Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
GORFAELIAETH A MODDION BYWIOLIAETH.
GORFAELIAETH A MODDION BYWIOLIAETH. Ya y Nation am yr unfed-ar-ddeg cyfisol, gelwir sylw at gyfarfarfod cyhoeddus gyn- helid yn Plaza Cougreso," i wrthdystio yn erbyn yr orfaeliaeth difrifol a ffynai yn y cyichpedd masnachol, a chynygid cynllun i'r Senedd i'w fabwysiadu a'i ddvvyn allan yn gyfraith, i reoli prisiau prif aaghenrheidiau bywioliaeth, pris y cig dosbarth cyntaf, 70 cts llaeth heb ei hufenu 10 ct bara 15 ct y kilo; tatws 10 ct. siwgr 40 cts. Nos Sad- wrn cyii cynhaliad y cyfarfod, trefuodd cig- yddion y ddinas cu bod yn gostwng y cig 2 ct. y kilo. Wythoos yn ol cyhoeddwyd yn y DRAFOD Fod y ffordd yn rhydd i bwy bynag fedrai ddod a chig i Drelew, i'w werthu yn ddi- drwydded," a hyny yn benaf er mwyu cyn- orthwyo y gweithiwr a'r teulu lluosog. Gyda'r gwahoddiad awgrymid yn llednais ar i'r gwerthwr ddod a'i GYDWYBOD yn ei gerbyd gyda'r cig. Cafwyd peth cig, ond cwynir fod eu cydwybodau wedi eu gadaei yn y gwaed lie lladdwyd yr anifeiliaid. Pa rheswm meddai dyn a chanddo bump o blant I w mhagu, fy mod dan orfod i dalu y fath grogbris i'ch pobl chwi y ffarrnwyr yma, am gilo o gig, dollar neu ddollar a 20 cts., yn 01 caledwch calon, a'r amount o bres fyddai ar wyneb y neb a'i gwerthai. Paham na wnewch chwi fel Cynghor drefnu llwybr o ymwared i ni y gweithwyr, beth bynag. Pe cyhoeddem streic a dechreu ymosod ar eiddo, yn unol a'r awgrymiadau yn y Plaza y Sul diweddaf, beth fyddai'r canlyniadau. Police a ehyfraith dyna i chwi ddau gysodydd yn Swyddfa'r DRAFOD lIe eyhoeddwch eich ilith- iau ar iawnder a rhyddid, mae ganddynt deuluoedd lliosog i'w cadw, sut y medrant dalu y ffordd yn onest dan y fath ormes ar bob liaw. Dyna ddigon bellach meddwn; na, nid yw yn haner digon meddai, a phe medrwn ysgrifenu gwnawu i flaenoriaid eich sefydliad wrido, gwell i mi wneud drosoch meddwn, gwnewch a chroeso meddai yn awr, a oes gwirionedd wrth wraidd yr uch- od ? Ysywaeth, y mae lie i ofnifod, ond y drwg yw, nad oes digon o asgwrn cefn ynom i sefyll dros yr iawn. Peth anymunol ac an- foddhaol yw clywed aelodau o'n cwmni yn dweyd yn wyneb cyfarwyddwr, fod pethau yn rhatach yn stor G-Me, nag yn ein stor ni, ac mae yr achos fod y Cop yn llawn hyd y drws nawn Sadwrn diweddaf hyd 6 p. m. oedd fod y stor uchod yn nghau y di- wrnod hwnw, ac y buasai yn fwy cyduiiol a dyledswyddau y Cyfarwyddwyr iddynt fod yn astudio y PA FODD i wella y fusnes yn eu cyfarfodydd, yn hytrach narhoddieu hunain yn iswasanaethgar i bobl sydd yn chwareu ffon ddwybig yn helynt y Juez, rhoddi ben thyg eu hunain i amddiffvn yr oruchwyliaeth Farnol salaf welodd y Wladfa, a sibrydir fod y ddau Gyfarwyddwr sydd yn y Brif Ddinas yn awdurdodedig i weithredu felly, a hyny ar sail pleidlais olr Cyfarwyddwyr!! Nis gwn beth sydd wirionedd, ond credaf ei bod yn hwyrbryd i ni fel rhanddalwyr honi ein hawliau fel y cyfryw, mae'n berygl i'n cvnrychiolwyr a'n gweinyddwyr ein cym- eryd fel-" So many beasts of muddy brain," neu cero a la izquierda." Fel y dywedodd Thomas Jones gerbron y Dir- -prwywyr, "Rhaid i ni ddeffro yn fasnachol a gwleidyddol." Ar air a chydwybod,  J. H.JOES. ? "04
ETHOLIAD.I
ETHOLIAD. Wele bellach etholiad Cyngor i weinran y Gaiman tan y drefn newydd wedi myned heibio, a chanfyddwn yn eglurfod efrau wedi ymddangos ymhlith y gwenith, ond mawr hyderwn fod dydd ydidoli gerllaw etc. Eglur ddigon i ni er's amser bellach yw bod hadau malais a chenfigfen wedi disgyn i'r tity .ond feallai na feddvliodd llawer ohon- om eu bod wedi tvfu gyflymed a gwreiddio mor ddyfn. "Do," yn yr etholiad hon, gwelwyd dynion ag sydd wedi bod yn gw- eithio a'u boll egni yn ein herbyn, mewn ffos a chyugor a braidd bob peth arall, "ie," yn ein gwrthwynebu hyd yr eithaf, a thrwy hyny yn gwneud caniwri i ni, gan ein taflu i filoedd lawer o gostau dianghenrhaid, o dro i dro, "ie. bobl bach," y rhai hyn yn cael support dynion, raio honynt beth bynag, a ystyriem yn ormod o foneddigion i chwareu fel hyn i law y gelyn. Beth tybed am y dynionach hyny oedd wedi addaw cynal breichian ymgeisydd am swydd neullduol, i fyny, ac yn nydd y frwydr yn troi cefn arno, a phwy a ddaeth .0 etholaeth arall i weithio yn ei erbyn ? Sathrwch yn ysgafn hyd yn oed ar gyon, ac air hyn a ystyrient yn dignity personoL Gellwch fentro, pa beth bynag fyddo gwerth ysathrwr anirodus i gymdeithas, igwrnni, neu unryw beth arall rhaid yw codi tauo a'i fwrw ymaith fe! byr- gyn ac os nad yn hollol trwy foddion union- gyrchol gwneir hyn yn anll yn anuniongyrch- oJ. Feallai mai y ffordd gymerir fydd cas- glu gymaiut ellir o ystraeon a decs, ac yn ami ddigon ceir fod dwy ran o dair neu 1\vy na hyny yn ho1101 dcli-sail erbyn eu mhalu a'u chwalu, ond tae waeth am hyny, bwrir y cwbl am ei ben ar ddydd etholiad neu am- gylchiad arall a fyddo o fantais to their most High Dignified Excellencies," ac yn ddiserimoni ddigon rhoddi, "Shove of the elbow," a dos i'r d --I iddo, hebystyried y ffaith. pe elent hwy eu hunain i'r drych y canfyddent ddarllln lIed gywir o'r gwr parch- us hwnw. Y ffaith yw y mae genym gvm- aint nen fwy na allwn wneud, feallai yn yi Wladfa i gadw ein delfrydau goreu i fyny a chaniatauein bod yn unol ond os ydym yn ymhyfrydu mewn ffurno mathau ogymdeith- asau cyfrin a cliques y felldith, buan iawn y cawn ein hunain o dan draed ac ar goll bythol. Etholwyr ieuainc y Wladfa, gofal- wch na chymerwch eich harwain gan Bluff and Fiddlesticks oddynion, eithr yn hytrach adeiladwch yn ddiogel ar bethau goreu y tadau. Cofiwch mai y chwi eich hunain bia eich pleidlais, a da chwi cymer- wch amser i fwrw y dte-wl wrth ei phen, gan ystyried yn ddifrifol yr aberth mawr a wnaeth ein hynanaid i ddyfod air tugel yn feddiant i chwi. Pa nifer o honynt fvvriwyd allan o'u cartrefi dros yr hyn a ystyrient yn ryddid eydwybod ac iawnder. Pan y daeth pleidlais trwy dugel yn gyf- raith y gwledydd daeth a rhyddid i ddynol- iaeth, nas gallwn byth ei bwyso na'i fesur, ac am hyny gwnawn ninau yn fawr o'r fraint. Pa galon na waedodd beth amser yn ol pan ataliwyd angladd hen wreigan barchus ar y ffordd i hen fynwent y Gaiman, wedi i'r teulu trallodus dderbyn caniatad gan Gadeir- ydd Cyngor y Gaiman i gladdu yr hen Fam ffvddlon vn unol a'i hewyllys. Ond gan i dipyn go lew o'r hen stamp ddyfod i'r golwg, buan iawn y gwelodd y rhai a feiddiodd geisio ei hatal eu camgymeriad, a phwy bynag a ewyllysio fyned i weled ycofnodion ar lyfr y Cyngor, gwelir basio o'r Cynghor- wyr un penderfyniad i atal, ac yna pender- fyuiad arall yn llythrenol yn dadwneud y cyntaf, cndgwyddom serch hyny i'r Cadeir- ydd gael dipyn o abuse, ond trodd y byrddau yn hollol ar ei ymosodwyr. Do, bu y Br. Cadeirydd yn feiddgar dros ben yn rhoddi y caniatad heb gonsultio air llys milwrol, a phan ddangoswyd y drws iddo, buan iawn y bu iddo ddangos gan bwy oedd awdurdod i gadw y drws yn agor neu ei gau ar ol rhyw- un arall. Pwy a wetir yn dal awenau yr ynadaeth heddyw, ond uu o'r rhai hyny a gydymffurfiodd i sathru ar ein teimladau tvneraf, a gofynwn paham y mae yno ? Onid;o herwydd ein anffyddlondeb, ac eff- eithiau cliques damniol y mae yr awenau yu llaw y dyn hwn. Bydd dydd augladd yr hen wreigan wledig onest, ar gof rhai o honom byth. Do, bobl nwyl, gwelwyd coluddion siambar sori hen Gynghor y Gaiman yn llawn caner ac af- Iwydd, ac wele bellach beth o'r cancr hwnw yn ymledu'i fanau eretill, ac yn awr ar bwy y mae y bai ond arnom ni ein hunain. Cywilydd, cywilydd," a fai, fai, for rhame. .I HEN ETIIOLW ■ HEN ETHOLWR,
[No title]
In all our dealings with men be true and faithful to your engagements. Let your word be .sinqere aud true. Let your acts be always honourable and worthy.-CONFUCIUS.
INodion.-
Nodion. Gan GAIMANYDD. O'r Bryn Gwyn daw'r newydd fod ysbryd y deffro wedi bod yn tramwj''n drwm yno'n ddiweddnr, ae fod drysau yr Ysgoldy fu yn nghau gyhyd, wedi eu hagor o'r diwedd gan Athro newydd, sef y Br. R. H. Row lands (Tremydd). Llwyddiant llawn fo i ran y Tremydd galluog. --0- Mae'r hen Gymraeg wedi ei chloi allan yn Jlwyr o holl ysgolion dyddiol y Wladfa er's llawer blwyddyn bellach, ac nid oes angen gweledydd llygadgraff i fechu gweld fod Boreu'i thrauc gerllaw," Carwn sibrwd brawddeg fechan ynghlust pob Athro Cymreig ar y Camwy, a dyma hi,— A chwi'n Gymry glew, dysgwch hefyd dipyn o Gymraeg i'r plant, rhag i had Cymry'r Wladfa sydd dan eich gofal droi'n 'Sbaenwyr rhemp dan eich dwylo. laith ber ar gyfer y gan, Archangel gar ei chyngan." Oes, mae yno fachgen braf Zlrall yn Ned- wyddfa, eartref y Parch Tudur Evans, Gweinidog Bethel, er yr 22aiu o Awst. Y fam yn gwella'n foddhaol, ac Eirwyn, canys dyna enw'r mab, yn dod yn ei flaen yn garnpus. -0- Mark Twain oedd testyn papur neill- dnol o dda a difyrus a ddarllenwyd i Gym- deithas Camwy Fydd nos Wener Awst 16eg. gan Ben Cyfrifydd yr C. M. C., Br. Harri E. Roberts, Trelew. Ac ar y nos Wener olaf o'r mis bu Llyw ydd y Gymdeithas, Br. W. M. Hughes yn rhoi iddynt adroddiad manwl a hyawdl o haues eidaith o gwmpas y belen ddaearol. -0- Mae'n debyg fod yr Ysbyty sydd wrth sodlau'r pentref yma yn crefu am help a chymhorth y dyddiau hyn, acenfyn y pwyll- gor fintai fawr o gasglyddion taer ar gylch i ofyn rhoddion ac ewylJys da tuag ati. Chwi welwch hefyd fod yr ugeinfed o'r mis hwn wedi ei neillduo i go(Il,'r Ilifdeorao, fel vllifo holl aur ac arian a phres y wlad i gyfeiriad cronfa Ysbyty'r Gaiman. —o— Mae'n brinder cig drwy'r gymydogaeth yma hefyd, a'r ychydig geir weithiau tnegis ar ddamwain. yn gymhwysach i wadnu es- gidiau nag i gylla neb, er talu crogbris am dano. Efeallai gyda hyn y rhydd ein Cyng- or ninau drysau yn agored am dro i werth- wyr o'r wlad, fel pwy bynag a ddel na fwrir ef allan ddim. -0- Gwyliwch da chwi mae yna ladron anifeil- iaid yn byw'n fras ar eiddo tyddynwyr gonest gwaelod y Dyffryn Uchaf. Collwyd oddiyno yn ddiweddar iawn amryw geffylau a gwartheg, ac ni welwyd fyth mo'u cysgod. Dros ba hyd tybed y rhaid goddefi ystrelgwn beiddgar fel,hyn anrheithio'r wlad y ffordd y cerddont ? heb i heddlu nac arall wneud un yi- ngais ilw dal nali dilyn. -0- Gelwir holl feibion a merched cerdd at eu gilydd yn ystod yr wythnos hon, a thebyg y bydd yma loewi cyrn o ddifrif bellach gogyf- er a'r Eisteddfod sydd wrth y drws. -0- Drwg genym glywed fod y Br. D. Lloyd Thomas, Rawson, wedi ei gymeryd yn lied wael ei iechyd er's rai dyddiau. Gobeithiwn gaelclywed yn fuan ei fod yn troi ar wella.
Mel Bod Ruffydd.
Mel Bod Ruffydd. Iach ei flas, gwych felysydd,-dillyn fwyd Llawn o faeth ysblenydd, 'Rwy'n gryfach, dewach bob dydd Drwy effaith Mel Bod Ruftydd. I. DIOLCH. Hawdded yw uwch rhodd dawel-a melys Daro moliant uchel I un ddygodd yn ddiogel I bwt o fardd bpt o fel. JJEINIOL.