Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

5 articles on this Page

Advertising

:SYR OWEN THOMAS.t

Y BLAID GYMREIG.

News
Cite
Share

Y BLAID GYMREIG. Cyfarfyddodd yr Aelodau Cymreig yn Nhy'r Cyffredin yr wythnos ddiweddaf; ymffurfiasant yn Blaid; ail-etholasant eu hen swyddogion. Yr hyn sydd ar y wlad eisieu ei wybod yw a yw 'r Aelodau Cymreig am wneuthur rhywbeth, neu am barhau i "chwareu plaid" fel y gwelir plant y dyddiau hyn yn "chwar- eu sowldiwrs." Mae'r plant yn chwareu yn iawn; efelychant y "aowldiwrs" ynxhob dim—ond ymladd. Nid yw'r Caisar ronyn gwaeth, n& Phrydain ronyn gwell, o'r chwareu. Ai felly, ai ynte rhywbeth amgenach, y myn Aelodau Cymru fod eleni yn y Senedd? Dywed un papur dyddiol mai trwy fwyafrif o un yn unig yr ail-etholwyd Syr Herbert Roberts i'r gadair pan osodwyd Aelod o'r De i fyny i'w erbyn. Mae Cadeirydd Plaid, fel Prif Weinidog Llywodraeth, v-n gyfrifol am holl gam- gymeriadau a <liffy^ion y, sawl y bo fefe yn llywodraethu arnynt. Ac yn sicr nid yw yr Aelodau Cymreig wedi adle- wyrchu Ilawer o anrhydedd ar deyrnas- iad Syr Herbert Roberts. Bu Cadeir- wyr ereill, da a drwg, ar y Blaid Gymreig -o'r-dydd y mynodd "Tom" Ellis ffurfio Plaid Gymreig—Osborne Morgan, Stuart Rendel, Alfred Thomas, Brynmor Jones, Ellis Jones Griffith, ac yn awr Herbert Roberts. Llawer o feimiadu a fu o dro i dro ar oruchwyl- iaeth y naill a'r llall. Ond os nad ydym yn c-amgymeryd teimlad gwerin Cymru, ni welwyd yr un oruchwyliaeth a wnaeth can lleied, ai da ai drwg ag a wnaeth goruchwyliaeth Syr Herbert Roberta er dechreu y Rhy fel. Sonia diwinyddion am "bechodau o wall ac o wyd, pechodau o waith ac o anwaith." Ac yn sicr os na ellir condemnio gor- uchwyliaeth Syr Herbert Roberts am ei "bechodau o waith" anodd fydd ei chyfiawnhau am ei "phechodau o an- waith." Collwyd cyfle ar ol cyfle i wneud gwaith i Gymru a thros Gymru er pan ddechreuodd y Rhyfel. Ni ellir cym- eryd y Rhyfel yn esgus dros beidio gwneud dim; yn wir i'r gwrthwyneb, canys rlioddodd y Rhyfel dro ar ol tro gyfleustra ac achos i'r Blaid Gymreig i weithio yn egniol dros Gymru a'i hawliau. Ebaid cyfrif fel "pechodau o anwaith" ddarfocl iddi esgeuluso ymron pob cyfle a, gafodd i sefyll i fyny dros hawliau arbenig Cymru, Cymro, a Chymraeg. Ac nid am nad oes digon-o allu ymhlith yr Aelodau Cymreig y bu hyn. Ni ellir cyfrif am y pechodau hyn ond yn unig ar y tir o esgusawd a di- faterweh. Ai o du yr Aelodau, ai o du y Cadeirydd, ai o du y ddau y bu'r es- j geulusdod, nid ydym aiii farnu yr awr- lion. Amlygwn eto obaith y myn Syr i Herbert Roberts bellach, fel Cadeirydd y Blaid Gymteig weled fod y Blaid yn cael ei galw ynghyd yn rheolaidd, rhaglen o waith o'i blaen, fod y 10Blaid hwnw yn cael ei wneuthur, —a'r Blaid yn gosod ac yn cadw ei hun mown cyff. yrdiad agosach a mwy cyson a barn a theimlad y wlad. Nid yw gwerin Cymru mewn tymer i weled ei-c-hyn- rvchiolwyr yn parha? i "chwareu | Plaid" heb wneuthur dim. I

NODIADAU.I

I DIWEDDARAF.