Y Brython

A GUARANTEED PURE FOOD Ask for "KEENORA" [ SELF-RAISING FLOUR. CUSTARD ru WDER. BAKING POWDER. | BLANC-MANGE, etc., etc. Manufacturere- MORRIS & JONES, Limited, Llvor/sool, Monaboater, and t JiJ$L {Neweastle-on-Tynem

BEATY B?"  I 1 CELE¡TED TAILORS ARE SHOWING 2 A Fine Selection of i I OVERCOATS Excellent in Every Particular AT MOST MODERATE PRICES Concessions to Ex-Service Men. 2/6 in the £ discount 4: Allowed on all purchases to men demobilised during last 4 months 37 to 43 London Koad, 28 & 30 Church Street, Open until 6 30 p.m., Wednesdays until n °Pen untl. i 6"3()-' S,, atA urd,ays 1p.m. 1 p.m., Saturdays yntil 8 p-l?9. -Ope.tit 6-30., p.m., Saturdays lp.m. I LIVERPOOL Phone 3925 Bank. Phone 580 Bootle wm. orif f ITHS SONS MAKERS OF SMART CLOTHES 29 South John St., Liverpool, AliD 849 Stanley Road, Bootle, Military Uniforms. Lounge Suits. J Naval Uniforms. Overcoats. i Oostumes. Ladies' Coats A ywch Hygaid yn eich blino ? Yw pethau'n troi n -niwlog ac anal wig ? Dyna arwydd a rhybuddllethdod y Ilygad, H dylech ga el eu hedrych rhag blaen ou H gwaathygu wna'u hesgeulno- Gallwn ni, I .jyda'n hoffer gwyddonol, ddweyd wrthych I oo oea arnoch angea gwydrauac os ■ felly, eich cyfleawi i'r rhai a barai fwyaf I o lea i ckwi. Galwah heddyw— I & SONS 1 F-Yesisht Specialists, H II 73 LORD <SY?EBT: g 1 Seiydlwyd 1848. ?IVE?POO? ———J HARTLEY & CO., Liverpool 12 MOSS STREET. CSALES BY AUCTION EVERY IUESDAY AND FRIDAY AT ONE, SATURDAY NIGHT AT SEVEN TALUABLB HOUSEHOLD FURNITURE OF ALL DESCRIPTIONS. MAGNIFICENT NEW, AND SECOND-HAND PIANOFORTES* LARGE VARIETY O. BEDSTEADS BEDDING, &e. EVERY NECESSITY FOR HOUSEKEEPING- I ATTEND THESE SALES AND SAVE AT LEAST 10 ER CENT. A MAGNIFICENT SELECTION OF 1 | SUPERIOR FURNITURE IS ALWAYS KEPT IN STOCK, AND ANYTHING MAY BE PURCHASED BY PRIVATE TREATY. GOODS STORED. On view 8.30 &.m.to 8.30 p.m.; Saturday 1pm telephone 1793 Royal. CONSIGNMENTS (EITHER LARGE OR SMALL) OF ANY DESCRIPTION INVITED FOR THESE BALES. BESf RESULT GAURANTRED. FO«P RADIATORS. New pattern Round Brass Fronts, also Silencers for Ford Cars and Radiators for Heavy Commercial Vehicles.Al., Partictiiars and Prices apply to JAMES CHEW 6 CO. LTD., r3"0 PARADISE STREET,J.LIVERPOOL. < LIVERPOOL The SHAFTESBURY," MOUNT PLBASANT, About i ruin-i. walk fromiLima St. & Central Stat. A First Class fa a03raijb Hotel. Moderate Cbargeg Tele. Shaftesbury Hotel, Livsrpoal." Phone, ASK rORLi IDRIS Table Waters la Syphon turf Boftttaa, IODA WATER, POTASH WATBR, 8BL T'zsa. WATER > LEMONADE, DRY 9INOER ALB, Etc., etc. IDRIS & Co., Ltd., Sfort&sica&eri&nd St., LIVERPOOt D. GRIFFITHS ê SON 221 Brooli Kd sad 9 Moss St. Losol. ,,=' I,.=l' Pianos & Organs by all the loading makers, Wrem 8 k ioar month. Aifleld & 3772 ROYAL LLYTHYRAU GORONWY OWEN, dan Olygiaeth yr Athro J. MORRIS JONES. KPRIS SWLLTJs *52 Y Farddoniaeth air Llythyraw wedi eu cydrwymoj mewn LIiae HUGH EVANS AND SONS, Swyddfa'r,- "Btythoa. ROBERTS <9 EDWARDS. ESTATE AGENTS, 64 KirRdale Rd., Liverpool Telephone 1 2193 Royal.

TREM I. Y Gymdeithas Genedl- aethol. GWELWN fod y Gymdeithas Genedlaethol Gymreig yn Lerpwl yn cychwyn ar ei 35fed tymor eleni. Nid oes le i amheuaeth ynghylch teilyngdod ei hamcan a llawer o'r eynhyrch- ion llenyddol y fu'n achlysur iddynt. Cyhoeddwyd llawer o'r areithiau a draddod- wyd ac o'r papurau a ddarllenwyd yn ei chyfarfodydd yn gyfrol flynyddol dros amser. Cynhwysir yn y rhai hynny ffrwyth gwybod- aeth a meddwl rhai o'n dynion mwyaf diwylliedig. Y mae'n gymdeithas hollol rydd oddiwrth bob plaid boliticaidd a sect o grefydd. Mae gennym gymdeithasau Cymreig rhagorol ereill yn y ddinas, a gwnant hwythau waith da yn eu cylch eu hunain. Ond y Gymdeithas Genedlaethol yw'r hynaf, ac mae ei chylch hi'n ehangach. Sefydlwyd hi yn 1884-blwyddyn yr Eistedd- fod Genedlaethol, yn yr hon yr enillodd Dyfed y gadair am ei awdl Ghvilym Hiraethog, a Chadfan y wobr a'r tlws am ei bryddest i Fadawg. Goddefer inni grybwyll y ffaith syml sy ddiddorol i ni, er yn ddibwys i bawb aralll-mai dyna'r flwyddyn pan symudasom ninnau o warws yn Button Street i eglwys Kensington. Mae myrdd o atgofion yn ceisio ymwasgu atom, ond dyma ni'n cau'r drws arnynt oil Wei, mae'r Gymdeithas Genedlaethol wedi par- hau'n fyw, ac yn ymddangos yn awr mor fyw ac addawol ag erioed. Mae ynddi rai sy wedi glynu wrthi ar hyd y ffordd o'i dechreuad, acmae Mr. 'Robert Roberts, Y.H., ei thrysorydd presennol, yn un ohon- ynt. Un o hogiau da Lerpwl yw ef, doeth, hyfedr, ffyddlon, a chyweithas dros ben. Ein hen gyfaill hoff Llew Wynne hefyd a fu'n ysgrifennydd di ail iddi am lawer o flynyddoedd megis ag y bu i lawer, achos da arall. Da gennym ei fod ar raglen y tymor hwn. Buom mewn peth penbleth pan welsom y testyn fel y mae ar y rhaglen— Llofion y Llew." Ymddangosai'n enbyd o debig i Llyfon y Llew Cebystr o beth fuasai hynny, canys y ffurf luosog ar Iw ydyw llyfon O'r diwedd rhoesom fantais yr amheuaeth i'n hen gyfaill hoff, a deuthom i'r casgliad mai "Lloffion y Llew oedd y darlleniad cywir. Mae Mr. Vaughan Jones wedi ennill ei breim fel ysgrifennydd ers talm bellach, ac mae'n syn mor ddeheig y gall lawio cynifer o wahanol heiyrn yn ei dan ar Unwaith. Coflwn ef yn grwt yn ei frat ac ni chafodd dymuniad mam i'w bachgen erioed ei gyflawni'n well nag eiddo'i fam ef-" am iddo fod yn ddefnyddiol." Ac mae gan y Gymdeitas hon ers blynydd- oedd bellach Lywydd na bu ei well ar unrhyw gymdeithas—doeth, deheig, o dymer da, ac mor ddiymhongar ag y bu dyn erioed. Fel y sylwodd y Parch. David Powell yng Nghyfarfod Croeso Syr Henry Jones, nos Wener,—mae Mr. David Jones yn foneddwr perffaith." Mae boneddigion o'r teip hwn yn heulo pob cymdeithas y bont ynddi. Mae'r hyn a wnaeth y Gymdeithas hon nid yn unig yn ei gwasanaeth i'r cylch union- gyrchol yn Lerpwl, eithr hefyd ynglyn a, mudiadau Cymreig a chenedlaethol yn y wlad yn gyffredinol, yn glod mawr iddi ac mae'r deffroad Cymreig sy'n cyniwair trwy Gymru'r dyddiau hyn yn peri inni gredu nad yn y gorffennol y bydd ei hanes dis- gleiriaf. Mae'r rhaglen ar gyfer y tymor presennol yn rhagorol, ac er mai anaml, oherwydd anhwylustod y noson, y cawn ni'r fraint o fod yn y cynulliadau, gallwn yn galonnog iawn gymell Cymry'r cylch i'w mynychu.

TREM II. Croeso Syr Henry Jones. Syniad hapus o eiddo'r GymdeithasGenedl- aethol oedd trefnu Noson Lawen i groesawu'r Cymro athrylithgar Syr Henry Jones, a phrofodd y cynulliad mawr a ddaeth ynghyd nos Wener ddarfod i Gymry'r ddinas werth- fawrogi'r cyfle hwn i gymdeithas ag ef. Tystid gan Mr. Robt. Roberts mai dyma un o'r cyfarfodydd lluosocaf, os nad y lluosocaf oll, a gynhaliwyd ynglyn a'r Gymdeithas yn Colquitt Street. Credwn nad oedd neb a gafodd y fraint o wrando ymddiddanion Syr Henry yn y Croeso, ac yn enwedig ei anerchiad digyffelyb o ddiddorol yn y cyfarfod cyhoeddus, na theimlai na fynasai er dim fod wedi colli'r cyfle. Y mae'n adrocMwr stori tan gamp, ac yr oedd stori'r dyn a aeth i dy a'r ham ganddo, ac dyn a aeth i dy a r a ddaeth allan hebddi, yn un o'r pethau goreu o ran y stori ei hun, a'i dull o'i hadrodd. Ond rhaid inni beidio a manylu, canys aw. grymodd Syr Henry waharddiad arnom I ynglyn a rhyw bethavi- Ond pe cai ambell brydydd afael yn y stori honno, fe fedrai nyddu can odidog allan ohoni. Diameu gennym V bvdd i hynny o hiwmOf sy ymhawb a'i cafodd fyw llawer iawn ar yr "ham" hon. Ond yr hyn a suddodd ddyfnaf i feddwl a chalon pawb oedd yr hanes syml a roddes y gwr enwog a difalch o'r bachgen ifanc a adnabu gynt yn Llangernyw, a'r glewder a'r hwn y gweithiodd ei ffordd allan o'r gweithdy bychan i ysgolion a cholegau, Gwir a ddywedodd Arthur Helps The millstreams that turn the clappers of the world arise in solitary places. A George Herbert pan ganodd Lord with what care has Thou begirt us round Parents first season us, Then school- masters Deliver us to laws. They send us bound To rules of reason. Nid posibl i'r neb a gafodd gipdrem i'r hanes beidio a theimlo cyfaredd yr arwr- iaeth disglair rhwng y fainc yn Llangernyw a chadair yr athro yn Glasgow. Nid oedd awgrym o falchter nac ymffrost mewn dim a ddywedodd Syr Henry. Hawdd nabod y peth a elwir yn Pride that apes humility. I Clywir rhai yn son byth a hefyd am eu diriodedd cyntefig er mwyn gweld cynull- eidfa'n synnu at eu mawredd presennol. Yr ydym yn hen gynefin ag ymadrodd fel hwn 'Rydw i'n cefio pan oeddwn i'n weithiwr yn y ehwarel," neu yn y pwll glo," neu ar y fferm," neu pan oeddwn i'n hogyn bach adref efo nhad a mam," neu "pan oeddwn i heb fedru gair o Saesneg," ac felly'n y blaen-ond yn dywedyd y pethau hyn er mwyn chwyddo'r rhyfeddod a fu wedi hynny,—gwthio'rpendil yn ol i'r di. nodedd pell fel yr enillo rym i fynd i wrth- bwynt digon pell ymlaen i daro gwyrth. Ondmaepawbawrendy beth felly'nei ddeall, ac yn nabod tine cloch hunan ac mae pawb, ond y dyn ei hun, yn teimlo'i wrth- uni. Ond gogoniant anerchiad Syr Henry oedd yr hyn a ddywedodd amdano'i hun, canys yr oedd mor syml, mor naturiol, ac mor ddirodres a dim a glybuwyd o enau dyn. Yn ei ostyngeiddrwydd diymffrost mae ef a Mr.Lloyd George yn debig iawn i'w gilydd. Ni soniodd Syr Henry ddim wrthym am yr anrhydeddau uchel a enillodd, dim am y galw a fu arno i ymweld a phrif sefydliadau dysg mewn gwahanol wledydd,dim am y cyfrolau pwysig a gyhoeddodd, dim am y gwasan- aeth mawr a wnaeth i wleidiadaeth yri gyffredinol a democratiaethiach yn arbennig. Fel y dylasent, bu i rai a'i croesawent godi'r lien oddi ar y safle y mae ynddo heddyw ymysg athronwyr penna'r byd, a'r gwaith ardderchog a wnaeth yn ei oes ond gwydd- om mor ddiseremoni y tynnodd y lien i lawr tros y pethau disglair hyn i gyd. Ni fynnai edliw i'w wlad hyd yn oed y cam a gafodd, na son am y gwasanaeth a wnaeth i'w genedl. Yr hyn a geid yn amlwg yn ei ysbryd angerddol oedd awydd am wneuthur mwy o ddaioni,—" bod o ryw help i sicrhatl o leiaf un peth arall" er mantais i Gymrut Beth bynnag all fod ei syniad am wahancl ysgolion o athronwyr, ni chyfeiriodd atynt; beth bynnag yw ei farn am sefyllfa bresennol athroniaeth, eglwysyddiaeth, diwinyddiaeth a chrefydd Cymru, ni lefarodd air oraclaidd na phleidgar amdanynt o gwbl. Fe lefarodd un ymadrodd deifiol yn y Sun Hall, wrth fynd heibio, pan gymhellai'r eglwysi a'r enwadau i undeb a chydweithrediad er mwyn daioni'r bobI- yn lie cweryla a'ch gilydd fel ffyliaid." Ond yr oedd yn llefaru'r gwir mewn cariad," ac nid oedd dramgwydd i neb yn yr ymadrodd. Nid oes wir ag y mae mwy o angen ei ddywedyJ yn blaen wrthym fel crefyddwyr na bod ein hynfydrwydd cwerylgar, ac ynghylch man betheuach, yn parlysu gweithgarweh yn ein heglwysi a'n henwadau. Ond mae gan Syr Henry ddawn anghyffredin i ddy- wedyd mewn brawddeg yr hyn a dery gynulleidfa nes bo hi'n deffro trwyddi, ac un peryglus iawn ydyw i neb ddywedyd amen difeddwl iddo. Yr wyf efo gweithiwr yn ei hawliau teg," ebai ef yn y Sun Hall. Yr wyf efo'r gweithiwr pan y mae'n hawliocyflog byw." Rear, hear," ebe rhywun oddi draw. "Ond," ychwanegai, 'dydw i ddim efo fo pan mae o'n troi yn erbyn ei wlad ei h-un." Deellodd pawb y meddwl, a theimlid fod llanw cydymdeimlad cySredinol y dorf fawr yn chwyddo at y frawddeg olaf. Mae pawbynedmygugallu. oedd disglair ein cydwladwr, a dylai ei ymweliad diweddar a Lerpwl beri edmygedd mwy nag erioed o'r dyn sydd ynddo. Mor serchus a pharchus y soniai am y "bechgyn fu tan ei addysg Gellsid tybio mai hwy oedd popeth, yntau'n ddim. Clywsom Dr. L. Watkinson wrth bregethu ar Zaccheus, yn dywedyd, Mae rhai brodyr wrth bre- gethu'n hoff iawn o siarad i lawr at eu pobl ac, fel rheol, nid oes ganddynt fawr o ffordd i fynd atynt." Gwybyddus i bawb fod Syr Henry'n perthyn i ysgol neilltuol o philosoffyddion, ond pan lefaro'n gy- hoeddus nid yw byth yn rhodresa drwy awyru ryw hoff ddamcaniaeth all fod ganddo ef. Teimlir fod rhai dysgawdwyr yn ddim ond deall sych-yn byw mewn croglofft oer sy'n eu pennau, a'u calonnau fel rhew. Anghenfil erchyll yw cawr o ddeall a chalon farw. Ond mae athroniaeth Syr Henry yn rhan fyw ohono. Nid yn amddiffyn ei gyfundrefn o philosoffi a gwifrau pigog dadleuon cywrain a chyfrwys y bydd, eithr

?r???JF'? ? ? T?ttfrr? ?y???s S ONEGAL TWEED CO. I LIVERPOOL'S T* A f T H Q, I FOREMOST A   is the principle on which we uality aS?St have built up and conducted W our business. I Smart ana perfectly Tailored Garments I Made to Measure and to Fit. ■ I JUDGE FOR YOURSELF how well that ldeat5has been maintained, by ■ placing your order with us for that NEW SUIT. rrr 21 LORD ?SB? ?SWbSSB???- ?change  LORD  !!MEBBnnt IH" IUJ'"IU"'W' 'W" vlanagcr JOHN JONES. Also 95, 10, 16 5 Grange Ad., Bh,td Cymro am bytb. at 226 HJgb Street, Bangor, 23 Hope Street, Wrexham, We specialize in Ladies' Tailor-Made 46 Lime Str ee Ll- verool. Costumes to order. an d -tb tholi