Y Genedl

-mmhk famishing r Problem i 49 -isolved.- | How can I increase the pur- n chasing power of every pound which I am about to spend on Furniture ? The solution of that problem will be found in our free catalogue and our Showrooms. While we only supply artistic, sturdily-built farniture. our perfect manufacturing and sefing organisation enables us to quote pnces I that are much below those charged | elsewhere for the same articles. No I matter whether you « q Furnish for Cash ? convenient I papent System il your money will go farthest if yon purchase from na. Facts worth nolung. y* allow 2?- in the £ discount f,2: C*»K PaY-nts =A be MnuM'ed to sai& C<Mt<MMrt ceyenieaoe. No objectionable agreements to Every Article manufactured under our Own direct control and aupervisioa.. We pay carriage to all parts. Goods deuTucd in Private Vaas.. Every Furnishing Rui5le RPptled. Good Value and satisfied Customers account for the pkenoneoat growth of busuitss, Guarantee. L.. We uhtatiDgty Guar=tee.  the;;pnœ oeuy -tu:k tht dou ww. Zr? RbWa- ?t??cttaa. IT Write or call for Catalogue. "M GLOBE „ Furnishing Go. J (J. R. GRANT, Proprietor). Pembroke Place, LIVERPOOL. Business Hours 9 to 8. Early Closing. Saturday 1 p.m. RAILWAY FARE ALLOWED

LLANFAIRFECHAN I Y CHWARELI.—Y mae'r eira yn y chw- I areli yn amryw o dnoedfeddi o drwich, a'r gwaith wedi oael ei atal mewn canityniad. RHAN-D1RO EDD.—Deal!! wn fod nifer mawr wedi gwneud ceieiadau am gael darn o dir yn y Recreation Ground, ac mae pob dawn wedi cael ei gyraeryd. Ohierwydd hyn Lrqae'r Cyngor wedi qymeryd mwy o dir yn Iwynysgolog. CYNGERDD.—Ddydd Mawrth, yn y Neuadd Gyhoeddus, cynhaldwyd oyngerdd gan blant yr Y&gol Gremedlaethol. Adidysgwyd y plajit gan Mr. Timmitis, y prif athraw,, a Mr Lawds, athraw cynorthwyol. TJfi.—Ddydd Morcher. cynhaliwyd tie a chyngerdd TO Ysgoldy Cape! Peniel (A.), yr elw yn myned luaga-t y capel.

FA* NANTLLE I IBs, GWASAjNAETHU.—Cawn fod y ddau ddatganydd mwyn, Miss 31aggie Powell a Mi 0. W. Francis wedli eu cyflogi i wasana-ethu mewn cyngerdd yng Ngarn Dotbenmaen. AM DW.-Daeth y milwr ieuano Oliver, Bdwiardis adref am dro o Groesoswallt; yno y mae yn hybu tipyn ar od bod yn Ffrainc yn ymladd ei oreu, a chafodd ei glwyfo. Gwel- som hefyd y Capt. R. Williams, gynt o Deolyn Billa, Penygroes. Dyn y rnor yw of, ac or ei holl berygloqi dil i ed rych yn ddIL a boddlon, a pharod yw i wynebu y don ar waethatf dichelliOn y geiyn. MiEHSTR CALED.—Un felly yw Meistr Rhew,-ma.e wedi cymeryd meddiant llwyr o lynoedd NantlJe. Daw yr haul ar ei warthaf yn y man, a busan y cilia yr ia. Rhyw ail- argraffiad geir bedtdyw o'r hyn gafwyd oddeu- tu tair Mynjedid ar hugain yn 01. CROESA WU.—Cyfeirio y byddvrn yn fyn- yoh at ymadaowiad ein cyfeillion o'n mvsl- Y waitlh hon CTOesawU yr ydym Mr William Joneff a'i deuM, Shop Newvdd, CYTl-Œ1.1ch- wyliwr Chware! South Dorothea. Mae ef yn oanuln iach i Dalysarn ac am cjartrefu br-l'afh yn Llys Alarw lie bn'r Brodiyr Francis yn trigo ao yn tiwrno amI i hen alaw. Arhoæd y gin yn y Llryos i'r tenia newydd.

PENYOROES I MAJtWOLA F,TH— £ ore Sul diweddaf, yn gynnar, bu farw y vrrai^g gymeradwy, Mrs. Maiy Williams, Canton House, yn 77 mlwydd mlwydd oed. Er lddi didioddiaf yn hir OOeth y diwedd yn sydyn. G-weddw y ctLwixidar Mr J. Joseph Williams ydoedd. Claddrwyd, ei gweddiHicm yn mynwent St. Rhedyw, Uan- gafni, prynhawn dydd Iau, y Parchn. R. R. Htnghes, a J. Williams yn gwa^anaethxj. Aelod yidbedd o Eglwye Crist. Gedy ar ol deulu liiosogj, un mab yn y Gorllewin. Chwith ydyw oolli yr hen mar aml y dyddiau hyn. -Voded y "Dry6. m 1 CROF-SAW-Li.-D. geraym gael ctocsawu Mr R. Peter Jones, Rryngoleu, i'n mysg trn- j waith eta. Bu ef megis eraili yn gweitihio; yn Lerrpwl. Wedi deall ei fod yn dychwelyd f iBartiPef bu gan y giweithwyr gyfarfod yim-d- JiW(){ iddo. Treuliwyd y cyfait-fod yn benaf 1 0Mai hen emyniau Cymreig. Tra mae rhywrai yn ein gadiael yn ddyddiol dia Jweled | rha?yn &d yn ol i aM8. I AT YR 01108 GOREU.-Nos Iu, yn y >ieuadd ??'TDr?ot', ca.?.y? porfTormiad campus o'r ddrainia 'Y Perch o Q?? Ydia,gan ein cwmm U<o?—y? ?w ut yr ?choB ym Horeb (W.) Hyden™ y oeir elw aylweddol. Noa i Sadwrn, yr oedd y Ownnni yn feistri Bt-yn- aerau, a'r elw yn mynd at yr achos yn Mhont- Hyfui (B.) CrARTREF. —'r rmJwr ieuanc Hugh I IVQr Williams, High Street, wedi cfychwelyd o Fifrainn, wedi ei glwyfo, yn gvmaint felly I fel nas gall ymjgyinioryd a gwaith milwr eta. j Dymunwn ei gygiw 3-n fawr. I DAL I ANV.-Er fod y d'atcran.wr mwyn, y milwr ieuemc J. Morris Parry, County | Roo.d. wedi ei sv:m.ud i'r Aipht, i pheidiodd a chanu. Cawit ef mewn cyngerddvyn Cairo Vn canu mor felns aig orioecl,,n ly Bwthyn badh to gwellt." nes codi hirn.e>th I yng nghn.na'u'r boeih^ryn am gael gweled i bwitihyncd Oymru unwaith vn rhagor. C, heitlhio y daw liylly i ran ein bechgj"n dewr yn fnan. ftian. YN WFLJj.—Bni^h rvoddym o glvwed1 am y milwT ieuanc, Hiiirh^p Evans, mab Mr a Mi-S Hugh Evans. Water Street, ei fod gryn lawer yn weM. Daeth ssi-ir o Fesopotamia yn hn»- b ei fod ,,1\ w-ael mew,n ',vsbyt ;y bvsn ei fod yn beryglus wae-I meNvIn yno.

Mae SUDD IACHAOL DAIL CARN YR EHOL GRIFFITH OWEN yn cryfhau ac ya arfogi y Prest rhag Anwyd. I'w gdel mewn pote! Is 2c.. drwy'r pctet Is 5c | yn y Siopan Druggist.

I RHUTHYM BIHA-U GWOBRWYON.—Nos Fawrtth diweddaf cymarodd yr uchod le ynglQm ag Yfflrol Sir y Genethod, yn y Neuadd Drefoi. Utywyddwiyd y gw6. thr odiaduu gan Mr H. H. Springman/a rhanwyd y gwobrwyon gan Dr. Mary Davies, gan yr hon hefyd y cafwyd araetih alluog, a gwerei buddiol i'r plant. Caf- wyd adroddaad o waith yr ysgolhedgion gjan y hrii athts-es, Rowlands, B.A., ao yn yrahwanegol fe gafw^'d adiroddiada-u gan y plaint. Hefyd fe staxadodd Mri. W. R. Fxans,, a T. H. Roberts. Mae y brif atb ra-wes a'r oil o'r athrawesau yn haeddu olod am lwyddiant yr ysgol hoa.

I PENMAENMAWR. I BATALIWN Y CHWARELWYR.— Moo Cyrnol Darbisihire wedi bod yn llwyddianus i gael yn agos i gwmci cyfan o chwarelwyr i fyned i Ffrainc. Yn bresenol mae ei fab, ilieut. Stephen Darbdshire, yn benaeth ar y ow-mni. Daallwn fod Mr. P. F. Duncan, ys- girfenycfd y penmaenmawr a Websh Cxranite Co., Ltd., i vmuno a'r fataliwn. CADW MOCH—Ying ngwyneb apel y Llywodraetih i'r wlad giadw row)" o foch, rnkto y Cyngcr wedi penderfynu peidio rhoddi y man-ddeddfau ynglyn a chadw mocfh, mewn grym. Dylid gwneud pob cais am gadJvc moch i'r Arolygydd.

I TALYBONT I y GYMDEITHAS YMDRECHOL GRISTIONOGOL.— Cynhaliwyd eyfarfod wythnosol yr uchod, nos Sul cyn y diweddaf, o dan Lywyddlaeth 'Mr. WiilLiam Hughes, Blaenddol. DarHenwyd papurau. gan Misa Grace Evans, Tyucha'rfforddi, a Mias. Martha Pettigrew, Pyllau, ar "Ddysgeidiaeth EM-n- au Ann Griffiths am y Oiation." Y GYMDEITHAS FEIBLAIDD. —Y ng nghapel Salem, noe Fercher, traddododd y Parch Hugh Evans, Rhyl, anerchdad ar ran y GvmdeatHae. UlywyddWyd gan y faron T. H. Williame

CøNWY. I Y KENTHYCIAD RHYFEL. Noe Fe-%vrVn, cynhaEwyd cv far fod yn y Guild HalT, yngU-n a'r Bemtihyciad RhyfeL, o dan tywydcuaeth y Ficer. Penderfynwyd gofyn i'r clertgwyr a'r gwenidogion wneud sylwad- au am v Benthyciadi, ddydd Sul), ao hefyd fod itlai yn myned i gasglu tanysgrifiadam, ao hefyd i agor swyddfeydd, lie y gellir gwneud ymhoiiad vnglyn a'r Benthyciad. C'YMRY CYMREIG CONWY. Nos Fawrfch, lonawr 30ain, caed darhth oddysg- iadol dros ben gan yr Hybarch Wm. Jones, Ardwyn, ar "Eiriau Qymraeg." Yr oedd disg^vyliadau yr aelodau yn udiel am wiedd lenyddol, ac ni siomwyd neb. Caed goLwg eang ar faes geinau, o ran eu gwreiddiau, a'u defnydd mewn lien a llafar gwlad, rhai geir- au cynefinvn cael eu diatdansoddi gydag eglur- der mawr, nes peri syndod fod eu cynnwys mor gyfoetihog ac mor gywrain eu saerniaeith. Elfen ddydWorol iawn, yn y ddarlith oedd y cyfeiriadau wnaed at hen feirdd a llcnonion i a phregetiwyr a blaenoriaid, yr amser gynt, I yn eu defnyddiad o rai o'r geiriau dan eylhv a'r troion chwithig ddigwyddodd mewn can- lyniad. Wrth gyflwyna diolch i'r darlitihydd enwog, cyfeiriodd y Parch J. Luther Thomas (y cadeirydd), y Parch T. C. Roberts, Mi-. W. Edwards, Boderw, ac ereill at safon uciiel I gweitforediadau y gymdteit^ias a'r manteiaion sydd yn cap! eu dwyn i gyraedd yr aelodau.

DARGANFYDDIAD PWYSIG Dywedwyd wrthyf gan fomeddwr boa yn ddyledswydd foeeol amaf, oherwydd y budd personol a dderbyniaiis, ddwyn i svlw diodd- efwvr oddiwrth BESWCH, BRONCHITIS, DOLUR GWDDF, CATARRH, DJFFYG CLYW, DARFODEDIGAETH etc., y ffordd effeithiolaf i ddinjstrio "bacteria," sof y cre- aduiriaid bychain anweledig evdd yn caitrefu yn yr organau anadlu, gan ddisgwyl eu cyf- leusrlra i eangu eu terfynau yn y <yfansodd- iad dynol. Presenoldeb ac effieithi.vu niweid- iol y creaduriaid hyn sydd yn achosa cym- aint. 0 afiechyd ac o fairwolaiethau tvnatneeat>l. Dyag "science," yng nghyda'r meddygon ("specialists") sydd yn moddfi sylw dyladwy i ladd y "germs" a'r diogelaf i'r cyfiwisodd- iad dynol ydyw anadlu "vapours" p^rrpa^ol i'r organau anadlu, a thrwy hyny licrhau gv/ellhad. Hughes' PATENTED Inhalers yw yr offerynau perffeithia-f yn y desyrnas; gjtia hwy hefyd y ceir yr "Inhaters" eff- eithiolaf. Os nad yw y darllenvdd yn rhy anghrecVlniol i gredu yr hyn sydd -ir. am ei fod wtedi ei siomi yn ei ymdrochion amwydd- onol ac anffethliol i wieilla ei htm, anfoned Bost Card ?t—T. HUGHES, 25, DALE STREET, STOCKPORT. j

FOURCROSSES I CYFARFOD DIRWESTOL.—^Cynhaliwyd yr uchod, nos Wener, o'r oiaen, yn addoldy Ebenezer. Yn absenoldeb y llywydd penod- edig, arweuuwvd y cyfarfoid gan y Parchi Wmr Jones, M.A. Dechreuwyd trwy ganu ton gynuileidfaoi. Caiwyd can gan Mrs. Wil- liams, Eifion Terrace; adroddiad, g&n Lizzie Williams, Llwyndj'rufi; adi-oddiad oto gan CeBsi Roberts, Tyddyn Shon; can gan Miss Mary Pritdhard, Pefias Uchaf, Llwyndyrus. Cafwyd anerchiad grjTnus, meistrolgar, a phwrpasol, gan Plenydd, Hawdd ydoedd gweled fod' pawb wedi cael itrwynhadi yn y cyfaj-fod. Ar y diwedd pasiwyd, gam fod y cyfarfodydd wedi bod yn mhob capel o'r cylch erbyn hyn, ac hefyd yetyried yr am- gylcliiadau presennol, mai hwn fyddai y cyf- arfod diweddaf am y tymor. Y CrE-NI-IADAETH.-Boreu Sul o'r blaen, yn Ebenezer, M.C., bu'r Parch R. J. Wil- Hame, Learpwl, yn traddodi anerchiad godi- dog ynglvn a'r Genihadaeth Dramor. ADDYSOU.—Gweliwn eto fod rhai ardal- oeddi a'i llygad yn agored, gyda golwg ar ddysgu eu poblv ieuanc mewnllawfur, a typio. etc., a'u bod wedi dechreu o ddifrif ar gadw dosbarthiadau.—Yn y dyfodol agos mae yn amlwg y rhoddir sylw neillduol i'r ieu- enctyd fydd yn ymgeisio am saflfioedd mewn swyddfeydd, etc., ar eu medrusfrwydd mewn llawfer a typio. Gan fod y gangen hon o addysg mor 'bwyeig i lawer at y dyfodol, peth buddiol fydcfui galw sylw gofalwyr addysg yn rnihob ardal at y mater. HADYD.—Ymddengys fod y Bwrdd Am- aethy-ddiaeth eto y flwyddj-n hon, yn boxod- t gyflenwi angtmion ffermwyr a thyddynwyr, gyda hadyd pytatws, ond anion at Mr. E. R. Davies ar unwaith. Mae y prisiau o 10s 6c 1 1& y cwt. Mae pob archeb i fod yn llaw Ye^p fenydd Bwrdd'Amaethyddiaeth erbyn y 15fed o'r mis hwn; felly, rhaid anfon ax un- waith at Mr. Davies, 06 byddis yn "bwriadu cae! hadyd, er mwyn id do gael trefnu i'w cael i'r gorsafoedd agosaf at bawb. DAN LAWFEDDY GIAETH .—Da genym ddtall- fod Miss Lizzie Thomas, Mur Eifion, yn gwella yn foddhaol. O'herwydd rhyw an- hwylcfeb gorfu iddi fyned i un o ysbytai Ler- pwL UN O'R BEL<*IA.DD.—?a? Shan Vauden Uloot, geneth fechan o'r teu lu Belgiaidd, sydd I yn aros yn sefydlog yn Gromlech, wedi dech- | reu myned i Ys.gol GnrolTa.ddol Pw■ Clywsom ei bod yn dbd yn mlaen yn ardd- ? erchog.-i<l cyfoeth, o-nd atbxylth a gwybod- S aeth ddylid harchu. j DOD ADREF.—Llawen genym oedd gwel- led Pte. Owen Hugh Griffith, West View, adraf am ychydig seibiant. Mae yn gwersyllu yn agos i Wrexham. Gwasanaetha gyda'r nxeirch-fiitwyr. Dymunwn bob amddiflfyniad j trosto. YN CAEL EI DAL—Oherwydd Y tywydd caled1, a'r eira trwchus, ma.e y B'ermwyr yn cal ei dal yn ol gyda llafurio v tir, hefvd y I ffaith fod 1 lawer o'r gweiston yn cael en galw i ffwrdd, hyny hefyd yn oreu anhwylusdod, fel mae y ddau beth gyda'u gilydd yn gyru pethau yn waeth. —Yn mhlith amryw ba.pur- I au y dydd 0 r blaen cefais hyd i'r ddau englyn I canlynol. Gan nad oedd enwnu neb wrtbynt nid w: -n gwybod pwy yw pu hawdui li j YR AWYRLONG. Un rtdaa<? gan gelfyddyd,—er chwilio I Yr uchelion hyfryd; Arf rhyfel dir fawr hefyd, Heria bawb o wybr y byd. LLONG TAN-FORAWT. Y KAISER. I laiyw ingoedd yn ll'a v/ angau-a esyd Y Kaisar dan donau A thrwv '?on, Will rii?hra t hau, j Ei fyw ?Tidog fwriadau.

BALA DARLITH—Nos Lull diweddaf cafodd tAg- olion y Bala, a'r ardaloedd cylchynot wledd ragorol trwy i'r Parcih Jolin Wilkbami;, Bryn- siencyn, di-addodi ci ddaxlith yxlidog ar John Eliae o Fori. Yr oedd y dan-Htbydd yn ei hwyKau arferol, a'r capel yn or lawn. "Cynhal- iwyd y ddarlith dan nawdd Cymdeithas y Bobl Ieuanc, perthynol i Gapel Tegid, er ai> fon cysuron i filwyr lleol. Y llywydd oedd y Parch R. R. Williams, M.A. Y RHEW.—Mae yn debyg na wetwyd gau- af mor galed era amser maith. Y mae Ujyn y Bala wedi rhewi dros to, ac fe wolir Ila-v%-er vn ymbieseru trwy ddifyr lithro hyd ei wyn- eb. Ni ddigwyddodd hyn o'r blaen ers dwy flynedd ar hugain. DA DL. Y rrvdeithiodd Cymdeithas Len- yddol Capel Tegid, nos Fawrth diweddaf^ i Cefnddwysarn, pryd y caed i4hyng-dda<rl ar y testyn, "Pa un a'i Barddoniaeth a'i Rhydd- iaeth ydyw y mwyaf ei ddylanwad yn mywyd Cymru." Cefnddwyeani dros farddennaeth, I 1 a Capel Tegid diros iyddiaeth. Pan ranwyd y ty caed fod y mwyafrif dros farddoniaetb-—■ Cytun. i

I ABERMAW J YR YSGOL SIROL.—Cynhaliwyd cj-far- fod o Lywodraethwyr yr Yegol, ddyddi lfun, o dan Iywyddiaeth Mr. Martin Williams, U.H.Cyfeiriodd y Cadeirydd ait y golled oeddynt wedi gael fed Llywodraethwyr yn marwolaeth Mr. John Davies, Dyffiryn, yr hnvn oedd yn mhhth y irhai cyntaf i sefydlu yr ysgoil, ao chymerad ddddordeb mawr yn ngwetittM-ediada-u a llwyddiant yT Ysgol. Cyn- ygiai bleidlais. o gydyrndieimlad a'r teulu, aa hefyd, ddatganiad o weith-fawmgiad ().Ii iatur. —Cefnogodd y Parch Z. Mather, a phasiwyid hvny.—Croesawyd Miss Elsie Jones, B.A., Dyffryn, fel aelod, newydd o'r LJywodraeth- wjt i olynu Mr. John Davie&-Xm-,meiiw y Ptwyllgor Amaethyddol i sïørbtau darn 0: dir, vn mesur 1,084 llathen sqwar, yn agofi i'r Marine Road, pa. un sydd yn perthyn i Gwnxnj Rheilffoirdd y Cambj-dan, ac sydd' hef- yd' yn gwneyd ymaitli a'r angenrheidrwydd i gau y dlarn allitn ar yr amod fod y Prif- atiiiaw, E. D. Jones, M.A., yn rhylbuddio y plant i gadw yn glir oddiwrth y rheolffordd. Pasiwyd i ddesrbyn yr adroddiiad.—|Cyflwyn- wyd atfroddiad ffafriol gan Bwyligor Bwyd- ydd y Plant, sydd yn cael gofalu am dano gan Miss Rowlands, yn dangos elw o lp 18s 8c.—Ar gynygiad y Parch Gwynoro Davies, pasiwyd, i dderbyn yr adroddiad, ac yn lloin- gyfarch Mi&s Rowlfctnds, y feisttres mewn cog- inio, ar ei llwyddiant a'i medrusrwydd yn yr adian, i ddangos i'r Llywodlraethwyr fod, modd i wneyd y gwadth o ddbaTpairhi bwyd i tolant yr ysgol i ddwyn elw i'r drysorfa. He-f- yd, da oedd ganddynt ddeall fodl nifer ychi- wanegol o'r pfent yn cymerj-d1 eu cinio yn )11' ysgol.—Anfonodd Cwmni RJieilffordd y Cam- hrian i ddweud nad oeddynt wedi ca-el cyfj arwyddyd gan Bwylllgor Gweithiol y Rheil- ffyrdd i ychwanegu yn mhrts tocynau plant yr ysgol, ac nad, oedd y cwmni yn 'bwriadu gwneyd dim cyfnewidiad. 0 berthynafi i gaaaf y Llywodraeithwyr i gael tocynau terthio am) yr hen bris, drwg ga/nddynt na. allent wneyd dim ar hyn o bryd, a gofident am yr an- hwylusdod oedd yn cael ei oaotfi ar ffoTdid rhai yn dwyn cysylltiad ag addysg y plant.—Dar- Henwyd Hythyr i'r un prwyl oddiwrth IVrdd Masnach, ac hefyd oddawrth Mr. Haydn Jonec,, A.S., ei fodyn cymeryd y mater mewn llaw.—^Anfonodd Pwyllgor Addysg Caernar- fon lythyr, ac yn gofyn i'r Llywodraet-hvn. r gefnogi penderfyniad yn protestio yn erbyit y bwriad sydd ar droed i gymerycll 3-r hawl o Lywodraothaad y Prif Ysgolion yng Nghym- ru o law y werin a'i osod i ddeg o bersonaii a welo y Ijlywodsraethyn dda eu dewis. Cyn- ygiodd1 y Parch Gwynoro -Davies roddi pob ceffnogaeth i'r pendetrfymad, er, meddai, nad oedd ganddo fawr o gydymdeimlad a'r rhaa sydd: yn eu llywodiraethu yn awr, gan eu bod yn hollol1 allan o gyfPyrddiad a'r wlad; ondl: yn hytrarh. na throsglwyddo yr awdurdod i ddeg o bersonau, a'r rhai hyny yn cael eu henwi nid gan Gymru ond gan yr adran yn Llundain, os dlrwg yn awr, gwaeth- etc. Yr oedd angen gwneyd y Praf Ysgolion yn fwy democrataidd. Cefnogodd Mr. John Ro- berts, a phasiwyd yn unfrydol.—Pasiwyd is drosglwy.ddo arian roddwyd gan y diweddiar Air. Jo-hii Morgan, un o'r Llywodraethwyi", i'r Exchequer Bond.—Caniatawyd cais Miss. Bow en, B.SSe., un o'r athrawon, trwy roddi lOp o ychwanegiad yn ei chyflcg.

LLANRUG MARW A CHLADDU.—Ddydd Mawrtli, bu farw Mrs. Thomas, Groe&lon, Bryngwyn, yn 78 mlwydd1 oed1. Nid oedd yn dda <)' ran ei hiechyd ers amsesr maitth, ond fe ddacth y diwedd braidd yn affiifigwyliawy. Yr oedd. wedi bod yn briod a mam ragorol am gyfnod1 mait-h, ac yn gy.mei'iadi dilychwm. Fe deim- la ei phriod a'i phlant chwithdod a chol'led maw ar ea, hoi. Yr ydym yn datgan ein cyd. v-mdeimiiad a. hwy yn eu (profedigaeth. Heb- ryngwyd ei gweddillion ddydd Sadwi-n i fyn- went y plwyf. MARWOLAETH SytDYN.-Boreu Mer- cher, bu farw Mrs. Ann Morris, Tyn 'rard<l (Cefn IAIwyd, gynt) yn 55 mlwydd oed. Yr oedd yn byw ei hun, a phan ymwedodd un o'i chymydogeeau a'i thy y boreu uchod can- fyddodd hi yn farw yn ei gwely, ers famt o amser nis geffir dweud. Cymeirodd ci hang- ladd le ddydd Sadwrn. LLYN PA DARN.—Yr hyn sydd yn cael llawer o'n sylw y dyddiau yma, ydyw, Llyn Padara wedi rhewi, ac ugeiniau o boM nwwm oed, merched a phlant, yn ymlwybro ac yn ysglefrio ar ei hyd ac ar ei draws. Ni wel- wyd y Llyn uchod wedi. rliewi fel hyn ers1 dwy -flynedd'-ar-hugain.

SUITS GIVEN AWAY Would yol like a suit cr pair of trousers absolutely free? A most astounding offer ia being made by a well-known London firm. They have discovered a remarkable Holeprpol Cloth. You can't tear it. You can't wear it out, no matter how hard you wear it for if during six months of solid hard grinding -work every day of the week (not just Sund*ays)you wear the smallest hole another garment will be given free. The firm will send a written easy seli measurement form add: fashions. guarantee in every parcel. Think. Just 138 6d for a man's suit and only 4s iQd for a pair 01 trousers; Boys' Stuta 6s lid; knickers 2s Sd. wear. Now don't delay. Send a postcard to the Holeproof Clothing Co., 56, TheobaJds-road, Guaranteed for six months' solid grinding London. W. b. for a large range of patterns These are absolutely free and postagepaid. Of course mention the name of this paper. <

GLASGOED u EIN MILWYR.—Ymadawodd Mr. wane R. Williams, Arfryn, Rhyddallt Ten-ace, am Salisbury Plain; bu yn gwarchod yn yr lwer- ddon am gyfnod 1-iir.-Dym wil iddo am- ddiffyniad Nefol. EIN CLEJFION.—Ar y rhestr yr wytknos hon cawn Mrs. Anne Jones, Pandy; Mr. a Mrs. Arthur Llewelyn Jones, Bron y WaeA Terrace, a Mrs. Mem Owen, Liverpool Tcr- race. Dymunwn i'r oil welihad buan. ANGLADD.—Boreu Llun hebryngwyd gweddillion yr hen "Ddoctor" Castell adnab- yddus, i dy ei hir gartref yn mynwent Llan- ddeiniolen, ag ef yn 78 mlwydd oed. Llety- ai ers tro yn Bryn Eitlim, Pemsa'rwaen, lie y bu farw. Gwasanaetluwyd gan y Rheitth- or, a'r Parch Wyn Griffith, St. Helens. Yr archgliud\vyr oeddynt y Mri. Robert Roberts, Tyn 'Rardd; Owen Arfon Jones, Coed y Pare; Owen Owen Janes, Gors Farm, a J. J. Williams, GLantgors. MARW.—Wedi wythnosau o gystudd caled boreu Mercher, Chwefror 7, bu farw Mr. Henry Griffith, Penisa'rwaen, yn 57 mlwydd oed. Bu ef am gyfnod, c'i oes yn America, a d'aetdi adtef at ei fam, lie yr arhosodd. Clswid- wyd y Sadwrn, yn bimfat. Noded y 'Diyeh.' PRIODAS.—Llongyfarcliwn yn gaic?og y bN'do?eges hawddgar Mi?s Thomas, Tan y j Dderwen, ?T ei huniad mewn priodas & NIZ Morris Jones, 'CMd Myn Bach. Dyddiau I dyddaji fo'u hoes mwy. <

I Mae SUDD IACHAOL DAIL CARN YR EBOL GRIFFITH OWEN, [ CAERNARFON- yn cryfliau ac yn atffogi y Frest rhag Anwh'd i'w gael mewn pote-Ii Is 2c., drwy'r post Is 5c yn y siopau ditnggist.

IRHYD DOU A'R CYFFINIAU ATAL GWEITHIO.—Y mae 22 mlynedd; er pan fu tywydd mor galed o rew ao eira yn y cyffiniau hyn. Yr amser hwnw bu i Lyn Cwellyn rewi drosto, a bu amryw yn gieirio ar ei hyd a'i led' yr adeg hono. Erbyn hyn v mae eto wedi rhewi droeto, ond nid yw yn ddigon cryf i neb ysglefrio ar hyd-ddo. Bu i'r gWYlJt cryf diweddar ei atal i rewi. Y mae Llyn y Gadair a'r Dywarchen weda rttewi ers wythnosau i wyth modfedd o drweih. Yr vvythnoo ddiweddaf bu i warcheg hesbion ffenll Drwsycoed, ei groesi ar y rhew o'r naiti ochI' i'r Hall, naw mewn nifer. Oherwydd y rhew y mae gwaith IMfio coed sydd ger gorsaf y rheilffordd wedi ei atal el's pymthegnos. Hefyd ataiiwyd gweithio gyda'r olwymon yn ngweitihfevdd copr Drwsycoed a Simdda Ddvlluen. Gobeifchiwn yn fawr na fydd i'r tywydd caled baxha-ii yn hir neu fe a yu galed. ar lawer. YN GWELLA.—Da genym ddeall fod Pte Joseph EUis, Glasfryn, Rhyd-ddu, yn gwella r yn dda., yr hwn sydd mewn ysbyty yn Ffrainc yn dioddef gan ryw anhvvyideb yn ei aelodau. YN YMADAEL I INDIA.—Ymddengye fod Pte. William D. Griffith, Glan yr A fori, wedi dod adre' o'r fyddin am ydhydig amsert I cyn cycliwyn gyda'r fyddin i India. Dym- unwn bob nodded drosto yn ei daith bell.

TALYSARN I TYWYDD CALED.—Darfu i'r rhew rwystro amryw o'r gweithwyr rhag gweithio yn y chwarelau yn ystod, yr wythnos. PERYGLUS WALL.-Daeth gplix i Mr. Owen Williaans, Tanyline, yn hysbysu fod ei fab, Edwiard, yn beryglus wael mewn ys- byty yn Ffrainc 4ars lonawr 4ydd. Pei-thyn wyr y gynau mawr mae eL Collodd y teulu eisoes un hacthgen anwyl ar y maes yn Ffrainc Mawr hyderwn y oaiff ein oyfaill ieuanc welihad buan rhydd hyny galondad i'w deulu a Ita o'i hen gyfeillion. WElDl BI GLWYFO.—Dyna air yn dod i hyisbysu fodl y milwr ieuanc, Henry R. Owen, maib Mr. Robert Henry Owen, wedi ei glwyfo ar faes y giad. Iddo yntau dy- munwn wellhad Uwyr o'i glwyfuu, er y clyw- soim ei fod wedi ei glwyfo yn beryglus. ANEtRCH.—Nos awrth, bu ein haelod Senieddol, Mr Ellis Davies, yn amerch eyfax- ifod cyhoeddius yn y Neuadd Gynull., Cafwyd ganddo araeth synhwyrlawn yn ol ei arfer. COFIO'R MliLWYR—Da genym gael 11on- gyfarcih Pwyllgcfr Cysuron i'r Milwyr Oym- reig ar e -0owaith yn trefnu ci-ngerdd i'w gynoil nos Gwyl Dewt. DYMUNO YN DDA,—Yn raw yr ardal dymunwn yn ddo. i'n cyfaill ieuanc, Mr Llew Rogers, Rouen, ar ei fynediad i'r bywyd priodiasol. Dew"isod<? yn wraig un o rianedd WaeiJawr, Miss Annie Maxwell. Cymeirodd y earemoni le yng nghapel Brynrodiyn, y Parch. W. Wiliiams, yn gwasanaethu. LLWYDDO—Llawenydd genym weled enw Mr W. Arthur Jones, Schenectady, ;ma.b Mr R. Morgan Jones, Tlan-y-Rhiw, yn rhestr buddsigwyr Eisteddfod Utaca wedi enaffl ar vr iinawd tenor, ac aj- yr her-unawd. Yr oedd gancJdo hefyd gor meibiom vn eystbdlu yno.

BEDDGELERT -I Y PRIF VvEINIDOG.—Aeth amiyw oddl- yma i Gaernarfon ddydd Sadwrn i wrando Iar Mr. Lloyd George yn traddodi ei anerch- iad. Hwn oedd ei ymweliad cyntaf a'r dref ar ol ei ddyrchafiad, ac yr oedd yn ddigwyctd- iad nodedig iddo ef a'r bwrdeisdtrefi. Fel Mr Asquith a'i ragflaenydd ef, MI. Henry Camp- bell Bannorman, y mae yn ffodu6 mewn cael etholaeth sydd wedi aros yn ffyddlon iddio er y dechreu, a phan ystyriwn anwadalwah dynion ac etholiadau y mae hyn, mi a gredaf, yn 'record'—y tri wyr hyn yn cael eu heth- olwyr yn ffyddlon. Y BWYD.—Y mae Arglwydd Devonport yn gadtael ar ein anrhydedd na fwytawn fwy o'r pethau cajilyn yn yr wythnos, na 4 pwys o fara, 2A pwys o gig o bob math, pwys a siwgr, a hyn er mwyn cynhilb y bwydydd yn ngwyneb her ddiweddaf y Germaniaid. Rha-ld felly i bob ty ymorol am glortan ar unwaJth ac ymegnio cadw at y rheola-u. 8awl gwr, ie, o ran hyny, sawl gwraig hefyd a wyr sawl pwys o fara, a chig, a siwgr, y mae yn fwyta mewn wythno6? Faint mae un taf- ell o fara yn bwyso? Faint mae un Iwmp o siwgr mewn te yn dod mewn wythnos? Dyrna brobtems sydd raid eu gweithio atlan, a gob- eithir y gwna pawb hyn yn ddiymd'roi. Faint mae torth bedair ceiniog yn bwytso ? dor- ianwch hi a chewch ei bod yn pwyso ilhyw- beth fel un pwys ac un owns a hanner. Er t'mwyn hwylusdod ac er ymgadw rhag myned dros y terfyn, ai nid doeth fyddai j wragedd y Bedd ordro eu bara o hyn aU, an wrth y pwys? Yn sier i chwi, fe wna Mr. Williams, Frondeg, eioh cyfarfod. GWYN .-Dywedir am y milwyr o'r fro sydd mewn training yn y wlad hon, pan yn dytod adref ar "leave," mai ychycldg o hon- ynt sy'n dychwelyd i'r camp i'r diwrnod. Cymerasant ddiwrnod neu ddau o ryddid yen- wanegol, ac yn ami daw llythyr neu delagrajn oddiwrth yr awdurdodau yn eu cylch. Mae hyn yn sarhad ar y pentref, ac heblaw hyny, niaent yn gwneyd cam ag ereill sydd yn dy- muno "leave." Anhawdd fydd cael gan yr awdurdodau ganiatau "leave" o gwbl i neb pan y gwelir cymaint yn c)-meryd mantais ar en hewyllys rIa, Da chwi, hogiau. byddwoh ddynion ac ystyriwch eraili heiblaw chwi eich hunain. DAM WAIN.—Cyfarfyddodd merch Tasn- l-hivv, athrawee yn Ysgol y Cyngor, Nanmor, a damwain boreu falun diweddaf. Yn anffod- us syrthiodd1 rywsut wrth fyned i'r ysgol, a thorodd ei chlun. Deallir ei bod yn bur es- tnwyth, a hyderir yn fawr y ca welilhad buan. CAIS.—Diolch calon i, Matthew H. W I t- liaim, o Brynffvnon, am ei gerdd ragorol ac amserol i'n milwyr a ymddanghosodd yn y "Genedl" yr wythmos ddiweddaf. Sylwaf ei fod wedi ei chyfyngu i filwyr bro Nanmor. A'i gormod gofyn iddo ychwanegu ati, neu f wneyd cerdd arall yn cofleidfco a.c yn. cynwys enwau yr holl filwyr o'r plwyf. Byddai hyn yn gaffaeiiad mawT. Da chwi, Mr. Williams, meddyliwch am v peth. TORRI COED.-Swn y fwyelil sydd i'w ehlywed ar hyd a lied: y plwyf hwn er ys. misoedd os nad blynydldoedd bollach. Torir i lawr goed mawr a man, nes y mae y cym- moedd oedd unwaith moT llawn heddyw mor nceth a phen yr Wyddfa. Mae y prydferth- web. i raddau mawr wedi diflanu. 'Roeddyms yn hyderu y bvdd'ai rhai coed yn cael eu gadael, yn enwedig coed Wa-un Pertihi, yn ym- yl y pentref. Ond, 0 na! y mae rihelny yn rael eu tori, a'r pentref felly yn cael ei am- ddifadu o'r arddurn penaf—yr "Avenue" hardd. Gresyn o beth ydyw hyn. Bran na wylem. Tlodir ni mewn gwinonjedd. YN GWELLA.—Mae yn dda iawn gennym fod David Griffiths, neu fel ei getwir, Daf- ydd Rpdd, yn graddol wella o'i salwch trwm. Hyderir yn fawr y ca adferiad Klwyr yn fnan. Chwith ydyw ei golli oddiar yr "Express." DOSIOL.-Mae yna ystotri bei-t am un o hogiau y pentref yna ar sentry duty yn yr Aipht. Pa un a'i gwir yw aa peidio nis gwn, ond dywedaf lii wrthycJi, Mr. Golygydd, fel y cly wais hi :— Sentry: Halt! Who gooo tharn? Soldier: Moses. Sentry: Mo6es? No, impossible, but if you are Moses, advance three paces, and re- peat the Ten Commandments. BLIGHTY.—-Clywir ein milwyr yn ami yn defnyrldio yr vmadrodd "Off to Blighty, neu "Ilome to BH?hty." Yn awr, beth yw tardd- iad' v gair "Blighty." Llygriad ydyw o'r hen Hinduaidd "Bhelati," yr hwn sy'n golygu "dwfr tywyl'l," a chyfeiria at y Cefnfor, dros ba un. i'r Hindu, y rhaid i'r dyn gwyn fyned i gyrhaedd LloegT. Felly gaiwodd' Tommy Atkins yn India v gair Hinduaidd "Bhelati" yn "Blighty." yr hyn iddo ef oedd yn golygu Lloegr—ei gartref. "Home to BlrigKty, h.y., Hnroe to England. "Off to Blighty." Vy., Off to Home.—Ge'art.

'in, es ton, Mannfaetnrwu & Mor»haats ahoBitocertlW tho re»ouro«s of Oaaada's Luftii Prsvlnss. I QUEBEC. i MINBPAIi PRODUCTS inoluds MoljrbdoelK FoW- t ,Mi:, M&?eMa. Graphite, Copper, Iron Ore 1= BiLnd, ? Stec, l Asbe-M;. Hardware, Enamelware. weod Paper and Palp offer excellent opportunity. I AGr.ICULTUP.ALi PRODUCTS inotude Wheat. Oatt, iPoMtoas and other Field Crops. Other products to- oiudc Gutter, Cheese, Apples, Tobacco, Live Stock, mc. For p* ttculMH apply Lt.-Col. the Hon. P. Pellbtcxi, Agent-Qeul. for Queboo, III. King sway, LoaAoai W.G.

PfclDIWCU GADAEL CAERNARFON I CHWILIO AM BRAWF. FE I CEWCH YN YMYT. CARTRSF. Mae Mrs. M. Hughes yn bvw yn 6 Williams Street., ger yr Ysgolion, ac y mae ei sicrwydd cymydogol yn fwy gwerthfawr o lawer i chwi na thystiolaeth oddiwrth bobl svdd vn byw mewn trefydd pelL Gellwch yn hawdd brofi gair cvdymoc. Ar Ebrill 15, 1914, dywedodd Mrs. Hugh- es :-Straeniais fy nghefn chwe' m'vnedd yn ol, ac y mae yna wendid atga-s wedi bod y» agos i'r elwlod byth er hynny. Bob tro y gwyrwn, byddai poen llym yn rhedeg trwof fel trywaniad cyllell. Meddvliaf fod yn rhaid fod yr elw10d wedi cael effeithio arnynt. Yr oedd fy mhen yn ddrwg, ac yr oeddwn yn ben-ysgafn. Wrth gtfywed cymaint am Doan's Back- ache Kidney Pills .cefais flwch i roddi prawf arno. Synnwyd fi gan effeithiolrwydd v fedd- yginiaeth yma. Gwnaeth y dognau cyntaf t ddaioni i mi, ae ar ol cymervd un blwch yr oeddwn yn hollol rydd oddiwrth boen, a theimlwn yn well na.g y bu'm er's b^ynydd^ au. Mae pelenau Doan's TO ddiguro, ac ym haeddu pob gair o ganmoliaeth.—lArwvdd- wyd) M. Hughes. Ar Chwefror 1, 1916—agos i ddwv fIN-ntdd yn ddiweddarqcb-d-vwedodd Mrs. Hughes'i— Yr wvf bob amser yn canmol Pelenau Doan's oherwydd eu bod wedi fy ngwella o d,wbl yr elwlod rai blynyddau yn ol. Yn wir, v ma.ent yn ardderchog. Y mae Poen v Cefn, Gravel. Chwvddindao Di-opsiaidd, Anrhefn y Dwfr, Poen Crv-dcym- alau, Cur yn y Pen, ac Ysgalndrn. vn ddigon i amheu salwch yr elwkxi. Y map Doan's Backache Kidney Pills tu gyfangwbl at yr elwlod a'r yswigen, ac yn dwvn iechyd a nerth i filoedd. I'w cael gan bob masnachwr, neu 2s. 9c. v blwch oddiwrth Foster McClellan au Cwmni. 8, Well St., Oxford St., London, W. Peidiwch a gofyn am beTenau poen v cefn fteu elwlod^—gofynweh yn eglur im Doan's Back- ache Kidney Pill?—fel v cafocd Mrs. Hughes. CAPEL PENDKEF.—Dengvg sdroddiad. blynyddol yr eglwvs hon fod rh f vr aelodau wedi codi o 236 yn 1915 i 246 yn 1916. Tr oedd 44 o'r aelodau yn gwasanaethu eu gwiad.

MOELTRYFAN ADREF O'R FY DDIN.—Llawen oecfdyro o weled Pte. Robert LIt-w Parry, Fron Deg, wedi dbd adref am 10 niwraod o se:t>;aait. ac vn edi-veh yn dda. cr ei fod wedi bod yn ymla-dd am bedwar mis ar deg yn Ff."3'nc. Y mae wedi myned yn o a. hyderwn yn fawr ~-iv.ii y fraint o'i weiMJ yn fuan pLj. yng- hyda:r hon fechgyn eraili sydd allan.

A little VIM on a fork cicans '< a clean fork, a bright fork, a fork fit to con- vey the dainti- est morsel Vv from plate Vv to palate. A little Vim shaken on to a damp cloth and applied to the knives, forks and spoons after meals leaves nothing but absolute cleanliness behind VIM is easy to use, so ready, so' handy, so conveniently packed, that every housewife will find it a boon in maintaining absolute cleanliness in the home. In r e kitchen first of all, then in every other room in turn. For the bathroom ups, the enamelled bath, the tiiework and the linoleum, Vim is simply splendid. VIM THE UNIVERSAL CLEANSER AND POLISHER. In 6d., 3d. & Id. SIFTER-I OF TINS. LEVER BROTHERS LIMITED, PORT SUNLIGHT. I v 114-32