Y Drafod

—— Yn-ia a Thravv Yr ydym wedi clywed lawer gwait-h mai dyfroedd afon y Carawy sydd yn cyfrif am y enydau o weuith ac alfalfa godirar y dyffryn p bob tu iddi. -0-, Daw y newydd o Cotiiocioro Rivadavia fod nifer mawr olr defaid ylI marw oherwydd y sychder. —o— Y mae naw o bob deg o'r'ychain yn Coin- odoro Rivadavia yn analluog i weithio oher- wydd prinder ymborth mewn canlyuiad i'r sychder. —0~T~* Yn rhanbarth Chasfcomus, trwy yr holl Üilad, gwelir cyrph adifediaid wedi marw o aewyn a syched, a chlywir brefiadau anifeil- iaid ag sydd yn marw o eisieu bwyd a dwfr. -0- Adroddir o Trenque Lanquen, yn nhalaeth Buenos Aires, fod haid fawr o locustiaid wedi dyfod yno, ac fod dinystr mewn canlyniad yn fawr. Yr oedd golwg addawol yno am wenith da gan iddynt gael gwlaw yn ddiweddar, ond mae'r locustiaid yn bwgwth ei ddifa oil. —o— Yn nhiriogaethau Neuquen a Rio Negro macrhyw Chileaid wedi dargaufod craig- olew a glo, a'r rhai hyny yn agos i wyneb y nr. Hefyd mae craig-olew wedi ei ddarganfod ar draeth ddeheuol Llyn Nahuel Huapi. Dy wedir fod cyflawnder o graig olew a glo i'w cael yn nhiriogaethau Archentina. i6?v c,ael yti nhiriogaethau Archentina. Mae Mrs. David Edward Williams wedi cael ymosodiad o'r Pnemonia; da genym ddeall ei bo'd yn well- er ei bod mewn gwen- did lied fawr. Caffed Mrs. Williams wellhad bitan. — ■ i

0?r Ysgrepan, Daeth gair yr wythnos hon i law oddivvrth 'I y?Parch. W. Roberts, CenHadwr. Da genym <MeaH ei.fod fel arfer ar ei holl egni yn Ha- furio dros ei Waredwr, ac hefyd fod llwydd- iant mawr yn dilyn ei ymdrechion yn San Fernando. Dymuna Mr. Roberts anfon ei gofion at bawb gydd yn teimlo rhyw gymaint o ddyddordeb ynddo et' a'i waith. —o— Dydd Iau ditveddaf, Tachwedd 16eg, o flaen Ynad y Gaiman, y Br. R. Nichols, priod- wyd y Br. Hywel Thomas, mab y Br. a'r Foues Rhys Thomas, Frongoch, alr Fotiesig Hannah Jones, merch y Br. air Fones W. Jones, Bryncrwn. —o— Dydd Sadwrn diweddaf, gerbron Ynad y Gaiman, aeth y Br. Evan Evans, mab y Br. a'r Fones Ellis Evans, a'r Fonesig Myfanwy Jones, merchhynaf y Sr. a'r Fones Ellis Jones, Tirhalen, i fyd y Fodrwy. Yr ui-i dydd, ac yn yr un lie, priodwyd Mr. W. Jones a Miss Mair Jones, aii ferch Mr. a Mrs. Ellis Jones, Tirhalen. Caffed y triphar hyn lifr oes a phob ded- wyddvvch hyd y diwedd. -0- Ar hyti o bryd mae symudiad ar droed gan Bwyllgor yr Eglwysi Rhyddion i cdrych i iriewn i anghenion crefydd ardaloedd anghys- bell (os priodol y gair) y Wladfa. Ceir rhai ardaloedd yn y Dyffryn, yn awr, sydd yn weddol boblog, ond yn mheli oddiwrth bob capel; a'r canlyniad o hyn ydyw fod llawer j c rieni, oherwydd y pellder, yn methu a bod J yn ffyddlon yn y gwasallaeth crefyddol, ac felly esgeulisir y plant a'r bobl ieuainc, a chollir y to sydd yn codi. Yroedd ein capel- a u, fel y safant heddyw.yn iavvn yn yr adeg yr adeiladwyd hwytit, ac o ran hyny, y maent etto i'r ardaloedd y bwriadwyd iddynt fod. Y mae'r Dyffryn wedi cynhyddu llawer oddi- ar pan yr adeiladwyd y rhain ac erbyn heddyw, mae galw, fel y credwn, am ych- waneg o gapelau fel y caiff pob plentyn sydd yn y Dyffryn fanteision Ysgol Sul, a chyfar- fodydd crefyddol eraiil. Dyna, yn ddiddadl, gam o eiddo y Pwyllgor i'r iawn gyfeiriad, ac mi obeithiwn yn fawr y gellir llwyddo gyda'r symudiad newydd hwn. -o- Nawn Llun diweddaf daearwyd corph plen- tyn bychan i Mr. a Mrs. David Daniel, Bryn Gwyn, yng nghladdfa newydd Gaiman. Pan ddeffrodd y fam y bore hwnw, cafodd y bych- an yn farw wrth ei hochr yn y gwely. Tro blin i'r fam oedd hv £ n, a chydymdeimlir a hi o herwydd hyny. Dywedir wrthym fod ein hen gyfaill Br. D. Rhys Jones ar fedr troi ei wyneb yn ol i lan- au'r Camwy. Da fydd gan lavver mi wn, beblaw fy hunan, gael cip arno, ac fe ga grdesaw genym, mae'n siwr, pan ddaw. —o— Fe ddywed y Buenos Aires Herald fo4 y I Cyngreiriaid, oddi ar ddechreu ymosodiad y Somme ar Gorphenaf y lafhyd Hydrefy iaf, wedi cymeryd 72,981 o garcharorion, 163 o ganons, 130 o howitzers, 215 mortars, a 981 o ynau peirianol. Ysbail go lew, ynte ? -0- Oherwydd y rliyfei, tliai rhai ohonom yn cael ein hamddifadu 6 lawer o newyddiadur- on a chylchgronau Cymraeg. Mae'n debyg fod rhai ll'r cyfryw wedi eu hiltal am dymor byr, ac eraiil dros dymhor y rhyfel. Wel, wir, trueni o'r mwyaf yw colli y rhai hyn, beth bynag. Disgwyiir yn bryderus am y wawr. Betli ai-n y tios ? Fe ddywedir fod y bywydau gwerthfawr gollwyd yn y rhyfel lion yn cyraedd y rhif anferth o 4,600,600. Daw hyn ar gyfartaledd yn 6,336 yn ddyddiol. Onid ydyw yn ofn- adwy ? -0- Yd ddiweddar, fe geisiodd rhywuii-iia wyr neb pwy—lofruddio Mr. Hughes, Prif Weinidog Awstralia. Aeth y dyn hwn i fewn drwy ffenestr ystafell wely, yn yr hon y cysgai Mr. Hughes, a gollyngodd atto ddwy ergyd o lawddryll, ond, drwy drugaredd, methodd y ddwy y nod. Gallodd y dyn ddi- anc heb i neb ei weled.—GOHEBYDD. —

Pwyllgor Undeb Eglwysi Rhyddion y Wladfa. Bu cyfarfod o'r Pwyllgor hwn Hydref 16, pryd yr oedd yn bresenol y Parchn. Tudur Evans (Cadeirydd), R. R. Jones (Trelew), D. D. Walters, a'r Bwyr. John J. Williams a Morgan Ph. Jones (Gaiman), Edward Owen (Drofa Dulog), Evan James (Treorci), Edw. Morgan (Bfyn Crwo). Gar«»d<iaetb ltawe«r ynghyd, gohirwyd amryw faterion heb ben- derfynu dim arnynt, gyda'r eithriad, o gad- arnhau cofnodion y cyfarfod blaenorol. Cafwyd trafodaeth ar amrvw fatcrion yn perthyn i foes a chrefydd y Wladfa, megis— Dirwest, Trefnu cyfleusterau crefyddol i ar- daloedd anghysbell, etc. Gan fod y Gymanfa, yn ol ei chylchdro, i fod rhwng Treorci a'r Gaiman, gelwir ar yr Eglwysi hyn i ofalu am y trefniadau. —— >

PWYLLGOR UNDEB EGLWYSI RHYDDION Y WLADFA, TACII. 13, 1916. PresenolParchn. Tudur Evans, R. R. Jones (Niwbwrch), D. D. Walters, Bwyr J. J. Williams a Morgan Ph. Jones (Gaiman),. Lewis P. Jones (Bryn Gwyn), John Lloyd (Glan Alaw), Evan James (Treorci), Edward Owen, Evan Jones, Rodger Vaughan, a D. F. Davies (Drofa Dulog), Emrys T. Awstiti (Moriah), David Davies (Tir Haleii). Darllenwyd a phasiwyd cofnodion y cyfar- fod blaenorol, a phenderfynwyd— 1. Ar sail cydymffurfiad yr Eglwysi can- lynol Ebenezer, Tir Halen, Glan Alawr Bryn Crwn, Bryn Gwyn, 'Gaiman, Treorci, Drofa Dulog, Trelew-ar "Aiiiod Aelbdaetli," fod yr Utidel:) ciieleiffiii-fio, ae yn inyti-d, yn mlaen i dyim allan ei reolau gweithiol. 2. Bod y rhai canlynol i dynu allan y rheolau :—Parchn. Tudur Evans, R. R Joues-^ (NiAfbwrch), Bwyr. Edward Owen (Drofa Dulog), Lewis P. Jones (Bryn Gwyn), a Mor- gan Ph. Jones ac i alw cyFarfod olr Pwyll-' gor CyftVedinol i'w hystyried. 3. Gohirio mater y Genhadaeth Gartrefof hyci y cyfarfod nesaf. 4. Gofyn i'n Gweinidogion i roi eyfi-es o- bregethau cenhadol i'r Eglwysi. 5. Anfon llythyr o gydymdeimlad a thculo y cliweddar Mr. Owen Thomas Know les, ac a'r Eglwys y 11 Ebenezer, lie yr oedd yr yma- dawedigyn aelod raor ffyddlawn agweithgar -y Parch. R. R. Jonos, Niwbwi-cli, i dynu allan y llythyrau. a'u haufon. Dymunir ar i'r Eglwysi sydd heb anfon cu cyfraniadau i Genhadaeth yr Undeb, i wneud. hyny mor fua.11 ag bo modd. f. MORGAN PH. JONES, Ysg-