Yr Udgorn

PWLLHELI. OYHOKDDIADAU SABBOTHOL-Niai 4ydd Penlpn 'A), am 10 a 6, Parch J. Rhydderch, Gwe.u.u ó- Capel SeMdig (A.) Cardiff P oad, am 11 a 6.30, Parch D. W. Roberts, Gweioidog. Penmoant (M C.), am 10 a 6, Parch J. Poles- ton Jones, M.A., Gweinidog. Salem M.C.). am 10 a 6, Parch J. Hughes, B.A., B. D., fiweinidog Capel Seisnig NI. k Ala Road am 11 a 6-30, Parch E. H. Meichant, B.A. Tabernaol (Ji.), am 10 a 6, Parch Henry Rees, Gweinidog. Hen Gapel y Bedvddwyr North Street, am 2, Yagol. Yagol Genhadol (M.C.), Sand Street, am 10 a 6, Parch Evan G. Jones, Bala; am 2, Yagal. Ysgol Genhadol North Street (A.), am 10 a 6, Cyfarfod Gweddi; am 2, Ysgol. South Beaib (M.O.) am 2 a 6, Parch J. T. Pritchard, Aberdaroa. Tarsia (M.C), am 10, Parch J. T. Pritchard, Aberdt -,tu. Seic W.) am 10, Mr H. E. Roberts, PvWfcraiR^ain 6, Parch D. Thomas, Gweinidog. St. Pedr, 9-30 a 6 (Cymraeg), 11 a 6 (Seiiung) Parch. J. Edwards, B.A., Ficer, a'r Parch. T. Woodiiigs, B.A., Curad. Cenhadaeth Lydewig I-,orth Street, R.G., am 10-30, Offertn Sanctaiad, am 2, Ysgol; am 6-30 Pregeth Gymraeg gan y Parch P. Merour, benedicaiwa MARW SYDYN.—Nos Sadwrn, yn sydyn iawn, bu farw Mr Robert Griffith, saer coed, Carnarvon Road. MARWOLAETH.—Foreu Mercher di- weddaf, bu farw Miss Ann Jones, Lleyn Street, yn 86 mlwydd oed. Claddwyd yn mynwent Llannor, ddydd Sadwrn, angladd anghyhoedd. ER COF.-Nos Sabboth diweddaf, yn nghapel Penlan, datganwyd y don Trewen er cof am yr awdwr- y diweddar Mr D. Emlyn Evans-a gwnaed sylwadau ar y cerddor byd- enwog gan y Parch. J. Rhydderch. Os am noswaith o chwerthiniad iach cofiwch am nos Fawrth, yr 20fed o'r mis nesaf, a mynwch sicrhau sedd mewn pryd yn y Neuadd Drefol i glyw- ed y Strolling Coons yn perfformio. Cewch glywed hogia'r dre' ar eu goreu -cystal a dim niggers fuoch yn eu gwrandaw erioed. DARLITH. Nos Iau diweddat, yn nghapel Penlan, bu JLlevv Tegid yn traddodi darlith ar Yr Hen Gymry a'u Harferion," i gynulliad Iluosog. Llywyddwyd gan Dr O. Wynne Grif- fith, y Maer. Hefyd datganwyd gan Cor Plant TroedyraUt, dan arweiniad Mr R. O. Jones. Pasiwyd diolchgar- wch i'r darlithydd a'r cadeirydd ar gyn- ygiad y Parch J. Puleston Jones, M.A. ac eiliad y Parch D. E. Davies. Elai yr elw at Gymanfa Ddirwestol Gwynedd sydd i'w chynal yn Mhwllheli, mis Hydref. MARWOLAETHT—geayra prfod cofnodi marwolaeth Mrs. jam; Thomas, priod Mr. Hugh Thomas (gynt or King'shead Street o'r dref hon), yr hyn gymero,dd le ddydd Mawrth, yr 2viin cyfisol, wedi maith gystudd, yn 62ain mlwydd oed. Yr oedd yn adnabyddus a hoffus iawn yn y dref, a gair uchel iddi gan bawb, a chan y "gwirionedd ei hun." Yr uedd yn hynod am ei charedigrwydd, a'i hoff bleser fyddai gweinyddu trugaredd i eraill. Bu yn aelod ffyddlawn a gweithgar yn eglwys Penlan am flynyddau maith, a theimlid mawr golled ar ei hoi pan symudodd i Sheffield. Dioddefodd ei chystudd yn dawel a dirwgnach, ar sail, fel y dywedai, Mi wo i bwy y credais" Claddwyd ei gweddiUion yn mynwent Darnall y Gwener dilynol Yr oedd nifer fawr o Gymry Sheffield yn bres- enol yn yr angladd. Cynrychiolid y teutu o Bwllhali yn yr angladd gan Mr J. H. Roberts, Paragon. Gwasan- aethwyd yn y capel ac wrth y bedd gan y Parch. J. Humphreys, gweinidog yr Annibynwyr, Darnalli Cydymdeimlir yn fawr a'i phriod a'r tri mab John Ebenezer, a William-yti eu galar o colli priod a mam ag oedd mor anwvl yn eu golwg. Heddwch i'w llwch hyd y dydd Y bydd dorau beddau'r byd Ar un gair yn agoryd. --0--

PREISTEG. I TEMLYDDIAETH DDA.-Nos Sadwrn bu cyfeillion o Portmadoc gyda'r Parch D. E. Davies, Pwllheli, yn setydlu Cangen o'r Temlwyr Da yma. Bu yma Demi lewyrchus lawer o flynyddoedd yn ol, ac y mae yn dda genym fod yma gangen eto wedi ei sefydlu. Bydd cyfeillion Partmadoc, sef Mri J. Will- iams ac R. Williams, ac eraill, o was- anaeth ma#rr i ni. Disgwylir i Demlau eraill gael eu hagor cyn hir. --0-

X-. Synod y Wesleyaid. ynhelir Synod y Wesleyaid Cymreig I landudno yr wythnos hon. Ddydd cynhaliwyd gwasanaethau pregethu <aroenig yo y capeli, pryd y pregethwyd gan y Parchn. D. Williams, Llan- ddulas; R. W. Davies, Harlech; D. Thomas, Pwllheli, ac E. Whittington Jones, Penmachno. o

Cyhuddiad Dlfrifol yn erbyn Meddysr. Y mae achos ar dro yn Mortlake er's peth amser yn awr yn yr hwn y gwysir Dr Henry Thomas Hamilton, am ym- ddwyn yn greulon at ddwy ddynes oedd dan ei ofal, n'r thai oeddynt yn wan eu meddwl. Cyhuddir ef o'u cure ac ym- ddwyn yn greulon iawn atynt ar amryw adegau. Ddoe traddodwyd Dr Hamil- ton i sefyll ei brawf ar y cyhuddiadau mewn llys uwch.

Damwain Arswydus yn Nefyn. I LLOSGI I FARWOLAETH. Crewyd cyffro mawr yn Nefyn nos Sul wythnos i'r diweddaf gan y newydd fod Miss Ellen Jones, yr hon oedd yn aros gyda'i brawè, Capteu Jones, yn Cemlyn, wedi losgi. Ymddengys fod y teulu wedi myned i'r capel nos Sul gan adael y drancedig yn y ty ei hunan Pan oedd yn rhoddi glo ar y tan cymerodd y fflamau afael yn ei ffedog, a chan fod ei dillad isaf yn ffiannellette aeth yn wenfflam ar un- waith. Clywodd Mrs. Jones, Cemlyn, cymydoges, ei doleiaiu, ac ar unwaith galwodd ar gymydog arall o'r enw Isaac Walker, Tai Newyddion, i geisio ei hachub. Llwyddasant i ddiosg y dillad llosgedig odii am dani, ond yr oedd wedi Ilosgi yn un colsyn bron, a bu farw ymhen ychydtg oriau. Yr oedd yn 56 mlwydd oed. Cynhaliwyd trnb holiad ar ei gwedd- illion ddydd Mawrth, gan Mr. O. Robyns Owen, y crwner, pryd y pas- iwyd iddi farw mewn canlyniad i'r ilosgi, a rhoddodd y crwner air uchel i Mrs. Jones a Mr. Walker am eu hym- drech i'w hachub.

Claddedigaeth Dr Williams, Penmachno. I Ddydd Mercher diweddaf. hebryng- wyd yr hyn oedd f;rwo\ o'r diweddar Dr W. M. Williams, Penmachno (genedigol o Bwllhe i) i fynwent Denio Pwllheli, angladd cnghyhoedd. Gad- awyd Penmachno gyda cerbydau modur am Bwllheli. Ymysg y rhai oedd yn y cynhebrwng yr oedd Mrs Williatas (gweddw); Misses Williams (ei ferched) Misses M. a M. Williams, Llys Gwilym, Pwllheli (chwiorydd); Mr a Mrs J. j Humphreys, Pwllheii (brawd-yn-nghy- fraith a chwaer); Parchn Henry Rees, J. Rhydderch, a I). Thomas; Dr O. Wynne Griffith (Mxer), Henadur W. Anthony, a Dr R jones Evans, Pwll- heli. Arvveiniwyd y gwasanaeth augladdol gan y Parchn Dr Hugfh Jones a Peter Jones, Bangor, Whittington Jones, Pentnachoo, David Thomas a J. Rhydderch, Pwllheli.

IOATED TSNBUE—CONSTIPATION. Biadlf Nature always waraa you; follow the to&fiue-teet your mother taught yon. Nine times out of ten, constipation it the cause of the coating, also of the bad taste, the bad bteath, the cotton wool" feeling in your mouth, and the any-how feeling in your body. C>^aiw«ircbnstipati^n, if neglected, t bfcumes habitual ccnstipation. And habitual constipation cSSseiS poisoning of the body as surely as if an arm or leg had been bitten by a viper. Rexall Orderlies relieve constipa- tion-gently, naturally, positively. Rexall Orderlies" are the Laxative Confection-small tablets which taste and are eaten like sweets-nice sweets, too. Rexall "Orderlies" never purge, gripe, cause nausea or the slightest inconvenience. They tone up the muscles, and permit the bowels to perform their natural function easily and regularly. Three sizes-7id., ir/- and Rexall Orderlies are one of the famous Rexall Remedies, of which there is one for each of the common human ills, and every Rexall Remedy is sold on this guarantee: "The United Drug Co., and the Rexall Shop selling this preparation, guarantee tt to gireyou satisfaction; if it does not, go buck to the shop where you boyghi it and get your money. It belongs to you and we want vo* to have it." RezalC" Orderlies can only be obtained from the Rexall Chemists-there is one in almost every community. The Rexall Chemist in Pwllheli is R. 0. GRIFFITH. 60, HIGH STREET, PWLLHELI. -0

Dirgelwch yn Bau Colwyn. i Heddyw (ddydd Mawrth) bydd crwner Gorllewin Dinbych yn cynal trengholiad ar goriT Elizabeth Doyle, dynes sengI, 26 oed, yr hon a drigai gyda'i chwaer, Mrs. Botfield, yn Park Road, Bau Colwyn, ac a wasanaethai gyda'i brawd-yn-nghyfraith fel gwerth- ydd planhigion a blodau. Ymddengys i Miss Doyle fyn'd i'w hystafell tua haner awr wedi un-ar- ddeg nos Sadwrn, a Loreu Sul caed hi yn gorwedd yn anyimvybodol ar lawr y gegin, yn union o dan ei hystafell-wely. Yr oedd briwiau ys¡afn ar ei dwylaw a'i gliniau, ac archoll y tu ol i'w phen. Galwyd meddyg ati, ond bu farw yn y prydnawn. Pan ganfuwyd hi yn y gegin yr oedd ei dillad yn wlyb, a iTenestr ei hystafell- wely yn agored. Bernid oddiwrth y ffeithiau hyny, a'r archollion arni, iddi fyned allan drwy y iTenestr yn ystod y nos, a syrthio oddiat garreg y ffenestr i'r cefa. Iddi orwedd yn anyrnwybodol yno yn y gwlaw, hyd nes y daeth ddigon ati ei hun i allu llusgo i'r gegin,, lie y canfuwyd hi gan Mrs. Botfield.

Ym Mhwyllgor Addysg Arfon yr wythnos ddiweddaf appwyntiwyd Miss R. M. Evans, Frynon Fair, Llanbedr- pont-Stephan i'r swydd o athrawes mewn trio llaeth ae ymenyn yn ysgol amaethyddol Madryh.

Mr Churchill o flaen Pwyll- gor y Marconi. Ddoe, yn Mhwyllgor y Marconi, hysbysodd Mr E. T. Powell, golygydd y Financial News fod aelod arall o'r Wein- yddiaeth yn cael ei enwi ynglyn a chyfranau yn nghwmni y Marconi, ac nad oedd yr enw hyd hyny wedi ei wneud yn gyhoeddus. Gofynodd y Pwyllgor am yr enw, a chan withod unrhyw gyfrifoldeb ynglyn a'r son, cry- bwyllodd y tyst enw Mr Winston Churchill, ac ychwanegodd nad oedd efe erioed wedi ciedu fod y rhithyn lleiaf o sail i'r son. Yn ddiweddarach galwyd Mr Win- ston Churchill gerbron y pwyllgor, ac yr oedd yr aelod anrhydeddus wedi cyth- ruddo yn fawr. Dywedodd nad oedd a wnelo efe ddim ag unrhyw gwmni Marconi ar wyneb y ddaear. Yr oedd pwy bynag a ddywedodd yn am- genach, medd efe, yn gelwyddwr ac yn entlibiwr. Yr oedd yn ddig iawn fod y pwyllgor yn teimlo fod y peth yn werth sylw. Nis gallai dyn cyhoeddus fforddio gwario ei amser i wadu pob anwireddau a ddywejid am dano, medd efe, a gadawodd yr ystafell mewn digofaint. --0--

(Bobebiaetbau. Mid ydym yn gyfrifol am syniadau ein gohebvryr.—GOL.

Mr Gol.-A fydd eich gohebydd uG" mor garedig ag anfon ei enw a'i gyfeir- iad, naill ai i mi neu i'ch newyddiadur. Os gwua hyny bydd yn bleser genyf dros y Gymdeithas, anfon iddo ef neu i'r UDGORN, atebiad llawn i'w ymofyn- iad o berthynas i amcanion a gwaith y "Girls' Guild." Yr eiddocb, M. E. PRITCHARD, Mount Pleasant. 44 4 YR HEN GYMRY' A LLEW TEGID." Mr. Gol.-Ni raid ini ddywedyd y fath foddhad a gaed yn y ddarlith hon yn Festri Penlan oo Iau diweddat. Ond y peth sydd arnaf 11 eisiea ei ofyn heddyw ydyw hyri,-ai ni ellir cario allan awgrym Mr D. E. Davies, trwy gael swm o'r 44 pwrs cyhoeddus," at gyflog i ddyn fel Llew Tegid am gasglu hen draddodiadau, &c y genedl Gym- reig at eu gilydd ? Os na wna rhyw un y gwaith, bydd yr hen chwedlon- iaeth wedi myn'd. Cyfeiriodd Mr D. E. Davies at yr hen garictor doniol Mr Owen Williams, Waenfawr, a gresyn na buasid wedi croniclo yr ystor oedd ganddo ef. Beth fyddni i'r Maer ac Ysgrifenydd Addysg y Sir feddwl am hyn ? Pa Iwybr ellid gyaiei yd ? Bydd- ai yn werth symud gyda'r mater. Piti hefyd, fel y dywedwyd, na buasai yn bosibl cael pobl ieuainc y dref i gymer- yd peth fel. hyn i fyny.-TREF-AVR o

15arbboiiiaetb. I'm cyfaill, Mr R. Francis Williams, ar ei uniad priodas a Miss Mary Davies o'r Efail Newydd. I "wr" Glan Ffrwd, a'i Fary,wedi Mwy hoed pob tirioni; l mynd "-I 0 del cur, pur, heb oeri Arhoed "flrwd" cariad ffri. Y ddinam awen ddenol,adfywha Yn dy fyd serchusol; Mwy'n gytAn, a un r, Rarddoni "bvw" arddunol. J CYBI.I CYBI.

Eisteodfod Gadeiriol PWLLHELI, Gwyl y Bane, Awst 4ydd, 1913. Beirniaid Cerddorol :—E. T. DAVIES. Ysw., F R.U.O., Merthyr, a W. J. WILLIAMS, Ysw., Efailnewydd. Beirniad y Farddoniaeth ALAFON. Arweinyddion: ARIFOG a SAMUEL WILLIAMS, Ysw. CyfeilwyrMr. Evan Jones a Miss Wynnie Jones, Pwllheli. RHAI O'R CYSTADLEUAETHAU:- Testyn y Gradair: Canol- ddydd" (Cerdd gaeth neu rydd heb fod dros 200 llinell) 1 0 0 a Cbadair Dderw gerfiedig. Traethawd: 11 Tuedd feiruiadol yr Oes" (Agored i Leyn ac Eifionydd) 1 0 0 Y Brif Gystadleuaeth Gorawl. I'r Cor Meibion a ddatgano yn oreu Cydgan y PereFin- ion" (Dr. Party) a "Cader Idris" (allan o'r Alawon Cymreig—Dr. Rogers) 20 0 0 a Bathodyn Aur, gwerth 21s. i'r Arweinydd. Ail wobr 5 0 0 Corau Cymysg, "Y nefoedd sy'n datgan" (Haydn) 10 0 0 a 21s., mewn gwerth neu arian, i'r Arweinydd. Ail wobr 5 0 Ol Corau Cymysg (Lleol), 41 Yr Haf" (Gwilym Gwent) 5 0 0 a Gold Scarf Pin i'r Ar- weinydd. Corau Plant, "Croesaw Wau- wyn" (Pryce Hughes) 5 0 0 Testynau allan o'r wasg. Prig, trwy y Ilythyrdy, l £ c. I'w cael oddiwrth yr Ysgrifenydd,— D. JOHN JONES, 74, Heol Fawr. J

Borough of Pwllheli. SHOPS ACT, 1912. NOTICE OF INTENTION (I) To make a Closing Ordet under Section 5 in respect of the under- mentioned trades or businesses and (2) To extend the provisions of Section 4 to the businesses of Selling Meat, and of Pharmacists and Chemists, and to fix the Weekly Half-holiday therefor. PART I. NOTICE IS HEREBY GIVEN that the Council propose to make a Closing Order for Drapers, Outfitters, Milliners, Dyers, Boot and Shoe Deal- ers, Saddlers, Harness Make-s, Leather Merchants, Toy, China, nd Fancy Goods Dealers, Ironmongers, House Furnishers, Jewellers, Pharmacists and Chemists, Hairdressers, Meat Sellers, Booksellers, Stationers, Grc -ers, Corn, Flour and Seed Merchants, m the Bor- ough of Pwllheli, fixing the hours at which such Shops shall be closed as follows DRAPERS, OUTFITTERS, MILLINERS, DYERS, BOOT AND SHOE DEALERS, SADDLERS, HARNESS MAKERS AND LEATHER MERCHANTS, TOY, CHINA AND FANCY GOODS DEALERS. Monday, Tuesday and Friday 7-0 P- m- Wednesday 8-op.m Thursday (Weekly Halt- holiday) 1-0 p m. Saturday 9-0 p.m. IRONMONGERS AND HOUSE FURNISHERS. Monday, Tuesday & Friday 7-30 p.m. Wednesday 8-0 p.m. Thursday (Weekly Half- holiday) 1-0 p.m. Saturday 8-30 p.m. JEWELLERS. Monday, Tuesday and Friday 8-0 p.m. Wednesday and Saturday 9-0 p.m. Thursday (Weekly Half- holiday) • • 1-0 p.m. PHARMACISTS AND CHEMISTS. Monday, Tuesday & Friday 8-30 p.m. Wedtiesday 9-0 p.m. Thursday (Weekly Half- holiday) 1-0 PIM. Saturday 10-0 p.m. HAIRDRESSERS Monday, Tuesday, Wednes- day and Friday 9-0 p.m. Thursday (Weekly Half- holiday) 1-0 p m. Saturday 11-0 p.m. NJEAT SELLERS. Monday and Tuesday 7-0 p.m. Wednesday and Friday. 9-0 p.m. Thursday (Weekly Half- holiday) 1-0 p.m. Saturdaiy 10-0 p.m. Excepting in the months of July, August and September, during which period the hour of closing on every week-day other than the day fixed for the Weekly Half-holiday shedl be 10-0 p.m. BOOKSELLERS AND STATIONERS. Monday, Tuesday & Friday 7-0 P in- Wednesday 8-30 P- M Thursday (Weekly Half- holiday) 1-0 p.m. Saturday 10-0 p m. GROCERS, CORN, FLOUR AND SEED MERCHANTS. Monday, Tuesday and Friday 7-0 p.m. Wednesday 8-0 p. m. Thursday (Weekly Half- holiday) 1-0 p.m. Saturday 10-0 p.m. IT IS PROVIDED by the Pwllheli Shops Half-holiday Order, 1913, that where in any week a lawful!}' constitu- ted fair is to be held on a Thursday, I the preceding Tuesday shall be sub- stituted tor Thursday in such week, as the day fixed tor the weekly Half. holiday. It is intended that the hour of closing on any such Thursday and on any other fair day shall be the same hour as is herein fixed for Wednesday for each respective trade or buiness. IT IS ALSO PROVIDED by the said Order that any occupier may sub- stitute Saturday for Thursday or Tues- day as the case may be, on affixing a notice to tfhat effect in his shop. IT WILL ALSO BE PROVIDED that the Order shall not apply to the three days next preceding Christmas Day, the day next preceding Easter Sunday, and the day next preceding Whit-Sunday on which such days the closing hour shall be the same as in herein provided for Saturday for each respective trade or business. IT WILL ALSO BE PROVIDED that with respect to the trad a or bus- iness of Pharmacists or Chemists the Order shall not apply to the sale of Medicines and Medical and Surgical appliances. IT IS ALSO PROPOSED that nothing in the Order shall prevent a customer from being served on any day after closing hours with Victuals, Stores, or other necessaries for a ship, on her arrival at or immediately before her departure from a port. PART II. NOTICE IS ALSO HEREBY GIVEN of the intention of the Council to make an Order u ider Sec- tion 4 (6) and (2) extending the pro- visions of Section 4 to the trades of Meat Sellers and the sate of Medicine and Medical and Surgical appliances, and fixing Thursday at 1-0 p.m. as the day of the Weekly Half-holiday for such trades, and Tuesday at 1-0 p, m in substitution for Thursday whenever a iawfully constituted fair is held on any Thursday. Any person wishing to make objec- tion to the Order, or suggestions-as to the provisions of the Order, should address a statement in writing to the Town Clerk, on or before the 20th day of May, 1913. NOTICE IS FURTHER GIVEN that the occupier of any Shop to be affected by the Order may on presen- tin £ himself at the Borough Surveyor's Office, Town Hall, Pwllheli, aforesaid, j between the hours of 10 and 4 on any wek day before the aforesaid date verity that his name and address and trade are duly entered in the Register of Shops. Datad the 19th day of April, 1913. EVAN R. DAVIES, Town Clerk. Town Hall, Pwllheli. .I