Y Drafod

Hyn a'r Llall. Yn Bethel, Gaiman, nos Lun diweddaf, fe gynhalivvyd cyfarfod arbenig (na fu ei fath hyd y gwyddom, yn y Wladfa o'r blaen), i gydnabod Mrs. Thomas S. Williams am ei rhodd haelionus i Eglwys Bethel, sef darn helaeth o dir, ar yr hvvn yr adeiladvvyd y capel newydd yn ogystal a'r hen gapel. Fe gyfrifir fod y rhodd hon o eiddo Mrs Wi!- liams yu werth dim llai na rhyw wyth mil o ddoleri. Nid bob dyckl y rhoddir rhodd mor fawr tuag at yr achos goreu. Dymunwn i Mrs. Williams, yr hon fu yn hynod ffyddlon gyda'r achos ar hyd ei hir oes,—nawnddydd teg a dymunol, a phan ddel yr alwad caffed fynediad hdacth i mewn i ogoniant ci Har- giwydd. -0-  0 Colowapi fe ddaeth y Br. Jchnney B. Jones am dro i weld ei dad a'i fam, sef Mr. a Mrs. Owen Jones, DyiFryn Uchaf. Ymedy am ei gartref gyda'r cyile cyntaf o Fadryn. Hyfryd iddo, mae'n ddiau, oedd cael ei dad yn gwella ar ol ei hir waeledd. Daeth y ncwydd o Choele Choel fod peir- iant dyrnu y Br. Edward Owen, MaeslSaned, wedi ilwyr losgi. Cydymdeimlir ag cf yn ei gelled. --0- Dydd Llun diweddaf, dychwelodd Modur y IJywodraeth o Esquel, yr hwn gychwyn- odd i fyny ar y 15fed. iddo gael taith hvyddtanus. Cafiaeliad mawr yw y moduron hyn, mae Cwm Fly fry d yn awr yn ein hymyl. Yn lie treulio deg neu ddeu- ddeg diwrnod ar y ffordd i fyny, gellir mynd I a dod yn awr meWll llai nac wyth nos. -0-- Clywsom mai'r darlun goreu fa yn mhalas y Darlnniau Symudol, pe eawsid snap shot o hono, fnasai o'r ddau hyny y nos o'r blaen, rhwng y Caiman a Tlii-elew,-uti a chwip yn ei law a'r llail a rug, ac yn gofyn yn drist i bwy bynag ddaethai j'w cyfarfod,—"A wel- soch chwi geftyl a cherbyd yn eich cyfarfod"? Dyddorol iawn fuasai darlun o'r cwymp i'r pwll dwr, ond ni fuasai yn gyflawn heb i'r operator waeddi "IPs me" -0- Ymadawodd y Br. Robert Edwin Roberts, C.M.C., Gaiman, yr wythnos ddiweddaf, am vvib i Fro Hydref. Mynd i fyny am iechyd fel y deallwn yr oedd, a sicr genym y caiff adgyfnerthiad mawr wrth yfed awyr iach yr Andes uehel. -0- Clywsom i'r Br. J. WiHiams (yr Athraw), yr hwn oedd yn arlioli un dosbarth yn yr Arholiad Ysgrifenedig iu yn Seion, Bryn Gwyn yn ddiweddar, roddi gair uchel i'r ymgeiswyr, ac yn neillduol felly i un, sef yr uchaf yn yr arholiad. Dywedodd fod ganddi gof neillduol a gvvybodaeth eang o'r wers, craffder meddwl a chrebwyllder diail, yn ogystal a llawysgrif hynod o ddestlus a chain. Beth mwy all'sai ddweyd ? Eled rhagddi pwy bynag ydyw. -0- 0 ie, tra yn son am arholiadau, cofiwn fod Cymanfa Ysgolion Sul y Methodistiaid ger- Ilaw, fe'i cynhelir fel arfer ar y Groglith. Yn Tabernacl, Trelew, y bydd eleni, ymddcngvs fod yna ddarpariadau newyddion a threfn- iadau eangach eleni i'r hyn a fu yn y blyn- yddoedd a aethant heibio. Bydded i holl aelodau yr Ysgolion Sul y perthyn iddynt, fod yn ffyddlon iddi a rhodded eraill o'r tu- ¡-¡!Ian Iwfyd eu presenoldeb. M,e'r Gymanfi Ysgolion yn anad dim yn werth ei chefnogi, canys yn ddi-ddadl hyhi fu yn un o'r cyfryng- au effeithiolaf yn nadblygiad ein cenedl ni. A thra yn son am Gymanfa Ysgolion ac Arholiadau Ysgrifenedig, etc., goddefer i mi awgrymu y priodoldeb i'r eglvvysi eraill nac sydd a rhan yn y gymanfa hon, fynnu Cym- anfa iddynt hwythau hefyd, neu wet! fyth, uno gyda y rhai sydd yn barod a Chymanfa i gael un Gymanfa fawr drwy'r Wladfa i gyd. Tybed na ellir casgln pwvllgor o'r gwahanol eglwysi i drefnu Maes Llafur ar gyfer y gwa- hanol ddosparthiadau, rhoddi rhyw fiwyddyn o amser i'rcyfryw i lafurio ynddynt,-fel ac y gwneir yn Ysgolion Sul Cymru, ac hefyd yma gan y M.C., athrefnu arholiadau ychydig cyn y Gymanfa, fel y gellir cad y ca¡¡lyniad- au erbyn y dydd hwnw, a rhoddi tvstysgrif- au, etc., i bawb fyddant deilwng o honynr. Yr wyf wedi siarad o bryd i bryd a 11awer o aelodau Ysgolion Sul yr Annibynwyr a'r eghvysi rhwng-enwadol sydd yn y Dyffryn ar y mater Invn, ac hyd yn hYll, ni chyfar- fyddais ag un nad oedd yn ffafriol iawn iddo. Ac YI1 ddiwccldar bum Yl) siarad acamryw o swyddogion y M.C. mewn perthynas i'r un mater, a da oedd deallfod y cyfryw yn hynod gefnogol iddo. Wrth gael un Gymanfa Ys- golion Gyffredinol i'r Wladfa gaJl fod yn foddion i ddwyn y gwahanol Ysgolion Sul yn nes at eu gilydd, ac felly ddod i adnabydd- iaeth well o'r naiH a'r llall, yn ogystal a hod I yn gyfrwng cymorth a help i'r nail! a'r llall i esbonio a deall Gair Duw yn llawnach ac yn well. Dyma faes i eraill ddod allan i draethu eu barn arno, a chymhellwn hyny 3m galon- og. Hydcrwn y cymerir y mater i fyny gan lawer (a hyny yn yr ysbryd goreu wrth gwrs) fel y gellir, os yn bosibl, wneud Ysgol Sul y Wladfa yn y dyfodol, yn well ac yn fwy lhvyddianus nac y bu yn y gorphenol, a nag I y mae ar hyn o bryd. --0- Daeth i law Rhaglen Cyfarfod y Plant yn y Gymanfa Ddirwestol sydd i'w clonal ar y tofed o Fai nesaf. Cynwysa ddwy benod o Holwyddoreg Dirwestol a phedair ton tra swvnol. Ymdreched y plant i ddysgu ell gwaith yn dda fel y gallont gael cyfarfod cvstal, ie, a gwell hefyd na'r un gafwyd yn y gymanfa ddiweddaf.

I GAIMAN. Pasiodd Pwyllgor Adeiladu Capel Newydd (Bethel) y Gaiman, dahn o amser yu ol, fod cyfarfod arbenig i fod, i arddangos teimlad diolchgar o gydnabyddiaeth i Mrs. T. S. Wil- liams am ei rhodd werthfawr o ddarn o dir llesaif y ddau gape! arno (yr hen a'r newydd) ac i lawr at y Bont; a dydd LJun diweddaf (22ain cyf.) daeth y dydd hir-ddisgwyliedig. Cafwyd tywydd dymuuol. Tea Party yn y prydnawn, darparwvd yn helaeth,—yr oedd y gwaith hwn yn nwylaw pwyllgor o wragedd, gwnaethant hwy a'r rhai oedd yn gweini ivi-th y byrddau eu gwaith yn ganmoladwy daeth torffawr yngliyd, a chawsant eu gwala, a chaed gweddill. Wedi clirio y byrddau aed i'r Capel Newjrdd i ddatgan yn gyhoedd- us i Mrs. T. S. Williams, y teimlad dioJchgar am ci rhodd. Yr oedd y rhaglen yn debyg i hyn :— Cadeirydd, Mr. Wm. T. Griffiths Arwein- ydd, Mr. Daniel R. Evans. Cyn dechreu y cyfarfod hysbysodd un o'r Pwyllgor y gyn- nulleidfa, mai eithriadol oedd cynhaliad y cyfarfod hwn yn y Capel Newydd, ac mai hwy oedd yn gyfrifol am dano ac eglurodd fod yna benderfyniad wedi ei basio gan Bwyllgor Gyffredinol yr Adeilad yn dweyd,- "Nad oedd yr un cyfarfod i'w gynhal y, n y Capel Newydd os na fvddai o nodwedd gre- fyddol ddiamheuol." Wedi canu ton gvnull- eidfacl, cafwyd anerchiad da a brwdirydig I gan y Cadeirydd. Darllenwyd "Amodau rhoddiad tir y Cape]," gan yr Arweinydd byddai yn dda genym pe buasent wrth Jaw genym i'w cyhoeddi gyda'r byr nodion hyn am y cyfarfod, ond os goddefweh Mr. Gal., fe gant ddod eto. Can, Mr. Robert Hughes; adroddiad, Emig Jones can, Lizzie Williams; deuawd, Mair ac Aeron Griffiths adroddiad, Mrs. Owen Charles Owen. Anerchiad gan yr Arweinydd. Can, Mr. Sam Jones, C.M.C. can, Mr. Robert Hughes. Anerchiadau bar- ddonol gan Morgan, Prysor, aDeiniol. Wedi csfarfod dymunol, gresyn ein bod yn gorfod cwyno oherwydd yinddygiadau ac iaith an- weddus yr hogiedynioll yma sydd yu stelcian o gylch y drysau. MAN 1 ON. Drwg genym ddeall fod y Ileiaf o blant Mr Derfel Roberts o dan dwymyn y Typhoid. Dymar unig achos o'r clefyd meddai'r Dr. Manfred, ac wrth sou am y Dr., y mae vn disgwyi ei frawd, Mr. Herman Mnnfred ynia ar ymweliad gyda un o'r Hougan nesaf. Dydd L!un, cyrhaeddodd Modur y Rhacc- lawiaeth o'r wlad, ac yn un o'r teithwyr yr oedd Mr. William J. Nichols, da genvm ei weied, a chael ar ddeall ganddo, foci ein cycl- genedl yn y cyrrion pell, yn mwynhau eu huuain mor dda, a phethau mor Iwyddianus yno. Bu dridiwrnod ar y daith, a chostiodd iddo I Dydd Merclier dychwelodd Mr. Llew Rob- erts o wibdaith fodurol i'r berfedd-wlad' (hwnt i'r gogledd). Yr ocdd y gwynt raawr yna y dydd o'r blaen, yu treio dweyd wrth yr awdurdodau bod eisiau cario dwr ar hyd ffyrdd v dre. bod cisj,llJ carla (hvr 21' hyd f(yrdd y drc.