Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
I ' I ■V ' I Y PRIF WEINIDOG—LLOYD…
■V I Y PRIF WEINIDOG—LLOYD GEORGE. ? GOBEITHIEM, disgwyliem, a chredem, y caw- sem vveled Mr. Lioyd George yn Brif Wein-j idog Prvdain Fawr, ac yn vstod misoedd diweddaf diangai awgrymiadau ,o'r cyfrin- svngor, oV puGadlvf oddiar- y Uwvfanuau, o'r ffosgloddiau, a thrwy y wasg mai efe ocdd dewis-ddyn gwlad a thref i arvvain Prydain trwy y cyfwng dyrys prcsenol, ae nad oedd raid aros yn hir cvn i awenau y Ltvwod raeth gael eu trosglwvddo i ddwylaw y Cvmro bvdenwog o Griccieth. Gwelsom ef flynvddau yn oj, adeg rhvfel De Affrica, yn ymladdyu galed yn erbyn dvlifiad syniadau gwleidvddol gwylltion, nid vn unig yr wrthblaid, ohd pobi ei blaid ei hun rhyddfrydwyr rhone oerld wedi en cario gan frwdfrvdedd i golli galwg r esjwyddorion sylfaenol rhyddfrvdiaeth, a chrwvdro i ffyrdd gdrmesiaeth a chaethiwed. Safodd ef a'i wvneb yn erbyn y gorlitiad, a gwclwvd yr adeg honno fod hacarn yn ei wacd, gwvbodaeth yn ei ben, crefydd vn ei galon, a hyawdledd cvfiavvnder ar-ei dnfod, a sviweddohvyd mai nid dyn ydoedd yn brvl,'ydro dros ei swydd rnewn diilad es- mvvyth ac ar Kvvbr digerryg, ond dyn yn gwynebu y gwaethaf er invwn ennill y orel1; a oyth er hvnnv y mae pob plaid, o fodd neu anfodd, a'i goiwg arno ac yn gorfod cvdnabod 11a theflir ef gan bob awel dysg- eidiaeth, na all na meistr tir, nac argiwydd, nac esob, ei rwvstro trwv gvfrwos; an- riiydedd, gvveniaeth na bygytliiad i iefaru yn groew ei argvhoeddiad, a gwuai hynny yn ostyngedig a diymhongar ond gydag eofudra> liyawdledd, a dyUuwid oeld vu llenvvi ei gvfeillion a llawenyd i a gobaith, a'r un pryd vii saethu braw ac anobaith i galon ei wrth- vvynebwyr. Gvvav divvyd ef lawer gwaith, and nid rhesymeg yw gwavvdiaeth diffyg gwybod aeth a pharch i gvfiawuder a gwirionedd gyfrifai am Livver o h lerllugrwydd a gwawd- iaeth ei vvrthvvymebwyr, a chlywsom efl oddiar y lIwyfan-ei noidfa gadarn—yn defnyddio brawddegau oedd yn llifo drosodd o resvuieg ac arabe id ues codi gwrid i wyueb rhai oedd yn meddu nnvy o hyfrdra nac o vvv'bodaeth, a mvvy o hunanhyder a thrahausder nac o ostyngeiddrvvydd a pharch. Mae Lloyd George heddyw yn Brif VVein- idog Prydain Fawr, a gwyddom trwy hanes pa le y inae y rhai fu'u eiddigeddu vvrtho ac yu ei erlid,—arlidivvyd ef gan yr arglwyddi, y tirfeddiauwvr, a phobl sydd a'u bryd ar fathru ymneilltuaeth a rhyddfrydiaeth dan eu traed. Trwy ei lygaid dysglaeria wrcichion tan cyfiavvnder ac uniondeb o'i galou a'i gyd- I wyborl ym mhresenoldeb pob ffurf ar dvvyll a gorines Gwerth ei phwysau fdvvaith drosodd mewn aui- vw y ffaith fod gwaelod yr ysgol y iiipe I ef wedi ei dringo yn pvvyso yn drwm ar barch i grefydd a phobl grefyddol. Er pan yn ddyn ieuanc y mae wrthei fodd yn gvvneud ei ran gvda chrefydd, a ¡ chrefydd yn ei hegwyddorion sydd yn cyfrif am ei safte heddyw crefydd sydd wedi ei ddyrchafu, oblegid ar bvvys ei hegwyddorion y mae et wedl dringo, ac nid oes neb parotach nag ef i roddi clod i'r hyn y iiiae clod yn ddyledus. Flyuyddau lawer yn ol, dy wedodd rnewn cyfarfod o aelodau y Cymru Fydd," y dylai pob Cymro sydd yn gwasanaethu ei enwad, ei gapel, neu ei blwyf ei hun mewn cyich ¡ bychan, gofio ei fod trwy hynny, yn y pel dr,,i%v, yn gwasaiiietli-.ti Ci dCYFD-.IS. ( Ym mhob cylch y gosodwyd ef ynddo grefyddol a gwleidyddol, y mae wedi ei ohyg yn sefydlog ar gyflawni ei ddyled- swydd yn ngwyneb gwen a gwawd, a thrwy gerdded grisiau dyledswydd y mae wedi esgvn i'r safle glodwiw y mae ynddi heddy w. Y mae ei esgyniad yii. hawlio edmygeddt ac yn glod i ben a chalon crefydd Cymru, Eginyn o grefydd Cymru yw ei gwleidydd- iaeth, ein tadau crefyddol yw hefyd ein tadau gwleidyddol, ac un o blant y tadau hynny yn grefyddol a gwleidyddol yw Prif Weinidog Prydain Fawr heddyw. Gorphwysai ei areithiau yn erbyn rhyfel De Affrica ar gyfiawhder, ac ar gyfiawndeV hefyd y gorphwysa ei areithiau o blaid i Prydain ddc-'dweinio ei chledd yn y rhyfel hon. Gwelir hefyd pan ddaw dydd gwneud heddwch y bydd Lloyd George yn rhoddi heddwch i orphwys ar gyliawnder ac union- deb. u Cyfiavvnder a ddyrchafa genedl." —
Cyfarfod Gobeithfu Trelew.
Cyfarfod Gobeithfu Trelew. Yr wythnos ddiweddaf cawsom gyfarfod yu Nghapel Tabernacl, Trelew, dan navvdd y Gobeithlu, a gwnaeth chvviorydd yr eglwys eu rhan yn ganmoladwy iawn trwy ddarparu y danteitluon goreu ar gyfer y te yn y pryd- nawn, a dioichwyd yn gynes i ferched ieu- ainc yr eglvvys am eu gwasanaeth wrth y byrddau--y boneddigesau a ganlyn Char- lotte Jones, Mary Ellen Thomas, Ellen Evans, Rachel G. Jones, Gweno E. Jones, Gladys Jones, Edith Oliver, a Fiavia Jones. Ac fei y dy wedodd. y 1)Iawd Thomas Jones, fod y tc a'r gyngherdd yn yr hwyr ar eu goreu, gwnaeth y plant ar merched ieuainc waith sylweddol a dyddorol, a theimlai pawb oedd yno fod rhyvv deimlad crefyddol trwy y cyi arfod or dechreu l'i- diwedd. Yr oedd y caneuon a'r adroddiadau yn rhai elywaethus a safono! ac yn faethloil i ysbrvd dyn yn ogystal ag i'w feddwl. Yr hen frawd y Dr. Dafydd Goslett Thomas oedd y cadeirydd, a'r Parch. R. R. Jones yn arweinvdd y cyf- arfod. Dywedodd y cadeirydd fod addysg grefvddol yn bwysicach nag addysg fydol, ac y gallai addysg fydol,os na fyddai yn gwreidd- io mewn addysg grefyddol, fod yn gyfrwng i un wneud mvvy o ddrygioni na phe buasai hebddi o gwbl, a dywedodd, hefyd, po fwyaf roddid yn y cof, mwyaf abl oedd i dderbyn rhagor. Gwnaeth yr arweitiydd, sef y gvveinidog, syJw fel hyn Un o broblemau dyrys yr eglvvysi yw cadw y bechgyn mewn cysvlltiad a gwaith crefyddol ar ol iddynt gyraedd 14 inlwydd oed, ond yr oedd yr addysg grefydd- 01 oeddynt yn dderbyn hyd hvny yn sicr o'u cyhuddo os cyfeiliornant i lwybr yr afradlon, ac yr oedd gobaith am eu dychweliad tra y parhai yr addysg grefydclol dderbyniasant pan yn blant i'w cyhuddo a'u cywiro. Y Br. Owen Lloyd oedd wrth yr organ fel arfer, ac yr oedd, medd y gweinidog, wecti bod yn hynod ffyddlon yn v cyf;rfodydd wvthnosol i ddysgu y plant. Gan nad oedd y Br. Amran Williams yn bresenol, arwein- iwyd y plant i gauu gan y Br. E. E,\Villial11s, a chafwyd canu da. Cafwvd, hetyd, yn ystod y cyfarfod, air o gymhelliad a chefnogaeth gan y Br. Thomas Jones, Glan Camwy, a'r Br. J. Ilovvel Jones— y naill a'r llall yn cymhell y plant a'r bobl ieuainc i barhau i lafurio. Dyma raglen y cyfarfod Cadeirydd— v Br. Dafydd Coslett Thomas. Arweinydd- Parch. R. R. Jones. 1 )atganwyd bedair gvvaith sian blant yr Gobeithlu. Unawdau gan Dilys Jones, Mair Jones, Eliza Maud Jones, Buddug Williams, Enid Jones, Winnie Berry, Cor- delia Jones, a deuawd san Ann Ellen Jones a Sarnie Jones. Adroddvvyd gan y plant gyda'u gilvdd — Paham na llwyddi Racliel- fones, Ann Ellen Jones, Enid Jones. Dilys Jones, Blanche E. Roberts, Eliza Maud Jones, Nellie Thomas, Eluped Williams, Meifrou Roberts, Buddng Roberts, Handel Williains, Herbert POVVCJII Jones, Evan Roberts; a dad! gan Gladys lolJes Edjth Oliver, a.Gweno E. Jones, a diweddwyd y cyfarfod gyda thon gan y plant. Rhagor o'r un peth oedd dy- muniad pawb oedd ,Y110.GUBEHYDD.
Y RHYPE". I
LLUNDAIN. Athcn—y sefylifa yn fwy tawel, mae nifer fawr o"r dinasyddion yn parhau i. adael y ddinas. PETROGRAD. Swyddog'ol. —- Yngwyneb g-wrthsaiiad ffyrnig- y gelyn ymosodasom yn ranbarth Kirlibaba. Ni fudim llwydcl- iant ar wrthymosodiadau y gelyn. Ar yr oil o'r ffrynt hwn y mae eiria a rhew yn rhwystr i'n symudiadau. LLUNDAIN.-Nid. oes un newyddur yn gwneud sylwadau anffafriol ar y Weinydd- iaeth newydd, mae y rhan fwyaf o honynt yn rhoddi canmoliaeth uchel iddi, LLUNDAIN.-— Dywed adroddiad o Nirgoro fod llwyddiant ar y symudiadau yn nwyr- ain Africa Almaenaidd, yr ydym xvedi sy- mud llineli ein gwarchae gryn laweryn mlaen, i fyny at cost Kissacki, ac wedi cy- meryd 7 swyddog a 287 o ddynion ac am- ryw ynau. Rhagfyr 13. NEW YORK.—Mae'r trosglwyddlong Sum- nberg(?) perthynol i Ogiedd America, yr hon oedd ar ei thaitho Colon g'yda teith- wyr cymysg o.filwyr ae ereill, wedi myned ar y traeth ar cost New Jersey a hyny oherwydd niwl trvvchus. Ni adroddir i neb gael niwed. PARIS. Senedd—-Mae pwyllgor newydd, i'r amcairo Symudiad Cedhediaethol, wedi .1 y,. ei ffuifio er mwyn rheoleiddio yn effeiihiol waith y rhyfel. Mae 43 o aelodau yn cyn- rychioh pob plaid eisioes wedi ymuno a'r pwyllgor. NEW YORK.—Daeth hysbysiad divverr o Berlin trwy Sayville am 10.28 boreu hedd- yw' i'ddyweud fod yr Aimaen a'i Chyd- bleJdwyr wedi pasio i symud ynglyn a gwn- eud heddweh, MADRID.—Mae Due yr Alba wedi galw cjnnadledd o bobl flaenllaw i ystyried ffur- fiacl pwyllgorau sefydlog i ddwyn oddiam- gylch undeb deailol ac ymarbedus cryfach rhwng Ffraing" ac Ysbaen. NEW YORK. Berlin-derbyniodd y Cang- heilorj boreu heddyw, gytirychiolwyr Ys- baen, yr LTnol Dalaethau a Switzerland, a chyflwynodd iddynt nodyn yn dymuno ar- nynto,hebu gyda llywodraethau y gelyn, a chynnyg" dechreu trafodaeth ynglyn a heddweh ar y dealltvvriaeth fod y gwledydd i feddianu yr hyn oedd eiddo iddynt cyn y rhyfel ag eithrio Poland a Lithuania. PARIS.-Nid yw Briand wedi rhoddi datganiad pendant i bobl y wasg ynglyn r newydd, ond y mae wedi can- iatau ;ciddynt gyhoeddi y bydd y blaid nevwdd yn ol pob tebygger bron y Senedd dydd Mercher nesaf. Rhagfyr 14. Li UNDAIN.— Ynglyn a chais yr Almaen am heddweh, mae'r Was- yn awg-rymu dau beth, sef, gwrthod yn hoilol drafod telei-au heddvveh, neu ateb y cais gyda rhoddi manylipn yr amodau hawlir gan y Cydbleidwyr a gadael i'r Teutoniaid eu derbyn neu eu gwrthod. PARIS.—Mae'r holl nevvydduron yn trafod y cais am heddweh. Y farn gyffredinoi yw fod y cais am heddwch yn.dangos cytlwr y wlad, ei bod mewn argyfvvng peryglus, ac fod y Canghelior yn dymuno gweded y diwedd cyn iddi fynd yn rhy ddiweddar. PARIS.-Bydcl i Joffre fod yn bresenol yn nghyfarfyddiad y Pwyllgor Rhyfel, Llyng- esul a chadofferol, bydd yno i gynorthwyo -fel cynghorvvr celtyddydol. LILNDYIN.—Ddoe mewn araeth yn Llun- dain, dywedodd Massey, Prif Weinidog New Zealand, mai golygiad yr. Aimaen ac nid yr eiddom ni ydoedd tod amser trafod heddwch wedi dyfod. Bydd i ni drafod heddweh-o safbwynt y Cyd^leidyvyr, pan y gwelvvn fod yr amser priociol wedi dyfod. Cafodd; araith Masseygymeradwyäeth hyndd frwdfrydig". IjARIS.-MCWtI canlyniad i wybodaeth dderbyniwyd g'an g-ylchoedd cyfarwydd a'r symudiad am heddweh, bernir fod iddd dri amcan: Cynhyrchu agwedd ffafriol yn.medd- wl y cyhoedd yn 2. Rhoddi argraff ffafriol ar y gwledydd anm-hleidiol. 3. I brofi barn gyhoeddus y gwledydd sydd yn rhyfela gyda'r gobaith o gyn- hyrchu gwrthvveiihiad ffafriol i'r Aimaen yn y gwledydd hyn, oherwydd yr hyn i sydd wedi cymeryd lie yn ddiweddar yn y Balkan. t. li ——-