Y Drafod

Ein Cymanfaoedd yes Ganllawiau. I Nid oes genedl hoffach o Gyrnanfaoedd Crcfyddol na'n cenedl ni, y Cymry; ac uis gall neb o hononi fesur na phwyso gwerth dylanwad moesol acysbrydol y Gyrnanfaoedd ar fywyd ein ceuedl yn y gorphenol a'r presenol, uac ychwaith yn y dyfodol. • Trwy gyfrwng y Cymanfaoedd y mae tyrfa fawr, hynod fawr, o afradloniaid wedi eu haneswytho a'u dychwelyd o'r wlad bell- gwlad y moch a'r cibau, gwlad y tlodi a'r 'trueni, gwlad y penryddid mcwn caethiwed —ie, eu dychwelyd oddiyno i dy eu Tad i gaet eu gwisgo a'r wisg oreu, i dderbyn y fodrwy, ac i wledda ar y 110 pasgedig ac i fwytihau gvvenau rhyddid y Wlad rydd. Tybed ydywciu Cymanfaoedd mor iliosog ag y gallent fod, ac mar efTcithiol ag y dvlent fod? Rheol gyffredin y Goruchaf yw ben- dithio gwaith. Dyna ei reol yn myd celfydd- yd, yn myd natur, ac yn arbcnig nc yn ddieithriad yn y byd ysbrydol. Ar bwys y gwaith mwyaf, a'r aberth mwyaf wnaed gan y Person mwyaf fu yn ein byd, cedwir tyrfa nas gall neb ei rhifo o eneidiau gwerth gwaed Crist. Ni wnaed gwaith gwerth ei gadw a'i ddangos i'r oes sydd, nac i'r oes a fydd, os nad oes ol llafur ac aberth, wedi eu llivvio o gwaed Crist, arno. Y mae genym ein Cymaufa Ysgolioo, ein Gymanfa Ddirwestol, ein Cymanfa Ganu, a'n Cymanfa Bregethu, a diameu nad a y llafurus gariad ddangosir ynglyn a'r rliai hyn yn ofer. Gellir edrych ar y Gyrnanfaoedd hyn fel pedair canllaw sydd yn perthyn yn gyffredin- 01 i'r Wiadfa yn gymdeithasol a chrefyddol. Tybed ydynt yn ganllawiau efieithiol i rybuddio a chadw ytosy'n codi rhag syrthio, dros y mylon yr addysg grefyddol a'r cynghor- ion difrifol, i lawr i heel galed a diras arferion y byd Os ydynt yn cael y sylw dvladwv gan yr eglwysi, goleuant y meddwl a thueddant iddwyseiddio y galon; a dywedir fod y galon yn ddyfnach mewn dyn na meddwl, na chydwybod, na deaH, ac na rheswm. I galon wedi ei hysgwyd a'i dwys- eiddio, disgyna Daw hedyn o'r Net, yr anian Ddwyfol; ac oud odid ml fydd iddo ddivyn ffrwyth ar ei ganfcd. Fel y brcfa yr hydd am yr afonydd dyfroedd felly y mae'r Cymro ag sydd wedi ei fagu ar fronnau'r Cymanfaoedd yn hiraethu am danynt. Profasant eu huuain yn ganllawiau cryfion i'w gadw rhag cwympo lawer gwaith. Bu'n gwrandaw ar seiniau ac olseiniau y Cymanfaoedd haner dydd a haner nos, yn ngoleuni'r haul ac ya ngoleuni'r lloer a'r II ser. Teithia o Gaergybi i Gaerdydd, ac o Gaer- dydd i Gaergybi i'r Cymanfaoedd, ie, croesa'r werydd i gael profi y "Manna o'r Nef," a'r "Dwfr o'r Graig," gyfrenir trwy gyfrwng y Cymanfaoedd. Oni welwyd cyn hyn dyrfa o bobl o bob oedran yn cael eu siglo mewn Cymanfa gan awelou hyfryd o'r Nef, fel y siglir dail y coed gan wynt nerthol! Hapus dyrfa! Ddedwydd awr! Dyna gan Haw Eto, wrth feddwl, sylweddolir mai rhyw- I beth tu allan i ni yw y canllaw ar nen y ty i'n cadw rhag syrthio i'r dyfnder. Nid rhywbeth ynom mohono. Gall dylanwadau nerthol godi storm o'n mhewn, ddeffro ein cydwybod, ein hargyhoeddi o bechod ac o'n peryg!, a thaflu i'r Hygaid ddeigryn gloew, and haUt neu felus. Etc rhywbeth yn pwyso arnom yw y bendithion ysbrydo! hyn, y maent yn ganHawiau a gall dyn cu teirnlo mewn Cymanfa. Nid rhinweddau y dyn ydynt, ond rhoddion Daw iddo; nid gwcith- redoodd da dyn mohonynt, and bendithion grasol Duw, a gall un eu iawnddefnyddio neu eu camddefnyddio. Pa un wticir ? Nid oedd y canllawiau gynt ar nen y tai yn sicrhau nad ai neb drosodd, ond yr ocdd- ynt yn sicrhau nad ai neb drosodd heb yn wybod iddo ei hun, ac heb deimlo fod rhywun wedi ceisio ei attal i gwympo. Rhaid oedd iddo fyned drostynt yn wirfoddol ac felly yn ymwybodo! o'i berygl. Os ai un drosodd yn wirfoddol nid oedd gwaed hwnw ar berchen y tsr- Nid yw cin can!!a\v?au cymde?thasol a chrcfyddo!? nid yw cin Cymal1faocdd blyn-! yddo! a chwar?ero!, na'n cyfarfodydd crefydd- ol wvthnosol yn sicrhau nad a neb drostynt, ond sicrhant nad a neb drostynt yn ddiar- wybod. Rhaid i un gerdded drosy canllaw- iau, dros y Cymanfaoedd, dros y cyfarfod gweddi a'r gyfeillach, dros y bregeth cyn y gall ddirywio a cholli. Y mae canoedd yn gwncud hyn. Mcthrir y cyfarfodydd mWynfj' cyscgredig gan rai fu'n wylo'n hid! ynddynt. Mwna ga!iu Dwyfol oddia!ianiddynei gadw, rhaid eignel oddimewn iddo. Y fath ganllawiau oedd gwyrthiau Crist, ac eto y fath dorf oedd yn cerdded drostynt ac yn cwympo. Dyna ddammegion Crist, ei hre-j gethau, ei weddiau, a'i Angau lawnol, ac er y cyfan cerdda dynion yn ddibris arcs y canllawiau Dwyfol hyn. Nid gvvirionedd sy'n cadw ond Person, ac nid gvvirioneddau gedwir ond persouau. hhaid cad Crist nid o'n cwmpas and Grist ynom i'n cadw. Grid y mae'r canllawiau osoda Duw o'n hamgyich yn ein gwneud yn ddtesg?H os driugwn drostynt "Oni bai fy nyfod a llefaru wrth- ym ni buasai arnynt bechod: ond yr awrhon nid oes ganddynt esgus am eu pechod." Gwelsorn rai yn driugo dros, ac yn mathru dan draed gynghorion eu rhiem, yn diystyru yr adnodau a'r penillion drysorwyd yn eu cof, yn taflu eu hunain dros y canllawiau godidog hyn. cyfan, ni all un eu dileu o'i feddwl. Giyuant wrtho i'r wlad bell. Petbau tv ei Dad ydynt, ac end odid na fydd iddynt yn y ¡/ man godi. hiraeth ynddo am ei gartref—am dy ei Dad edifarha oherwydd iddo dorri dros y canllawiau a chrwydro mor bell. Hyderwn y cawn Gymanfa Ganu rymus brofa ei hun yn ganllaw gref. Ilaedda cin Cymanfaoedd cin goreu.

R -"J!I To the Editor of Y DRAFOD, Trelew, Chubut, Dear Sir,—How the time has flown since one left Chubut! Six weeks have already passed by. The voyage up was better than the one down. I reached San Fernando on Saturday, July the 2nd, and found all my dear ones well. Since then we have had a very busy time arranging our new home, and initiating ourselves into the work of our new sphere. We are just begining to feel settled down a bit, and are looking forward to apply- ing ourselves with all vigour and devotion to the proclaiming of the Everlasting Gospel to this and the surrounding towns. Much work lies before us, for we shall feel ourselves responsible for three centres with a combined population of twenty five to thirty thousand people. These people cannot be said to be cared for, even by the R. C. Church, for each centre can only boast of one church. A town at home with a population of ten or twelve thousand would have at least, twenty to thirty churches or chapels. The fact is, the major- ity of the people in these towns are non- religious, or to say the least, non-interested in Romanism. I mention this because there are those who think that the Missionary is out merely to convert R. Catholics. Not by any means although the missionary knows from personal contact and observation, as well as from reading and the testimony of others, that most of the R. C's do not know, but very little, of what the truth, -as it is in the Lord, is. We shall aim at reaching ALL, for we arc sent to all, and if some, whether sceptics, atheists, spiritualists, materialists or Romanists, are brought out of darkness into light, out of the bondage into liberty, we shall be thankful and praise God. I am sure, Mr Editor, many of the earnest Christians who read your pages will not forget to pray that we may be richly blessed in the ardour task that is before us. Work has been carried on i San Fernando, San Isidro and Victoria before we came here, and souls have been blessed, but on account of the departure of some of these to other parts, and other causes, things at present are at a low ebb. However, even now, on Sundays there is an average attendance of fifty at the meetings and twenty five in the Sunday School. Among the num- ber there are a few choice souls, so we hope with their cooperation and the prayers of many friends in many parts, to accomplish something definite for the extension of our great Master's Kingdom in these very. needy centres. We are, as I informed you, quite near to Buenos Aires. With fast trains the distance is covered in about a half hour, and the ser- vice between here and the Capital is excell- ent. Naturally, since my return to S. F. I have been in the city on several occasions, and each time I have met some friends from the "Wladfa." One day I went to see some who were in the hospital, including Esau Evans, Miss Price, Mrs. Idris Hughes and others. Mrs. Hughes, as you know, is already" back in Chubut. How the others are at present I cannot say, but a few days ago Miss