Y Brython

[u Cymanfa o'u Cyfeillach. 'i ♦ 8AITH UTGORN Y CYiIJOD.-Dyinar gwahoddedigion i'r Wyl am eleni y Parchn. Charles Davies, Caerdydd J. T. Evans, Ltangor; J. A. Jones, Bangor W. B. Jones, Pen y cae D. 1,1. Morris, Pengam D. Price, Abertawe a W. A. W i! Harris, Pont y pridd. Yn >1 tystiolaeth y eynulleidfaoedd, ni bu erioed ryTfiLisach pregethu nagwell cynulliad- au na'r iiwyddyn hon. Rydervvn yr erys yr Amddiffyn Dwyfol yn hir ar ogoniant a defn- yddioldeb einCymania megis yn yr amser a fii. Y Gyfoiliach Gyffredinol. I Cynhaliwycl yn addoldy eang a chyfleus Everton Village, am'6.30 nos Sadwrn, Hydref 28ain, dan lywyddiaeth ddeheig y Parch. J. V. Pughe, Tyldesley. Cymrwyd rhannau arweiniol y gwasanaeth gan y Proff. J. E. Evans. Ymddiriedwyd arwain y mawl i Mr. Hughes, arweinydd y gan yn y Village aeth trwy ei wait i yn wir ganmoladwy. BHAGAIR Y OA DEI R Y DD.—Wedi canu emyn, sylwodd y Cadeirydd fod rhwym- au mawr arnoxn i ddiolch i Dad pob trugaredd am Ei ofal ctrosom, a'i arweiniad inni yn y gorffennol. Ein hangen mawr fel eglwysi i Grist ydyw Gweddigarwch. P.-)I) eglwys yn unigol, ac yn gyffredinol, wedi dod i sylwedd- oli'n llawn mai yn y fan bnn y mae dirgelwch ein cryfder ysbrydol. (Jyfarfyddwn heno o dan amgylchiadau arbennig o bradd, a dylai enbydrwydd yr ary sdroedd ein dwyn ar ein gliriau. Ein dwyn yn wir ag 3S at Dduw, ftynhonnell pob daioni. Ofnwn, ysywaeth, mai'n hollol i'r gwrthwyneb y dylnnv.-fidir ar Iaweroodd y dyddiau presennol. Ymbellha y byd oddiwrth Dduw, ac nid yn unig y byd, ond yr Eglwys hefyd, gwactha'r modd. Ofnwn fod Eglwys Dduw wedi mynd yn rhy fyddar i drwst clynesiad y gelyn, ac wedi mynd yn rhy ddall i ganfod ei ymdaith tuag aton Onid oes llawer gormod o el/nio- oddimewn i'r Eglwys yn difa ei chryfder vt Y mae angen dyrchafu ein syniadau am ef swyddogae7)- yn a'i chenadwri i'r byd. Onid yw ein brwdfrydedd ysbrydol wedi treio- wedi mynd lawer yn rhy isel ? Ch waraeir yn eiddgar, masnachir yn awchus gan &refydd- wyr ac eto i gyd, pan ddeuir i gyi'taiau'r cysegr, a'r pethau hyn i golli. Gosoder pob nerth a phob bywyd dan dreth er mwyr hyrwyddo Tey-rua. Dduw. Y mae angen ein deftro. Pethau wedi eu cyf'fnxlinoli--a'u I ydol-i-dy-na'n perygl. Gosod pris rhy i el ar Gyf-Illach a Chyfarfod Gweddi. Cawn gyfle eithriadcl heno i ymddadebru. Credaf yn gryf yng ngallu egwyddorion y Bregeth ar y' Mynydd i ddedwyddu yn gystal ag achub dynion. Arddeled yr Arglwydd genadwri ein bro dyr, a rho dded i ninnau gyfac-Lda-ter rn edd- wl i dderbyn y gwirionedd. • YMBORTH EN A ID BETH YDv -y Parch. J. A. JONES a ddywedai Yn ddiriedwyd i mi i agor y macer. Chwi welwch mai'r testun ydyw "Y Gwynfydau." Ar Gwyn eu byd y rhai sydd arnynt nowyn a syched am gyfiawnder" yr wyf i draetnu'n I fyr. Ceisiwu fod yn gym!. Dyma freinlen teyma? Dduw. Dyma ma??/e.$<o Brenin y Deyrnas. Cyn dwyn i sylw Ei wrandawyr ddeddfau'r deyrnas, disgrifiodd ddeiliaid y deymas. Y bobi sydd i gorffori yn y bywyd ymarferol egwyddorion digyfnewid y group o adnodau hyn. Nid ydyw pob gwynfyd, neu bob un o'r egwyddorion yma, ar wahan mewn amryw fywydau ond yn hytmch, y mae pob gwirgymeriad i gyfuno'r c-wbl yn undod pryd- ferth. Y mae'r pedwar gwynfyd cyntaf yn hanfodol i wneud un eymeriad prydferth a pherffaith. Perthyna'r pedair egwyddor cyntaf i'r deiliaid eu htinain. Pethau per- sonol a mewnol ydynt. Pwysleisia'r gweddill gysylltiadau allanol a chymdeithasol deiliaid Teyrnas Dduw. Beth yw Cyfiawnder yng ngoleuni'r bregeth hon ? Golyga fwy nag y gallwn ni ei ddeffinio. Fodd bynnag, cyn- hwysa degwch rhwng dyn a dyn. Golyga onestrwydd trylwyr. Cydbwysedd moesol eymeriad. Nid rhai pethau ynom yn wan a'r Ileill yn gryf ond cymesuredd perffaith. Pob gras ar ei oreu yn eyfansoddi un cyfan- waith cymeriad. Geiriau cryfion anghyffred- in ydyw newyn a syched am gyfiawnder. Dyhead angercldol am feddiannu'n llwyr bob un o'r elfennau hyn. Y mae bara a dwfr yn anhebgor i gynhaliaeth coi-ff. Fel y mae'r zii corq, f elly y m ae pethau hyn yn diwallu angen corif, felly y m ae egwyddorion yn digoni enaid. Ymwybydd- iaeth o'r eisiau yma sydd yn dwyn dyn i alaru am ei bechod. Ceir pedwar pryd o fwyd.yn y dydd i ddiwallu angeiirheictiai-r corff. Pa sawl piyd roddir i'r enaid mewn diwrnod ? Peidier a meddwl y gall fyw ar brycliau achlys- urol unwaith yn yr wythnos neu unwaith mewn mis. Os am fyw, rhaid i enaid gyfran- ogi o'r elfennau hynny sydd o'r un natur ag ef ei hun. Hiraeth am burdeb bywyd Duw yn burdeb i'n bywyd ni. Os am gymcriad uchel, rhaid cael delfryd uchel. Ni chwyd cymeriad neb yn uwch na'i ddelfryd. Ni ehyfyd per- son na chenedl byth yn uwch na'u delfrydau. Yn yr Eglwys Saesneg oedd dan ein gofal cyn ein-dyfod i Fangor, byddai un brawd yn rhoi'r pennill hwnuw allan i ganu bob amser, My soul would ever stay, etc. Na, nid peth i aros ydyw enaid. Y mae ynddo gyfaddaster a hiraeth mawr am fyned rhagcldo. Os am gyrraedd gwynfyd, rhaid gosod po b ynnisydd ynom ar waith mewn trefn i sylwecldoli hyn- ny. Wylodd Alexander am fydoedd eraill i'w gorchfygu uchelgais wedi ei chamorseddu oedd honno. Nid oes dim sy'n llai na'r enaid ei hun yn deilwng o'i uchelgais i'w feddiannu. Yr enwog Samuel Rutherford a ddywedai y rhoddai bob peth daear am un wen o eiddo Crist, am ei bod yn werthfawrocach na'r cwbl. Tebygrwydd ysbrydol i Dduw ddylai fod yn nod i ddeiliaid y deyrnas. Eithr ni a wyddorn," ebai loan, pan ymddangoso Efe, y byddwn gyffelyb iddo." Dywed Dr. J. R. Miller hanesyn tarawiadol iawn, yn un o'i lyfrau, am eneth ieuanc afiach wedi mynd oddicartref er ceisio adferiad. Ysgrifennai lythyrau at ei rhieni i ganmol swyn a phryd- ferthwch y golygfeydd, ond ymhob llythyr yr oedd un nodyn prudd, djona oedd hwnnw If I could only eat I could soon get well marw o ddiffyg newyn. Chwi gofiweh am un o lyfrau H. G. Wells, The Food of the Gods, yn yr hwn y dywed y rhaid cael rhywogaeth ar- bennig o fwyd er mwyn cynhyrcbu type neilltuol o ddynion, sef cewri moesol. Pethau—egwyddorion yng Nghrist, wedi'r cyjEan, ydyw'r cwbl—•dyrna'u cartref. AgoB- hawn ato. Wele, y mae yn sefyll wrth y drws ac yn euro ac os clyw neb ei lais ac agoryd y drws, daw i mewn atom i swpera— daw a digon gydag Ef i'w diwallu am yr a-mherfynol. Canyf hwy a ddiwellir. NATUR YN DDA, GRAS YN IVELL. --Y Parch. G. Lr,. MORRIS a ddywedai yr ymddiriedwyd iddo ef i siarad ar yr adnod oludog oedd yn dilyn eiduo'i frawd. Bychan feddyliwn, pan yn fachgennyn. ym Maesteg, ac yn cael y fraint o gychwyn fy ngyrfa grefycldol da.n arweiniad y diweddar Barch. R. Hughes, y cawswn gyfle i ddod i'r Gyfeill- ach Gyffredinol yn Lorpwl i cldweyd gair drosto Ef. Ni wyddom i ba le y'n gelwir gan Dduw i ddweyd gair drosto. Gwyn eu byd y rhai trugarogion, canys hwy a gant dra- garedd." Y mae i dclylotswyddau dyn fel deiliad o doyrnas Dduw wedd driftlyg.-Ei. berthynas a Duw, ei gyca-cldyiiion, ac ag ef ei luinan. Pwysleisia Crist y ffaith mai bod yn iawn yn ei berthynas a Duw yw sail pob porthynas arall o'n heiddo. Dyma sylfaen pob gwynfyd. Pwysleisir yn y podwar gwynfyd eyutaf gyflwr mewnol bywyd yn y tri gwynfyd sy'n dilyn, gysyilciadau allanol dyn. Mae'r olaf o'r wyth yn pwysleisio iawnder mewnol ac allanol. Nid yw'r un ohonynt ar wahan i'r gwecldill yn brawf- test —digonol ar gymeriad rhaid cael yr wyth gyda'i gilydd i desto character. Ceir yma y syniad o Achos ac Effaith. Rhaid i'r ruyll fod yn ganlyniad y llall. Cychwyn yn iawn mewn cyfiwr, dibennu'n iawn u-ewn gweith- redoedd da. Bod yn dda yw sail gweithredu x n dda. Be good fii-st-do good after. Duw- Lldeb yw sylfaen trugarowgrwydd. Y mae rhai dynion yn gymwynaswyr rhadlon wrth natur. Eraill yn surbwch a ffrom. Diolch i Dduw fod llawer o ddynion hawddgar wedi eu geni, Nid canlyniad genedigaeth naturiol yw trugarowgrwydd, ond cynnyrch gras y Nef. Trugaredd yw ffynhonnell y bendithion sv'n llifo'n aberoedd tyner ac yn afonydd ireiddiol oddiwrth Deluw a dynion i siri-li cymdeithas, ac i ddedwyddu dynoliaeth. (a) Sylwn ar nodwedd ysbryd gwir blentyn Duw, Gwyn eu byd y rhai trugarogion." (h) Y wobr—" Canyshwy agant drugaredd." (a) Nodweddir gwir blant Duw gan ysbryd ac anianawd wahanol i'r gweddill o ddynion. Ysbryd cydymdeimlad sy'n gynnyrch dysg- eidiaeth ac esiampl Crist. Yr anliawster yw ein cael i sylweddoli pa mor angenrheidiol ydvw ymarfer yr ysbryd hwn yng ngwahanol gylchoedd by wj- d. Meddylier am gylch pwysig yr aelwyd. Trwy fywyd yr aelwyd y trwythir y bywyd dinesig a thrwy y ddinas y dylanwedir ar y genedl. Ni thai i'r Eglwys fod yn amddifad o feeling of pity. Yn hyn o beth y teimlaf fod cyfeillion Job yn colli. Nodweddid hwy gan fwy o ysbryd y beirniaid na'r cyfeillion. Geiriau tyner yw y rhai hynny o eiddo'r Bugail Da pan ddywedodd "-Y l' ydwy" f yn eu gweled megis defaid heb ganddynt f Iugail." "Ni ddeuthum ond at ddefaid cyfrgolledig ty Israel." Moithrinodd dynion greulondeb yn eu mynwesau trwy ganiatau i gaethwasiaeth fod o gwbl. Y mae yr Efengyl yn prysur ddysgu'r byd fod dyn prynedig yn greadur rhy wer'hfawr i wneud pel riant ohono. Gwel y trugarogion o hyd ormod o werth mewn dyn i'w gamdrin. Perygl y dyn eyfiawn ydyw tyfu'n ormeswr. Y mae'r dyn yn gorbwysleisio ei rights yn fwy parod i dderbyn nag i roddi. Perygl cyf- iawnder deddfol ydyw datblygu yn Himan- gyfiawnder. A glywsoch chwi am y wraig honno yn Sgotland yn dweyd wrth rywun, There is only two pure souls in this locality, that is James and myself and, indeed, I doubt Jamas sometimes too." Amlyger y trugarowg- rwydd hwn trwy ymgeleddu'r gwan, trwy gYll.gh'Ol'i'r cyfeiliornus, trwy gymell yr afradlon yn ol i'w ffyrdd; deuer a rhai sydd wedi mynd yn erbyn y wal i'r iawn o gyfeil- iorni eu ffyrdd. Lie iawn yw'r byd i'r saint weithio. Cofier am Barnardo. Llaw trugar- edd sy'n bildio'r nawdd-dai a'r elusen-leoedd. Nid wrth y cloc y mae'r sant yn actio trugar- edd. Y mae gan ambell un galon fawr, ond 1 Haw fach ewyllys fawr i roddi ond posibil- rwydd bach y Hall bosibilrwydd mawr ond calon fochan. Ond am Dduw, dyma Un a'i law gymaint b'i galon, ei galon gymaint a'i law. Cyfrifodd Duw fwriad Dafydd yn gyfystyr a'i sylweddoliad yn",lyn ag adeil- adu'r den 1. Gwelodd Duw deml yng nghalon Dafydd cyn i'r un maen cldod o'r cliwarel. Deued ysbryd maddeugar yn boblogaidd yn ein myst.. Ni ellir maddeu os na ellir anghofio hefyd. Y mae cof rhai ohonom yn well na'n calon, os gwell hefyd wedi i'r galon broffesu maddeu, bydd y cof yn dal ei afael. Maddeu ac anghofio sy'n Grist-debyg. Dyna un o bothau prydferthaf lianes y Croesllooliad- 0 Dad, maddeu lddynt, canys ni wyddant pa beth y maent yn ei wneuthur." Crist yn awr Ei ing yn rhoddi Ei ddysgeidiaeth mewn grym. Aeth rhywun aGO cyn hyn ac a ofyn- nodcl iddo, Os peel a fy mrawd yn fy erbyn, pa sawl gwaith y maddeu af iddo, ai hyd seitb waith ? Ie, obe Crist, ac hyd dri ugain seithwaith." Onid oes gennym gylch eang i weithio ynddo ? Oes, o aderyn to yn y Uwch hyd at yr archangel mewn gogoniant. Dylem ni sydd yn byw ar drugaredd Duw arfer trugaredd at ein cyd-ddynion. Rhydd Duw ddaioni i ddynion er mwyn iddynt hwy- thau roddi i eraill. Y dwfr a roddwyf fi iddo a fydd ynddo yn tarddu i fywyd tra- gwyddol." Gair arall ar y wobr. Un ran o'r wobr yw meddiant o drugaredd, a dyna ras sydd ynom yn cynhyrchu dedwyddweh. Efe a fydd dedwydd yn ei weithred." Yr oedd gan Arglwyddes Llanofer, flynyddoedd yn ol, delynor dall, oedd yn feistr ar ei delyn. Canai ei delyn y peth cyntaf yn y bore, amser cinio, amser te, ac wedi amser swper. Gofyn- nwyd iddo unwaith, Pah am yr oedd yn canu'n barhaus ? Atebodd am nas gallaf oddi- wrtho yr wyf yu loicio'r gwaith Felly am Dduw. Y mae'n chwilio am le i dcsturio ac yn hoffi trugarhau. Like begets like. Gwnaeth Jacob dro gwael a'i dad ei hun twyllodd ef, ac mewn canlyniad twyllwyd yntau'n ol lawer gwaith. The echo is always ldce the original. Ceir dosbartli o bobl yn I cintach yn barhaus—gweled yr ochr ddu i bethau'n unig. Mwyaf yn y byd a roddwn ni i ddynion mwyaf a dderbynnir gan Dduw rhaid cael outlet neu fe fyrstiwn. Chwi gofiweh am ddameg y dyledwyr. Y dyn y maddeuwyd cymaint iddo yn mynd ac yn llindagu ei gyd-ddyn. Y mae maddeuant Duw i ni yn esgor ar faddeuant o'r eiddom ninnau i eraill. Mor briodol y dywed Shakespeare The quality of mercy," etc. Eto gweddi Pope, bardd arall,—" Teach me to feel," etc. AMODA U G W E LE DIG AETH.—Siarad- wyd ymhellach gan y Parch. W. A. Williams, Pont y pridd, ar Gwyn eu byd y rhai pur o galon, canys hwy a welant Dduw." Ceisiwn gadw mown cof mai mown cyfeillach yr ydym, ac nid yma i bregethu a thraethodi yma i ddweyd profiad. Mater yr adnod yma yw ymwybyddiaeth o allu Duw yn y dyn oddi- mewn. Y mae purdeb yn rym—yn allu sy'n ffynonellu yn Nuw. Daw dyn i sylweddoli'r gallu hwn i'r graddau y cyfranoga o anian Daw enw ydyw ar ran o'r anian ddwyfol sy'n. cartrefu yn en&id dyn—purdeb. Nis gall fod purdeb yng nghalon dyn ar wahani ac yn annibynno1 ar weithrediad gallu. Duw. Y mae purdeb yn ynni mewnol. Nid peth passive yw, ond active. Un o'r peryglon y w anghofi0 niai Y-wybyddiaeth o allu Duw yn yr enaid yw crefydd. Ceir dosbarth o ddyn- ion y dyddiau hyn yn tybied mai'r ffurf uchaf ar grefydd yw gwybodaeth a diwylliant. Gellir bod yn wybodus a diwylliedig heb fod yn wir grefyddol. Gellir bod yn wir grefyddol heb feddu gwybodaeth a diwylliant yn eu ffurfiau bydol. Hanfod crefydd yw purdeb mewnol. Nid yw'r Eglwys hyd yma wedi deffro i'r graddau y dylai pa mor bwysig yw brwydro hyd at waed, gan ymdrech yn erbyn pechocl. Ceir pechodau ym mhob pentref a dinas sydd yn gofyn holl nerth yr Eglwys i'w cael i lawr. Na oddefer i'r Eglwys golli ei nerth trwy ei rannu mewn llu o gymdeithasau. Nid yn Iluosowgrwydd y cymdeithasau hyn y mae eu nerth, Nid trwy i'r cymdeithasau ddod i'r front ac i'r Eglwys fyned i'r cefn y mae ein gwlad yn mynd i gael ei hachub. Credai ein cadau yn angerddol yng ngallu'r Efengyl i foosoli dynion ac i buro cymdeithas. Gwaith hawdd fydd sobri dynion wedi iddyni gael eu hachub. Rhaid inni wrth yr Efengyl i sic-rhau hyn, "ohlegid gallu Duw yw hi." I hyn yr anfonodd Duw Ei Fab i'r byd—fel yr achubid y byd trwyddo Ef. Golyga purdeh calon adgenhedliad bywiol trwy nerth Ysbryd Duw. Nid absenoldeb pechodau hyd yn oed o'r galon yw'r purdeb hwn, ond preswyliad Duw ynddi. Lie y byddo Ef yn byw rhaid i bechod farw. Nid meddu ar ddigon o nerth ewyllys er cadw syniadau amhur dan lywodr- aeth yw purdeb ond Duw wedi llwyr fedd- iannu'r galon, ac o'i chanol hi yn gweithio'n barhaus i gyfeiriad yr allanol-yn gweithio allan yr hyn sydd ynom. Fel y mae'r llong dan lywodraeth ycapten, felly y mae'r cwhl o fywyd dan lywodraeth Duw. Duw ynom yn burdeb, yw'r cymhwyster mwyaf i weld Duw o'r tuallan inni yn brydferthweh sancteicldrwydd. Dyma'n ceidw yn Ei Iwyb- rau. ae a'n ,ierha yn Ei wasanaeth. Mwyaf fydd y pD b mwyaf fydd y cyfacldaster i fwynhau Duw. Saiacteiddrwydd yw'r cyf- addaster uchaf i bob gwasanaeth o unrhyw werth ysbrydol. Heb hwn ni chaiff neh weled yr Arglwydd. Y mae'r sancteiddrwydd yma'n gyraeddadwy yn y presennol—i bob un yn bersonol. Pared Duw ein bod yn gyson dan ei ddylanwadau. Yn lesu Grist y cyrhaeddodd ei eithafbwynt ar y ddaear. Y neb a'i gwelodd Ef a welodd y Tad. Wrth gymdeithasu a phethau ac a phersonau yr ydym yn dod yn fwy sicr o'u boclolaeth. Mae'r mynydd mawr yn dominatio pob peth sydd o'i amgylch. Mae'r weledigaeth nefol i ddominatio pob peth arall, prun bynnag fydd arno eisiau hyany neu beidio. Cofiaf gyfar- fod gweddi yn y Felinfoel, pan ddywedai un hen gymeriad wrth un arall,—" Nid wyt yn gofyn am ddim arbennig i Dduw." "Nae wyf, ebai'r llall, ddim yn gofyn am bethau neilltuol; yr wyf wedi ei weled Ef, ac o'i weled wedi cael popeth wyf eisiau bellach. nid oes gennyf ond diolch am a getais. Mae r pur o galon yn Ei weled ymhob lie, ac yn syl- weddoli Ei fod yn bresennol ym mhob man. Gwel Ef yri. Ei gread t-lws gwel Ef yn Ei ragluniaoth gyfrin ond doeth gwel Ef mewn adfyd ac mewn hindda. Gweddïwn lawer ar Dduw y dyddiau presennol an fuddugoliaeth. A ydym fel cenedl yn deilwng o oruchafiaeth ? Os ydym yn gyfaddas i'w mwynhau, ac yn yradrechu'n anrhydeddus amdani, yr ydym yn sicr o'i chael. BRENIN Y GRASUSAU.-Y Parch. CHARLES DAVIES, Caerdydd, a draothodd ar Gwyn eu byd y tangnefeddwyr, canys hwy a elwir yn blant i Dduw." Annwyl Fro dyr a Chwiorydd Teimlwn ein bod heno wedi dod at draed yr Athro Mawr mewn gwirionedd "hwy a ymlynant wrth dy draed, pob un a dderbyn o'th eiriau." Ceisiasom yng nghwmni ein brodyr ddringo o iselder y gwastadeddau i gopa mynydd y Bregeth, i yfed yn lielaeth o'r awelon fresh esgynasom o ris i ris, ac o wynfyd i wynfyd, nes cyrraedd yr uchelclerau gwynion. Bydded inni gael profi'n lielaeth o'r gwynfydedigrwydd hwn, model y gallom wynebu'r dydd yfory yn ysbryd Y Gwyn- fydau." Y peth mawr yn awr yw fod pawb yn edrych ymlaen at ddiwedd y rhyfel, ac yn cynllunio ar gyfer ad-drefnu ac ail-adoiladu. Perygl aros gormocl am y diwedd gweithiwn yn awr, gweckilwn ac adeiladwn yn awr. Ceir llawer o bobl yn suro oherwydd yr arngylch- iadau pobl, fel y dywedodd ein brawd, wedi eu geni'n annedwycld ond am y rhai sydd trwy ras wedi eu goni o Dduw, gwyn eu byd hwynt. Pobl hynaws, radlon, a hawdd eu bodloni, yw y rliain. Cofiwn fod elfennau'r gwynfyd g'artref yn y galon newydd-ynom Nid oes angen mynd i bellteroedd i chwilio am dano mae yma (gan gyfeirio at ei fynwes). Byddwn yu darllen, yn ail, ac yn tryclydd ddarllen y TostamentNewydd drosto, or inwyn i'n hysbryd fynd i mewn ymhell i ystyr ac ysbryd y llyfr ond pan ddeuwn at y Bregeth ar y Mynydd byddwn yn gorfod aros. Daw gwerth newydd ar bob gair, a goleu newydd ar bob egwyddor. Llefarodd Crist hi o wael- odion Ei natur, a chorfforodd hi yn Ei fywyd gwyn. Y mae'n etifeddiaeth i bawb. Ymao pwy bynnag sydd wedi mynd yn lien cyn gweled gwerth y gwirioneddau yma yn gollecl- wr dybryd. Pethau i'w profi pan yn ieuanc ydynt. Pethau sy'n puro'r aelwyd, sy'n cysegru'r gwaith, sy'n clirio'r awyr ac yn gorseddu heulwen yn lie clrycin mewn bywyd. Rhai ohonom yn gwybod beth yw gweithio dan y ddaear a pha mor werthfawr oedd goleu cannwyll a lampau wedi hynny. Dyma heulwen Duw dan. y ddaear dyma lusern y Nef yn ogofeyddgofid. Gwynfydedigrwydd i rannu ydyw. Testun mawr y w hwn. Dyma faen clo y bwa. Yn yr adnod hon yr ydym ar wastad uwch na'r un o'n brodyr. Dyn yn wneuthurwr Blessed are the pecteeniakers- dyna i chwi gompliment,-—-gwneuthurwr heddweh. Creawdwyr tangnefedd. Dyn yn diffodd lilamau byd ar clan Dyn yn dwyn cytgord yn He discord. Dyn yn cyfansocLcli anthemau lie nad oes dun ond marwnadau. Tyn fel o ysgerbwd pob Hew. Adeilada, o feini'r adfeilion, ddinasoedd newydd ar graig heddweh. Ni fyn hwn peace at any price chwaith. Y mae gan hwn—y tangnefeddwr -or.uod o feddwl am heddwch i oruwchadeil- adu ar seiliau pwdr. Uniondeb yw seiliau ei deml ef. Mewn cyfiawnder yr adeilada. Cofier y bydd yn rhaid iddo yntau woithiau fynd i ryfel er mwyn tangnefedcl. Dywedodd y Tangnefeddwr mwyaf o bawb—" Mi a dcleutbum i fwrw tan ar y ddaear." Rhaid cael tan Duw i losgi drain pechodau dynion. Melchisedec, yn gyntaf brenin cyfiawnder, wedi hynny brenin heddweh. Ni ellir cael gwir heddwch ar clraul bradychu'r egwyddor o gyfiawnder. Gweddia'r tangnefeddwr am y ddoethineb sydel oddiuc-hod nid am y cred y gall ofe dawelu'rstorm, ond y mae'n borffaith ymwybodol ei fod yn delio hefo'r Gwr sy'n gallu tawelu stormycid. Mawr hydorwn y ceir heddwch yn fuan ar seiliau a sicrha na bydd Rhyfel yn bosibl mwy ym myd Ty wysog Tangnefedd. Fel mam gariadus yn mynd rhwng dau frawcl wedi digio wrth ei gilydd, ac, yr' eu huno trwy oi dagrau brwd, felly y mae plant yn heddweh yn mynd rhwng y ploidiau gelynol ac yn eu dwyn i sylweddoli eu bod nid yn unig yn frodyr i'w gilydd, ond hefyd yn blant i Dduw. Wedi canu emyn arall yn wresog ac enem- iedig gan y gynulleidfa, terfynwyd trwy weddi gan y Parch. D. Price, Abertawe. Dyma r cldeudclegfed GyfeiDach inni anfon bras- linelliacl o'i gweithrediadau i'r Cyniro a'r BRYTHON, ac yn sicr yr oedd o ran mater, cynulleidfa, siaradwyr, a defosiwn, yn un o'r goreuon. Bydded ei clylanwadau yn annileadwy. Edge H. 11. ROBERTS

0 LANNAU TAF. I WELE lytliyr diweddaf loan Bydir afcaf :— Ycliyclig fisoedd yn ol, pan yn cynrychioh cymdeithas ddirwestol ar bwyllgor cymysg gwahanol enwadau'r Eglwysi Bhyddionj gofynnwyd i mi gan un b'r swyddogion i ha gap el y pertliynwn. Atebais nad oeddwn yno ar ran un o'r capeli, oncl fel aelod o _gymdeithas ddirwestol yn unig. Meddai eilwaitli, A fyclclai allan o Ie i mi ofyn i blo'1' ewch i addoli ? Dim yn y mesur lleiaf,' meddwn, Fe rydd hyn gyfio i mi, heb ymddangos yn ymffrostgar, i'ch hysbysu mai Ysbryciegwr (Spiritualist) wyf o ran claliaclau crefyddol.' '0,' meddai'r awclurclod goruchel, 'dyw Ysbrydegaeth ddim yn grefydd; gwyddor (science) yn umg yw Druan o'r brawd anwybodus am yr hyn a gondemraai. Pe buasai efe wedi profi'r filfed ran o'r cysuron a geir gan Ysbrydegiaeth i fyrdd o bobl sydd wedi colli eu hanwyliaid yn y rhyfel orchyll presennol, y prj-deron a'r ofnau duon a disail am dynged dyn wedi gadael y fuchedd hon a gant eu hysgubo i ffwrdd gaiidcli, braidd y cawsai ddigon o wroldeb i ddweyd 'It is nothing but a science (a thebyg mai pseudo- science feddyliai). Daw dydd o brysur bwyso Ar grefydd cyn bo hir, Ceir gweld gan bwy mae sylwedd, A phwy sydd heb y gwir. Nid wyf am honni mai gan Ysbrydegiaeth y mae'r holl wir, a dim ond y gwir rhaid pron' r ysbrydion fel rhyw dystion eraill. Nid yw angau yn newid nodweddion personol ysbryd dyn wrth ei symucl o un sefyllfa i'r llall. Os oedd ei dueddiadau o chwaeth isel ddoe, pan yn y corff, y maent yn rhan ohono wecli croesi y bar. Yr ysbryd yw'r dyn, nid y corff. Os mai ysbryd yw Duw, onicl ar lun a delw Duw y gwnaed of ? Nid yw'r corff daearol ond benthyg am dymor ei bererindocl yr ochr hon i'r bodd. Y mae corff daearol ac y mae corff ysbrydol," y naill yn ateb i un sefyllfa, a'r Hall yn ateb i sefyllfa arall. ii Ond y mae un ffaith yn fwy 0 werth na, chyfrolau o ddamcarxiaeth a ffeitjiiau yw'r sylfaen ar yr hon yr adeiledir y gyfundrefn Ysbrydegol, Ac onid a ffeithiau cyffelyb y dechreuodd Cristionogaeth ? A pho buasai hi wedi cadw at ei dechreuacl, heb gael ei handwyo gan ddylanwad myinpwyol yiner- awdwyr a phenaethiaid llygredig a baluh, ni buasai Ewrop heddyw yn goch gan waecl ei phlant, ar ol dwy fil o flynyddoedd o bregethu athrawi aeth au Ty wysog Heddweh. Beth yw y rheswm fod Ysbrydegwyr yn lluosogi, a'u temla-ut'ii tmLliaii, pan y mao Eglwysyddiaeth yn lleihau yn rhif ei liaelodau a'i gwrandawyr? A sut y mae cyfrif am fod athrawiaothau a bregethir ar lwyfan yr Ysbrydegwyr yn mynd i bulpudau Uniongred y dyddiau pres- ennol ? Prawf hyn fod rhai dysgawdwyr yn ddigon gonest i chwilio am y gwir lie y mae i'w gael, ac yn ddigon gwrol i draethu eu barn yn wyneb rliagfam rhai sydd yn rliy ddifater i chwilio drostynt eu hunain. iii Tybiaf glywedun yn gofyn, Wei, both alII y ffeithiau y soniweh gymaint amclanyn^ ? Y prif betli yn naliadau'r Ysbrydegwyr yw 01 fod yn dal cymundeb a chyfeillachu a pher- sonau o'r byd arall, rhai wedi marw i'r ddaear hon. Ac os ywhynny'n wir, yr Ysbrydegwyr yw'r unig rai sydd yn cynnyg profl focl sofyllfa ddyfodol. Y mae gwahaniaetli mawr rhwng credu a phrofi, or fod yna orchymyn hon iawn sydd yn dweyd am brofi pob p6th a dal yr hyn, sydd dda. Y mae miloedd yn rhy ddifater ] wneud hynny. Nid oes neb mor ddall a'r rhai na fynnant weled. Rhocldwch i mi ddeg ym- chwiliwr gonost, tunyneddgar, hirymariious, a rhof yn ol i chwi naw, os nad deg, Ysbrydeg- wr. Wedi i Golumbus gael gafael a glanio ar dir Amerig, nid oedd un o'i gwmni'n ameu, fel y gwnaeth ar y fordaith yr oedd y ffaith yn rhy amlwg, ac nid oedd eisiau ffydd ar Columbus bollteli,-yr oedd ffaith weladwy a theiir ladwy wedi rhyddhau ffydd o'i was- anaeth am y fordaith honno, beth bynnag iv Hen ofyniad, er yn fore iawn, yw Os bydd dyn farw, a fydd efe byw drachcfn ? £ r Ysbrydegwr yn unig eill ateb yn gadarn- haol, a phrofi ei osodiad i bob dyn rhesymol, drwy ddangos iddo ddelw a dynnwyd gan y camera, o ffryncliau oedd wedi croesi'r afon ers blyiiyddoedd, ac y mae'r camera mor ddidwyll a'r haul, a'i dystiolaeth yn ddi- amwys. Fflloreg medd rhywun. Wel, frawd 'Ond dyna'r cwbl a ddyfynnir y tro hwn. Nid wyf yn credu'r cwbl yr un fath a loan Bydii- lnd y mae gennyf gydyrncleitn- lad mawr a'i syniadau. Hyd yn hyn, paratoi y maes y mae wedi ei wneud, i dderbyn hadau ei brofion personol. 1\;Î chytuna pawb a,g ef air. yrhyn a ddywed am y camera, nid am fod twyll yn yrhaul, ond am na ellir tyi-iiu'r dar- lun heb gymortli dyn ac fel y g wyr loan yn dda, tri pheth öy'n ano' 11 nabod, Dyn a clerwen a cliwrn >d. Nid yw'r Arehiao-on Colley eto wedi ennill y mil punnau hynny a gynhygiwyd gan y Daily Mail am cldarlun Ysbrydeg A ar lecyn neilltuol 1 blatiau plioto graffyddol wedi eu selio gan wyr y Daily Mail—o loiaf, nid wyf wedi clywed ield-) wneud hynny. Yr wyf fi wedi gweld amryw o'r darluniau liynny.fy hun, ond hyd yn hyn nid wyf wodi fy modloni nad fakes ydynt. Credaf yng ngonestrwydd fy nghyfeillio.11 Ysbrydegol, ond nid ydynt yn rhy anffaeledig i'w twylio. Ond cawn raror eto. S.