Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

3 articles on this Page

Clep y Clawdd I

News
Cite
Share

Clep y Clawdd I sef Clawdd Offa I [G.k,,q YR RCJTYN.] I LLEWYCHED FELLY EICH GOLEU- NI.—Llewyched FELLY, sef dan fwgwd; dyma, mae'n debyg, y w'r gyfraith ar y mater. Gwysiwyd catrawd o fasnachwyr tref Gwraig Sam ana esgeuluso cyflawni y gyfraith yn y peth liwi-i. Gerbrort y llys yr oedd rhai ohon- ynt yn sarrug. eraill yn ddsgrif, a'r gweddill yn gribog iawn. Birwywvd hwy bron i gyd i'r un swm, gan dalu eyfran. o'r costau. Biangodd y lleuad heb ddirwy o un math. ar gyfrif ei llewych, ond fe ddaeth dan dipyn o censure am fed allan y noson hoimo. Ond, mew It difrif, t)ri-id if yw'r holl beth yma ? Os nad ydym yn galla -h ar faes y rhyfel nag ydym gartref, fo x,iia'r ElhnYl waifch byr arnom. V Tybed foci callineb wedi ffoi, ac nad oes ond ffyliaid yn ein plith, a'r rheiny'n ceisio gwneud deddfau. Eglur yw fod y Rhyfel hwn wedi effeithio ar synnwyr rhai. C-twared ni 11ROWOH EJOR POCED TUCHWYN- EB ALLAN.—1>aliotid goruchwyliwr glofa'r Westminster ryw feinar a matsen yn ei boced yng nglirombil y ddaear. Gwysiwyd ef am bepyglu'r lofa, a bywydau ei gydweithwyr. Ni wyddai, meddai ef, fodganddo fatsen yn ei boced. Rhaid bod yn ofalus mown glofa. Nid oes dim da o ysmocio. Cosbwyd". y gwr yn drwm. Creadur ofxxadwy yw matsen. Bychan pengoch yw, ond geill osod byd yn goelcerth. BACHUS A'I BLANT.—Nicl y w plant y duw uchod yn cyd-dynmi bob amser. Bu cryn dipyn. o groBStlyBxiu yn eu plitli yng N^wraig Sam yr wythnos ddiweddaf. Yr arian, wrth gwrs, oedd gwraidd y gynnen. Hawliai bragwr dal oddiwrth dafarnwr, a bu cyfreithio am ddyddialla chyflogwyd cyfreith- wyr a bargy" freithwyr ac er i'r bragwyr gael a fymicnt, trymach llogellau y twrneiod o lawer. Ceid diwedd ar bob firegod fel hyn pe caeid y tafarndai, CHÍ AM GYFRANDIR {Allotment).— Mae cri yn y Rhos am Gyfrandiroedd (allot- rmnts), a pha ryfedd ? Onid saagu argefnau'i gilycld a wneir yno ? Bloeddir am ehwaneg o le i fyw—" Rhowch i ni Small Holdings," meddant. Da iawn. Dyma arwydd er gwell yn y Rhos yma. Pobl yn dechreu teimlo anf odlonrwydd o'u Ue fel y maent. Pam na cha y Rhos y rhosydd ? Onid Rhos Llan- ixercli Rugog y w ? Pam na cha'r bob! bob yr un ei lannereh ? Bloeddiwcb, wvr y Bhos. Rhaid eich gwrando. DAU ENW AR YR UN STRYD.— Mae ysfa wedi bod yn ddiweddar am ddau enw ymhlith plant dynion, ac y mae'r clefyd wedi cydio yn ystrydoedd y Rhos. Mae stryd y* ma a clau enw ami, sef y Cynlas a'r Cwrt. Os oes anhwylustod yn hyn hawdd fai ei galw yn Gwrt Cynla's (Cynlas Court) Mae llawer i stryd arall yn y Rhos yma a dau enw ami, ond gwareder ni rlxag rhoi eu llys- enwau mewn print, er fod lla wer o atlnoniaeth vn y nicknames hyn. DIRWESTWREIG YN CODPR PAN. ER.-Rhyw half nwst fu baner dirwest y gwragedd yn ystod yr haf, ond yn awr codant hi eto i'r entrych f-el y gwelo pawb hi. Caed cyfarfod i'r perwyl yn Rhosddu y nos o'r blaen. Daeth llxx o glebrwyr glib iawn ynghyd a bu siarad a siarads ac ar ol y fath siarad, mae'n siwr i chwi y bydd rhaid gwneud gwaith Nid oes neb fel dirwestwraig am waith. Mae Dirwest yn fyw iawn tua'r Rhosddu yma, a lliaws o rai glew'ynglyn a. hi. Ni synnwn i ddim nad o blith y rhai hyn y ceir arweinwyr y dyfodol yng Nghym.ru. Bendith arnoch, bob un. « TOLL Y RHYFEL.—Mae hon yn drvvm yr wythnos hoii. Syrthiodd am ryw o fechgyn gwych. Deellir fod mab y gwr brwdfrydig a charedig, Joseph Wilcoxon, Coed Poeth, wedi syrfchio. Ergyd arw yw hon i'r teulu. Mae mab arall i Mr. Wilcoxon ar y maes,a deellwn ei fod yn glaf mewn ysbyty yn Lloegr. Oollodd Mr. Aston ei ail fab yntau y dyddiau diweddaf hyn, a3 y maeganddo yr hynaf ar hyn o bryd ym 1Mesopotamia. Mae'r holl wlad yn cydymdeinxlo a'r teuluoedd hyn yn eu dwfn alar. ENNILL MEDAL A CHOLLI BYW- YD.-Ertillodd John Mills, R.W.F., Gwrec- sarix, y Fedal Filwrol am ei ddewrwaith ar Faes y Qwaed. Siaredid yn xxchel amdano gan ei swyddogion. Un o fechgyn Pywel Brv^s. ydoedd. Ca dderbyniad cynnes a llawen ganddynt pan ddaw'n ol. Hefyd collodd Arthur Jones, Gwrecsam, ei fywyd ar y maes pa ddydd, ac yntau wedi ennill y Fedal ers tro. Cydymdeimlir yn fawr a'i weddw ynghyda'i deulu, y rhai sy'n adxxa- iawn yn y cyleh. Si Y SHANTY.N.rid oes fawr o flas na llun ar farddoniaeth y Rhyfel fel rheol, (I,nd mae r ychychg sydd gan Shone y Cwnstabl a gyfansoddwyd ganddo yn "rhvwlo yn Pfrahic yn dda dros ben. Ni fedrai Hud- yard Kipling wneud dim yn well. Pill eto. Shone MARW AB Y IFFQRDD.~BVL priod Mr. Lloyd Jones, y Green, Brymbo, farw'n ddisyfyd iawn y dydd o'r blaexx, ar ei ffdrdd gartref yng nghwmni ei merch. Disgynnodd braw ar yr holl ardal pan glywsant. Y hi'n adxxabyddus yn yr holl ardal, ac va fereh Mr. Evans y Glasgoed. j COLLI HEN-AFQTFjK.—Disgynnodd yr henwr adxxabyddus a holf, Mr. Hugh Jones, Brymbo--un o drigolioh hynaf v lle-i'w fedd yr wythnos ddiweddaf. Yr oedd yn ffyddlon iawn i'r achos ym Myixvdd Seion, ac yn fawr ei barch. Bedyddiwyd ef, fe ddy- wedir, gan Williams o'r Wern. Fe deimla ei weinidog a'i deulu yn chwith iawn ar ei ol. Claddwyd ef gyda phob arwyddion o alar a serch ym nxyxxwent Bryn Seion. SYRTimrN KU A N G.—D yxn a hanes Mrs. Ifans, Church View, Brymbo, a fxx farw ar ol nychtod blin, ddydd Merehor diweddaf. Anriwyl oedd gan bawb, a daeth tyrfa i dalu'r gymwynas olaf iddi. Gweinyddwyd gan y Parchn. R. Hughes a Talwra Jones, RALLY'R WESLEAID.—Boys am Bailies yw'r Wesleaid. Mae ffarwelio a ralio yn cael lie mawr yn eu hanos. Y nos o'r blaen adgynxxllwyd yng Nghwrecsam am wledd, pryd y pregethodd y Parch. F. L. Wiseman, B.A., a fu unwaith yn llywydd y Cyngredr Cenedlaethol. Nid yw'n adna- byddixs i lawer y tu allan i'w enwad, ac ni welirmohono yng Nghymra oddigertlx ambell (ito fel hyn. Pregethodd y prynhawn a dar- lithiodd yrhwyx*, ar Gan y MetJiodistiaid gynt. Pregetha'n fyw reit a difyr, a darlithin'l' nn odd. Mwynhawyd ef yn fawr gan bob Sais o Wesle, a oh an bawb arall Y CATJ CYNT.-Ym.aehwnwedi(iocl o'r diwedd. Yr oedd angen amdano, nü I gwyl wrtho. Daw'n awr trwy orfod, a bydd Ta.id caut. Ni wna rhai ddim ond o raid. Wedi hyn, fe rhyvv chance i feeligyrt y sxopaxx gael tipyn o foddion gras i'w heneidiaxl. Ond cofiwch chwi, feehgyn a genethod ac eraill, fod y mesur yma yn eich gosod chwi dan brawf. Yn awr, ceirgweld faint o wir awydd am foddion gras sydd ynoeh. Credaf fi v manteisiwclx ar y cyfle, ac nacheir chwi yn brin." Ond i chwi ddangos eich hun yn ddymon yn hyn, cewch gau cyixt eto cyn pen fawr, yn neilltuol gau eynt ar y Sadwrn. Haij-day ddylasai fod ar y Sadwrn i chwi fel i bawb arall, a byddai hynuy hefyd yn fantais fawr at dalu'r parch dyladwy i'r dydd sydd yn canlyn, sef Dydd yr Arglwydd. F # PY WE LIA ID YN G WLEDD A'R M1LWYR.—Cafodd milwyr Gwraig Sam eu gwala a u gweddill mewn saig a sain gan y Pyweliaid, sef gweithwyr cyfarpar Pywel Bros., Gwrecsam, y nos o'r blaen. Yr oedd rhyw bedwar cant i gyd ynghyd. Yr oedd y wledd, o'r denhreu i'r diwedd, o'r fath hwvlxxs- af, a-J nid oedd neb yn lloxxxxach ei wedd 11 a r hen batriarch ei hun, sef vr Ynad J E. Powell Estynnodd groeso cynnes dwy fraich a chalon iddynt i gyd. Yr oedd y programs yn rhai cywrain a doniol, a chaed difyrrwch nid bychan Vmhlith cyfraxxwyr pennaf y wledd yr oedd. Mr. Gwilym Peredur Jones, M.A., mab Golygydd amryddawn Y BBYTHON. ? ¡YN tEI OL 0 FFRAINC,—Yrmwelodd y -(,rapt on Dafis Feddyg, y Rhos, a'i gartref yr wythnos ddiweddaf, ar ol misoedd o wasanaeth yn Ffrainc. Da oedd gandawer ei weld, yn neilltuol rieni'r bechgyn dewr fu a dan ei driniaeth feddygol. Y mae'r meddyg mewn diwyg dda, ac yn mwynhau xechycl, er cymaxnt ei lafur yn y ffrynt. Dychwel eto ar fyrder. Bendith amo il BETH YW HI AR Y GLOCH, BO YS ? Derbyniodd tri o hogia glew Ysgol Tan y fron oriacluroxx arian a'ii henwau arnynt, yn wobr- au gan Bwyllgor Addysg y Sir am bresenoldeb didor am saith mlynedd. Well done, lads t Gellwch ddweyd beth yw hi ar y gloch yn awr wrth eich meistr mwyn. Yr oedd inwy o angexx oriawr ar y Ileill na chwi, ond nid oedd ynddyxit haeddiant. Da chwi. ffyddlon-. iaid Y DDIOD A'R JAITH.-Clywir iaith anweddus iawn yn ami ar y Clawdd yma, a hynxxy ngyffredmgan fechgynnos ffol. Dylid cosbi mwy am liyi-t. Nid wyf yn cofio gweled na chlywed am neb yn cael ei gosbi am iaith anweddus oni fyddai mewn diod. Gwn fod ddiod yn esgor ar y peth yma, ond yn ami ceblir a rhegir ar yr ystrydoedd mewn gwaed oer. Credir gan lawer nad yw iaith an- weddus yn gpsbadwy ond pan mewn (Hod. Rhaid cael purach gwefus ar y Clawdd yma. UCHEL WYL BYDDIN YR IAOH. A WDWRIAETH.—Caed hwyliau mawr yng Ngwrecsam y Sul wythnos i'r diweddaf, ar ymwehad Commissioner Higgins, arweinydd forces Byddin yr laclxawdwriaeth ym Mlxry- daÎlt. Pregethodd a siaradodd gyda nerth mawr, a daeth y lliaws ynghyd i'w weled a'i glywed. Y prynlxawn, yn yr Hippodrome caed cyfarfod mawreddog. Y Maer yn y gadair. Traddododd yr Arweinydd Higgins anerchiad brwd a.r Fyddin llT Iachawdwriaeih mewn Heddwch y Rhyfel. Dywedodd both an da a chryf iawn, a lot o bethau eraill, fel y gwna'r bobl hyn bob amser. o lIELAETHU'R COUNTY BUILDINGS Sonmr am hyn o hyd. Arwydd drwg bob amser yw helaethu'r buildings hyn a'u cy- ffelyb. Dengys fod pethau yn y wlad yn myned yn ol mewn moesoldeb* Cyst eu helaet,hu lawer iawn o arian pan y mae galw mawr am arian. Awgrym fe fyddai'r County Buildings yn náwn digon mawr pe caeid y dafarn. Dyma gynllun rhad a ¡ rhwydd. Treiwch ef. PETHAU AR EU GW AETH.IelIy y dywed y Prif Gwnstabl yn ei adroddiad chwar- terol eto. Yn ol ei gyfrif ef y mae llai o feddwi dyddiol a Sabothol. Da deall hyn. Eto y mae digon o le i wella. Hwyraeh fod prinder police yn peri fod llawer i euog yn dianc yn ddigosb. Dylid cadw llygad agored ar y fcafarndai ynglyn a'r Regulations newvdd. Y maent yn agored i lawer iawn o dwyll. Cosbwyd deg o dafarnwyr y chwarter diwedd- af. Hwyraeh y gwna hyn les. PLANT- YN Y LLYS.-Nid yn anam] y ceir plant o liaen llysoedd y Clawdd y dyddiau hyn. Lladrad yw'r achos, at ei gilydd. Dywedir hefyd jfod troseddau gan yr ieuanc ar gynnydd mawr. Cosbwyd bechgyn ym Mhen y Cae y dydd o'r blaen am ladrata pytatws. Yn awr, pe dysgid Moesau i'r plant yn lie rhyw wersi diwerth yn yr ysgol elfennol, fe ddiflannai y troseddau hyn i raddau pell. Dysgir y Three R's fyth a hefvd lie,l)gofiolfodynaRara,l) lai,erm-,i,N,"p,wvsigna. un, sef yw honno RIGHT. Dysger i'r plant yr hyn sydd yn iawn yng ngolwg deddf a Duw. Cred plant yn ami fod lladrad yn ia.wn os gellir hynny heb gael eu dal. Mynner dysgu Moes yn Ysgolion y Clawdd, ac yn fuan ceir gwell pethau. Cychwyner yn ddi-o-oll- amser. GALlV ETO AM I)DYNION.~M»e galw eto am ddynion i'r rhyfel i lenwi lle'1' rhai a syrthiodd. Ceir llythyr cryf yn y papurau gan gynrychiolydd milwrol y Fwl", deisdref ar hyn. Rhaid galw pawb cyrnwys medd efe, dan 42ain oed. Mae Uu ohonynt meddir, yny lofa; ac ar y tir, y gellir eu hebgor. Ond, atolwg, onid doethach galw'r rhai sydd gartref, ac yn rhwystr ac nid help i gjmxdeithas yn gyntaf, sef y rhai &ydd ynglyn a'r Fasnach b«ddwol ? Dywedir, pe tarewid y Fas-titch ddamxxiol hon yn ei phen,y gollyngid yn rhydd ddigon 0 ddynion i lenwi pob eisiau milwrol. 7-1i'A.illP,? Y S !,T y Prif Gwnstabl fod tros dairmil o dramps wedi cael ynxgeledd gennym yn Sxvydd Dinbych yn unig y flwyddyn ddiweddaf. Onid yw hyn yn beth i resyxxnu ato, sef fod cvmaint o dramps yn y wlad y dyddia-u hyn, er gwaethaf Old Age Pensions, y National Health Insurance etc. Mae lie i ofni ein bod yn eofnoci'r peth "lnvntrwy ei goleddu fel y gwnein Dywed. ir hefyd fod un o bob pump ohonynt yn Gymry. Ni ddylasai fod yr un Cymro yn dra/mp cyl-ioeddus Gwir fod mwy na n banner yn Saeson. Rhag cywilydd i'r Sais. Y ddiocl sy'n gwneud tramps, ac yfwr traf- lyncus yw'r Sais. GWYLIAU'R C-TA WDD., Do,s 'ett M 0 1 Proff R Morris, M.A., Bala, a J. Glyn Davies, M.A., Rossett (E.L.)-D. Edwards Davies, lVLA;c Brymbo. Bersham (W.M.) H. H. McCullagh, M.A., Gwrecsam, Rhos. tyllen (M.C. ) -Th >s. Jones a J. Glyn Davies Broughton (W.M.)—Christmas Evans a Mr. MCÛlIJ,lagh; (E.L. )- J,'O. Lloyd, Treu?d?? ae Eben Evans, Croesoswallt, Bwele (P M,| '¡-'T. C. Williams, M.A., y Borth; (C.) D Johnstone-Jones, B.A., Gwrecsam. Ffrith (M.C.)-T. Jones, Rhostyllen. Southsea (E.L.) • Walter Lloyd, B.A., Broxxghton Johnstown (E.L.)— Jenkyn Jones, M.A., GyffylUog (C.)—J. T. Miles. M.A., Wrecsam. a George Jones. GwersyOt (M.C.)—John Edwards, Gwrecsam. a Edwin Jones Brymbo (B.), T. Cardie Davies, B.A.

I rSUFFLL Y BIIRDI)I

Advertising