Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Yr Actios ©V Rliyfel PreseocL…
Yr Actios Rliyfel PreseocL Ysgrifenodd R. H. W. i'r Drych i ofyn am ysgrifau ar Beth achosodd y Rhyfel ? Nid annyddoro l yw yr atebion i'w gvvestivvn er nad ydynt newydd i bawb. Dyma yn fyr resymau prif awduron, newyddiaduron y byd heddyw o achos y rhyfel. Yn gyntaf. Ar ddechreu y rhyfel hon Germani oedd yr unig w!ad yn mhlith y galluoedd cryfaf allai fanteisio ar ryfel yn bresenol o herwydd amryw resymau. Nodwn rai o honynt. i. Arncangyfrif y rhai a enir yn Germani yn flynyddol ar ddechreu y rhyfel oedd 2,000,000. Mae ei phoblogaeth dros 65,000, 000 Rhaid oedd idcli leclu yn rhywle, a'r unig gyfrwng i dchvyn hyn o gwmpas oedd rhyfel, a hono yn bresenol. 2. Yr oedd cost ei byddin a'i llynges mor anrhaet hol fawr, fel ag i achosi trethi oedd wedi myned yn faich ar y wlad, yn destun dadleuon ei senedd, ac yn peri anfoddlon- rvvydd cyffredinol yn niysg y werin.. I osgoi chwyldroad yn y wlad ei hun yr oedd yn rhaid taro yn "nghyfawnder yr amser/' gan fod Germani yn addfed i'r gwaith. 3. Nid oedd y .Kaiser yn ddigon cryf i ganfod y buasai yn gorfod ymlacJd a Phryd- ain Fawr, nid am nad oedd yn meddwl nad oedd yn ddigon gwrol a dewr ac anrhydedd- us i ddod i amddiffyn Belgium, ond am ei fod yn meddwl nad oedd Prydain Fawr yn barod i'r gad. Gwyr pawb fod Germani yn ceisio profi mai Prydain Fawr sydd yn gyf- rifo! am y rhyfel, ond gellir profi hvn yn hollol anghywir ac afresymol, trwy nad oedd gan Brydain ddim i'w enill a llawer i'w golli trwy ryfel ar hyn o brycl. Feallai nad yw pawb o ddarllenwyr y Drych ddim yn gwybod fod yn' nglioflrau milwrol Germani yn Berlin gynllun wedi ei dynu allan, ei deitl yw "Pa fodd i feddianu yr Unol Dalaethau," a gwaith hawdd fyddai hyny wedi concro y byd, ac y mae y cynllun hwnw ar bapur yn edrych yn hawdd i'w gario allan. Cefais y fraint o'i ddarllen ac nid wyf y-n dweyd peth nas gallaf ei. brofi."
Amddiffynlad RhagSuniaeth…
Amddiffynlad RhagSuniaeth dros ein Gwlad. Mevvn cyhoeddiad Seisnig, ychydig amser yn ol, fe adroddir y ffeithiau canlynol ar y mater ],Awl] O ddiffyg gwybodaeth, ychydig yw y rhai sydd yn gallu sylvveddoli mor rhyfeddol y iiiae ciii I)tlw i-)I, yr hwn sydcl Ddmv iac b wedi rhoi ymwared i drigoiion y wlad hou o law en gel y a ion. Fe wvddom oil am y wared igaeth a gawsora vn amser y Spanish Armada hyd y dydd hwn fe ellir gweled ar draeth gor l lewinol Ysgotland, mi o'r llongau a an f onwyd gan Philip o'r His- baen, gvda'r amcan o'n gorchfygu. Ond gyda'i. wynt nerthol, fe wasgarodd Duw long- au y gelyn livvn, a threfnodd felly i ni gael dih angfa. Yn I dywed un G an dvbied foci yr adeg yn fwy ffafriol, fe anfou- odd yr un brenin ei Lynges i gymeryd medd- iant o'r Isle of Wight ond tra yn mordvvyo tuag yno, daeth tymhestl o wynt i'w troi yn ol o'r Bay of Biscay, ac yn y Tagus fe hyrdd- iwyd nifer o'r llongau i wae l od y mor. Yn y flwydctyn 1652, ymifrostiai Van Tromp, peu-lly wydd y Dutch Fleet yr ysgubai efe y Ond gan wvntoedd cry fion, gwa hanwyd el longau, a chaed rhai o honynt yn ysbail i'r wlad lion, ac fe surfdodd eraili i'r dyfudcr. Drachefn, yn mis Medi y flwyddyn bono, anfonwyd llynges arall o clan be Ruyter, i ytnosod arnom. Ond daeth hyrddwynt i'w chwyt.hu ar 3.' Goodwin San d s. Gwnaed rhuth1' 8rnynt, a un ben hon, a phe buasai Rhagluniaeth wedi caniat- iia chollwyd yr un Hong berthynol i'r wlad au un awr yn ychwaneg o oleu dydd, y buasai Ilongau'rgeJyn wedi eLl dinystrio yn Ihvyr. Yn T666, cytunodd v Frenc h Fleet, o dan lywyddiaeth y Due de Beaufort, i ymiino a'r Dutch Fleet, o dan De Ruyter, gan dybied fell y mai gwaith hawdd fyddai e i n gorchfygu. Yr oedd y llyngesoedd yn y Channel; ond daeth YI) ystorm mor o f na d wy, fei y gor fod- wyd Beaufort i chwilio am loches yn Dieppe, ac aeth De Ruyter ar frys gyda'i long au drylliedig yn ol i draethau Holland. Yn 5692, yr oedd y Frenc h Fleet, o Tourville, yn y Channel pan ddaeth gwynt mor ilafnoi i'r Saeson, lei y gorfu iTourvitie gilio yn ol i hafan La Hogue, lie yr oedd yj fyddin yn barod i wneud rhuthr ar Loegr. Ond er gwaethaf v tan a'r magnelau, ymos- ododd y Saeson ar y gelynion yn eu hatnddi- ffynfa. Meddianwyd y Ffraucod gan ddych- ryn disymwth, fel y diarfogwyd hwjmt, a dinystriwyd unarbymt heg o'u llongau mwya f Eto yn j,7o8,,gwna.,ed ynigais I oresgyn. ein •gwlad. Nid oedd y French Fleet ond newydd gychwyn o'u porthladd, pan yrwyd hwyntyn olgandymhesti. Yn mhen deucld.ydd, daeth- anta l laii (Ii-ac he fti. Daliodd Sir George Byng un Hong fawr, a gwnaed pum catrawd o'r miiwyr yn garc h aror i on ganddo. Yr un noson, daeth yn ystorm ..mor er.win fel y cred- odd Admiral Forbin y bydrlent oil yn ngwael- ocl y mor, ac felly dychwelodd i Dunkirk. Yn T.719, cychwynodd- • Alberoni o'r His- baen, gyda llynges gref, 5 ytnosod ar y wlad- hon. Llwyliodcl o Cadiz, gyda phum' mil o filwyr ond cyn iddynt prin golli golwg ar Cape Finn i sterre, we l e ystorm enbyd yn euro arnynt. Am ddeuddeng niwrnod yr oedd y gwynt yn y Ba%, of Biscay mor ddychrynliyd fel y y trefn i geisio eu bar b ed, fe daflodd y inorwyr brawychus yr. holl arfogaet lv.oedd ganddynt i'r mor ond ofer fu eu hyrndrech, fe goll- wyd llawer, ac nid oedd y gweddill ond ad- feilion drylliedig. Drachefn yn 1744, gwnaec1 pob paratoadau er goresgyn ein:gwlad. Yr oedd'3000 o filwyr i gael cn hanfon i Scotland, a 10,000 yn agos i Lundain. Cychwynodd y Thyfelgyrch o dan amddiffyniad cadlyngesau Brest a Roch- efort. Ond yn y Channel gan ystormydd enbyc1, fe wnaed Ilawer o'r llongau yn ysgyr- ion, erlidiwyd y gormeswyr gan y gwynt- oedd, suddodd arnryw o'r iiongau gyda phawb oedd ar eu byrddau, dryhiwyd rhai eraili ar y traeth, a da oedd gan y rhai a ckiiangasant gyrhaedd i'w porthladd eu hunain. Yn ystod y flwyddyn 1779, ceisiodd Ffrainc -l 1779, celsl(,,?clO, berswadio- yr Hisbaen i gredu fod tymor mawredd ac awdurdod Lloegr ar ben, ac adclawodd i'r wlad hono ran helaeth o'r ysbail ond idcli yfnund a Ffrainc i'n gorchfygu. Yn gwbl hyderus hwyliasant tua Lloegr. Dis- gwylid iddynt lanio, ac er dyddiau v Spanish Armada ni bu y wlad hon mewn cyrnaint o berygl oddiwrth oresgynwyr. Ond daeth rhyw angbydwelediad cydrhwng v ddau ben- ilywydd, yr oedd un am roi i fyny yr antur- iaeth, a phenderfynodd y Hall ddychwelyd i Brest. Bu'r gwyntoedd yn curo arnynt cy- hyd, a hwythau wedi eu carcharu yn y llong- au, fel yn y cyfamser fe ymosodwyd arnynt gan afiechyd heintns, coliodd llawer eu eymerwyd en lloIlgau yu ysbail, ac yn eu plith yr oedd dwy long yn llawn o d ry s o ra u gwe rt h fa w r. Hwyiiodd y Brest F!eet am yrlwerddon ar yr i/eg o Ragfyr, 1796, gyda 25,000 o fihvyr arfog o clan lywyddiaeth General Hoche. Ond nid cynt y daethant allan o'u porthladd, yn wir dranoeth, yinlidiwyd hwy gan dym- hesti, a gwasgarwyd y llongau i wahanol gyfeiriadau. Aeth un yn ddrylliau ai- y Great Stenat Rock, ac o 14,000 o eneidiau ni achub- wyd ond 60. Erbyn cyrhaedd i Bantry Bay, yr oedd saith o'r llongau mwyaf yn y fath gyflwr fel y barnwyd fod y ileill oil wedi sucldo, ac mai y peth goreu allasent hwy eu hunain wneud oedd troi yn eu holau. Wedi iddynt gychwyn, daeth rhan arall o'r llynges i goIwg; end yr oeddynt wedi eu baeddu gymaint gan 3/stormydd fel y suddodd rhai, aeth eraili yn eu hoi, ond i'r dyfnder mawr yr aeth y rhan fwyaf o gad-lynges Hoche. Suddodd un Hong fawr yn Audi erne Bay, ac er yr ymdrech a wnaed gan filwyr Prydain ar eu rhan, allan o 1,8000 ddynion ni arbed- wyd ond 300 yn unig." Dyna ddywed yr hanesydd a ysgrifenodd y nodiadau rliyfedd hyn,—" Yn rnhob oes o adeg y Norman Conquest yn mlaen, y mae Rhagluniaeth trwy dymhestloedd enbyd wedi ymoscd ar, ac wedi yni 1 id holl elynion Lloegr.' Wele ni huna ac ni chwsgceidwad Israel. Y Duw hwn yw ein Duw ni byth ac yn dragywydd, efe a'n tywys ni hyc1 angeu." Ein hynys fydd yn Haw ein Tad, Yn ddiogel byth rhag twyll a brad, Beth am elynion ami eu rhi ? Ein Duw a ymladd trosoin ni. Pan fo liyngesoedd lu Yn ceisio difa'n hedel, Ar ai rein lor daw'r corwynt cry', I'w hyrddio i ddyfrllyd fedd. Liver p oo l Cyf. gan ELIZA EVANS. (O'r Dysgedydrf trvvy lavJ T. J.)
THE RAILWAY.
THE RAILWAY. We are now able to give a few details of the railway working for the year ended 30th June, 1914. This time the Company has not (lone so well as in the previous year, as the following figures show Year to Year to j June 1914. Jtive IQ]3. Gross Receipts ?37,950 ?.40?-?3 Working Expenses £ 19,659 2 0, 0 Net Earnings ;I8,2CJI: £ 20,024 In the previous year it will be remembered that of every dollar received fifty cents was clear profit, this year it is somewhat less, only 48 cents of every dollar being clear profit. The total number of passengers carried was 23,397, an increase of 742. The Receipts from passengers, luggage and parcels am- ounted to £ 4,220. The total tonnage carried over the line was 30,333 tons, which brought 1 2 CI. The total tons lightered were 49,845, and the receipts for this work amounted to £ 13,918. Of course the bulk of this cargo was unloaded at the pier, but it pays just the same rate as if brought from the steamers by lighters. U No less than ,1,609 tons of wool were brought from southern ports for classification and baling before shipment to Europ e. The amount of hay carried was 10,354 tons and grain 1,744 tons alfalfa seed 378 tons. The Report states the work on the exten- sion is proceeding steadily, and as the exten- sion passes through, a portion of the Valley,, much of which is at present uncultivated, and as irrigation is available, the production of wheat and alfalfa should increase. The expenditure has been incurred under the following heads Permanent Way & Buildings ,593 Locomotive Expenses 3, I 86 Repairs-Coaches & Waggons 332 Lighter Expenses. 6,433 Traffic Expenses 3,567 General Expenses 4,548
EL FERRO CARR IlL"
EL FERRO CARR IlL" Del informe publicado por el Directorio de la Compania en Londres por el aflO ter- mino el 30de junio ultimo sacamos los dc- taUes siguieutes. Entradas Totales esterlinas Pasageros 3 6 8 Equipage y Encomiendas 536 Varios 2,281 Carga 17,529 Lanchage 13.919 Total £ 37 mo Ga stos Via y Obras £ 1,593 Gastos Locomotoras 3,186 Composturas Coches y Wagones 332 Gastos de Lanchas 6,43.1 Servicio de Trafico 3,567 Gastos Geuerales 4,548 Total i c) 66o Ganancias Liquidas ,{,r829° esterJilJ9S. Es decir de cada peso recibido 10s gastos fueron 52 centavos y ganancias 48 ceutavos. Pasageros No. 23,327 Lanc h age Toneladas -9,5 Carga „ 30,330 Clasificacibn de la Carga Toneladas.. Pasto Seco 10,354 Lana y Cueros lanares 3,244 Cueros .176 Mercaderias Geuerales 9,287 Trigo, &c. i,744 Semiila Alfalfa 378 Cerda, etc. 25 Madera, Zinc, etc. 1,892 Carbon 380 Alambre y Postes 599 Harina 898 Materiales para Prolongacion 1,353