Y Brython

D'ROCAN—GWIR A GAU. I-Melys gan bawb ddarogan YR ydyyn bawb ohonom, wrth natur, yn ddaroganwyr. Gallwn, o fewn terfynau, ragweled a rhagfynegi'r dyiodol. Byddai ein bywyd yn ddiamean ae amhosibl heb y gallu hwn. I'r graddau y diwylliwn y gallu i rag- weled a rhagddarpar y pefrfeithir ac y cyfoeth- ogir ein bywyd, ac yr ymdebygwn i'r Hwn sy'n rhagweled a rhaglunio popeth. Nid byw o'rllaw i'rgenau, nagweithio wrth reolbawd, yw delfryd. ucliaf bywyd. Tsilyngach o fonedd ein natur yw edrych cyn rhoddi cam na bwrw drwyddi rywfodd. Er hynny ni elwir pob dyn yn ddaroganwr. Ymaegorwel I ach na'r pyffredin o dclynion, a rliagfynega'r hyn sydd gxiddiedig odiwrth y lliaws. Ymhlith y daroganwyr eeir proffwydi gwir a gau, yn f ruc twyri, breuddwydwyr newydd- iadurwyr ac almanacwyr; cyfrinwyr a dewiniaid, a ddarllenant yn arwyddlniiiau a rhifnodau llyfr Daniel a'r Datguddiad hanes cyn ei eni sylwedyddion craff a meddylwyr treiddgar, sydd a gaiki eithriadol ganddynt i ganfod ffeitliiau ac i ymresymu oddiwrthynt a'r gweledyddion hynny a eilw'r Sais yn intuitionists, sydd a'u crebwyll i ganfocl yn ddwfn ac ymhell a sydynrwydd greddf, heb eu bod yn ymwybodol o unrhyw gwrs o ymresymiad, nac effdlai yn alluog i roi rheswm am yr hyn sydd gwbl sicr iddynt hwy. Fe all y daroganwr goreu fethu, ac y mae'n sicr o fethu yn awr ac yn y man, a hynny am resym- au amlwg. Nid yw'r holl ffeithiau a chyn- seiliau ganddo wrth law bob amser i dynnu casgliadau cywir a llecha mewn bywyd--ac yn y bywyd dynol yn anad dim—elfennau cudd na chenfydd y crebwyll treiddgarai mohonynt ac ymddangosant ambell waith a'rfath sydynrwydd nes synnu a dyrysu pawb -byd yn oed y proffwydi gonestai a mwyaf. I II-D'rogan Terfyn y Pi! ■ Rhyfel. Y mae daroganwyr amser terfyn y rhyfel yii Ileng, a'u daroganiadau'n 11 iiosocach fyth, am y methant cyn arnled, ac na fynnant roi i fyny. Baroganai'r Elbnyn ar y cychwyn yn gwbl hyderus y terfynai'f rhyfel ymhen rhyw dri mis neu bedwar, ac y gorweddai Ffrainc a Rwsia'n ddiymadferth dan eu traed. Ond yn anffodus iddynt hwy ac i'r byd, gadawsant allan o'r cyfrif Brydain Fawr, y natur ddynol, ac egwyddorion a nerthoodd tragwyddol. Byth wedyn, methiaht a fu eu holl ddarogan- iadau am derf yn ftafriol y rhyfel iddynt hwy. Dywedodd Venizelos yn Hydref, 1914, i'r Almaen golli'r rhyfel ym mrwydr y Marne, ond y cymerai iddi ddwy flynedd i weled hynny. Os dywedodd y gwladgarwr gwrol a doeth hwnnw'yr hyn a briodolir iddo, y mae lie i gredu fod ei ddaroganiad yn gywir, ac y dechreua'r Ellmyn weled erbyn hyn nad oes iddynt obaith am fuddugoliaeth ar y Cyng- hreiriaid, er y bloeddia'r Caiser, i ryw aracan, fel y clywo'r gwledydd, Ni thynghedwyd y fath bobl a'm heiddo i i'w gorchfygu rhaid inni ennill." Os nad yw'n gwbl ddall gan falchter, gwel fod y ser jmi eu graddau yn ymladd yn ei erbyn ef a'i luoedd. Pan ddaroganodd Arglwydd Kitchener yr bi y rhyfel ymlaen am dair blynedd, ychydig oedd yn barod i'w goelio. Pan waredwyd cym- deithion Shackleton o ynys Eliffant, eu gofyn- iad cyntaf y doedd, Pryd y terfyn?dd y rhyfel ? Ni chlyws^nt ddim o helynt y byd oddiallan er Hydref 1914, pan adawodd yr Endurance Buenos Ayres ar ei hynt ymchwil- iadol i'r pegwn pell. Tybient hwy, fel y I mwyafrif mawr, mai byr ei barhad a ftxasai'r rhyfel. O'r cychwyn hyd yn awr darogeni r ei derfyn buan. Dywedir yn hydei?s y byd'9 I drosodd cyn diwedd y flwyddyn. Darogana'r nofelydd enwog, H. G. Wells,—awdurdod nid anenwog—y bydd drosodd yin Mai nesaf, "Y mae'r rhyfel hwn," ebe'r Cadfridog Rwsiaidd Brusiloff wrth ohebydd, yn rhyfel '1' y mae'n amhosibl inni ei golli, ac er fod gwaith aruthrol i'w wneuthur, y mae'r canlyniad llwyddiannus eisvs yn ein dwylo. Enillwyd ) y gamp eisys. Nid wyf yn broffwyd, ond petai raid imi wneuthur gosodiad yn ddilys, tueddid fi i feddwl y dichon i fis Awst, 1917, weled diwedd ein gwaith cofiadwy. Cadarn- ha'r rhagfynegiad gochelgar hwn eiddo Argl. Kitchener. Yn ol yr arwyddion presennol yn holl feysydd y rhyfel erchyll. y m ae buddugol- iaetb y Cynghreiriaid yn sicr. ae mae'r gelynion Br yr amddiffynol ymhob maes, ac yn cael eu curo'n dost. Nid oes iddynt obaith am fuddugoliaeth,ac oni ddel anffawd annis- gwyliadwy, gorchfygir hwy'n sicr. Ond ni all neb ddywedyd yn sicr pa bryd. Os deil yr Almaen allan hyd yr eibhaf ni fydd y diwedd yn fuan. Y mae ei hadnoddau, hi eto yn aruth r ac os y w heb obaith y gall mwy gym ryd yr 3Tmosodol,gall ddalynhiri wrthwyiiebu ac encilio'n raddol o amddiffynfa i amddiffyn- fa, Gwaeth nag ofer inni fod yn ddall i adnoddau'r Almaen. Er dioddef ohoni mewn llawer dull a modd, gall ddal allan yn gadarn a hir. Ein dyletswydd ni yw gwregysu'n lwynau'n dyrinai-li nag erioed, a gofalu na fo i ddim lesteirio ein rhawd fuddugoliaethus. -Nicl oes bwrw arfau i fod yn y rhyfel hwn, hyd oni ddyger barn i iuddugoliaeth. A'r ffordd i brysuro'r fuddugoliaeth derfynol ydyw drwy benderfyniad diball, ymdrech dijTxiollwng, ac aberth difesur. Er na allwn wybod pryd y bydd y diwedd, gallwn ddywedyd, fel y dywedodd yr lien bregethwr hyawdl am y mil- flwvddiant; ei fod yn nes heddyw nag erioed. Ill—D'rogan a fydd wedi'r — — ■ —7— ■ Rhy fel. jjyweu unurchiJI wrthym am beidio a si arad gonnod am yr hyn a fydd ar ol y rhyfel. ond am inni edrych ar ol y rhyfel, ac yna yr egyr y dyfodol disglair o'n blaen. Ond ni allwii lai na meddwl a siarad am yr hyn a fydd wedi'r rhyfel, ac annoeth a fyddai inni beidio a darpar hyd y gallom ar ei gyfer. Dywedir wrthym, os mynnir, am inni beidio a siarad yn ofer a ffol am yr hyn a fydd ar ol y rhyfel, na darogan chwaith yr amh?sibl. Y mae'r crancod yn eu helfen yn darogan yr hyn a fydd ac na fydd ar ol y rhyfel, a chreant nefoedd newydd a daear newydd, yn ol eu mympwyon r,n; marferol eu hunain, lie y bydd tryblith yn teyrnasu. Gwastraff ar amser a fyddai sylwi ar y crancod. Ni ddymehwelir byd ac eglwys yn ol eu darogan hwy. Ni fydd yn rhaid i'r preget.hwyr lwyr nowideu dull o bregethu, na'r eglwysi lwyr newid eu trefn- iadau. Ni lwyr ddymchwelir yr hen bethau mewn byd nac eglwys. Ond nid vwn debyg yr arhosant yr un fath ac ni ddylent aros. Y mae'r rhyfel eisys yn achos ac yn achlysur cyfnewjdiadau enfawrmewn trefniadau a svn- iadau yn ein gwlad ni. A bery'r clatblyeiad wedi y rhyfel, neu a oes gyfnod o dryblith gwaeth nag erioed o'n blaen ? A fydd bywyd ein pobl yn symlach, ar y nail] law, ac yn llawnach ar y Haw arall neu a fydd cyfoeth e moethau un dosbarth yn atnlliau, a, thlodi ac angenoctyd dosbarth arall yn dyfnliau ? A bery'r brwydrau dinistriol rhwng. meistri a gweithwyr, neu a welant fod eu buddiannau hwy'n un, a buddiannau'r ddwyblaid a'r wlad yn un ? A wneir y goreu o dir y wlad, neu"a adewir iddo gynhyrchu hanner neu chwarter a ddylai ? A ganiateir i'n pob] fyw mewn tai afiach ac anaddas i gysur a moes, i fabanod farw'n Iluoedd yn ddiachos, ac i gorff ein plant, a'n pobl ieuainc gael eu hanner addysgu? Y mae problemau politicaidd, masnachol, cymdeithasol a chrefyddol astrus yn ein haros. Pwy yw'r gwr medras a ddichon eu dadrys ? Pie y mae'r proffwyd a all ein cyfarwyddo ar hyd llwybr barn i ddyfodol dedwydd ? Pwy yw'r Moses neu'r Josua a'n harwain i w lad yr Addewid ?