Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

17 articles on this Page

ADOLYGIAD YR WYTHNOS

News
Cite
Share

ADOLYGIAD YR WYTHNOS I GERMANI A'R AMERICA. r UYDDIADUK WYTHNOS YN Y ij W AdCR- FFUSYDU. 4 fk FODD ."y iJELIK Y SUDD LONG AU. v *ythn os bwysig yn t; dyUawud ar Cw* Hbyfel a fu yr wjthuoa ddiweddaf, er na  ynddi y brwydro ma?r am yr ??°.y ? ? pawb yn disg?L Eto, rhaid i 1' beid ) Y8tyU "dydd y pethiiu bychain, canys bchalJl ydvnt yu yinddangps ° u çyfer- e, a r brwydrau mawr a welwyd IV ac ii ddi,wylir eto. »»ent yn lavvr yn i,Cmlyiiiadau a'r d yi.A liwad ga-ut ar boll /'¡¡ y Rhyfel. I GERMANI A'R AMERICA. I r Aid oes, pan yn lifeu hwa (ddydd I & fter) uni-hy- 9-ww. su terfynol wedi cael j I lyrneryd gan Germani cu i- America tuag Syhoeddi rhyfel riiwng y ddwy wiad. Ac -t{, I d d tll G, gwelwyd datblygiadau pwysig ydynt oil gwthw r ddwy yn nes i r dibyn. Welo ^Jahodeb byrr ohonynt:— YtBadawodd y Count Iiernsiorff, Llys Gen- 444 Germani yn America, o New York taag Ad "Of ddydd fvlercher. Gofyaodd am "safe tohd,,Ict ,,ltvthyr amddiffyn-gaii Ffrainc a lrydain na wnaent niwed iddo ef na'i 10  ?? taith. Rhoddwyd hyny yn rhwydd "? ychwanegodd Pryd?in yn M?yddoa?ol. 18 gall Prvdain fod YR gy??' am ?' ? niwed ? wneir i chwi .?'ch Hong gan ffilongau Germaai. Ta!a'r C?tsar yn ei "1'11 am .-i farbtu?ddiweh ? tua?at pe dig? ? t? i Un o R\Jdd-lu Germam gamgy-  Hong Count Han?o'? am rvw long ? ?' ?c vmosod ami, & gy?. Uys Getmad a-c v n, -.()"Io d grai, ??aar i wadody °?'' ? ca?thn am faban- i, 10fruddi,-dik ?' Lusi? ? 4 \tldawodd Mr. G-rd, Uys Gennad ??'ica, ynBerhn o (?rmaai. ai ol cael ei -?hdw yno yn hanc?r CWcharor ant ddyddian. ?'si.)dd Uywodru?h G?riBani ci ododi. cyn ?da?I, i arwyddo yn ?w Amenca, gytun- newydd a Germani drwy yr hwn y diog- ? c?ffai r G?rmMtUnd Rvdd yn yr Unol ?Mhi;m yn byv, barhaa i g<M-M eu busnes ?n t..I cynt pe torroi rhfiel allan rhwng '??ywlad: GwrthodooMGer?-d. Byg- ?'odd G?rmam M M M-wydd? ef y cedwid ? AnMriennwr ?d<! ar y pryd y" Ger- A vno fel na chaffai ddychv.p!yd adrei ci- .?ddrhyfelrh?Byddwy'?d. t,.?idiwch m?dciwl, ebe Gerard wrth v ? ?aniaid, "peidiwch m?idwt am tom?nt y ,?<b?ch fy nvchryn i na'r America drwy un- ? Y? fygythiad na bafbarwddiwon. V l' CoSwch." ebe Zimmerman, wetQdog ?'or (?rmrnu, '?6wcb fod ,ooo o Ger- ??id yu X?w York yn unig'? —?m led ^.Riymu v cod.?nt gythrw6. ac yr achosent (,414YLktlr ufiiadv-y yn y ddinas ar air oddiwrth tM ?s." i?-bai G<Mfd. "CoSwch chwithau ?' ?,0(K) ? hyat Umpau h?yd yn New ,??'?.?u) led awgrymu y 'ogjd pob un ? .?.OOU Germaji bob an ar ei bost ei lamp ? os LyddM g?w. 4rd"'ratiodd y German, a ch?mtawyd i Ger- j ??adael hfb arwyddo y c1tundeb *?ddvnwyd yn ptnloo ta?s at yr Ameri- <y.. "?d eraill, law ohonynt. Amharchwyd -r America—cr nad o? ry!et rhwng y 'j '-?? ?d. Gorfodwyd b?acddigesau Amer- ?ttMdd ryn crop?'r trfyu wrtli 'madapl ? ? ???' i ?Y?'? ?? du?d oddbnidanynt er hv#Yn i'r GermaiuMd gael ea h?rchwi?o. Ni y tath earhad erioed o'r blaen. Ond i yt"? ???" ddih??b. "Drv? ei hun a &b7 i hw???' ?edd y ?rm&tuaid. Gwnaent tv?? ?y? a rh?'?h eu hunain, ac feny S j) ? gwna i'r Americaniaid hefyd. W I, njJwYd Uon? ?wf Am?riMJUudd gan un rn -longau GerrM?i yn Mor v Canoldir. ('?lld md Y-0sod yn ddirybudd a wna?d. Gor- _'d?yd y ?g i ?M. gmchymynwyd i'r  ;ymaùael m?vn. rychod. ac yna ?sKd? odd v Semauiaid v ?ong ar dan. )IaA, Ajneiica. hithnu, yn a?r ytt arf()l (\\ A ?n?au masnach, pin awdufdwh'r capten- ?i ?d i saethu at unrh stuldleng fo'n ccic!0  Yko??od. Maent fyd wedi gym nifcr o .*?au dldog i hwyHo tua Phrydain, er I ,-4.'r Germaniaid { ymosod arnynt. Oa ? St^Hisodir. cvfrifir hynny yn gvfystti, a chv- ddi rhyfel ? ?W('Hr teUy mM mynpd vvaetb wacth 0 %dd i ddvdd v mae peth?u rhwng y ddwy ?!?? ?p v' g?IU rhy?e! dorri allan unrhyw dd. ?anMnodd Germ?ni geMdw-rn r Ariywydd ?on di'wv Lys G<-nn? rr \Swi^ir. yn f()f, a ?nai Am«r;C8 ??i? d'? i sryd-dcloan- ??th a Germam er o? )hy?cL AtPh- d  Am o!>[!Oi J'hvfet 4d Wi -1 son vii gwta. ei fod am (-, i ? nad oedd am Qr ymdrafodacth f fath '? Y ??(I a Gemnuli mwyach hyd n(? v tyn- 4 Caisar yn ol y porch ymvu a r<?ddwyd i'r ?dd!ongau i vmosod vn ddirybudd nr long- ? ma?nM-h diniwed/ ac HYD NEs Y k^ETJD I'OD nRRMAï BRIJACTT Y? j ?DW ET GAIK. 1.\ Ynddeiriog()dd hyn Gwrn?t vn fwy nag t„ ??d EvTvthia vr Hwr vmosod 3r' Gaml8 ?ma. ay?n cvaylhTi M.? y???.? ? Tawelog, ? yn ?ddo v<' ?"? Dale.th- I "TEMPTIO DTJW." y? ? eyiiddarw wrth ?e?d fod ?'?'" i t?dpriynol 0 fynu diogelwch av v cefnior r.? l /,ta^g;iu masnn? diniwed, gwMdda'r ??r- !I" vi 111;tid fod America vn "temtio Duw wrth "Tu (,u llongau mivanach allan i'r mor o I, yn gymaint a bod y Gaiaar wedi ym- jyiofrvdu y mynn saddo pob Hong fo'n nofio Nlleb y dvfroedd. Swm a sylwedd hyn yw » od Qermani yn tybio moi "tenitio Duw" h, herio Satan, ac yn gymaint ag mai'r Cais- sy n bygwth suddo llongov sr y mor, mai Y y Caisar! Fp cofiu deiliaid yr Yegol Sul yng Ngliym- pa beth a ddigwyddodd gynt j Frenin ar- 1, mor cjroulon a- r CaisAr, pan wa^ddodd v ""bl -,Lieferydd Duw ac hid dVII vdyw." I bt. C.TTP,' ,F,TT BHWYMO SATAN. 'rf ?d mae 'n &m?? fwd ??" yn ? '?hr?.u c?o! ei r?ym?- ?'" gymnnt. ag y ? ??iod difrcd y ?????.?"??\ l' w.thno gynt&Î ),n Rudd wvd ter, gg&& T^ m ;»»eM   e\yn ddai i ?vTc?uttiui- bvny > rai mis<jedd buasai holl drigohon C^mrn ytblwllr. 14c rn8rw 'I) r devrnas hon ar PH cythlwnsr. nc yn m¡:¡r ? ?vvn cvn o?? haf. Credai'r gelvn ? '« 'M\y v buasem. Ar hyMy yr oedd efe y» ??t'. Dvwed yi-ArnM'M'Mn?id sydd ?'e?d? J '? o Germani yr wythnoe ddiweddaf fod yr ?urdodau \n C?rmAni yn Ct'pdn yn ddin y ?d;u Prvdn? vn y !?cl! ?rth drugaredd v  ?'? cvn cnn?' vr h?- —— -P" 'F'» t r AO FF.TJ Y Ý BFASEM HRPYU I .t_ynn.\ T 1TnD-V)GA U_nEIA. L "ithr yn vr ail wvthnos yn ? hwpfror llei- ^dd v' .ii? h?nn?r ?' hyn a fn yr -? ?n?? KV?t.?. Yn ??'' ?" Y drvdedd ?hn<? yn?d?n?? ? ? ''? :'o''TI Ileihiti ? ? t j ..??:. niniurnn ?.?tron) OAT'I.IO .I .vlleiuhan* h?v dd?(-? f? ? Hongau m!nl\å on y« '?'? rr?rtrt? rht? ?fn rRvn? i'r mor. ac ? dynr. p?h?m r".r3 <?s cy?f?' v'? o?? P'? ddo. "'+1' ¡. () .J. *v nid "? ?-.v?. ??? llon^au Prv?m L?'c yn ? i '.??'?' ?' cvson n? mor *rpy1 dros ? mor »t; .E.r;oe?. Nid yr y?yf?th %y?d V)i Diinbau. c-nd vr teliwr "n mcth? ei    ""ap ?at.? T ?ud'i ion?: t?.soe? yn ? f' rw ymo. | ? FODD Y DRT?R Y SFDD- I WNGAU.   cHi?Mt?r cvbc-iddi ? If. pn bryd. na a fo?? v dp?T  ^u^lon^nn. Ond hyn I sydd sicr, a nyspyswyd hyny yn Nhy'r Ar- gi^yJdi yr Wyv,,uijut; udiwedclat- "i.a.e llawer or Budd-longau a gychwynas- aiit alian o Germaiii na adychwelant byth yn oL" Aid oes modd gan suddlong a ddelir, neu a ddifethir, neu a a yn llong-ddrylliad ar- ni, roi gwybod i'r awdurdodau yn Germani pa le, pa bryd, na pha fodd, y cyfarfyddodd a'i diwedd. Y cwbl a wyr y pen llofrudd a'u gyrrodd allan yw—na ddychwelasant, a'u lie nid edwyn ddim ohonynt mwy. Dyna. sy'n gwneud bywyd criw suddlong mor ofn- adwy. Ymadawant a'u cartref, ond yn ami ni ddychwelant ac ni cha eu careion wybod pa beth a ddigwyddodd iddynt! Mae suddlong- yn beirianwaith mor ddyr- us ac mor wan fel y geill y diffyg lleiaf ar y peiriant oddi mewn fod yn angau i bawb ar ei bwrdd. Nid oes amheuaeth na choll- wyd ami un ohonynt heb i unrhyw elyn eu taro o gwbl. T Ac ar y mor maent beunydd mewn perygl. I Un o'r peryglon mwyaf yw iddynt gael eu dal mewn rhwyd. Mae dau neu dri math o j rwyd at eu dal-rhwydi dur cryfion ydynt. OoBodir un math o'r rhwydi hyn ar draws y Ilwybr y rhaid i'r sudd-long deithio wrth ddod allan o'r porthladd i'r mor. Unwaith y tery y sudd-long ei thrwyn yn erbyn y rhwyd o dan y mor, ni wel hi na'i chriw byth mwy oleu dydd. Lledir math arall o rwyd yn gylch mawr yn mesur milltiroedd lawer ar draws mewn rhan o'r mor lie tybir fod un neu ychwaneg o'r sudd-longau yn llechu ac yn gorffwys ar waelod y mor. Pan geisia ddod oddiyno, del- ir yn y rhwyd, ac yna ffarwel iddi. Cyd-weithia awyrenau hefyd a'n llongau rhyfel ni i ddal a difetha y sudd-longau of- ruddiog. 0 uchder mawr yn yr awyr gellir canfod i ddyfnder mawr yn y dwfr. Felly, I o awyren uwchben gellir yn ami ganfod sudd- f long yn gorffwys yngwaelod y mor, neu yn teithio o dan wyneb y tonnau. Pan gan- fyddir suddlong o dan y cyfryw amgylchiad- au difethir hi mewn un o ddwy ffordd. 1. Geill yr awyrenwr alw drwy'r peir- iant diwifr am gymorth "difethwr" (des- trover) fel y gelwir math neilltuol o long rhyfel ysgafn a buan. Daw honno yno, a j gwylia'r awyren uwchben, a'r difethwr ar wvneb y don, am i'r Budd-long 0(ii i?r wyneb-fel v gwylia'r gath wll Ilygod. 1 Pan ddaw i'r wyneb, neu yn ddigon agoa i r j wyneb, tanir ami gan y difethwr. a bydd i ffrwydriad shel arni nen yn agos iddi, yn ddigon i wneud y audd-long yn ddiym- j adferth, ac yn ol a hi i waelod y mor heb I obaith codi mwy. ) 2. Os na bydd y sudd-long mewn dyfn- ) der rhv fawr i'w chyrraedd a shel, geill yr j awyren ei hun ollwng bomb o'r entyrch fry i ffrwvdro arni neu gerllaw iddi. Mae cel- fvddid wedi dyfeisio math neillduol o bomb sydd yn ffrwvdro ymhen amser penodol ar ol cyffwrdd a'r dwfr. Os ffrwydrir bomb neu shel o fewn 25 llath i sudd-long, bydd yn debvjz o brofi yn nngeuol iddi. Mae SICRWYDD fod ami un o'r sudd- longau wedi ciel PM difetha drwv y modd- ion uchod, n'u cvffelyb. er na wyr neb enw na rhifuod y eudd-long a ddifethwyd felly. I LLWYBRAU DIOGEL Y MOR. I "Dy ffordd sydd yn y mor, a'th lwybrau I yn y dyfroedd mawrion; AC NID AD- j WAENIR DY nL," medd y Salmydd. Gell- ir cymhwyso hyn weithiau at daith y sudd- long—eithr nid bob amser. Pan gyfyd hi yn agos i'r wyneb, ac yr ymddengys y "peris- cope" (y drych bychan sydd gan bob sudd- long i alluogi'r criw i weled beth sydd ar wyneb y mor heb i'r sudd-long ei hun godi i'r wvneb), gedy ffon y periscope linell gul o ddwfr toredig o'i ol pan symuda'r sudd- long tuag ymlaen. Mae magnelwyr Pryd- ain ar v "difethwyr" wedi dysgu erbyn hyn i "adwaen ol" y audd-long ar ei "Ilwybr yn y dyfroedd mawrion," ac yn gallu tanio er- gyd o bellter yn ddigon agos i'r periscope i wneud diwedd ar y sudd-long. Felly nid "Ilwybr diogel" yw llwybr y sudd-long hyd yn oed pan yn teithio o dan y dwfr. Ond mae llwybrau eraill ar y mor. Dyw- ed Eteaiah, "Yr Arglwydd a wna ffordd yn y mor, a Ilwybr yn y dyfroedd cryfion." A ffordd a Ilwybr diogelwch yw y rhai hyn i'r diniwed. Mae Llynges Prydain hithau, o fewn v pvthefnos diwedda.f yn llythreimol wedi gwneud "llwybrau diogel ar y mor" i longau masnach i fynd a dod ar waethaf y 300 sudd-long y dywed y Caisar sydd ganddo ar y mor i'w difetha. Pa fodd v gwnaed, a pha le y mae v llwybrau diogel hyn nid cyf- reithlawn hysbysu. Ond mae sicrwvdd en bod yno, a y geill unrhyw long masnach deithio llwvbrau'r mor hyn mor ddiogel a phe baent yn yr harbwr. j DYDDIADUR WYTHNOS YN Y GWARCHFFOSYDD. I Dywedwyd droion yn yr ysgrifau hyn fod ymladd parhaus, ddydd a nos, ar y Cyfandir hyd yn oed ar yr adegau a gyfrifir yn adeg- au "tawel" hub frwydro mawr. Wele ddydd- iadur wythnos o'r cyfryw ar ran yn unig o linell liyddin Prydain yn Ffrainc:— Sadwrn, Chwefror 3. Enill 500 llath o warohffosydd y gelyn i'r dwyrain o Beau- court. Cymeryd yno dros gant o garchar- oriou, a thn machine gun. Sul, Chwefror 4. Ennill 500 Hath arall; cymerwyd 70 o garcharorion, ac un mach- ine gun. LInn, Chwef. 3. Enill 1,000 llath arall yn ddiwrthwynebiad gan i'r igelyn ffoi cyn i ni gvrraedd atynt. MawTth a Mercher, Chwefror 6 a 7. Cy- merwyd meddiint o Grandcourt heb ne- mawr wrthwynebiad. Yr oedd Grandcourt, pentref bychan, wedi cael ei wneud yn ani- ddiffynfa gadarn gan y gelyn. Ond yr oedd ein henillion ni o bobtu wedi ei gwn- eud yn amhosibl i'r gelyn ei ddaJ yn ein herbyn; felly ciliasant yn ol heb ymladd, gan adael y lie yn ein dwylaw ni. Ian, Chwefror 8. Ennil fferm Bailles- court ar y brifffordd rhwng dau le PvYsig arall. 'Sadwrn, Chwefror 10. Enill tri chwar- J ter milltir o warchffosydd y gelyn ger Bryn Berre. Un o gadarnfeydd mwyaf cadani a pberyglus y gelyn yw Bryn Serre. Pan j enflillir y Bryn ei hun, bydd eangder o J wlad y tu ol iddo yn agored i ni. m& ° garcharorion. Sul, Chwefror 11. Cymerwyd 600 llath < o warchffosydd gerllaw priffordd bwysig yn j arwain tua Bapaume. Mac dim ond adrodd yn syml y ffeithiau noeth yna am yr hyn a gymer le mewn un I congt yn unig o linell Prydain yn Ffrainc, yn rhoi rhvw syniad o'r hyn a olygir wrth '"ddiwrnod tawel" vn y rhyfel. Mae gan yr ymosodiadau di-ddiwedd dior- tTwyp. hvn ddvlanwad anrhaethol ar Gwrs y Hhyf(>1. v Yr wythnos ddiweddaf cyhoeddodd newvddurwr Ffrengig hanes ymgom a gaf- odd" a Syr Douglas flaig. Pen Gapten holl fyddinoedd Lloegr. Yn yr ymgom, meddai, dywedodd y Pen Capten y medr Byddin Prydain dorri drwy holl linellau Byddin Ger- mani mewn amryw fannau, ac y geill Kwyr j meireh Prydain felly fyned o'r tu ol i'r gelyn a'i yrru ar ffo, a'i rwvstro i ail sefydlu am- diffynfeydd newydd fel cynt. Gwneir hyny, ebe r hane^ydd, pa ddelo'r adeg cymoradwy. Cafodd yr adroddiad gymaint o sylw yn y byd fel y codwyd y mater yn y Senedd. ac n>ae'r Swvddfa Ryfel yn holi'}' Pen Capten & yw y pefhnti byn felly. YR "WYTH" YM MESOPOTAMIA. Gerllaw Kut ym Mesoupotamia dolenna'r Afon Tigris yn ol a blaen gan ffurfio ffigiwr "8" mawr ar ei Ilwybr. (Uelwir lie felly mewn rhai mannau yng Nghymru yn 'Wyth.' Ceir rhagor nag un "Glan yr Wyth" yn Nyff- ryn Tywi, fifurfia'r Hafren "8" mawr yn ei throion ger Am-wyth-ig). 0 fewn y pythefnos diweddaf mae Byddin Prydain wedi cau rhan fawr o Fyddin Twrci yn y ddolen fawr sy'n ffurfio urn banner o'r "8" ger Kut. Mae'r Tyrciaid yno fel yr Is- raeliaid pan ddaethant at y Mor Coch-y dyfroedd anrhanadwy o'u blaen, ac ar y dde a'r aswy iddynt, a Byddin Prydain yn llinell gref yn cysylltu dau pen y ddolen ar y tir. Disgwylir cymeryd llawer o garcharorion yn fuan. Pan yn dechreu yr ysgrif hon arfaethwn adroddiad gwaith Byddin Prydain yn chwilio am bydewau dwfr Abraham ac Isaac, a Jac- ob. i'w hail agor at wasanaeth Bechgyn Cym- ru yng Ngwledydd y Beibl. Ond rhaid go- birio hyny am wythnos arall. RWSIA A'R BALKANS. Dywedodd Mr. Lloyd George yng Nghaer- narfon mai yn y Balkans yn unig yr oedd y sefyllfa yn anfoddhaol i'n Byddin ni. Profir hyny yn anffortunus gan ddatblygiadau y dyddiau diweddaf. iMae y Germaniaid yn gwneud ymdrech ofnadwy i ennill y fath fuddugoliaeth yn y dwyrain, ag a ganiata i Hindenburg wedi hyny symud llu o filwyr yn ol i Ffrainc erbyn y daw ergyd mawr Pryd- ain a Ffrainc vno. Cafodd Rwsia ergyd trwm yr wythnos ddiweddaf, a gwnaeth y Germaniaid ymoeodiad cryf gerllaw Monas- tir ar gyffiniau Groeg, He y gwrthwynebwyd hwynt gan rhan o Fyddin yr Eidal. Ansicr, tra yn ysgrifennu hyn. yw y sefyllfa yn Ru- mania ac ar gyffiniau Rwsia. Ond mae Byddin Prydain yng Ngwledydd y Beibl, ym Mesopotamia, yng Ngwlad Can- aan, ac erbyn hyn o bosibl yn Syria yn byg- wth cymaint ar Fyddin Twrci, fel y mae yn bosibl y gelwir milwyr Twrci yn ol o Ewrop i amdditTyn rheilffordd fawr Bagdad rhagom ni ar un tu a rhag Byddin Rwsia yn dod i lawr o Fynydd-dir yr Ararat, ar y Haw arall. Os felly gwanheir llawer ar Fyddin Germani yn Rumania. Macedonia, a Rwsia.

Y FFERMWYR A'R GWLAN.

".I AM AETH Y DDI AETH A RHYFEL.

[No title]

[No title]

CANLYNIAD Y CYN-I HILO.

I 0 FAES Y FRWYDR. I

A TAT- TP-PYAV,, AMI DDIWRNOD.

-1r«M~»rmriiriTii iwiiMtTftwoin…

TRIBUNLYS SIROL.

GERMANIN EDRYCHI -YMLAEN.

MARW HEN GWPL. I

>imh imm DATGANIAD Y PRIF…

: DEvYRIOX GOGLEDD CYMRU.

TYNGED GBVFTII AM-j PDIF AD.

DINISTRIO YSTORFA FAWR.

EISTEDDFOD AR LONG