawer o wobrwyon Eistedd- fodol. Nai iddo ef ydyw y Parch. W. J. Nicholson, Porthmadog. --n I

Rhyfel y Tir. Dywed Mr Harold Spender yn y Daily News nad oedd neb yn meddwl y byddid yn setlo pwnc y tir trwy gyd- syniad. Byddai y frwydr ar y cwest- iwn hwn yn un o'r rhai ffyrnicaf mewn hanes. 'Roedd Mr Lloyd George wedi gwneyd apel am gyd-weithrediad yr Wrthblald yn Nhy'r Cyffredin, ond nid oedd hyny ond moes ymgrymiad y cleddyfwr cyn .croesi cleddyfau. Yr oedd yn hawdd gweled fod ar y Tori- aid ofn y frwydr gan fel y ceisient-- drwy eu hymosodiadau gwenwynig- ddinystrio yr unig ddyn yn fyw heddyw oedd yn debyg o gario'r ymgyrch i fuddugoliaeth.

Carcharorion yn Bwyta I Rhisg Coed. Y mae boneddiges, sydd newydd ddychwelyd o Adrianople, yn dweyd pethau cryfion iawn am y modd y trinid carcharorion yn Adrianople. Cedwid rhai o'r carcharorion mewn ynys fechan, ac am y rhai hyny yr ysgrifenai hi yn benaf. Cedwid hwy yno, medd hi, heb iwyd na chysgod, i ymdaro gystal ag y gallent. Ar y dechreu tynent risgl y coed i gyneu tan, ond fel y cynyddai eu newyn bu orfod iddynt fwyta'r rhisgl. Yr oedd golwg druenus arnynt, a'u cyflwr tuhwnt i ddesgrifiad. Pan dynwyd sylw yr awdurdodau at eu cyflwr darparwyd rhyw fath o babell iddynt yn nghanol yr ynys. Tyrent yno ar getnau eu gilydd, ac er hyny yr oedd y mwyafrif o honynt heb gysgod, a gorweddent ar y llawr noeth nes y deuai angau i roi terfyn ar eu pang- feydd. Ni roir tamaid o fwyd na llym- aid o ddwr iddynt. Yr oedd y byw a'r meirw yn gorwedd ynghyd-y meirw heb eu claddu a'r byw heb ymgeledd. --0--

I Cymeryd Boneddiges i'r Ddalfa. Yr wythnos ddiweddaf cymerwyd boneddiges ieuanc i'r ddalfa yn Llun- dain ar gyhuddiad o fod wedi lladrata gwerth pum' cant o bunau o dlysau o dy yn Hampshire yn yr Hydref diweddaf.

I Chwareuon a Chystadleu- aeth Seindyrf, Pwllheli. Anffatriol iawn fu'r tywydd i'r chwareuon a'r gystadleuaeth seindyrf yn yr adlonfa ddoe, y Llungwyn Wele restr o'r buddugwyr :—One mile cycle race 1, Frank Jones, Towyn 2, Evan Jones, Ffestiniog. 100 yards flat race I, Thomas Donald- son, Pwllheli 2, H. Clarke 3, Thomas Hudson, Llanfairfechan. Half mile flat rare: I, A. Foley, Hulme 2, V. Bohanna, Hulme. One mile flat race I, A. Foley; 2, M. Tracey, Hulme. Two lap cycle race I, Owen Jones, Efailnewydd 2, F. Tanner, Towyn. Two mile cycle race for Town Challenge Cup I, Owen Jones, Efailnewydd 2, F. Tanner, .Towyn. Dwy seindort a ymgeisiai, sef Nantlle Deulyn a Har- lech. Y gyntaf enillodd. Mr. J. G. Dobbing oedd y beirniad.

Gael Corff yn y Fenai Nos Sadwrn canfuwyd corff yn nofio yn y Fenai yn agos i Bias yr Esgob, Bangor. Dygwyd y corff i'r lan gan un o gychod yr hyfforddlong Clio. Ymysg pethau eraill oedd yn ei ddillad caed papur ac arno enw gwesty yn Nghaergybi, yn cynwys manylion o gost llety J. C. Murray. Caed hysbys- rwydd trwy'r teliffon y bu un o'r enw Mr Murray yn aros yn y Victoria Hotel, Caergybi. Pan yr oedd yn mynd oddiyno dywedai fod ganddo fusnes yn Llandudno. Yr oedd yn ddyn hardd, trwsiadus, oddeutu deg-ar-hugain oed, ac o ymddanghosiad proffeswrol. Siaradai gyda llediaith Wyddelig.

Pryder Ynghylch Llong o Lerpwl. Y mae cryn bryder ynglyn a diogel- wch y Hong Elizabeth Roberts, berth- ynol i Lerpwl, yr hon a hwyliodd o Lanelli ar y nawfed o Ebrill am Oporto. Ni chlywyd dim o'i hanes ar ol iddi hwylio. Cymry yw yr oil o'i chriw. Un o'r Bermo yw y capten—Capten Rees Jones un o Ceidio, Lleyn, yw'r prif swyddog, ag y mae un o'r criw yn dod o Borthmadog, ac un arall o Dal- ysarn, a'r gweddill- dau fachgen ieu- anc-y naill o Gaernarfon a'r llall o Aberystwyth

Nodion. Yn Nghaerdydd, y dydd o'r blaen, cafodd un o'r enw Jukes ei ddirwyo i gan' punt a'r costau am fetio mewn hotel. Dywedai swyddog meddygol am gyflwr iechyd Connab's Quay ei fod yn bur dda ar y cyfan, ond mai da fyddai iddynt yfed llai odea chwrw, a bwyta mwy o lysiau, caws a chig. Yn ystod ymrysonfa cychod yn Nghaergybi, ddydd Sadwrn, bu agos i dri o ddynion a boddi. Troes un o'r cychod nes cafodd y perchenog a dau arall oedd gydag ef eu taflu i'r dwr, ond codwyd hwy i fyny drachefn gan gwch modur. Cwynir mewn amryw leoedd fod y rhai a ddeuant i'r wlad o drefi Lloegr am ddiwrnod o wyl yn ymddwyn yn aflywodraethus. — Ant tros y gwrych- oedd i'r caeau i dori canghenau o goed ac i gasglu blodau, a gwnant lawer o niwefi i eiddo'r amaethwyr ar eu liynt. Yn ami gwelid llond cerbydau o honynt yn mynd hyd y ffyrdd, a lluchiant botelau gweigion i'r ffosydd ac i'r per- llanau. Wrth geisio croesi Hinell y rheil- ffordd yn Wigan cafodd dynes o'r enw Harriet Glencross Hill ei tharo gan y peiriant, a liaddwyd hi'n y fan. Gwel- wyd hi yn ceisio croesi gan y gyried- ydd, yr hwn a'i rhybuddiodd gyda'r chwibanogl, ond methodd a myn'd yn glir yn ddigon buan. --o

AR BENBLWYDD "FEWyRTH JOHN. I Llongyfarchiad i Mr John Jones, Salein Place, Pwllheli, ar achlysur ei benblwydd yn 90 mlwydd oed, Mai 12:ed, 1913. A mi yn rhodio heol Yn hen Dre' Heli hoff, Dan loesion crydcymala'— Yn teimlo'n llesg a chloff- Daeth heibio imi'n sydyn Hen wr oedd, wir, mor sionc Ag unrhyw hogyn deunaw," Yn boeuus a di-hode. Howld on me'n i, Paid gwthio Rhag it' fy nhaflu, ffrynd Ond cyn im' ddweyd —" Jack Robins Yr oedd o wedi mynd. Ond 'doedd hi'n lwc na ddarfum Ei daro gyda'm flfon ?— I Rol holi, ce's ar ddeall Pwy ydoedd—F'ewyrth John Deil ef i ddiwyd weithio A'i g £ n, a'i lif, a'i blaen Gwae neb a geisia'i rwystro, Ba'i hyny'n groes i'r graen Er cwympo yn y gweithdy Un dydd p'r llofft i'r llawr, Aeth ef drachefu i weithio Heb arno niwed, fawr. 'Rwy'n tbimlo'n falch o'i weled Mor ysgafn ar ei droed. Ac yntau'n ddeg o flwyddi A phedwar ugain oed. Parhaed ei nerth a'i YDi,. Boed iddo ddyddiau lion," Yw fy nymuniad heddyw I'm hanwyl Ewyrth John. I Brynhelyg. Mai, 1913. Ei NAi, BOB.

Wanted. YOUNG Man as Boots in Pwllheli. Foi terms apply "D," Udgorn Office. To Let. MO 43, North Street, Pwllheli. Apply- T. J. Houghton-Davies, Solicitor, Pwllheli. BWRDD AMAETHYDDIAETH A CHEFFYLAU YSGAFN. \I MAE y Bwrdd Hchod wedi cytuno ? a D. Davies, Ysw., A.S., i'w ystalwyn ysgafn (Hunter Sire Ballin- asloe") drafaelio Sir Gaernarfon y tymor hwn—1913 Bydd y Llywodiaeth yn ei roddi yn rhad i niter neillduol o gesig pwrpasol at fagu ceffylau at was- anaeth y fyddin, a rhaid gwneud ceis- iadau ar unwaith ar ffurfleni pwrpasol. Bydd yu ofynol i'r cesig fod dan 12 oed, a rhaid iddynt cael eu harchwilio gan fil-feddyg (ar gost y Llywodraeth), a bydd y pwyllgor yn dethol y rhai mwyaf cymwys Am ffurfleni a manyl- ion pellach ymofyner a—Mr. R. W. Pritchard, Ysgrifenydd, Coedmarion, Caernarfon, neu Mr. G. Cornelius Roberts, Pwllheli, y goruchwyliwr lleol. Bydd Ballinasloe" yn y White Lion Hotel, Criccieth, o 10 30 hyd 1.30 ddydd LIun. Penybont Hotel, Sarn, nos Lun. Penlan Bach, Pwllheli, nos Fawrth a dydd Mercher. Pris Yn y Sir, £1, a 2/6 groom. Tuallan i'r Sir, ^,5 5s. oc., a 5/- groom. AN EXHIBITION OF ART NEEDLEWORK & COOKERY at the CHURCH HALL, On Tuesday, May 20th, 1913, will be opened by Mrs. Ellis, Rhyllech, at 3 p.m. Chairman-David Thomas, Esq., Assistant Sec. Carnarvonshire Education Commitee. Admission- Free. Tea 6d. All are cordially invited. Exhibits are the work done at the Evening Continuation Classes by the pupils of Miss Frances A. Jones and Miss Grace Voller. SEND FOR PRICE I LIST. @ M?OiNG BELTS and NORMSS BIFURCATED RIVET^ j dei,e Rivets. an d bend back ?n????.?L?' i,rongs !?eat and Ftr(- n9 Of ,Ii local T,. I or I B. furcz'ed ar.1 Tubular f vet Co., L' O Ay lesbury, Bucks. Tir Pori ar Osod. "Y N Llwynhudol Farm, Abererch. Ymofyner yn gyfrioacht11 a Robt. Parry a'i Fab, Arwerthwyr. On Sale. YACHT "MATTIE." 15 tons reg- istered. Dimensions Length, 42 feet; Beam, 13 feet; Draught, 5 feet 8 inches. Cabin, Pantry, Lavatory, Sails and Gear. Good condition. Apply-Capt. J. Williams, Owner. COB, J4 by 2. rising 4; pedigree; must have good price.—RECTOR, Llanengan. Wanted. THE Carnarvonshire Education Conv mittee require a Cook and other Domestic Servants at Madryn Castle Farm School, before the end of May. Applications should be mille to Mrs. Evans, the Principal's wife, at Madryn Castle, Pwllheli, at once. WANTED Reliable Men for Insu- rance work. First class Terms. Apply Supt., High Street, Pwllheli. At Baentwyr. &c. N EISIEU. TENDERS am Lan- hau, Paentio, Varnishio, &c., Capel M.C. Pentreuchaf. Manylion i'w gwel- ed yn Ty'r Captl. Cynygion i fod yn Haw Mr Hugh Williams, Glanrbyd, erbyn Mai i5fed. Nid ymrwymir i dderbyn yr isaf nac arall. AT DRIGOLION LLEYN AC EIFIONYDD. Dymuna A. P. JONES wneud yn hysbys ei-fod wedi agor Masnachdy yn HEOL FAWR, PWLLHELI. lie y darperir Bwydydd o bob math AM BRISIAU RHESYMOL. Hefyd, Cwneir Cakes, Pastries, &o. Yr oil wedi eu gwneud ar y lie. Teimla A-P J. yn dra diolchgar am bob cetnogaeth. Cofiwch y cyfeiriad,- CHESTER HOUSE, HEOL FA W R (Y drws agosaf i'r Crown Hotel). I IMPORTANT NOTICE. THE GREAT NATIONAL 6d Bazaar from the COLISEUM, ABERYSTWYTH, is coming to the MARKET HALL, PWLLHELI, with a Grand Selection of Useful and Ornamental Goods, aU at One P/ice 6 id. See Our Large 12 in. Buckets at 64d. COME EARLY AND SNAP THE BARGAINS. Grand Opening Day SATURDAY, May 17th. FOR A SHORT TIM-E ONLY ARDDANGOSFA 1 PORTHMADOG, Mai 14eg. Gwobrwyon am Geffylau, Cwn, Dofed- nod, Adar, Wyau ac Ymenyn. Adran y Cwn dan K. C. Rules. Benches y Cwn a Pens y Dofednod yn yr agored, Adar dan gysgod. Cystadleuaeth Seindyrf am 4 o'r gloch. Cauir yr Entries Mai 6ed. Manylion yn rhad oddiwrth, D. R. EVANS, Ysgrifenydd. MAY 20th. Laugh and Grow Fat. AN UNIQUE ENTERTAINMENT will be given at the TOWN HALL, PWLLHELII I; on the above date by the celebrated STROLLING COONS! With a repertoire of Briht Songs, Choruses, Stump Orations & Sketches Special attention will be centred on LITTLE JOH r N I E. the Bobbles in the Midnight Wed- i ding, Comedy.' Star Comedian and Humorist. Re-appearance of the noted Teddie Jones, Heavy-weight c!og-dancer of the North Ifanhuw von Leinad Ifanhuw Von Leinad, the stroHin? Suffragettes. j To conclude with a side splitting j LAUGHABLE SKETCH. Doers open at 7-30, Opening Chorus at 8 prompt Admission is. and 6d. Benefit towards May Day Carnival Fund. GRAND May Day Carnival AND Crowning the May Queen, May 29th. 1913. President R. 0. LLOYD-EVANS, Esq., Broomhall Vice-Presidents: His Worship the Mayor (Alderman O. Wynne Griffith). F. E. Andrews, Esq., Cardiff. Arthen O. Owen, Esq., Plas Heulog. W. E. Pet kins, Esq Bodegroes. R. Breen Turner, Esq., Talcymerau. Alderman Maurice Jones, Bodmeurig. Catalogues of Costumes and Dresses for Carnival may be inspected at the Market Hall on application to the Hon. Secretary. For List of Events of Carnival and Sports, apply to the Hon. Sec.,— J. J. EDWARDS, Whitehall Place, Pwllheli. Cymanfa Gerddorol a Llenyddol y Westeyaid Cylchdaith Pwllheli, Dydd lau, Mehefin 5ed, 1913. Testyn Yohwanegol (agored) Am yr Wyth Penill Coffadwriaethol goreu am y ddiweddar Miss Dora Ann Owen, Meillionydd, Rhiw. Gwobr, ios. 6c. Beirniad -Arifog. Gellir cael Bywgraffiad o'r gwrthrych yn y I- Winllan," Mawrth 1912, cyhoeddiad yr enwad. Y cyfansoddiadau i fod mewn llaw ar neu cyn Mai 2gain, 1913 Manylion pellach i'w cael gan— J. J. Edwards, Ysgrifenydd. Sales gan Mri Robert Parry a'i Fab. PWLLHELI. SALE OF FREEHOLD PROPERTY BY VfESSRS ROBERT PARRY & ill SON at the CROWN HOTEL, PWLLHELI, on THURSDAY, the 29th day of MAY, 1913, at 2-30o'clock p.m. (Subject to the Common Form Con- ditions of Sale of the Chester and North Wales Incorporated Law Society) LOT i. ALL THAT Commodious Dwelling House known as "AFON- WY," situate io Churtor. Street, South Beach, Pwllheli, and now in the occupation of Mr. William Griffith, and let at an annual Rental of ^25. LOT 2. ALL THAT Commodious Dwelling House known as "OAT- LANDS," situate in Churton Street, South Beach, Pwllheli, and now in the occupation of Mrs Ellen Roberts, and let at an annual Rental of £ 20. Both the above houses contain the following :— BA-SEMENT -Two good rooms. GROUND FLOOR-Haa, Two Enter- taining Rooms, Scullery. FIRST FLOOR—Two Entertaining Rooms, One Bedroom, W.C. and Bathroom. SECOND FLOOR—Three Bedrooms and Linen Closet. Further particulars from the Auction- eers, Pwllheli, or from Henry Revell Phillips, Solicitor, Shifnal, Salop. Sales by Hr. John Davies. TYDDYN UCHAF, LLANNOR, NR. PWLLHELI. SALE AR DDODREFN TV RHAGOROL, DOG- CART, CELFI FFARM, &C. MAE MR JOHN DAVIES wedi cael ei eyfarwyddo gan Mr Griffith Evaus, yr hwn sydd yn ymadael, i Welthu ar Auction, DYDD SAD- WRN, MAI i7eg, 1913, YR OLL O'R DODREFNI, &c., yn cynwys Bookcase, Soffa, Byrddau, Cadeiriau, Clock, Fenders, Trivet Fire Irons, Brassrail Bedsteads, Wire Spring Mat- tresses, Satin Walnut Bedroom Suite with Wardrobe, Bedroom Stands, Chest of Drawers, Toilet Mirrors, Chamber Wares, Bamboo Tables, China, Crockery, &c. Hefyd Patent Churn mewn cyflwr rhagorol, a Llestri Llaeth, Dog-Cart rhagorol dim gwaeth na newydd, Chaff Cutter, a'r Holi Gelfi y Fferm, Two Turkey Hens (sitting), Ci Defaid rhagorol, 15 mis oed Sale i ddechreu am 12.30 o'r gloch. Teleraii-Arian parod. "The Paragon," Blaenau Ffestiniog, a Gwalia Hotel, Pwllheli. __m_ TOWN OF PWLLHELI. Important Sale of Valuable Leasehold Property, known as NEWBOROUGH VAULTS, HIGH STREET, Together with Lock-up Shop adjoining. WEDNESDAY, MAY 28th, 1913. Full particulars in due course. In the meantime further particulars may be obtained of the Auctioneer, Blaenau Festiniog and Pwllheli, or Messrs Arthen Owen and Evans, Solicitors, Pwllheli. Eisteddfod Gadeiriol PWLLHELI, Gwyl y Banc, Awst 4ydd, 1913. Beirniaid Cerddorol :—E. T. DAVIES, Ysw., F R.U.O Merthyr, a W. J. WILLIAMS, Ysw., Efailnewydd. Beirniad y Farddoniieth ALAFON. Arweinyddion: ARIFOG a SAMUEL WILLIAMS, Ysw. Cyfeilwyr :-Mr. Evan Jones a Miss Wyuuie Jones, Pwllheli. RHAI O'R CYSTADLEUAETHAU:— Testyn y Gadair: I. Canol- ddydd" (Cerdd gaeth neu rydd heb fod dros 200 llinell) 1 0 0 a Clhidair Dderw gerfiedig. Traetliawd: -Tuedd feiruiadol yr Oes" Agored i Leyn ac Eifiouydd) 1 0 0 Y Brif Gystadleuaeth Gorawl. I'r Cur Meibion a ddatgano yn oreu Cydgau y Pererin- ion" (Dr. Parry) a "Cader Idi is" (allan o'r Alawon I Cymreig—Dr. Rogers) 20 0 0 a Bathody i Aur, gwerth 21s. j i'r Arweinydd. Ail wobr 5 0 0 Corau Cymysg, Y nefoedd sy'n datgau (Haydn) 10 0 0 a 21s., irewn gweith neu ariau, i'r Arweinydd. Ail wobr 5 0 0 Corau Cymysg (LIeol), Yr Hat" (Gwilym Gwent) 5 0 0 a Gold Scarf Pin i'r Ar- weinydd. Corau Plant, "Croesaw Wan- wyn" (Pryce Hughes) 5 0 0 Testynau allan o'r wasg. Pris, trwy y llythyrdy, lic. I'w cael oddiwrth yr Ysgrifenydd,— D. JOHN JONES, 74, Heol Fatff*