o Big y Lleifiad.|1916-08-24|Y Brython

Advertising

Cite

Share

DAVIES'S SILEIWIIS 30 LOW HILL, LIVERPOOL. Close on Wednesday at 1. Open Saturday until 9.80. 97/. (Worth £ 2 /5 /-) BRACELET, Curb & Padlock, Solid Gold, stamped ev- ery link, in velvet case others at 29/6, 32/6, ;35,1- and 55 Also Solid Gold Gate Pattern Ditto at 27/6, 38/6, 45/- and 55/ Large selection. Greatly reduced. Davies's, 30 Low Hill. 20/- WEDDING RINGS, special val- ues, in 22-ct. Gold only others at 22 /6, 25 /30 up to C4. Pure Guinea Gold All sizes in stock, round or flat. Ak for SIze card. We present i-doz. silver-plated tea- spoons, with every ring. Mail orders receive very careful attention. Davies's, 30 Lowhill. 39/6 (Worth £ 3 /3 /-) GENT'S CHAIN double curb, solid gold stamped links. Other Double Chains at 52/ 55/ £ 3/15/ £ 4/19/ and £ 6/18/ Saving 10/- in every ;C. Every chain guaranteed. Large selection. Reserved free.—Davies's, 30 Low hill. MISCELLANEOUS JEWELLERY BAR- M GAINS.—Solid Gold Fancy Oval Locket, 8 /6 Solid Gold Diamond-cut Neck- let, 10 /6 Gent's Solid Gold, plain top, Signet Ring, 12 /6; Lady's ditto, 12 /6. Special bargains. Also Gent's 15-ct. Diamond Pin, 13/11 Solid Gold Oval Links, 9/6; Solid Gold Real Diamond Brooch, 10/6; Solid Gold Wide-band Bracelet, 16/11 Beautiful Solid Gold Cameo Brooch, 14 /6 Solid Gold Stone Pendant for lady, 10/6. Saving 10/-in every £ Bargains.—Davies's 30 Low hill. DAVIES'S Sale 011 atenes 30 LOW HILL, LIVERPOOL I HALF-YEARLY SALE NOW PROCEED. ING. CLOSE WED. AT I.; OPEN SAT. UNTIL 9.30. I £ lfi/18/- -Gent'g Russell & !Son Church Street, Liverpool 35- Guinea Heavy Solid 18-ct. Crystal Marine Keyless Hunting English i-plate LEVER CHRONOGRAPH, jewelled extra on ends (19 Rubies), brequet overcoil spring, chrono- meter expansion balance, patent chronograph centre-seconds, and latest improvements; Greenwich timekeeper new this year (proof), makerf;' and our guarantee for 25 years. Month's trial, with guarantee to repurchase for £ 14 at any time or exchange. Approval, -DAVIES'S. 30 LOW HILL. ) £ Q/18/fi -Gent's 18-Guinea Solid 18- ct. Gold Waltham Keyless LEVER HUNTER, 17 Rubies, high-grade heavy cases, dead gun timist; warranted 20 years. jAlso English 18-ct. Gold Hunter, by Russell & Son, high-grade new this year; usually £ 21'; Sale Price, £ 10/15/ Also Solid Gold Waltham Riverside Hunter usually £20; Sale Price, ;610 115 Month's trial. ————.———————————————————— £ ft /I R' /fi —Gent's 14-guinea Russell & 16/18/6 Son, Liverpool, Heavy Solid Gold English' Keyless Chronograph Lever Hunter, new this year (proof) great bargain. £ 3/19/6 —Lady's Solid Gold High- grade Self-expanding Russell & Son's Lever WATCH-BRACELET, in perfect order and condition; usually 18; accurate. 1 /t 9/? -Genl ,4 Rolled-gold Keyless ;El/12/6 HUNTER, by Elgin Co. ditto, by Russell & Son, 32/6 • also Wal- tham "kHunter ditto, 42/ £ 1/7/6 -Lady's !Solid Gold Wristlet /u Full-jewelled WATCH, accurate timist; ditto, 2916, 35/ and 48/ All warranted. £ 1/5/ —'Gtenfc's Silver Keywind Russel LEVER, open face ditto, Keyless! 27/6; also English Capped LEVER (very, fine), by Murray, Liveroool. £ 1 /1216; cost £ 8. DAVIES'S, 30 Low Hill, LIVERPOOL. SALE OF Diamond Rings Sale of a Large and Varied Stock of Superb Real First- water Diamond Rings, com- prising Engagement and Dress Rings, in all conceivable styles, in half-hoop, clusters, single- stone, cross-over, and marquise settings, at 10/- £ less than usual prices. Inadequate space (due to the crisis) prevents detailing further bargains now in stock. Upwards of 250 Rings to select from, from £ 1 /10 to £ 100. SALE PRICE LIST POST FREE DA/A AaVIES'S 30 LOW HILL, Close to Hippodrome and Low Hill Posi Office CLOSE WED. at 1. OPEN ALL SAT. Ladies' 18ct. Diamond Rings DIAMONDS.-Five-stone, lus-Usual SALE trous gems, half-hoop, Price PRICE stylish claw setting, hall /c I marked £3 DIAMONDS.-Lustrous 5- stones, beautiful first-water gems neat, strong claw £ H 1-4 rz setting ?4 »l/lO/!« DIAMONDS.-Very strong, fashionable, large 5-stone claw-set Half-hoop Engage- ment Ring, rare lustre, fire. « and beauty .ia 33 #2%1«*2% DIAMONDS.-Large first- water 5-stone selected gems; intense fire and beauty; heavy 18-carat gold carved claw setting; c A life-long satisfaction.. £ 8 -t'/1 Ladies' £ 12 Diamond Half Hoop-Ring LADY'S LARGE 5-STONE DIAMOND HALF-HOOP, purest white first-water gems, intense fire and bril- liancy; beautifully cut stones, 18-carat carved, neat, stylish setting rare MO/ bargain. »D/IQ/" 3-STONE, FIRST-WATER DIAMOND HALF-HOOP, claw setting special offer. — 8/16/ Worth 12 gns. BEAUTIFUL DIAMOND & PLATINUM CLUSTER RING, great brilliancy. Usual 412. U 3-STONE DIAMOND CROSS- OVER RING, selected white gems, platinum claw setting. £ — 6/10/ Usually ?14. dB6/,t.- O.?. SUPERB LARGE 5-STONE DIAMOND HALF-HOOP RINGS at £ 7/10/ £ 9/15/ and £ 11/17/6 at specially reduced prices. Approval. Reserved free. Old rings exhanged. DAVIES)S, 30 LOW HILL.

Advertising

Cite

Share

o Big y Lleifiad. Y Parch. D. Adams, B.A., oedd beimiad y traethawd yn Eisteddfod Aberystwyth ar Ddylanwad Dr. T. G. Edwards ar Addysg a Meddwl C'ymru, a pliriodol hynny, canys bu a wnelo'r ddau lawer a'i gilydd yn y dref honno. Er mwyn cyfleustra'r maker-up, codwyd y ddau englyn a ganlyn o Ystafell y Beirdd i'w dodi ym Mhig y Lleifiad:- RHESTR CLOD Llwybra hanes lie bu rhinwedd-yn Ffrainc, Yn ffrwyth i anrhydedd Dewrion byd yw rhan y bedd, A dyrrwyd i gyd-orwedd. Hwy fyddant dangnefedclus,-ocbr yn ochr, A'u hun hwynt yn felys Nid ant dros gof neu'n anghofus,-diai-i I'n Duw—na'u beddau'n anadnabyddus. G. MATHAFARN Wele'n prif draethodwr cenedlaethol—y Parch. D. D. Williams, David Street—wedi ychwanegu un arall ar ei lu gorehestion llen- yddol yn yr Eisteddfod, sef trechu ar y traeth awd ar Ddylanwad T. C. Edwards ar Addysg a Meddwl Cymru. Mae'r Capten J. R. Williams—mab y diweddar Henadur W. H. Williams ac wyr y diweddar Mr. John Williams, Moss Bank-ar goll er Awst 7fed. Y mae'r Parch. Lodwig Lewis, Seacombe, wedi cydsynio a'r alwad a ddaethai oddi- wrth eglwys Cruglas, Abertawe, lie y bu'r diweddar Barch. Abraham Roberts-un o gyn-weinidogion eglwys Newsham Park-yn gweinidogaethu. Ein cymydog llengar,, Mr. G. Rhys Griff- ith, Grassendale, a drechodd bump yn Eisteddfod Aberystwyth ar droi un o Strawn y Pentan Daniel Owen o'r Gymraeg i iaith Esperanto a chan mai er mwyn y peth ei hun y cystadlodd, ac nid er mwyn y wobr, y mae am gynnyg dau gini o wobr yn Eisteddfod Birkenhead am gyfieithu darn cyffelyb. Ys gwn i sut y mae meddyliau Daniel Owen yn edrych yn Esperanto ? Y mae un o wyr ieuainc eglwys M.C. Princes Road wedi cwympo yn y rhyfel yn Ffrainc, sef Mr. Fred Hughes, mab Mr. a Mrs. Rd. Hughes, 59 Arundel Street. Awst y 7fed y lladdwyd ef, ac un arhugain ydoedd ei oedran. Dyn ieuanc dymunol ei ysbryd a glan ei gymeriad, ac yng ngwasanaeth y Dock Board f el plumber a gas fitter cyn ymuno. Yr unig un o blant Lerpwl a welwyd yn cystadlu ar lwyfan Eisteddfod Aberystwyth ydoedd Freddie Griffiths, mab ieuanc talentog Mr. a Mrs. Thomas Griffiths, Westminster Road, Kirkdale. Yr oedd yn un o dri a ddetholwyd i gael y llwyfan ar yr unawd i fechgyn-Hark, hark, the lark (Schubert) a Hela'r Ysgyfarnog. Efe oedd y cyntaf a ganodd yn union wedi i Mr. Lloyd George orffen ei araith, a chafodd gymeradwyaeth uchel. I un arall y dyfarnwyd y wobr, ond canodd Fred mor rhagorol nes dyfarnwyd hanner gini o wobr arbennig iddo. Ei hy- fforddwr yma ydyw Mr. D. M. Roberts, Wadh am Ro ad. Efe o edd yr ail ar adro ddiad y rhai ieuainc yn Eisteddfod Bangor y llynedd a dywedai gohebyddion papurau Llundain fod ei lais mor ber a'i Gymraeg mor dlws nes ei fod yn swnio fel iaith yr Eidal ar ei goreu. Dyma gynrychiolwyr Birkenhead yn Eis- teddfod Aberystwyth y Parch. D. Tecwyn Evans, B.A. Pedr Hir; Mr. W. Garmon Jones, M.A. Mr. David Evans, Cynlais; Mr. a Mrs. Thomas Davies, Pine Walks; Mr. W. R. Holland Mr. a Mrs. A. A. Rees Mr. a Mrs. J. W. Roberts Mr. Thomas Ed- wards Mr. Hugh Evans Mr. W. R. Prit- chard; Mr. Arthur Venmore; Mr. R. Vaughan Jones; Mr. J. H. Jones, Gol. Y BRYTHON a'r Mri. Isaac Davies a Ben Thomas, y ddau ysgrifonnydd. k Cyfodir a ganlyn o Hanes Bedyddwyr Cym- reig Birkenhead-eyfrol y Parch. Joseph Davias—er mwyn i Gymry'r dref ddeall ystyr rhai o enwau heolydd y dref yn well, a gwold hefyd mai nid yng Nghymru'n unig y ceir y ffurf bwgan ar enw'r Bolol :— Dywedir i'r brenin Iorwerth 1. ymweled a'r Mynachdy yn y flwyddyn 1277, a threulio noson neu ddwy yno, ar ei ffordd wrth fyned i osod carreg sylfaen y Royal Abbey yn Delamere Forest. Gwr- teithiai'r myneich y tir o gylch y Mynachdy eu hunain, ond yr oedd Claughton tua ruillti r o ffo rdd neu ragor "i fyny drwy goed-diroedd (woodlands) j tewion. Yno codasant ffermdy helaeth, gydag adeiladau cyfleus ac angenrheidiol i ddibenion amaethyddol. Safai ym mhen "uchaf Grange Mount. Hon oedd fferm, neu grange, Claughton. Y pryd hwnnw arf erid y gair grange am fferm berthynol i fynachdy a'r ffordd i fyny i'r grange o'r Mynachdy ydoedd lwybr cul, a elwid Grange Lane, ond sydd yn awr yn un o brif heolydd y dref, ac yn myned o dan yr enw Orange Road. Y pryd hwnnw llwybr anial ydoedd Orange Lane, tra gwahanol i'r hyn ydyw yn bresennol; a pheth anarferol fyddai i neb anturio cerdded y ffordd honno wedi i gysgodion yr hwyr ddechreu ymdaenu. Dywed traddodiad y byddai bwgan yn ymddangos ar y llwybr hwnnw ar adegau, ac ymddengys y credai pawb yn ei fodolaeth a byddai yn cael y llebronyn hollol iddo ei hun ar nosweithiau hirion a thywyll a gaeaf. Y traddodiad hwn sydd yn cyfrif am y ddwy linell a ganlyn When gorse is in blossom, and holly in green Birkenhead bwgan is then to be seen. Cludai y myneich deithwyr dros yr afon cynsefydlu y Rhyd (Ferry) yn Woodside; ac a honno mor bell yn ol a'r flwyddyn 1282, sef y flwyddyn y bu farw Llewelyn ein Llyw Olaf.' 4- CHWITHTOD.-O'r Ilu mawr nad ydynt yma mwy, myn atgof cyfaill i mi enwi dau neu dri ohonynt. Yr oeddy tri yn ddarllenwyr cyson ? R BRYTHON, a chanddynt syniad uchel am dano. Gorwyst ydoedd un o'r tri. Coffa- wyd eisoes amdano ef yn Y BRYTHON, ac ni ddywedwyd yn rhy dda amdano. Unwaith erioedy gwelsom ef, a ni yn llencyn yn Lerpwl; ond byth er hynny, cawsom achos mwyn i'w gyfrif yn ddyn a chyfaill calon. Nid buan yr aghofiwn ei gynghorion llenorol ac ymar- ferol i ni. Ym myd Awen, meudwyol—g^r i'w fedd Garai fyw'n naturiol A delw hardd sant dilol Ytoedd Gorwyst hawddgarol. Enw'r cyfaill teilwng arall ydoedd Robert Francis Williams, Yr Efail Newydd, am yr hwn y gwelwyd yn ddiweddar, yn Y BRY- THON, englynion tyner gan ei gyfaill, Eifion Wyn. Torrwyd ef i lawr yn ddyn ieuanc, prin ddeugain mlwydd oed. Gwan ydoedd o gyfansoddiad. Yr oedd o deulu athrylithgar, yn arbennig fel cerddorion. Gwelir tonau o eiddo John Francis, hen ewythr iddo, mewn rhai o'n hemynlyfrau. A brawd iddo ef yw'r cerddor, Mr. William John Williams, o'r un lie Yr oedd yntau hefyd yn gerddor deallus, ond fel bardd cain a choeth y rhagorai. Yr oedd yn un o'r englynwyr medrusaf. Ni chanodd lawer, ond canodd yn dda. A byddai Lien lan a chain yn gyfoethocach pe cyhoeddid ei waith. Blin i ni golli ei wen, ei farn graff, a'i ddynoliaeth foneddigaidd, ym mherson y cysodydd o swyddfa'r Udgorn, ym Mhwllheli, lie y buasai er yn fachgen. Y bardd cain, i bridd cynnar-a gwirddawn Gerddor, i fud garchar A Rhobert Francis, is âr, Ei Leyn, gwel, yn ei galar. Ac os ym Mhenrhos, am awr—mae ei lwch, Ymhlith rhos a phersawr, Mae'r doniau myg, mae'r dyn mawr ? Bedd i hwn ni bydd unawr. Tra Lleyn yn gartre' llenor, A bro sant yn burwas lor, Tra cherddor, tra chor, tra chan, A swynol, lednais ani an, Esgyn ef mewn rhwysg, yn wyn, Ym myd gwir, ym myd gorwyn. Nid diddanach y ddau arall na'r trydydd, beth bynnag am ei fedr, sef y cyfaill John Thomas Jones, o Birkenhead, Chwilog cyn hynny, y coffawyd mor deilwng amdano'n ddiweddar yn Y BRYTHON. Ie, arswydus y cyfarfu a'i ddiwedd. a dwys yw'r cydymdeim- lad yma a'i anwyliaid yna, yn yr adwy lydan a adawodd. Tybiwnmai nith i Sion Wyn, ac nid chwaer iddo, oedd mam J.T." Du im' dy ymadawiad,—y cyfaill; Ond mwyn cofio'r syniad,- Codwm i fynwes Ceidwad I fyny oedd, a'i fwynhad.—CYBT.

o Big y Lleifiad.

News

Cite

Share

Gorsedd Ormes Y NG nghanol rhyterthwy y byd gwallgo hwn, cynhaliwyd-, fel y gwyddoch, Orsedd ac Eis- teddfod yr wythnos ddiweddaf, yn Llan badarn Gaerog, yng ISfgheredigion. Gwaedd. id "Heddwch yn galonnOg iawn, ond nid oedd Rhyfel ymhell oddiwrth feddwl a thafod pawb oedd yn bresennol. Os bu rhywrai yn pryderu pa un ai gweddus ai peidio oedd cynnal Eisteddfod yn adeg rhyfel, cawsant ateb 11 awn i'w pryderon, mor bell ag yr oedd a .fynno gwerin Cymru a'r pwnc. Yr wyf fi yr un farn a'r werin, pan yn mesur a phwyso pethau yn deg, er fod teimlad dyn ar adegau yn ei gymell i fynd i'r goedwig neu i'r ogof i ymguddio, until the clouds roll by." Mae llawer o neilltuolion yn perthyn i'r wyl eleni a'r llynedd y buasai dyn yn hoffi ymhelaethu arnynt, ond ni cheir mewn rhyw bwt fel hwn ond crybwyll rhai ohonynt. Y peth cyntaf oedd yn synnu dyn oedd gweled cymaint o Gymry wedi dod at ei gil- ydd, dan anawsterau lawer, i gefnogi'r Wyl Genedlaethol, ac i yfed ysbrydiaeth a bywyd o'i hawyrgylch. Yr oedd tymheredd y cynull- iadau'n fwy o ddifrif, ac yn llai chwareus nag arfer, a rhoddid gwell derbyniad a mwy o sylw nag a welwyd yn ami i'r pethau cedd yn apelio at oreu'r Cymro. Nid oedd dim nodedig o amlwg yn rhaglen yr Eisteddfod, na dim yn sefyll allan ar ei ben ei hun yn y gweithrediadau, os nad ellir gwneud eithriad o Ganeuon Gwerin. Yr oedd datganiad y plant o'r rhain, ar y llwyfan, fel awel beraidd dros fiodau'r grug, ac, fel yr wyf yn deall, yng nghyfarfod y Gymdei has, dan lywyddiaerh Dr. Mary Davies, yr oedd y danteithfwyd mor flasus, a'r wledd mor gyfoethog, nes boddi cywreinrwydd ac amheuaeth yng nghenllif argyhoeddiad. Ond, er nad oedd dim yn neilltuol yn y rhaglen, yr oedd pob peth oedd ynddi yn cael derbyniad a sylw, a phawb, hyd y gwelais ac y clywais, yn mwynhau ac yn canmol yn llawer mwy felly nag yn y blyn- yddoedd a fu. Un rheswm am hynny, efallai, oedd mai ychydig o'r rhai-a ddeuai i'r Eistedd- fod a wyddai fawr am ei gweithrediadau. Pan fyddai 'r Corau Mawr a'r Corau Meibion, a phethau cynhyrfus eraill, yn dod i'r Eistedd- fod, nid oedd y dyrfa yn talu fawr sylw i ddim arall. Caech glywed rhywun yn gofyri: Pa bryd y bydd y Gystadleuaeth Gorawl ? Ac yna'n mynd i roi tro nes deuai'r awr. Byddai cannoedd o aelodau'r gwahanol gorau yn y capelau a'r ysgoldai yn gloewi'r gwaith, ac yn derbyn eu marching orderg. Ni byddai ond ychydig yn y babell, ac ychydig o sylw a gaffai popeth oedd yn sefyll rhyngom a'r Corau, ar na llwyfan na llawr. Pan ddeuai'r awr i ben, pentyrrid y babell hyd anghysur, a phan ddeuai'r gwaith mawr i derfyn, ym. raeadrai'r gynulleidfa i'r priffyrdd a'r Post Office fel tonnau'r llanw, gan adael y rhai mwyaf ffyddlon, neu y rhai oedd yn rhy flin i redeg, ar ol i orffen y gwaith. Ond eleni, a'r llynedd, cafodd y rhai a ddaeth i'r Eisteddfod wybod am y tro cyntaf, rai ohonynt, beth oedd Eisteddfod ar ei hyd, ac wele, da iawn ydoedd! Clywid ami un yn dweyd mai dyna oedd Eisteddfod, ac mai felly y dylid ei chadw mwy. Nid oedd yr Eisteddfod wedi bod yn Aber- ystwyth ers dros hanner can mlynedd, ac yr oedd dyn yn dyfalusut y llwyddai'r Pwyllgor lleol gyda gwaith mor fawr. Gwyddai pawb mai tipyn o ysbryd Jacob ac Esau sydd wedi bod yn nodweddu bywyd yr hen dref gaerog ddifuriau, yn y blynyddoedd diweddaf, ac ni ddiangodd yr Eisteddfod yn hollol rhag Jacob nac Esau. Ond rhyfedd oedd gweled y rhai oedd yn orselog drosti a'r rhai oedd wedi ym- ladd yn galed yn ei herbyn yn rhwbio ys- gwyddau ac yn cynffon-lonni wrth weled llanw llwyddiant yn dod i fewn, ac ni bu yn ystod yr Wyl un nodyn digynghanedd. Yr oedd pawb o'r brodyr yno'n un-yn cynnwys y ohwiorydd. Gwnaeth y Pwyllgor eu trefn- iadau a'u gwaith yn rhagorol, a llawn haedd-, ant y llwyddiant digyffelyb, dan ar aangyiohl iadau, a ddilynodd eu gwaith. Cafwyd dau gyfarfod da o Orsedd y Beirdd, ar safle yr hen Gastell, mewn llecyn na allaBat dychymyg ddewis ei well. Daeth llu o'r frawdoliaeth amryliw i'r cylch, a gwnaethaiit eu gwaith yn drefnus dan deyrnwialen euraidd yr Archdderwydd mwyn a pharod. Yr oedd yno un bwlch amlwg- GWR Y DRYCH, mwyneiddgar ei dro, I-lynod ei ddawn, nid oedd yno. Ai chwi, Syr, a'i caeodd yn Ystafell y Beirdd. rhag iddo droi Gorsedd Hedd yn Orsedd Ormes ? Ond Gorsedd Ormes a fu hi er hynny, ac mae'n debyg na chlywyd, o ben y maen cysegredig erioed o'r blaen gymaint clod i arwyr rhyfel, a galwad mor glir i'r gad yn erbyn gelyn rhyddid a heddwch. Dilynwyd yr Eisteddfod gan Gymanfa Ganu, a chafwyd cynulliadau enfawr a chanu trefnus a soniarus. Hwyrach mai arnaf fi yr oedd y bai, ond rhaid i mi gyfaddef na theim- lais yn y Gymanfafawro wefr y canuCymreig. Cafwyd arweinydd penigamp, a threfniadaa perffaith. Nis gallwn, er popeth, lai na theimlo mai Cor oedd yn canu, ac nid cynhull- iad brwd o Gymry. Yr wyf yn ameu a ellir cael cynulleidfa o Gymry i anghofio ei hun yn y gan a'r mawl pan yn rhwym wrth yr arwein- ffon. Buaswn yn hoffi cael gwrando ar y dyrfa honno wedi ei gollwng a'r ffrwyn ar ei gwar, yn canu un o hen emynau Ann Griffither neu Pantycelyn, nes rhwygo to'r babell I Yna, nos Wener-na chyhoedder hyn yn Gath nac ar heolydd Ascalon-euthum i'r chwareudy Yno perfformicl Ar y Groesffor"- gwaith y Parch. R. G. Berry, gan Gwmni Mr. Gwernydd Morgan o Bontardawe. Cafwyd chware rhagorol o'r ddrama ddi- ddorol hon. Nid oedd y chwarae yn hollol ddifrychau, ond nid beirniadu yw fy mwriad, yn hytrach canmol yn fawr. Deallwn fod rhai o'r cymeriadau goreu wedi methu dod, aa eraill wedi cymryd eu lie ar fyr rybudd. Prin v gellid casglu hyn oddiwrth y chwarae, ond 61 ymhell i brofi mor naturiol i'r Cymro Gymraes yw delweddu bywyd Cymreig ar y llwyfan. Ceid yn y chwaraead y tyner, 1 dwys, y difrif a'r digrif, wedi eu cymhlethu yn naturiol a didramgwydd. Pan el y rhyfel hwn heibio, mae'n amlwg y bydd Cymru'n gafael yn llwyfan y Ddrama i'w difyrru, i w dysgu ac i'w cheryddu, ac yn ddiau i'w har- wain at yr hyn sydd well. Dichon fy mod wedi dirywio'n ddifrifol, ond rhaid dweyd y gwir, nid oeddwn yn teimlo fod dim yn anghyfaddas, fel diweddiad priodol i'r Gy- manfa Ganu, yn chwaraead Ar y Groesffordd. Da oedd gennyf weled Cadeirfardd newydd yn dod i'r golwg. Pe ar fy llaw, gwnawn ddeddf nad oes un bardd i gael cadair Eisteddfod Genedlaethol ond unwaith. Oni buasai am yr arian sydd i'w chanlyn,ychydig^, goeliaf fi, a'i ceisiai eilwaith. Gwell fUaBal gennyf weled testyn i'r Beirdd ar wahan i'r Gadaif a'r Goron, a gwobr ariannol dda gydag ef, fel y gellid cael gweithiau teilwng o'r genedl. Beth fyddai cynnyg y Gadair a'r Goron heb ddim arian am yr Awdl a'r Bry. ddest, a rhoi yr ugain punt a rodrlir yn awr gydaphob un, yn S40 o wobr am ddarn bardd- onol o deilyngdod uchel ? Yr oedd y feirniadaeth ar Awdl y Gadair yn rhoi ai-grafi ar feddwl dyn fod y ddau feirniad oedd yn cytuno yn teimlo braidd yn chwerw at yr un oedd yn beiddio gwahaniaethu. Hwyrach mai camargraff oedd. Yn sicr, nid oes le i feio dyn am ffurfio bam a dal ati. Y mae hyrwyddwyr yr Eisteddfod yn Aberystwyth yn haeddu clod deublyg-am feddu'r dewrder i alw Eisteddfod dan am* gylchiadau mor ansicr, ac am ei threfnu mor fedrus fel nad oes dau feddwl am ei llwyddiant yn Eisteddfodol, yn genedlaethol ac yn ariannol. Y mae ganddynt hwy a Chymru le i ddiolch i Mr. D. Lloyd George am ei gefnogaeth ffydd- Ion i'r Eisteddfod ac am yr aberth a wnaeth i ddod iddi. Cred ef yn y posibilrwydd sydd ynddi yn ogystal ag yn y gwaith a wna, ao fel y mae'n ddrych i adlewychu'r bywyd Cym- reig. Mae'r ysbrydiaeth y mae efe wedi ei roddi iddi mor ddifwlch ar hyd y blynydd- oedd diweddaf wedi gwneud mwy nag a wnaeth dim arall i ddwyn yr Eisteddfod i fewn i fywyd ein cenedl, fel y mae, ac nid fel y bu. Nid yw pawb o'n harweinwyr mor ffyddlon ag yw ef. Ceir gweld llu ohonynt adeg ei ymweliad ef yn penilo er mwyn bod yn. agos at ei eisteddle, fel y gwelsoch chwi wenyn a chacwn yn chwyrnu ar ei gilydd o gwmpas pot jam ond pan symudir y pot jam ni bydd na gwenynen na chacynen yn agos i'r Ile. Gresyn na chaffai'r Eisteddfod ein goreu, or ei mwyn ei hun, ac er mwyn yr hyn a allai fod ym mywyd Cymru. Awst 22ain, 1916. LLEW TEGID

Welsh Newspapers

Y Brython

4 articles on this Page

Advertising

Advertising

o Big y Lleifiad.

Gorsedd Ormes .............…