Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
7 articles on this Page
fo Big y "Lleifiad.
fo Big y Lleifiad. LLAWR DYRNU ANFIELD ROAD.-Dyma raglen Undeb Cymdeithasol Anfield," fel y gelwir cyfres y cyfarfodydd i nithio'r gau oddiwrth y gwir ar lawr dyrnu'r eglwys honno: Hyd. 17, Ymgom- west. Hyd. 24, Debate, Should Deacons be elected for life ? Hyd. 31, Address by Rev. O. S. Symond. B.A., The Problem of the Child in our Churches. Tach. 7, Noson yr Aelodau Ieuengaf. Tach. 14, Address by a Member of "The League of Nations Union. Tach. 21, Drama, Owain Gwynedd, yn Crane Hall. Tach. 28, Noson Lawen. Rhag. 5, Ymgomwest. Rhag. 12, Darlith gan Dr. Moelwyn Hughes, Y Dychymyg. Rhag. 19, Darlith, Canewon Gwerin Cymru, Mr. a Mrs. Gwyneddon Davies. Ion. 16, Dramatic Entertainment, The Call, Rev. W. F. Phillips. Ion. 23, Anerchiad gan y Parch. D. D. Williams, M.A. Ion. 30, Address by Miss J. E. McCrindell, The Leisure of the People. Chwef. 6, Lecture by Dr. Smeath Thomas, The growth and decay of Worlds. Chwef. 13, Noson yr Aelodau Ieuengaf. Chwef. 20, Debate, Sbould there be elual pay for equal work between the sexes ? Chwef.27, St. David's Eve Celebration. Mawrth 5, Noson Amrywiaethol. Mawrth 12, Musical Evening. Mawrt 19, Debate, Is the time ripe for mi Universal Church ? Mawrth 26, Soiree. Dyma swyddogion yr Undeb :-Llywydd, Mr. Humphrey Roberts, B.A.; trys., Mrs. H. Griffith; ysg., Miss Edith G. Venmore, Mr. R. Oswald Jones. GWYNN JONES DAN ARDDELIAD.-Darlith odidog oedd darlith yr Athro T. Gwynn Jones, M.A., Prifysgol Aberystwyth, ar Lenyddiaeth a Bywyd, wrth agor ail dymor Cymdeithas Gymraeg Bootle a'r cylch yn Ysgoldy Capel Stanley Road nos Sadwrn ddiweddaf. Wrth lywyddu, talodd Mr. Hugh Evans wrogaeth i- lafur ac athrylith yr Athro yn dringo'n awdurdod mor dra uchl a;r bopeth lien Cymru, ac yn llawenhau fod y Brifysgol wedi gweld ei werth a chydnabod ei allu -Diolchwyd amdani 'ar y diwedd gan y Parchn. W. Davies, M.A., a W. Thomas-y cyntaf o'r ddau yn sylwi ei bod hi'n un o'r darlithoedd llawnaf o feddwl a glywsai erioed, a'i bod hi'n gyfuniad o ddau beth nas ceid ond yn bur anfyriych, yn yr un gwr--praffter meddwl ac angerdd teimlad.—Diolchwyd i'r Cadeirydd gan y darlithydd ac Ap Lleyn. Gofidiai'r llywydd fod y Parch. Albert Jones, B.D., ysg. ariannol y Gymdeithas, yn gado'r cylch am y Deheudir, a datganodd y golled fawr a fyddai honny i'r Gymdeithas am wr a fuasai mor selog a gweithgar gyda phopeth cenedl- aethol a chrefyddol er pan ddeuthai i'r Glannau.- Cydnabu Mr. Jones deimladau'r cyfarfod tuag ato a dywedai y byddai arno hiraeth gwirioneddol am y Gymdeithas a'r rhai oedd ynglyn a hi.—Wedi i Mr. E. M. Evans, ysg. y Gymdeithas, gyhoeddi rhag- len. y tymor, ac annog pawb i lynu wrth eu cariad cyntaf, terfynwyd a Hen Wladfy Nhadau, Mr. Robt. Jones yn arwain.—Fel hen gydnabod a chydweithiwr a'r darlithydd yn swyddfa'r Cymro y dyddiau gynt a fvi, yr oedd yn llawen iawn gennyf feddwl heno am droeon ei yrfa ddisglair ar i fyny o hynny hyd heddyw -1n enwedig am y naws a'r swn argyhoeddiad crefyddol dwfn a digamsyriiol oedd fel gwythen, aur drwy'r ddarlith i gyd. Gwyr pawb cyfarwydd a'i farddoniaeth mor galed yr ymladdodd yr Athro ag amheuon a phesimistiaeth, ac ymddengys oddi- wrth T Gennad-ei gan i Arthur ap Gwynn, ei febyn dvryflwydd oed-mai clywed y mebyn hwnnw'n gwaeddi "Nhad a gododd yr Athro o'r Gors i'r Graig, cans dyma'i gan :— Collais fy ffordd wrth grwyaro Yjnhell o'm cynefin dir; Collai,, fy ffydd wrth fraydro a'r gau sydd yn cuddio'r gwir. 0 waelod anobaith llefais Am oleu ar dynged dyn, A'r unig ateb a gefais Oedd adsain fy lief fy hun. Dywedais yn flin nad ýdoedd Bywyd yn werth ei fvw, Mai damwain oedd bod a bydoedd, Mai breuddwyd dyn ydoedd Duw. Chwerddais rhag gorfod wylo, Melltitliiais y byd a'i frad Teimlais law fach i'm hanwylo, A llais bach yn galw Fy Nhad Gwelais rhyw wawr o'r hyn ydoedd Mor wiryn fy more iach :— Os mud ydyw'r nef a'r bydoedd, Mae Duw ym mhob plentyn bach A dyma un o frawddegau'r ddarlith heno :— Gan yr Iddew y mae Ilenyddia-eth odidoca'r byd; ac y mae'r Testament Newydd a rhannau o'r Hen Dest- ament—yn werth holl glasuron Groeg a Rhufain gyda'i gilydd, er cystled y rheini." T SEIAT DDEUNAW AR OL.—Heblaw bod y cynulliad a ddaeth i wrando Syr Henry Jones, yn Seiat Groeso'rnos o'r blaen, yr un liuosocaf a gafodd y Gymdeithas Genedlaethol erioed, dyma'r Seiat lle'r arhosodd fwyaf ar ol o'r un er dydd sefydlu'r achos bymtheng- mlynedd ar hugain yn ol, canys ymunodd deunaw o aelodau newyddion a r Gym- deithas y noson honno, a hynny heb na pherswad na phwt gan neb ond.gan eiriau byw y gwr mawr a hawddgar a gorddodd y gynulleidfa. Gyda Dr. a Mrs. O. Herbert Williams, Rodney Street, yr arhosai Syr Henry a dyna beth tlws a nodweddtadol ohono a wnaeth yn ystafell gefn y Sun Hall nos Sadwrn y Gymanfa. Un o'r rhai oedd yno yn estyn album iddo, gan daer erfyn arno ysgrifennu ei enw ynddi. Yr oedd yno lu o enwau prifon Lien, AwenflChân Prydain yn y llyfr; ac heb son gair am na'i Syr na'i M.A., D.D., na'i D.Litt., na'i F.B.A.,na'i Gadair Athroniaeth ym Mhrifysgol Glasgow na dim, ysgrifennodd Henry Jones, Y Cwm, Llangernyw," set enw'i hen gartre bach ar ffriddoedd Hiraethog. CYCHWYNNWR DA.-Un da am gychwyn pob mudiad ydyw Mr. David Jones, pennaeth y Gymdeithas Genedlaethol, canys y mae newydd I estyn pum punt ar hugain tuag at y gofadail sydd i'w dodi toe ar fedd Mr. Harry Evans ym mynwent Smithdown Road. Yr oeddwn yn y pwyllgor trefnu yn y Royal Institution,Colquitt Street, noslau ddi- f weddaf, lle y clywais swn cyfraniadau yn dechreu dylifo i fewn. Mr. R. Wynne Jones yw cadeirydd y pwyllgor; Mr. E. H. Edwards, 45 Ivernia Rd., r Walton, yr ysgrifenydd a Mr. H. Humphreys-Jones, F.I.C., 7 Blackburne Place, Hope Street, y trysor- ydd. Dyna chwi'n gwybod pie i anfon, a faint i'w anfon, er fod cymaint croeso, cofiwch, i'r rhodd leiaf ag oedd i'r pum punt ar hugain, canys teg i bawb gael cyfle i dalu rhyw gymaint yn ol i Harry Evans am yr hyfrydwch diwylliedig a roes iddynt lawer tro wrth fynd a hwy a'i g6r drwyGlasuronCefdd y Byd. AGOR DORAU lIEN GARCHARAU.-Dyna wnaeth Mr. E. Stanton Roberts, M.A., Pentre Llyn Cymer, wrth agor tymor newydd Cymdeithas Sir Feirionydd yn y Common Hall, Hackins Hey, nos Wener ddiweddaf, ag anerchiad ar Enwau Lleoedd y Sir. Dangosodd lafur mawr, gwybodaeth helaeth, a gwyleidd-dra a gochelgarwch y gwir ysgolhaig. Cafodd wrandawiad astud ar hyd y ddarlith gorfu iddo adael lliaws o enghreifftiau heb eu crybwyll y tro hwn, a gobeithir cael y gweddill ganddo ymhell- ach ymlaen. Diolchwyd iddo gan Mri. J. H. Jones, W. D. Owen a R. H. Jones yn gynnes iawn, megis y gwnaeth y darlithydd a'r Parch. Evan Robe rts-hefyd i Dr. Moelwyn Hughes am gymryd Ile'r Parch. D. D. Williams, M.A., fel cadeirydd—Mr. Williams draw'n darlithio yng Ngholwyn Bay y noson honno. Profodd y Dr. ei hun yn gadeirydd tan gamp, sef ag anerchiad gloyw ar y dechreu ac a stori neu ddwy i'r dim o addas a chyrhaeddgar eu pwynt, megis hon Hen frawd yn Ffestiniog a'i hogyn yn mynd i'r afon o hyd, i beryglu ei einioes. Wei di;" ebe'i dad, rhaid iti gadw draw o'r d wr yna; ddim diben iti ddangos dy wyneb yma wedi boddi. Y mae'n rhaid iti ddewis un o dri pheth boddi, neu ynteu nofio neu ynteu yfed y dwr i gyd." Ac felly, ebe'r Doctor ireiddfin Dyna'r darlithydd, er iddo fynd i ddwr dwfn-y pwnc, wedi cael y lan heb foddi, heb yfed y dwr i gyd, ond wedi nofio. EISTEDDFODA TN SAESNEG.-Dymunir ar- naf ddweyd gair fel hyn;—Y mae rhywun a llygad yn ei ben a gras yn ei galon wedi torri brigyn o bren Eisteddfod y Cymry i'w blanu yn naear y Saeson; hwnnw'n dod o'r ddaear yn dra addawol, ac i flag- uro'n Eisteddfod Saesneg ddydd Sadwrn nesaf, yn y Byrom Hall, Byrom Street, dan nawdd y Liverpool City Mission. Cystadlu fydd yn y prynhawn; Cymanfa Ganu'r nos; wyth o gorau plant o wahanol ystafelloedd y Genhadaeth i giprys am y darian, a Ilu maWr ar y pethau eraill.Dowch yno i weld plant Alise yn dysgu sut i gadw Eisteddfod a Chymanfa Ganu, ac yn planu brigyn mor ffrwythlon oddiar goeden yr hen Gymry. AM EI GAEL I'R GADAIR.—Yng nghyfarfod chwarter Undeb Annibynwyr Dwyrain. Sir Ddin- bych a Sir Fflint, a gynhelid yn y Rhos ddydd Mercher diweddaf, enwyd y Pareh. O. L. Roberts, y Tabern- acl, fel is-lywyad Undeb Cyffredinol Annibynwyr Cymro| EFENGTLES CAER LTR—Yr oedd Mrs Penn- Lewis, Caer Lyr (Leicester), yn Lerpwl yr wvthnos ddiweddaf, yn siarad mewn cynhadledd a alwesid ynghyd gan ficer Eglwys St. Simon. Yr oedd grym ysbrydol mawr a dibetru s i'w deimlo yn ei chen- adwri. Ar ei haelwyd hi y mae Mr. Evan Roberts yDiwygiwr ers blynyddoedd, sef ar ei liniau'n ddi- baid ei weddi am iechydwriaeth y byd. Bydd The Overcomer, a ballodd yn ystod y rhyfel, yn ail ym- ddangos ddechreu'r flwvddyn. DYMA WEDD WYNEB MR. W. 0. THOMAS, sef y Cymro sy 'napelio am gefnogaeth ei gydwladwyr j yn Anfield gyda golwg ar ei ethol yn aelod o Gyngor y Ddinas. lie y mae nifer mor fach o Gymry rhagor a ddylai fod. Gwelwch yr apêl mewn colofn arall. UN 0 BRIFON EIN DINAS.-Hyderwn nad anghsfia Cymry Ward Granby bleidleisio i MI. J. Harrison Jones, U.H., a gwneuthur eu goreu drosto vn y rEt, oliad, ddydd Sadwrn nesaf, Nid oes neb wedi rhoi mwy o swasanaeth rhad i'r cyhoedd nad ef. Mae yn anrhydedd f ni fei cenedl, a gresyn nad oes i ni gynrychielaeth mwy ar y Cynghor.
I DAU TU'R AFON.
I DAU TU'R AFON. "DEWl WYN oedd testyn anerchiad ago.riadol y llywydd, y Panch. J. Felix, yng Nghym- deithas Lenyddol :a Diwinyddol Mynydd Seion, nos Sadwrn ddiweddaf. Bu Mr. Felix yn Ilywyddu'r Gymdeithas o'r blacn-wyth mlynedd yn ol, ac ymddengys ei fod yn llawn sel a brwdfrydedd dros ei llwyddiant y tymor hwn eto. Yr oedd ei draeth- iad ar Dewi Wyn yn un rhagorol, Rhoes drem ar hanes ei fywyd, ac ar yr anghyfiawnder dybryd a gafodd fel cystadleuydd, Darllenodd ddarnau de,th,ol o'i weithiau, a chydsyniodd a'r hyn a ddy- wedwyd amdano, sef mai "ymherawdwr y beirdd ydoedd. Ernes o dymor llewyrchus. Boed felly. MERCHED DIRWESTOL WALLASEY.—Dydd Iau, caed sylwadau gwreiddiol ac amserol ar ddirwest yn ysgoldy Serpentine Ro.,d (W.) Y siaradydd oedd Miss Elinor Williams, yr efengyles boblogaidd o Lun- dain, ar achlysur oedd cyfarfod agored Undeb Perched Llwyrymwrthodol 'Wallasey. Cafodd y llywydd newydd, Mrs. Price (priod y Parch, John Price), groeso cynnes gan gynulleidfa fawr o ferched gwahanol ertwadau'r cylch. Adroddodd Master Moelwyn Williams r Cristion yn y dafarn yn effeith- iol, ac ymunodd 2 o'r newydd. Derbynir enwau ael. odau gan yr ysgrifennydd, Mrs. John Williams, Maldwyn," Tilston Road, Wallasey. CYMRU FYDD ANFIELD.—Cafwyd agor addawol i dymor yr uchod nos Fawrth, yr 2iain, ar lun ym- gomwest a chyngerdd, rhaglen yr olaf, yn ol ei charedigrwydd blynyddol, o dremiad Mrs. Howard Stephens, a'r datgeiniaid gan mwyaf yn facwyaid iddi hi. Cafodd y perfformwyr gymeradwyaeth arbennig, a bu'r ail-alw'n fynych. Miss Gwladys Pritchard a gyfeiliai'n fedrus. Llywyddwyd gan Mr. Robt. Roberts, Y.H., a thystiodd i'w ymdeimlad o unigrwydd yn absenoldeb tri o gyn-lywyddion y Gymdeithas o herwydd llesgcedd,—Mr Wm. Evans, C.D., Hy. Jones, C.D., a Mr. Wm. Venmore, a datganwyd dymuniad am eu hadferiad buan. Hefyd cyfeiriwyd at farwolaeth hen aelod annwyla pharch- us y Gymdeithas, sef Mrs. T. J. Thomas, a gleddid ddiwmod y cyfarfod. Bu yn un o gychwynwyr yr achos, ac i'w ffyddlondeb a'i phybyrwch hi y mae lkwer o lwyddiant y Gymdeithas yn ddyledus. Amlygwyd cydymdeimlad dwysaf y cyfarfod u'r teulu. Mynegwyd hefyd ymdeimlad o dristwch a hiraeth am y bechgyn a gwympodd-yn y rhyfel, dros 20 o honynt, a thalwyd teymged o barch i goffad- wriaeth Dr. 0. T. Williams a Mr. J. G. Williams, B.A., a'u gwasanaeth amhrisiadwy i'r Gymdeithas. f Da deall fod y Gymdeithas yn dal ei thir, diolch yn bennaf i ffyddlondeb yr ysgrifennydd ariannol, Mr. J. Vaughan Hughes, ac y mae'r argoel am y dyfodol yn ddisglaer dros ben. Cyflwynwyd y diolchiadau gan Mri. Lewis Edwards a Hugh Jones. Cymerwyd rhan gan Miss Bettie Gowan, A.T.C.L., Miss Elsie Holme, Miss Trizie Griffiths, Miss Nesta Jones, Miss Lillie Murray, Mr. Donald Kingston Jones, a Miss Elsie Pilling,. -0
?i Basgedaid o'r I Basgedaid…
?i Basgedaid o r  I Basgedaid o r Wiad. COEDLLAI.-Diolch am y Cynhaeaf oedd yma ddydd Iau diweddaf. Cyfarfod Undebol ym Mhpnt- ybodcin yn y bore. Mr. David Jones yn llywyddu, a Mr. T. G. Jones yn annerch y plant. Cyfarfod Gweddi Undebol y prynhawn yng nghapel M.C. Coedllai, tan arweiniad y Parch. T. Jones. Dywed- odd air o groeso i'r Parch. Meurig Jones (W.), oedd gyda ni am y tro cyntaf fel undeb. Yn yr hwyr pob adran yn ei lie ei hun. Gwnaed easgliadau at ysbytai Liverpool, Caer, a'r Wyddgrug. CYFARFOD CYLLIDOL TALAITH GYNTAF WESLEAID GOGLEDD CYMRU.—Cynhaliwyd hwn yn Llanfair Caereinion Hyd. 5-8. Bu tuag un mlynedd ar ddeg er pan gynhaliwyd un tebig yno. Afraid dwedyd fod y croeso wedi dod i fyny'n llawn ag enw un Sir Drefaldwyn am garedigrwydd a lletygarwch; a bu cynrychiolwyr y cylchdeithiau yn edrych ymlaen yn eiddgar at gael mynd i wlad Ann Griffiths a John Hughes. Teilynga'r Parch. D. R. Thomas, a'r cyfeillion oil, ganmoliaeth uchel am y trefniadau. Cynhaliwyd eisteddiadau nos Lun a dydd Mawrth yng nghapel y M.C., ac o dan lywyddiaeth y Parch. John Felix, yn cael ei gyn- orthwyo gan yr ysgrifennydd, y Parch. Hugh Evans (Cynfor). Llwyddwyd i fynd trwy lawer o waith pwysig mewn amser byr. Da oedd gan bawb wybod fod safle ariannol a gwahanol drysorfau'r Dalaith yn ioddhaol iawn a theimlid argoelion sicr fod yna ddylanwadau ysbrydol yn gweithio er dyrchaf- iad bywyd ysbrydol y Dalaith. Llawen oedd gan bawb weled y Caplaniaid y Parchn. A. W. Davies, D. Egwys Jones, a J. Maelor Hughes yn bresennol. Cafwyd areithiau brwd gan y tri prynhawn dydd Mawrth. Mater a gafodd sylw neilltuol oeddymodd goreu i gyfarfod amrywiol anghenion bywyd y bobl ieuanc. Penodwyd pwyllgor cymwys yn gynwys- edig o'r Caplaniaid, a'r Parch. A. W. Davies yn ysgrifennydd, i geisio trefnu diogclu bywyd a gwas- anaeth y bobl ieuanc i Eglwys Crist. Pregethwyd nos Lun yng nghapel yr Annibynwyr gan y Parch. R. W. Davies, Rhuthin, a J. Roger Jones, B.A., Manceinion. Nos Fawrth, yn yr un lie, cafwyd cyfarfod cyhoeddus i wrando anerchiad gwych y Parch. A. W. Davies ar Gweledigaeih maes y frzeydr. Bore dydd Mercher, yng nghapel y Wesleaid, cyn- haliwyd y Seiat Fawr. Siaradodd y Parchn. J. Kelly (Dinbych), a T. Nicholls-Roberts (Llanfyllin). Seiat nad anghofier mohoni'n fuan. Pregethwyd yn y prynhawn yng nghapel y Wesleaid gan v Parchn. W. Jones, B.A. (Croesoswallt), a D. Morris (Ffynnongroyw) ac yng nghapel M.C. y Drefnewydd, gan y Parch. J. Maelor Hughes (yn. Saesneg), a'r Parch. Hugh Evans (Cynfor), Lerpwl. Pregethwyd y nos yng nghapel y M.C. gan y Parchn. Rhys Jones (Corwen), a R. Garret Roberts (Coed- poeth), ac yn yr Institute gan y Parchn. P. Price (Lerpwl), a D. Tecwyn Evans (Gwrecsam). YR ADWr, GER GWRECSAM.—Nos Sul cyn y ddiweddaf, rhoes Eglwys M.C. Adwy'r Clawdd ychwanegiad o ugain punt i'w gweinidog ieuanc- y Parch. John Pierce, B.A. Dyma'r ail dro i'r Eglwys godi ei gyfiog yn ystod y ddwy flynedd y mae wedi bod yn ei gwasanaethu. Dyma esiampl deilwng i'w hefelychu pan gwynir cymaint oherwydd bychander cyflog bugeiliaid ein heglwysi. 0 SIR FON.-Br-wd iawn oedd y teimladau yng Nghyfarfod Misol Ty Mawr wrth gyfiwyno Album hardd (yr harddaf ellid gael yn y deyrna's) i Dr. J. Williams, Brynsiencyn, ac yn cael ei gyflwyno gan yParch.W.Roberts, Gorslwyd. Iddo ef y datganodd y Dr. ei awydd cyntaf i ddechreu pregethu. Ceir darlun o'r Dr. ar tudal. cyntaf yr Album ar yr ail tudal. ddarlun o gapel y Bryn, a chapel Princes Rd., Lerpwl; ar y trydydd, darlun o'i drigfod ym Mon Llwyn Idris; ac yn dilyn, anerchiad y Cyfarfod Misol. Pan gododd i ddiolch hawdd gwelcd fod ei galon wedi ei chyffwrdd ac yr oedd ei atgofion am rai o'r tadau yn flasusfwyd :—John Pritchard, Amlwch, y mwyaf poblogaidd o'r hen weinidogion; Robert Hughes, y Gaerwen, y mwyaf urddasol; a John Roberts, Tai Hen, y mwyaf galluog o ddigon. Gobeithiai nad oedd yr Album yn arwydd ei fod ym mynd yn hen, a chofiai sylw John Williams, Moss Bank, wrtho am iddo ofalij peidio a mynd yn hen. Yr wyf yn mynd yn hen mae'n debyg," ebai, ond yr wyf yn teimlo mor gryf ac ieuanc ag erioed." Ni bu cwrdd hapusach nag a gaed yn Rhosymeirch i ddathlu hanner canrif ail-adeiladu'r capel, hen gartre Ym- neilltuwyr y Sir, ac i ddathlu pedair blynedd ar ddeg ar hugain gweinidogaeth y Parch. H. Smyrna Jones yno ac yn Bodffordd. Trefnwyd i gael cyngerdd a the, a'r elw i fynd i glirio gweddilf y ddyled, a chaed oddeutu £ 75. Cadeiriwyd gan y Prifathro S. J. Evans, M.A., Llangefni. Caerwyn ddaliai'r awenau, a swynwyd y dorf gan Mr. a Mrs. Evan Lewis, Bangor; Mr. Robert Williams, Y Wyntyll, Llangefni, yn canu penillion a'r adroddwr gwych Lleifiad o Fodedern. Cofir mai ym mynwent capel Rhosymeirch y gorffwys llwch W. Pritchard, Clwchdernog. Yng nghapel Ebenezer (W.), Llan- gefni, mwynhawyd doniau'r Parchn. T. C. Williams ac E. Tegla Davies (Tregarth). Ac ar achlysur anrhydeddu coffa'r milwyr cafodd T.C." ei wahodd gan Canon Trefor, Llanfaelog. Trist y newydd a ddaeth i Mr. a Mrs. Williams, Penrhyn Gwyn, Aberffraw. Eu mab Richard yn cwrdd a'i ddiwedd gyda'i orchwyl ar y llong. Cafodd ei lanio yn Gloucester, awd ag e i'r ysbyty yno, lie y dihoenodd ddau ddiwrnod. Deuwyd a'i gorff i'w gladdu i fyn- went ei blwyf genedigol,ac yng ngwydd torf fawr gwasanaethwyd yn deimladwy gan y Parch. J. R. Roberts. Ni roed yn naear Mon wraig ieuanc dduwiolach na Mrs. Williams, Ty Capel Seilo (M.C.), Llaneilian. Aeth dan driniaeth law-feddygol yn Lerpwl dair wythnos yn ol. Hunodd yn un a deugain oed, a chafodd angladd tywysoges yn Llaneilian,- LL YGAD AGORED.
[No title]
0 LWrNAU JOSEFF THOMAS.—A mi yn Newcastle on Tyne y dydd o'r blaen, galwyd, fel arfer, gyda Mr. a Mrs. Evans yn Jesmond. Brodor, yw Mr. Evans o Lanllyfni a'i briod o Fl. Ffestiniog. Y mae'r ddau yn dwyn mawr set dros draddodiadau goreu gwlad eu tadau. Buont yn brysur iawn yn ystod y rhyfel yn ymweled ag ysbytai'r ddinas mewn ymchwil am fihvyr Cymreig, ac nid oedd ball ar eu caredigrwydd iddynt. Gwelsom Eurwen Thomas hefyd, gor-wyres saith oed i'r anfarwol Joseff Thomas, Carno. Y mae ei thad yn wyr i'r gweinidog enwog, ac yn flaenor gyda'r Ann 'ibynwyr Seisnig yn Blaydon-on-Tyne. Medr Eurwen siarad Cymraeg; gwyr bob manylion am Taid," ac y mae ganddi frawd bach yn dwyn ei enw- Joseph Alun Thomas. Diau nad anniddorol fydd cymaint a hyn o helynt disgynyddion un o apostolion anwyl- af Cymru.—E. PRITCHARD ROBERTS.
Bore Heddyw 1
Bore Heddyw 1 Sef Bore Dydd Mercher J Y PARCH. ELLIS JAMES JONES, M.A.-Bu ef farw bore dydd Mawrth yr wythnos hon, yn y Rhyl, yn naw a thrigain oed. Bu'n llywydd Cymdeithasfa M.C. y Gogledd,ac yn ysgrifennydd iddi dair blyn- edd, a fo oedd ysgrifennydd y Genhadaeth Gartrefol. Fe'i ganed yng Nghlwt y Bont, Sir Gaernarfon. Bu drwy gwrs yng Ngholeg Aberystwyth a'r Bala, ac yna graddiodd yn M.A., ym Mhrifysgol Edinburgh. Bugeil- iodd yn Glasgoed, gerllaw ei gartre yn Falmouth Rd., Llundain; Heywood St., Manceinion ac Engedi, Caernarfon. Cleddir yfory (dydd Gwener), yn Disgwylfa, sir Gaernarfon. Y PARCH. EDWARD JOSEPH.—Bu ef, sef gweinidog eglwys M.C. Garn Dolben- maen, farw'n sydyn ddydd Llun diweddaf, ar y ffordd gartre o bregethu'r Saboth yn Nefyn. Aed ag o i dy ar fin y ffordd; nolwyd meddyg ond bu Mr. Joseph farw ymhen ychydig iawn o funudau. Collodd fab disglair iawn ei alluoedd-B.A. double honours-yn y rhyfel, a graddol nychu fu hanes y tad o hynny ymlaen. Yr oedd wedi rhoi bugeilio'r eglwys i fyny ers rhai misoedd. YSTAD CASTELL RHUTHIN.—Yr oedd hon dan forthwyl yr arwerthwr yn I LIundain ddydd Mawrth yr wythnos hon £ 91,000 oedd y cynnyg uchaf a gafwyd, a thynnwyd hi'n 01,1 gan fod hynny'n rhy fychan. AM FYNWY I FEWN.-Y mae'r Ael- odau Cymreig wedi pasio penderfyniad yn datgan eu cred y dylai Sir Fynwy gael si hystyried fel sir yng Nghymru a'i chynnwys yn y mesur dros Ymlywodi-aeth-Devolution.
BARA BRITH. I
BARA BRITH. I UN 0 STRAEON BR I'FDIR.-A glywyd yn Eisteddfod Corwen y mis o'r blaen Yr oedd cor meibion o Ffestiniog ar gych- wyn i'r America ar dn-ith. Yn y cyfarfod canu ffarwel, galwyd ar Fryfdir i roi gair o gyngor neu anogaeth. A chymeiodd ei ddamcg beth yn debyg i hyn Peidiwch a. digalonni, fechgyn, yr ydych yn si"wr o gael digon o alwadau i ganu. Mae rhywbeth i'w wneud bob amser i ddyn a llais da. Aeth bachgen o Fettwsycoed, baswr, i Loegr unwaith i chwilio am waith. Yr oedd milodfa mewn un lie, ac yr oedd ganddynt gor. Er siom i'r bachgen o'r Betws, nid oedd arnynt eisieu canwr bas ar y pryd., Ond yr oedd yno le gwag arall. Yr oedd y teigar newydd farw, Ac wedi ei flingo. Yn lwcus iawn, yr oeddis wedi cadw'i groen. A hoffai'r bachgen fynd i groen y teigar, a rhuo bas o'i groen yn ei gell ? Gwnai ef, a chroeso. Rhuodd yn ddewr er dychryn i'r plant yn y dyrfa. Ond pwy oedd cymydog y teigar ond y Hew. Eiddigeddodd y llew a rhuodd yntau. "Wrth ruo curai'r Hew ei ochrau yn ochrau ei gell nes ei siglo, er mawr ddychrvn i'r teigr." A rhyw noswaith, trwy gynhyrfiad mwy nag arfer ar ran y new, torrwyd y pared rhwng y ddau anifail. Tybiodd y teigar fod ei awr olaf wedi dod. Ond yn lie hynny dyma lais o groen y llew,—Paid ag ofni bachgen o Lanrwst ydw inne Y mae gan Fryfdir sachaid o sti aeon.
Advertising
Pence Envelopes. AT Y CASGLIAD EGLWYSIQ. Wedi eu rhifo yn barod. Gan fod yn amlwg y bydd cryn brinder o'r uchod eleni, byddwn ddiolchgar i'r rhai yr arferwn eu cyflenwi am eu harchebion ar unwaith er mwyn inni drefnu mewn pryd. HUGH EVANS & SONS, Swyddfa'r "Brython," 356, 358 Stanley Rd., L'pool. Dwy Action Song Cymreig Da. Y MILWYR BYCHAIN (The Little Soldiers). Y MAMAU BYCHAIN (The Little Nurses). Gan P e d r At aw. TONIC SOLFFA, 3g. yr un. 3Jc. Drwy'r post, HEN NODIANT,8c. yr un. Drwy'r post, 9c.. CystW ar goreu a gwefl na llawer agyheeddi yn SaMneg S-wyddfaljr Brython," 356, 358 Stanley Rd., Liverpool. Eisteddfod Gadeiriol Colwyn Bay, OALAN 1920. Caniateir i'r Corau fwriadant gystadlu ar Rhif 8 ar Restr Testynau yr Eisteddfod uchod i ganu Awn i dy yr Arglwydd." neu Seren Bethlehem," y ddwy gan Mr. T. R. Williams, Y.H., Trefriw. I'w cael, pris ceiniog, oddiwrth T. C. DAVIES, Beth. afen, Old ColTn, > i EISTEDDFOD FAWREDDOG Cymrodyr Cylch Corwen. Cynhelir yn y PAFILIWN, NOS FERCHER, TACH. 26, 1919. Beifniaid Celddorol- MR. OSBORNE ROBERTS, Llandudno. PARCH. T. E. WILLIAMS, Glasfryn. COR MEIBION, "tMihyr Rhufeinig." Gwobf £ S. a Chwpan Arian. Dau Gini 11m He r-Unawd. r:, ,Cv.¡:an AriFn i ir, CtkVtatei Berdctcg. Pob manylion gan yr Ysgrjjennyddion- J. W. EVANS. Post Office, Corwen. H. PEAKE, Plas Onn Terr., Corwen. Eisteddfod Flynyddol Treuddyn. a gynhelir yn NEUADD Y M.C., Dydd Gwener, Rhagfyr 26, 1919. Beirniaid Cerdd-OWEN WILLIAMS, Ysw., L.T.S.C., Eglwysbach JACOB EDWARDS, (Alozi., Madog). Rhos. Awen- Y Parch. W. MORRIS, Llangwyllog, Sir Fon. Traetb.-Y Parch. W. MORRIS JONES, B.A., Croesos- wallt. to Adrodd-Y Parch. W. WYN DAVIES, Rhos. Atnryw.-R. LLOYD WILLIAMS, Ysw., Shotton. Corau Meibion The Winds (E. T. Davies), Gwobr, £15. Un o ddarnau Eisteddfod Genedlaethol Barri. Corau Plant; Diliau'r Dolydd (D. W. Lewis), Gwobr, £ 5. Prif Unawd: Cwpan Arian gwerth £ 5, a £1!r 1- Hefyd ceir Unawdau, Deuawdau, etc., etc. Rhaglenni'n awr yn barod i'w cael gan yr ysgrif- enyddion am 2c., trwy y llythyrdy, zlc. J. PARRY, Church Lane, Tryddyn, Mold J. liY. LLOYD, Ty Capel, Tryddyn, Mold, ysgrifenyddion Milton Hall, Deansgate, Manchester EISTEDC FOD CALAN, 1920. Beirniaid-Pencerdd Tegfan, a Llew Tegid. RHAGLENNI gan Mr.' H. O. DAVIES, 210 Moseley Rd. Fallowfield, Manchester. Rhestr Testynau yn barod, Pris 2c EISTEDDFOD BETHISDA, IONAWR 2-3, 1920. Cerddoriseth, Beirniad-D- D. PARRY,* Ysw., Llamdudafr Unrhyw Unawd, Soprano neu Tenor il 11 Unrhyw Unawd, Contralto neu Bass fl 1 Cia Unrhyw Ddeuawd f 1 5 0 Unrhyw Adroddiad 11 0 0 LEWIS, JONES, Ysg., Min Ogwen, Bethesda EARLESTOWN Victory Eisteddfod 10 he held in the TOWN HALL, EARLESTOWN. On Saturd?). March 6th, 1920. Conductor- Rev. W. WYNN DAVIES. Musical Adjudicator- CARADOC ROBERTS Mus. Doc. (Oxon.) F.H.C.O., A.R.C.M., L.R.A.M. List of Subjects now react y and may be had (by post id.) from the Secretary-EVAN JONES, 14 Lawrence St., Earlestown. TYSTEB G. JONES (ELLDEYRN), NANTGLYN, DINBYCH. Wedi dros ddeugain mlynedd o wasanaeth gwerthfawr fel ysgolfeistr, lienor a bardd, I mae cyfeillion, edmygwyr a hen ddisgyblion Elldeyrn yn Nantglyn a'r cylch, wedi penderfynu dangos eu gwerthfawrogiad a'u hedmygedd o'i wasanaeth, trwy roddi tysteb anrhydeddus iddo ar (i ymadawiad o'i ddyletswyddau fel ysgolfeistr. Derbynnir pob rhodd yn ddiolchgar gan yPwyllgor, ac i'w hanfon i'r ysgrifennydd erbyn Tachwedd 28. Pard. D. REES EVANS, Llywydd y Pwyllgor. Mr. DAVID HUGHES, Trysozydd. Miss C. M. DAVIES, Ysgrifennydd, Glyn House, Nantglyn, Dinbych. CUNARD LINE. SOUTHAMPTON & CHERBOURG to NEW YORK. MAURETANIA Tues. Nov. 11 ROYAL GEORGE via Halifax Thurs.,Nov.20 LIVERPOOL to NEW YORK- *ORDUNA *via Halifax Tues., Nov. 18 *CARMANIA Sat., Nov. 29 LIVERPOOL, LONDON. BRISTOL, ROTTERDAM and ANTWERP to NEW YORK, BOSTON, PHILADELPHIA, and BALTIMORE. CUNARD LINE to CANADA. LONDON to PORTLAND ME. WILLASTON (freight only) Sat., Nov. 8 VERENTIA (freight only) Sat., Nov. 22 BRISTOL to PORTLAND ME. VIRGILIA (freight only). Wed. Nov. 19 For Rates of passage and further particulars apply Cunard Line, Liverpool 51 Bishops- gate, London, E.C. 2 29-31 Cockspur St., London, S.W. 1; 98 Mosley St., Manchester; 24 Charles St., Bradford; 65 Baldwin Street, Bristol 18a High St., Cardiff 117 New St., Birmingham; Maritime Chambers, Southamp- ton 1 Millbay Rd., Plymouth, or to Local Agents. C.P.O.S. to Canada UNITED STATES and the ORIENT. LIVERPOOL TO MONTREAL. MINNEDOSA. Nov. 3 i SCANDINAVIAN Nov. 12 LIVERPOOL TO ST. JOHN N.B. METAGAMA Nov. 19 MINNIDOSA Dec. 1 GLASGOW TO MONTREAL. LONDON TO MONTREAL. TUNISIAN Nov. 5 BRISTOL TO MONTREAL. EXPRESS MONTREAL TO VANCOUVER OSi hours QUICKEST TIME ACROSS THE PACIFIC. VANCOUVER TO JAPAN, 10 days. to OHINA.14 days; Complete information promptly furnished by WM. BAIRII, General Agent, Pier Read, Liverpool. 0. GRIBBON, Gnl. Agt., 14 Cockspar St., Loodem, S.W. I CANADIAN PACIFIC OCEAN SERVICES, LTD.