Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
2 articles on this Page
Y RHYFEL.
Y RHYFEL. Pan ddechreuodd y rhyfel bresenol dy- wcdodd Alglwydd Kitchener y byddai iddi barhau am dait* blyncdd o leiaf, ac o'r tair blvnedd hyny y mac chvy a haner bron wedi myned. Beth gymer le yn ystod yr haner bivvydd- yn nesaf! Gofyna'r Almaen am heddwch yn awr. Arwydd o gryfder neu o wendid yw ei (,-walth yn g'ofyn heddwch ? Dim heddwch heb atdaliad llawn, a heddwch ar seiliau sicr, yw ateb y Cyd- bleidwyr. Pa un ai swn cryfder vnte gwendid sydd yn eu hatebiad ? Mae'r Almaen, fel mater o ffaith, yn gwanychu yn gyflym, neu yntc mae'r Cyd- bleidwyr yn rhyfygu yn fawr. Nid ces eisiau bod yn brophwyd i rag- fynegi brwydrau dychrynllyd yn ystod y misoedd nesaf, a chredu vr ydym, oddiar oleuni hanes yr wyth mis diwcddaf, y bydd collediun yr Almaen a'i phleidwyr yn fwv olawer, mewn cyfartaledd, nag y mae wedi bod er dechreu y rhyfel. Nid oes amheuaeth ychwaith nad yw yr Almaen, Awstria, Twrci a Bwlgaria, yn dioddef oddiwrth brinder lluniaeth, oblegid dyna'r dystiolaeth ddcrbynir g-an bersonau sydd yn byw, ar hvn o bryd, yn v g-wlcd- ydd yna. Eto rhaid coflo fod y milwyr yn cael mwy o ymborth, a gwell ymborth, na'r trig'olion yn gylTredin, er foel ncwyn yn Berlin a Vienna yn ddaroganiad o newyn yn y ffosgloddiau. O'r ochr arall, ni chafodd mihvyr erioed well ymborth nag- y mae mihvyr yCyd-l bleidwyr yn ci gad hcddyw, ac v mae gwaiih Llywodraethau y Cydbleidwyr yn datgan mor bendant nas g'cllir cael hedd- weh, heb atdaliad llawn, yn sicrwydd i'r mihvyr yn y tTosgloddiau fed buddug-oiiaeth yn eiddo iddynt, tra y mae gwaith yr Al- maen yn gofyn am heddwch yn sicrwydd I ?vvi I i'w mihvyr hithau nad oes gobaith iddynt am fuddugoliaeth derfynol—ac fel v cura calon yr arweinwyr, y cura calon y mil- wyr. Dyma Switzerland eto yn crvnu gan ofn i'r Almaenwyr wneud rhuthrtrwy ei gwlad yn erbyn Ffraingc neu Itali. Gwir fo(I yr Almaen wedi rhoddi ci gair y bydd iddi barchu anmhleidg-arvych Switzerland,- ond mae pob gwlad \vedi colli pob ymddiried- aeth yn ngair yr Almaen er pan ruthrodd yn fwystfilaid.d trwy Belgium, gan an- mharchu hen bobl a phlant. Mae Ffraingc yn barod i roddi. yr un croesaw i'r Almaen, trwy Switzerland, ag a wnaeth wrth Verdun, a diau na ehaniata y Cydbleidwyr i'r Almaen wneud rhyw havoc niawr ar Itali mwyach. Heblaw hyny dyma Swit/crkmd ei han yn galw gartrcf ei holl lilwyr. yr hyn ar- uydda ei bod hithau fel Belgium dclcwr am wneud ci dyledswydd i amddiffyn ei j gwlad. Son y mae'r Almaen am heddwch! Nid ocs heddwch vn ei chalon cr ei fod yn ei ;).cnau' a  U"\ndio o-wlacl  \Tn genau; a rhaid gwylio gwlad sydd yn gofyn a'm hcddwch tra y mae ei chalon yn llawn gelyniaeth, a thwyll, ac anmharch i wirionedd. Ni fu gwlad crioed yn fwy hwvddiahus i ledaenu yn gyfrwysddrwg a dichellgar ci hanwireddau, ac i gyflawni g-weithredoedd ysgeler yn enw cyfiawnder. Ceisia yn awr roddi argraff ar feddwl y byd mai gwlad heddychlawn iawn ydoedd hi ynghanol ci chad-ddarpariaeth a'i mil- wriaeth, a dywed ni-,ti r anar- fog sydd gyfrifol am y rhyfel i gychwyn, ac am wrthod dyfod i heddwch yn awr. Nid oes un wlad yn ei chredu. Onid yr Almaen ruthrodd trwy Belgium, j a rhanau o Ffraingc, gyda'i lIaw lofrudcliog i _n. yn goch ,-an wacd y diniwed? Pa ddiolch sydd i lofrudd waeddi, heddwch! pan y mac wedi ei daflu i lawr gan yr hwn g-eisiai ef ei lofruddio. Llwfrddyn yw'r llofrudd. Nid oesall- ddo egwyddor i ymladd drosti, a gwaedda am heddwch i arbcd, nid egwvddor, ond ci fywyd. Dyna wir hanes yr Almaen heddyw, ac er gwaethaf pob vmdrech o'i heiddo i wisgo dillad gwynion heddwch, y mae gwaed ci chalon lofruddiog i'w weled drwy- ddynt oil.
INewyddion gyda'r Pellebr.…
Newyddion gyda'r Pellebr. (HAVAS AGENCY.) Ionawr 19. PARIS. Swyddog'ol.-—Yn ranbarth y Vosges, Lorena a Soisons mae brwydrau tos,, ,-Y(]zL'r ca,loffci-; ;ti- yi- oclii-au eraill mae tawelwch. Ar v fi'rynt Belgiaidd mae'r cadolTer yn weithgar. LLUNDAIN. Uoyds-Mac'r aL;crlon(lu Prydeinig "Manchester Inventor" a "\Var- by" wedi cu suddo. GENEVA.—Dywed y Wasg" Swissaidd fod cynnuliiad o gadluoedd Almaenaidd yn agos i BasIc. Mae'r Pencadlys Swissaidcl yn argy- hoeddedig fod yr Almaen yn bwriadu dy- fod i mewn i diriogaeth Swissaidd gyda'r amcan o amgylchu a gyrru y Francod ym- aith o Alsace. LLUNDAIN. Swyddogol. Yr ydym yn svmud yn mlaen ar yr Ancre—tanbelen- asom amddiflynfeydd y gelyn i'r dde o Sailly Sailised. I'r dwyrain o Bethune mae cadolTer y ge J yn yn wcithga r. MADRID.—Bydd y gweithwyr ar y rheil- ffordd c Salamanca i Portugal yn dechreu streicio y fory. COPENHAGEN.—Cyfarfyddodd tren o Vie- na i Tricslc a damwain, lynwyd 7 o ber- sonau wedi eu lladd a 14 o rai wedi eu clwyfo allan o'r adfeilion, mae'r gweddill o'r t ren o dan y tir gwympodd, cafocld am- ryw o'r wageni eu gyrri: i'r afon Save. Dywed v Berliner Tagleblatt" wrth son am yr un ddamwain fod y tren dorrodd i lawr wedi cyfarfod a'r un dynged. LLUNDAIX. Lloyds—Mae'r agerlong Ys- baenaicld "Va]]c," a'r agerlong Norweg- aidd "Bergelus," a'r agerlong- Daenaidd Dag-mar" wecli eu suddo. PETKOGRAD.—Agorir y '*> 7 BERNE.—Mae Wille cadlywydd y fyddin Swissaidd yn dymuno, ga.lw y mihvyr yng- hyd yn gyffredinol. BERLIN.—Ar y 4cdd cyfisol gwrthdysti- odd Cyngrai¡- y Mwnwyr yn erbyn gostwng y dogn wythnosol o gioron o 5 pwys i 3 PETROGKAD.—Yn ol organau y Llywodr- aeth mac'r Rwssiaidyn ystod 1916 wedi I pwys. N-ii vstccl ioto we( l i cymeryd S?o o s?yddog'ion y 'gelyn, 4200000 ddynion, ?2? o ynau, 166 [ o ynau peirianol, 421 o "trench mortars." FU"SHIX<—Mae'r agerlong Almaenaidd "Lrsula" o Zeebrugge i Antwerp wedi myned heibio. Dyma'r llong Almaenaidd gyntaf i fyned heibio Flushing er pan y mae'r Almaen wedi cymeryd Antwerp. VIEXA.—Mae dirprwyaeth wecli gacbcl am Berlin i ystyried y ewestiwn o gyflen- vvad bwyd. ATHENS.—Mae'r ho 1 Venizelistiaid gar- charwyd wedi eu gollwng yn rhydd. LLUXDAIX.—Mae Bank of England wedi trefnu toliant masnachol yn of 5.7 y cant. PARIS.—Yn ol adroddiad Roumanaidd mal"r Roumaniaid wedi gorchfvgu amryw o wrthymosodiadau gan achosi colled ddi- frifol i'r gelyn. RHUFAIX. Swyddog'ol.—Yn Carst mae brwydrau ffyrnig- cadolTer. ATHENS.—Mae gweinidogion y Cydbleid- wyr yn hynod foddhaol gyda'r modd y mae y Llywodraeth Roegaidd wedi syrthio i mewn i geisiadau y Cydbleidwyr. Bydd i hyn yn ddianieu gael ei ddilyn gan adnew- yddiad o gyfathrach ffurfiol. LU)NDAIN.-Mae cynnadledd bwysig* o dan lvwvddiaeth Lloyd George wedi ei chynnal i drafod gyda y cwestiwn o ddcfn- yddio yr holl ddynion ellir g-ael yn y wlad. RECIFE.Mae y wiblong "Glasgow" wedi angori, a bydd iddi adael yn ddioed i chwilio am y llongau Almaenaidd sydd yn ymosod yn Mor Werydd. LLUXDAIX.—Trwy ffrwydriad mewn ffac- tri nwyddau rhyfel yn agos i Llundain mac amryw o bersonau wedi eu lladd a'u clwyfo, a niwed lied fawr wedi ei wneud. PARIS. S\yddogol.-I'r dwyrain o Au- berive, bryn 304, a'r fferm Cnambrettes mae brwydrau gyda'r cadolTer yn myned yn mlaen. LLUXDAIX. Swyddogol.—Yn nghymyd- ogaeth canal Labasee tanbelenasom salki- oedd y gelyn. RIO j -IRO.I\Iac Awdurdodau Pryd- einigwedi hysbysu perchenogion llongau fod yr agerlong St. Theodore wedi ei thrawsffunio i herwlong Almaenaidd i weithio ar lwybr Mor Wervdd. LAS PALMAS.—Dywedir i sicrwydd fod yr agerlonga u Groegaidd Dimitris, Aris- teles," "Colandres" wedi eu suddo gan torpedo. BnRnx.—Mae dvvvlaw Almaenaidd wedi arwain i borthladd yr agerlong Brydeinig Jarrowdale gyda 479 o ddynion perthynoi i long-au suddwyd yn Mor Werydd gan longau Almaenaidd. RECIFE.—Bydd i'r wiblong "Amethyst" I-yd,t"lr llongau cynorthwyoi "Macedonia," "Araraa," ac "Edinbllrh Castle" gyd- weithredu i chwilio am y llongau Almaen- aidd sydd, fe dybir, yn cynwvs y "Moewe" yr hon sydd hyd yn hyn wedi suddo r of) o longau goer cost Brazil. Ionawr 20. PARIS. Swyddogol.—Brwydrir cadofter yn Plessey a Lerroye. I'r dde o Lessigny iTrwydrasom yn llwydclianus iwn BLAIRATHOL. — Mao Due Arhoil wedi (mine). marw. SAN'rrAno CHILE.—Mae'r a?'er]on?'" Or- tega" (P. S. N. C.) yn ddiogel ar 01 taith ddirwystr. Rio JANETKO. -Mae'r agerlong Drina (R. M. S. P.) wedi angori boreu heddyw. Ionawr 21. agerlong- Brydeinig "Yarrowdale", ddaliwyd g-an long Almaen- aidd, wedi ei harwain i'r porthladd Afri- canaidd Swinemunde. LLUNDAIX.—Bu ffrwydriad clifrifol mewn ffactri nwyddau rhyfel yn nwyrain Llundain mac 30 neu 40 o feirw wedi eu cymeryd a!!an hyd yn hyn, mae dros 100 o bersonau wedi eu clwyfo yn dost. Heblaw dinystr y ffactri y mae tair rhcs o dai wedi eu dinystrio yn hollol heblaw fod adeiladau eraill ■ wedi derbyn niwed mawr. NEW YORK.—Mae prwyadon y Trans- atlantic Company" yn New Yok wcdi cu hysbysu fod yr agerlong Brydeinig "TofL- wood", yr hon adawodd New York ar Rhagfyr 2S am Havre, gyda llwyth o beirianau gwerth 5?750,000 wedi ei suddo. WASHINGTON. — Mae'r trafnnoddwyr Swissaidd yn yr Unol Dalaethau, a thrwy yr holl h d, wedi cael gair i hysbysu yr holl Swissiaid perthynol i'r dosbarthiadau 2ail, 4ydd a sed i gyflwyno eu hunain yn ddioed SAXTOXA. (Spain). Mac dwylaw yr agerlong Gea wedi glanio Mae'r llong adawodd ddoe o Bilbao am Lloegr gyda llwyth o mwn-haiarn wedi ei suddo s'an long tanforol 30 milldir o'r porthladd a rhyw ddwy awr ar ol cychwyn. BERLIN.—Lladdwyd TO a chlwyfwyd 20 trwy ffrwydriad yn fferyllfa'r ddinas. Mae'r gweinidog nwyddau rhyfel yn galw am S,ooo yn i-liag-oi- o ferchcd 1 weilhio gyda'r nwyddau rhyfel. PETROGRAD. Swyddogol.—Mae'r cylch- wilwyr yn weithgar a'r rhychddrylliau ar waith ar yr hall ffrynt. Ar afon Remnik