Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

5 articles on this Page

Y GYMRAES HYNAF YN EIN GWLAD.…

Priodas yn Bryn Gvvyn.

! ,Cipolwg ar Fyfyrdolau NapoleonI…

News
Cite
Share

Cipolwg ar Fyfyrdolau Napoleon Buonaparte. Credwn y bydd yr hanes canlynol sydd wedi ei gymervd o Hanes Cenhadaeth Napoleon i Rwsia" gan M. Segur, yn ddyddorol i'n darllenwvr gan fod yr hanes yn agor cil-y-drws sydd yn arwain i mewn i fyfyrdodau cythrvblus a chvffrous cadfridog- ion ar faes v frwydr. Dywedir nad oedd Napoleon yn vmhvfrvdu mewn creulonderau, ond cvflawnodd weithredoedd o greulondeb ser mwyn cyrhaedd ei uchelgais ffol. Cyffelyb, iuedd rhai, yw v Kaiser--ei ucliell-,i:ls sydd yn cyfrif am yr holl dywallt gwaed. Fel hyn y dywed M. Segtlr am Napoleon,— Pan yr oedd yn Vitepsk ar ei ffordd i Moscow, ni ymddangosai ar y cyntaf yn ddigon gwrol i ymosod ar ei amcan, set myned yn mlClen vn erbvn Moscow, ond yn raddol fe gryfhaodd yn ddigon nerthol i ailu cdrvch ar y gorchwvl vn ei wvneb. Yna efe a ddechreuodd adystvried, ac yr oedd yr 3"mrys0tiau oedd yn ei feddwl fel pe buasent vn effeithio ar ei holl gorph. SyKvyd arno vn gwibio o amgylch ei ystafell, fel pe buasai yn ofni rhyw brofedigaeth beryglus nid oedd eiim yn sicrhau ei sylw; yr oedd bob moment yn dechreu ar ryw orchwyl, ond yn ei adael; rhodiai o amgylch heb yr un gwrtbrych ganeido mewn golwg; ymofyna i am yr awr, ac edrvchai ar ei oriadnr,—ac megis wedi dihoeni, safai, ac ocheneidiai yn drwm, a swniai iddo ei hun, gan gerdded o ddentu. Yn nghanol ei drallod meddwl, anerchai y rhai a ganfyddai a rhyw haner ymadroddion, megis, Wel--Pa beth a wnawn ni ?—A arosvvn ni yma, ynte a awn ni yn mlaen !—Pa fodd v byddai yn bosibl aros yn nghanol byd mor ogoneddus!" Ni arosai am atebiad, ond gwibiai o amgylch fel pe buasai yn edrych am rywbeth neu rywun, i derfynu ei anmhenderfyniad O'r diwedd, wedi ei orlwytho gan bwys yr amgvlchiadau, a'i lethu gan ansicrwydd, taflai ei hun ar un o'r gwelyau, a orchvmyn- asai eu taenu yn ei ystafell. Ni allai ei I lLi.,Id gorph oddef, ond v gorchudd ysgafnaf, gan bwvs cynhyrfiadau ei feddwl. Dyma y cyflwr yn mha un ytreuliodd rauoddiwruod yn Vitepsk. Pan yr oedd yn Borodino yr oedd ei bryder mor fawr fel na allai huno. Yr oedd yn parhau i holi pa awr ydoedd, ac i ymofyn a glywid dim trwst, ac i anfon rhai i edrych a fyddai y gelynion gerllaw.—Gwedi cael tawelwch am foment, aflonyddwyd ef yn fuan a theimladau gwahanol. Yr oedd yn dychryn wrth edrych ar sefyllfa ddivmgeledd y milwyr, &c. Anfonodd Bessieres, un o'r C,-Id" i(IO 011 cadfridogion yr oedd ganddo yr hyder mwv- af ynddo, a galwai ef yn ol lawer gwaith, gan ail ofyn ei gwestiynau pwysig. Codai i fynu eilwaith, gan arswyd rhag bod ei orchymynion heb eu cyflawni, a holai y tal- filwyroedd yn gwarchod o amgylch mynedfa ei babell, a oeddynt wedi cael eu darpariadau. Ac wedi cael atebiad boddlonol, iii i mewn, ac ymollyngai i gwsg. Galwai drachefn yn fuan. Canfyddai blaenor y llu ef yn awr yn cviial ei ben a'i ddwy law yr oedd y pryd hwn fel pe buasai yn myfyrio ar wagedd (locloiliint; Pa beth ywrhyfel? Trafnid- iaeth barbariaid, yr hwn y mae ei hon gelfyddgarwch yn gynwyseclig, mewn dangos pwy sydd grvfaf ar achos penodol." Yna cwynai uwchben ansicrwyd tvnged, yr hyn a ddechreuai ei brofi yn awr. Ymdrechai drachefn i orphwys vchydig, ond yi- oedd y teithiau a wnaethai gyda y fyddin, a lludded y dyddiau a'r nnsvveithiau blaenorol, a'i holl ofalon a'i ddisgwyliadau pryderus broil wedi ei wisgo ymaith. Dihoenid ef gan lycheden gvffrous, peswcli S) cb, a syched dirfawr. Ymdrechai drwy weddill y nos i ddiwallu y syched oedd yn ei ysu. Gofynodd i Rapp, a dybiai efc- yr enillent y frwydr? "Nid oes amheuaeth," oedd yr ateb, "ond y byddai yn un waedlyd." "Mi awn hvny," meddai Napoleon, "ond y mae gellyf 80,000 o wyr; collaf 20,000 af i Moscow gyda 60,000 yna bydd y godreuon yn uno a ni, a'r catrodau hefyd sydd ar y daith, a byddwn gryfach tiae yr oeddym cyn y frwydr." Dengys yr uchod morddibris yw bywydau dynion yn ngolwg dynion uchelgeisiol, a'r fath ddifrod wneir ar heddwch a llwyddiant gan nwydau dilywodraeth dynion sydd dd1 ganddynt ryfel.

larrieidiau gan Hwn a'r Liall.

- lev-Iv-STRAUSS.