Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

6 articles on this Page

Advertising

Marwolaeth

Ffetan y Gol.

Gorea Gyroro. yr on OddieartFe…

f Yr Wyl Ddirwestol. )

News
Cite
Share

f Yr Wyl Ddirwestol. ) CYNHALIWYD cyfarfod cyhoeddus yn'ysgoldy Fitzclarenee Street nos Sadwrnf ddiweddaf, dan nawdd Pwyllgor yr Wyl Ddirwestol, Y Parch. J. Vernon Lewis, M.A. B.D. (llywydd yr Undeb) yn y gadair, ac ebe fo :— Ni chynhaliwyd yr wyl erioed ar adeg fwy difrifol. Gwarafunir popeth heddyw gan y Llywodraeth ond hwn. Gwaherddir y barn oedd yn arfer bod ar ein byrddau, y goleu yn en capelau, a bore heddyw dyma warafun i ddynion lawer iawn o bethau sydd mewn gwirionedd yn angenrheidiau bywyd, gan adael y ddiod, rad yw yn angenrhaid i neb, heb fawr o gyfyngu arnt. Mae rneddwl am yr eiddilwch sydd nawaherddir y pethau sydd yn dinystrio dynion yn Llywodraeth Prydain fawr heddyw i ddar- ostwng pen" yr angheyifil hwn, yn profi i mi mai'l' Fasnach Feddwol sydd yn llyw- odraethu ein gwlad. Onid yw'r amser wedi dod i yrru y gelyn creulon yma o'r tir ? Oni wneir hynny'nTawr, mae arnaf ofn na wneir hynny byth. Dywedodd y Prif Wemidog fod y fasnach teddwol yn waeth gelyn i'r wlad yma na Germany, ac na fednvn ni fyth setlo Germany hyd nes y set-lir cwestiwn y ddiod. Wet dyma gyfle Mr. Lloyd George yn awr. Byddesd iddo setlo'r fasnach ynla yn awr ac achub y wlad yma rhag gwarth a ehywilydd. Beth well fyddwn nilo ennill y rhyfel es mai cenhedlaeth lygredig isel eu moesau fydd etifeddiaeth y dyfodol ? Yr ydym wedi chware a'r gallu llygredig yma ym mlynydd- oedd heddweh, wedi chware ag ef yn ystod y ddwy flynedd a hanner o ryfel a phan y mae Prif Weinidog ddoe ddiweddaf wedi gwaeddi trychineb nwchben helyntion y wlad yma, oni bydd i bawb wneud ryw aberth, dyma un gelyn, a'r mwyaf ohonynt, wedi ei adael heb ei setlo,—gelyn sydd mewn cynghrair a holl allu y tywyllwch. Mae'n bryd i'r wlad ei daro a'i wyneb i waered. Y Parch. O. L. Roberts :—Gwir fod oriau yfed wedi eu cwtogi yn ddirfawr, ond cafodd pobl y wlad hon ddigon ¡ o gyfle i wario pedwar can miliwn o bunnau am ddiodydd meddwol y flwyddyn ddiwedd- i af. Dywedodd Lord Devonport fod y diwygiad wedi ei ddwyn ymlaen nid fel Mesur Dirwestol na Social Reform. Nid rhyfedd iddo gael atebiad Hawn o wawdiaeth gan Mr. Lief Jones, A.S.,yn dwevd nad oedd angen iddo ddweyd hynny. Sonnir yn bai-haus arn wasanaeth y Red Cross a'r Y M.C. A., ond y rhwystr mwyaf ar ffordd eu gwaith hwy yw y wet canteen. Merched Canada yn gyrru deiseb at y Llywodraeth wrth yrru eu meibion dewr a fagwyd mewn taleithiau He 'roedd llwyr waharddiad mewn grym Yr ydym yn anfon ein bechgyn. i yrnladd dros yr Yinerodraeth, ond yn enw Duw peidiwch a'u damnio yna eyn" eu goll- wng yn ol adref." Byddai'n well gan bob mam a thad sydd yn agos i'w lle'weled eu bechgyn yn syrthio dan fagnelau y German- iaid na dod adref wedi eu dinistrio gorff ac maid gan. y ddiod felldigedig. Mwy na. hynny nid ydym fel gwlad wedi ein difrifoli fel y disgwylid y buasai y rhyfel yma'n gwneud. Y mae yn brawf o hynny na ddarfu i esiampl y Brenm ddim apelio at gannoedd a miloedd o aelodau crefyddol yn Lerpwl a'r wlad, ac mae eu cyson arferiad o yfed ac arogl y ddiod arnynt yn y Cysegr yn beth y dylent gywilyddio o'i blegid. Hefyd bllasech yn disgwyl i rieni a pherthynasau y bechgyn sy'n yrnladd dros ein gwlad atal rhag yfed ond y ffaith alarus ydyw, yn ol yr hanes, fod gwragedd y milwyr wrth y cannoedd yn myned yn aberth i'r fasnach fileinig. Y mae'r cwbl yn pwysleisio yr afael gref sydd gan y ddiod ar ein pobl. Ymffrostiwn fel gwlad einl bod yn grefyddol,^ ond y ffaith alarus ydyw fod gan y ddiod swyn a ehyfaredd uwch ein dirnadaeth ar y boblogaeth hyd oed yn ei chyfyngder' mwyaf. Ystyriaeth arall deilwnig on sylw ydyw^ cryfder aruthrol y Fasnack yfB, y wlad, ac yn nau D £ 'r Senedd. Y mae ynt; fragwyr ae ereill yn uniongyrchol yn rhot atalfa ar ffordd unrhyw fesur dirwestoL Yr wyf yn dal yn fy Haw lyfryn byeban chwecheiniog a'i deitl ydyw Defeat. Gwnai les aruthrol i bawb a'i darlleno. Y mee'n agoriad Uygad i'r rhwystr|mawT y mae hom. yn ei daflu ar ffordd t elmill yj rhyfel. Ystyriaeth arall ydyw, y dylai Dirwestwyir ddod i ddeaIl ei gilydd yn well. )fa cwestiwn prynu'r fasnach yn un sydd wedi cael sylw amlwg iawn, a llawer yn creduVmar o'r cyfeiriad hwnnw y deuai y waredigaetb. a Ilwyr waharddiad, end yr wyf wedi fy argyhoeddi mai fliloreg hollo] ydyw syssiad o'r fath. Nid oes dim a'n bocllona koud llwyr waharddiad.. t Yn dilyn cafwyd anerchiad grymus gam" Parch J.Owen, Anfield. Dyma rai o'i sylwad- au Rhaid addef, er ein gofid, nad yw gweitfa ■ wyr y wlad yn addfed i waharddiad, ac mai nid y mawrion sydd gymaint, ar ffocdldt diwygiad dirwestol. Gwelsai bethau ar- swydus yn Lerpwl wrth fynd o amgylch rhai heolydd o ddrws i ddrws gyda dirwest. Dywedid mai gwraig, wedi el chythrnddo- drwyddi gan brofedigaeth a, gafodd trwr suddiad y Lusitania, a ddechreuodd v cythrwfl ofnadwy a fu yn Lerpwl yn erbyn y Germaniaid a'u siopau, canys yn ei Hid lluchiodd brocer neu rhyw erfyn drwy ffenestr un or porkshops nes oedd hoano'n deilchion. Dyna'r Ileill wedyn yn ei chael hi, nes oedd pob siop gyffelyb yn ddarnare, drwy'r ddinas. Gresyn, ar rhyw gyfrif, na chythruddid rhyw fam i wneud yn gyffelyb a'r tafarnau, nes bo ffenestri y rhai hynny' deilchion drwy'r wlad i gyd. Cynhygiwyd penderfyniad gan Y Pareli. J. Hughes, M.A., cefnogwyd ga.n y Parch. D. Adams, B.A., a chariwyd yn xmfryd. Dewiswyd y Parch. David Jones, Edg« Lane, yn llywydd yr Undeb Dirwestol St y flwyddyn nesaf. Diolchwyd i'r siaradwyr a'r cadeiryda gan y Parch. W. A. Lewis a Mr, Joiub. Williams, Park Road. Dechreuwyd y cyfarfod gan Mr. David Jones, Faraday Street a therfynwyd gam jr, cadeirydd —Rhydwenydd.

Advertising