Y Drafod

Botai Cadwaladr. I PENNOD XXXI. I Yn Hydref y fhvyddyn 1849, bu galw ar ei usheistr, y cyfreithiwr fynd, i Gaerdydd yiig 4iglyii ac achos ddygid ym mlaen yn y frawdlys gynhelid yno, gan adael Betsi 1 ofalu am ei dv yn Llundain. Ym mhen yr wythnos daeth llythyr oddiwrtho yn gofyn iddi am agor ei ddesc yn y swyddfa, a dod a bvvndel o bapyrau oedd ynddi yn dal perth ynas ac achos cysylydd (client) iddo o'r enw John Davies. Ar y daith honno, anelodd Betsi am Llan- deilo, er cael y fraint o glywed y pregethu yn y sasiwn vno, a chael gweled llu'o'm hen gyfeillion i aIm .diweddar dad yr uti adeg." Erbyn cyrhaedd ohoni i Gaerdydd, cafodd ei mheistr yn glaf iawn, a dau neu dri 0 feddyg- on yn gofalu am dano, a mawr oedd ei law- enydd pan v gwelodd hi, a'r gair cyntaf a ddywedodd ydoedd-" Mi lit wellhaf yn awr o dan ei gofal hi sydd yn well na mam i mi." Ym mhen yr wythnos i'r diwrnod y eyr- haeddodd hi Gaerdydd, yr oedd ei mheistr caredig yn jbarod i'w fedd, ae yn, NYliaer- dydd vr huna. Pan ddychwelodd hi yn 01 i Lundai n, .aeth ati yn 01 ei gais arbenig ef cyn marw. i chwilio ym mysg ei bapyrau, ac y cai ym mysg y rhai hynny amlen seliedig heb euw arni, ac am iddi agor honno a'i darllen yn ofalus, gwnaeth hithau hynny, a mawr ydoedd ei syndod pan welodd mai "■Ewyllys ei mheistr ydoedd. Yn ol yr ewyllys honno, cymunroddai y ixmeddwr ystad a feddai yn Sussex i'w chwaer hynaf, a'r gvveddill o'ieiddo i Betsi, vn cynwys ei ddodrefn,dau dy yn Feiichurcli St., fferm helaeth yn Wiltshire, un arall yn Hertfordshire, yng nghyda rhai miloedd o bunau yn dwyn Hog yn y Bank of England ac ariandai eraill yn Llundain. Wedi'r darganfyddiad ffortuuus yna, aeth Betsi at' unwaith i dy chwaer ei mheistr yn Cheshunt i ddangos yr ewyllys iddi—oedd weii ei thynu allan yn rheolaidd gan y cyf- j •reithiwr yn ei lawysgrifen ei hunan, ac en- wau dau gyfaill iddo ef a'r teulu wrthi fel tystion. Gyda'r chwaer yn Cheshunt yr oedd brawd iddi yn cartrefu—dyn ieuanc iiollol wahanol i'r cyfreithiwr o ran moes a fouchedd, un redai i ormod rhysedd gyda phethau'r byd hwn, a dyna y rheswm paham i y bu i'r cyfreithiwr ei adael yn yr oerni o Tan yr eiddo. Gofynodd y boaeddwr (?) hwnuw i Betsi am gael go!wg ar yr EwyUys, ar 61 iddi hi [ynegi ei chyuwys iddynt, yr hyn a gafodd 'ar unwaith, gan na feddvliai hiiam n? thwyll na brad—a'r foment nesaf yr oedd yr EwyUys yn wenn?m yn yr alch o flaen ei Mygad a'r gair nesaf a glywodd ydoedd— "Ewch allan ar unwaith y greadures haer- Uug." Cododd Betsi yr achos i'r Ilysoedd, eithr ni fu haws, gau i'r tystion roddi eu. tystiolaethau mewn modd amwys—mewn cyd-ddealltwriaeth a'r perthynasau ebr Betsi er mwyn ei hamddifadu hi o incwm sicr o dair mil v flwyddyn. Yn awr, gwelwn ein harwres unwaith eto wedi cyfartod ac anffawd ddigon egr i dorri calon naw allan o bob dee; o feibion a merched Efa, ond ni chwynai hi olr herwvd(i n gwbl I a'r peth -nesaf a wnaeth oedd pen- derfynu mvnd i Sasiwn bregethu v Method- istiaid Calfkiaidd gvnhelid yn Lerpwl yr wvthnos ddilvnol i gael gohvg ar hen gvf- eillion a gwrando v newyddion da o law- enydd Ipwr" yn diferu dros wefu-sau cen hadon y Duw byw yno; gwyn oedd dy fyd di Betsi. bach, gwvddit yn dda pa 11" i droi i chwilio am v fendith honno sv'n cofoptliogi-- ac nas dwg flinder gvda hi." 0, ie, gan eolio hefvd, tua'r adeg hon, pan sollodd ei hawl i gvmai nt cvfoeth drwy los siad vr ewvllvs, cvrhaeddasai vr hen Den- mark Hill vn ol d Awstralia i Lundain a dvgai v Cadben Foreman genadwri arbenig iddi oddiwrth ei hen gariad Mr. Barbosa, o Sydnev, yn crefu ami fyned vno ato i fod vn wraig iddo, neu roddi ei chvdsvniad iddo ef ddyfod i Frydain a phriodi ohonynt vno, ond nid oedd berswad arni i wneud v naill nalr 11al1, ac nid rhyfedd i'r hen Gadben caredig fwv na haner gwvlltio wrthi n'i galw vii ffolög wirion" am wrthod ohoni v fath gvnvgtra rhagoro!—a'i chvffelvbu i hen ful vstvfnig nad ai na thrwy ryd na thros bont i well porfa (rw barhau.) W. H. H. I ———— ? t  ———