Y Drafod

DAU LITH EITHAFOL. Br. GoL-Byddwch fwyned a chaniatau i mi ychydig ofod i sylwi ar lith eithafol a ym- ddangosodd yn y DRAFOD Mai 14, dan y pen- awd "Yr Eglwys yw asgwrn cefn y fasnach feddwol." Yr ydym yn deaii mai asgwrn y cefn ydyw cynha!ydd y corph. Teg i mi ddweud ar y dechreu, nad ydwyf am geisio amddiffyn y fasnach feddwol rneWll uurhyw wedd arm oblegid y mae ei heffeithiau yn ddigon amlwg i'w chondemnio, mewn gwas- traff ar eiddo, amser, ..cysur corphorol, a diiiyslr ar eueidiau ein cyd-ddynion. Ond beth am y !!ith ? 'W?'"nis gallaf ddvfa!u beth a i ddweud ei fod "Uwch?v???i?)?d?!.meidro!yn fel fi, i wahaa?ethoh?jnwS?tf? ? eglwys ac un o'c by chttia A ity&pm ftofyhyo'r eghvys, ac yn g\vqftfeip\€r ei chynydikai-phut-deb ? Onid ydy?g ?)?e?hvy& arhyd yr oesau, drwy ci hael&J3in" halen y ddaear a dinas ar fryn ?" I'r sawl sydd yn ewyllysio ei g we led, felly y mae. Y mae cwpled Saisnig yn cyn- wys y gwirionedd am lawergormod o honom, Two men looking through the same bars, One sees IWd, and the other sees stars." Dau ddyn yn edrych drwy yr un drws, Gwel mi yr hyll, a'r llall y tlws. Etto am y drwg o yfed dywed, "Caiff fyn- edrad rhwydd a didramgwydd i\v chysegr sancteiddiolaf." Onid ydyw yn beth od fod cymaint o'n ieuengctid yn uno a'n heghvysi yn bresenol, pan y gwelir en hathrodi mor fynych ? Os ydwyf fi yn 11 vvyr y n n vithodwr, nid ydyw hynny yn rhoddi hawl i mi i alw pawb arall yn feddvvon os wyf fi yn ei wneud yn bwynt i fod yn ouest, nis gallaf ahv pobl eraill yn lladron os wyf fi yn eir- wir, nid oes rhyddid i mi alw fy nghymyd- ogion yn gelwyddwyr. Etto, dywedir fod yn y Wladfa naw cant (900) o aelodau eglwysig. Y mae mwy na'r haner yn wragedd a merched ieuanc, caiff Tremydd ddweud faint y maent hwy yn ei gynal ar y fasnach feddwo!, credaf i mai ychydig iawn, a diolch am hymiy. Dichon fod genym 400 o ddynion a bechgyn yn aros i gynal y fasnach, ys dywed Tremydd, a sicr genyf fod y mwyafrif mavvr o'r rhai yna yu ddynion a bechgyn sobr Er hynny, y mae'n wybyddus fod yn rhai o'n heghvysi ddynion ag ydynt yn yfwyr cyson, yr hyn ni ddyIai fod. Br. Gol., yr wyf o'r faru y darfyddai y I fasnach feddwol yma yn fuan o ran y gefn- ogaeth gaiff gan grefyddwyr y Wladfa. Yr oeddwn wedi meddwl sylwi ar ysgrif ymddangosodd yn y Giverinivr ar y Parch. Billy Sunday, ond terfynaf trwy ddifyuu geiriau un a welodd ac a glywodd y dyu enwog hWll :— Y mae llygaid pawb, ar hyn obryd.wedi eu troi i gyfeiriad Philadelphia, He y mae y Parch. W. A. Sunday (Billy Sunday fel v gelwir ef yn gyffredin) yn cynal cyfres o gyf- arfodydd diwygiadol mewn tabernacl mavvr yn dal 15,000, ac yn cael ei orlenwi bob dydd. Y mae yn awr ar ei nawfed wythnos, ac y mae nifer y dychweledigion wedi cyraedd dros 30,000. Nodweddir pregethu y diwyg- iwr gan iaith werinol a sathredig, a cheir slang yn hynod gyffredin yn ei frawddeg- au. Teimla llawer yn wrthwynebol iawn i hyn ond y mae ei frwdfrydedd a'i ddifrifol- deb yn gyfryw fel y maddeuir iddo ei holl tfaeleddau, a gorfoleddir yn ei lwyddiant an- arferol." PWYLLOG.

MOESOLDEB Y WLADFA. I Anhawdd fyddai i'r gorafydd disgleiriaf 'i ddychymyg beidio gwisgo nodau tristvvch tra'n paentio darlun o foesoldeb y Wladfa. Darlun du ofnadwy, heb lewyrch pelydrau haul purdeb fuasai. Cymylau prudd-der sy'n gordoi gwybren meddwl y sawl chwen- ycho berffeithrwydd moesol. Mae elfenau moesoldeb megis wedi eu gwenwyno a'u parlysu'n deg. Annigonol yw'r pwys osodir ar egwyddorion moeseg. Mae pob bywyd glan, rhinweddol, a diledrith yn seiliedig ar graig ddisigl moesoldeb. Adeilad heb syl- faen yw bywyd anfoesol, ac nis gall wrth- sefyll rhuthriadau corwyntoedd temtasiynau. Mesurir maintioli dynion yn ol graddau eu I dylanwad moesol ar gymdeithas. Heb gym- eriad moesol da, heb ddim. Moesol yw hanfod Duw, ac ar gynlJun moesol y llun- iwyd dyn ar y cyntaf. Erys delw y cynlluu aniflanol hwn yn ei natur o hyd, er enwoced yw dyn fel delvv-ddrylliwr. Ond i ddychwelyd at y Wladfa. Mae'r Wladfa yr adeg bresenol yn dlawd ac am- ddifad o cfteith iau nerthoedd anorchfygol moesoldeb digymysg. Yr effelthiau daiollus a threiddiol hyn sydd i lefeiuio holl fywyd cymdeithasol y byd ryw ddydd. Er inaint y pregethu sydd yma ar cgwyddorion Cristion- ogaeth (ac o'u cyfenwi egwyddorion moesol- deb), pell ydym o fabwysiadu y cyfryw fel egwyddorion Uywodraethol bywyd. Moesol- deb yw'r cyweirnod am Iyeäf yn T efengyl I chymenad yr Athraw Mawr. Yr oedd ei fywyd yn bregeth. Cafodd y gwir ddyn syl- weddoliad cyflawn yn ei bersonoliaeth Ef. Coronwyd Ef yn frenin ar fywyd moesol y byd. Eto, cymaint ddieithrwch fodola cyd- rhwng ein buchedd a'n hymarweddiad ni a'r bywyd aruchel ddatguddiwyd drwy'r ym- gnawdoliad. Y mae bron yn estron i'n bywyd ymarferol a beiiuyddiol, neu o leiaf rhyw ymwelydd achiysurol ydyw. Haws rhyfeddu nac esbonio'r flaith hynod hoi). Dyma'r bywyd all droedio rhodfeydd aur y nef yng nghwmni angelion a seraphiaid, heb wrido na chywilyddio dim. Paham, meddwch, na cheisivvn y bywyd gogoneddus hwn bywyd a'i loud o'r nefoedd. Croes- hoeliwn yr hen fywyd, a gwisgwn y bywyd newydd geir yng Nghrist Iesn. TREMYDD.

STOPIO'R CAMLESYDI). Chwith iavvii genym weled y Camlesydd wedi eu stopio, dim dwfr i ddyn nac anifail yn rhedeg ynddynt; y mae y ffosydd wedi g%vne,ic.] gwaith da iawn y flwyddyn ddiwedd- af, am ein bod wedi eu glanhau mor dda, ac wedicryfhau y manau gweiniaid arnynt. Da iawn yw gweled hyn, pan y mae y syniad yn bodoli fod liaweroanghydfod a helyution yn ein plith y mae hyny i ryvv amcan a diben neullduol gan y blaid vvrthwynebus tra nad oes un flwyddyn yn hanes y DyiiVyn [Jcbaf wedi bod yn fwy' Hwyddianus nac a fu y Bwyddyn ddiweddaf, pawb wedi caeldigon I edd o ddwfr at ei a!wad a dim un anghydfod wedi bod mewnUll man o achos prinder dwfr, nac o achos un anghyfiawnder arall, mewn na changen na chamlas. Dewiswryd genym ynadon dwr mewn pryd, pan oedd pawb ar ddecht'e" dwfrhTj. o!id fel mai goreu modd ni chafodd, cymaint ac un o'r ynadon eu galw i wneud un math o orchwyl,—ond pawb yn foddlawn ac wrth ben eu digot: a phe buasai yr ynadon hyn yn yr Hen Wlad, cmvsai bob un bar o fenyg gwynion oni fuasai yi well i ninau anfon at y llyvvodraeth a gofyn iddi baratoi pob i bar erbyn y flwydd- yn nesaf ? o ran dim anghydfod fydd 0 ochr y Cymry. Wei, y cwestiwn sydd yn codi yn naturiol yn awr ydyw, beth yw yr achos fod y syniad yn bodoli yn y lie, ac yn y brif ddinas ? Fy atebiad symI i ydyw, mai ceisio gwneud helynt y mae rhai personau i ddiben neill- duol, a hynyer hunan les, ahunan glod nid yw y rhai hyny am wrthod y dwfr am ei fod yn dyfod ag elw neillduol i'w llogellau, ac wedi y caffont y dwfr gwrthodant dalu am dano, gan gredu y bydd i ni wneud helynt o'r herwydd. Ac on id ydyw hyn yn profi yn eglur eu bod fel am eu bywyd yn ceisio creu terfysg, a hyny yn y modd mwyaf an- onest sydd yn bosibl. Onid ydyw yn wrthun meddwl fod dynioii er's pump a chwech o flynyddau heb dalu eu trethoedd, a hyny i ddim pwrpas ond ceisio genym ni godirhyw anghydfod, am y tybiant y cant hwy eu ham- ddiffyn gan y Ilywodraeth yn ngwyneb yr anonestrwydd. Beth pe byddai i ni ofyn i'r llywodraeth ddewis archwiliwr at un o'n heiddo ni fel cwmni, am un flwyddyn, i weled a ddarganfyddai ef rhyw ddrwg o du y cwmni; neu osod un ynad dwr ac y talem ni ef, fel y gallai weled a oes rhyw helyntion o du y Cymry, ai nad oes, ac nid gwrando ar y cyfryw yn arllwys eu hanwireddau mewn llythyrau at y Gweinidogion. Credaf y dylai y rhai hyny sydd yn abl i ysgrifenu yn iaith y wlad, anfon i bapurau y brif ddinas, a nodi yn eglur ein bod yn fodd- Ion iddynt anfon pwy fynant i chwilio a ydyw y pethaii hyn felly; a hawlio gan y Governor i kiodi mewn pa bethau yr ydym yn ddiffygiol, fel y gallwn eu cywiro a gofyn iddo yn bendant i ddod i weled drosto ei hun y pethau hyny y mae cwynion yn eu cylch. l'w bar/lau.

Cwmni Dyfrhaol Undebol y Caniwy. Y Cwrdd CyffrediiioS Blynyddol yn uool ar Erth. 41 o'r Rheolau. Gelwir aelodau y Cwmni Undebol i'r Cwrdd Cyffredinol Blynyddol gyiii-ielli- yii y GFtiiiiaii, am un o'r gloch, NAWN GYOt) LLUN, y pedweryddarddeg (14) o FEHEFIN, 5915. MATKRION I'W TIIAFOD. i. Cyineradwyo neu gymhesuro yfantolen flynyddol. 2. Adroddiad yr Hyrwyddai a'r Archwyl- wyr. 3. Dewis saith aeIoel i'r bwrdcl Hyrwydc1oI. Y Bonwyr a ganlyn sydd yn myned allau o'r bwrdd Hyrwyddol :-Elias Owen; David S. Jones Ellis P. Jones Jose Castro Luther Lloyd Jones; David Edward Williams; Thomas Jones. Dewis Sindic yn lie, neu ail ddewis y Bonwyr John Howell Jones, a John G. Jones (Caerfyddin). 4. Cymeradwyo y Rheolau mewnol cyftredinol i'r caughenau. 5. Mater y cyfrifon, a'r priodoldeb o gael y tair Caugen dan ofal un cyfrifydd. 6. Cydnabyddiaeth am waith yr Hyrwyddai a'r Sindic. 7. Un rhyw fater arall o fudd cyffredinol i'r aelodau. Gaiman, Mai 29, 191 5. HUGH GRIFFITH, Ysg.

COMPANIA UNIDA DE IRRIGACION DEL CHUBUT. De acuerdo con e! Aft. 41 de los Estatutos. Se cotivoca i los Senores acciouistas de la Cia. Unida de Irrigacion del Chubut, a la Asamblea General Anual, que teudra lugar en Gaiman, el dia LUNES, catorce de Junio (14.) ti la una de la tarde. ASUNTOS A TRATAR. i. Aprobar o modificar el balance del ano. 2. Lectura de la hiemoria del Directorio y Sindico. 3. Eligir siete mietnbros para el Directorio, y dos para el Sindico. Los salicutes del Directorio son los Sen ores Elias Owen; David S. Jones Ellis P. Jones Jose Castro David Edward Williams Thomas Jones y Luther Lloyd Jones, y los Sindicos Senores John Howell Jones y John G. Jones (Caer- fyrddin). 4. Aprobar los Reglamentos Generales de los Ram ales. 5. Resolver sobre la conveniencia deteuer las cuentas de los tres Ramales a cargo de un solo contador. 6. Determinar la remuneracion del Direc- torio y Sindico. 7. Cualquier otro asunto de interes gene- ral a los socios. Gaiman, Mayo 29 de 1915. HUGH GRIFFITH,-See.