Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

5 articles on this Page

Advertising

o Big yI Lleifiad.

Adolygiad. I

News
Cite
Share

Adolygiad. I Patriotic Poetry, Greek and English. An Address given on the 500th Anniversary of Agincourt. By W. Rhys Roberts, Litt.D., L1.D., Professor of Classics in the University of Leeds. London: John Murray, Albe- marle Street, W. Y mae'r llyfr amserol a gwych hwn wedi cyfodi hiraeth ar yr adolygydd presennol am yr ystafell Roeg yn hen adeilad Coleg y Brifysgol ym Mangor, lie y cafodd ef a llawer eraill y fraint o eistedd i wrando ar yr Athro Rhys Roberts yn mynegi mewn Saesneg coeth ryw gymaint o'i wybodaeth eang a manwl o iaith a llenyddiaeth a hanes y Groegiaid. Yno yr oedd delwau perffaith o Plato a Sophocles, Socrates ac Aeschylus, Aristotle ac Euripides, dyfyniadau o'u gweithiau yn addurno'r muriau, mapiau a phlaniau o'r wlad a'i dinasoedd, nes peri i ddyn gredu weithian ei fod yn y wlad fach ardderchog honno mewn gwirionedd. Coffa da am eiddgarwch dihysbydd ein Hafhro dysgedig tros ei bwnc, a'i awydd anhunan- gar i helpu ei ddisgyblion i weled ceinder yr, iaith Roeg a gogoniant ei llenyddiaeth. Daw'r teithi hyn yn amlwg i'r golwg yn y llyfr newydd hwn,—llyfr sy'n cynnwys dwy araith adraddodwyd ar y run dydd, sef Dydd Sant Crispin, 1915, yn Leeds a York. Wrth ddarllen ambell dudalen a dyfod ar draws ambell ddyfynian o farddoniaeth Roeg bron na chlywaf y grym a'r gwefr oedd yn ysbryd a lleferydd yr Athro pan ddyweiai bethau cyffelyb uwch ein pennau ym Mangor gynt. Pedair llinell o Persians Aeschylus yw testyn y ddwy araith hyn,yn bennaf; a diolch i'r awdur am gyfieithu ei ddyfyniadau Groegaidd i'r Saesneg er mwyn y c arllenydd cymharol anghvfarwydd. Ni raid i'r neb na fedront Roeg ddim ofni prynu'r llyfr hwn y iiiae wedi ei gyfaddasu'zi berffaith-gwbl ar eu cyfer. Ac os gwyr y c: arllenydd ryw gymaint o Roeg, goreu oil,— bydi yn gwybod cryn dipyn yn chwaneg os darllena'r gwaith hwn yn ofalus, ac yn sicr bydd lyn caru'r iaith Roeg honno'n fvy iiag erioed. Dianghenrhaid dywedyd fod yr Athro Rhys Roberts wedi gosod treth, wrth gyfan- soddi'r llyfr hwn, ar ei vsgolheigdod amry- ddawn, agw erthfawr odiaeth i'r neb agar add ysgyw ei gyfeiriadaumynych (yny Nodiadau Eglurhaol cyfoethog ar y diwedd) at lenydd- iaeth gwlad Canan, Rhufain, a Chymru, heb son am Ion Groeg a Lloegr,—y cyfeiriadau oil [ yn goleuo a grymuso'r mater gerbron, ac yn pontio'r gagendor rhwng Groeg bell a nimiatt. Y mae'n anodd dyfalu yn llenyddiaeth prutt o'r gwledydd uchod y mae'r awdur yn fwyaL hyddysg, ac at prun o ddau beth i ryfeddu mwyaf, prun ai at feistrolaeth yr Athro o'r iaith Roeg ynteu at ei Saesneg ardderchog ef ei hunan. Fel enghraifft o'rolafgellirnodir paragraff ar du. 12-13, yn dechreu a "The Athenian poets themselves&c. Ond ceir yma ryw beth gwell hy J 3 n oed nag ysgolheig dod uchel,—ceir yma genadwri foosol aphro- ffwydol wedi ei gwau i mewn i'r llyfr trwydd.o. CVfiawnc er yw'r peth pennaf yn nhynged y cenhedloedd, a Nerth yn ddaros- tyngedig iddo. Y mae Daioni Moesol i oruwchreoli ein medr a'n gwyddoniaeth, onite troant yn fellclith i'r byo, yn Ile'n f endith (tud. 26 a 100). Nid oes yma dduweiddi* Rhyfel, er fod yma wlaagarwch pur brwd frydig. Yn hytrach, mawrheir Crefytid, Heddwch, Dynoliaeth, a Chynnyd<v. Djolch i'm hen Athro am roddi inni'r tamaid melys maethlon hwn o'i lawnder. Ar y Rhy fal y ma.elr bai am na byddailr Adolygiad hwn yn Ilamnach, diffyg papur ac nid diffyg gwertMaw rogi Nid oes ddim a v idengys Ilris y llyfr, ond credaf imi weld yn, rhywle mai 3/6 ydyw. Dylid dywedyd f, y d(lau ddarlun a'r ddau fap ar diwedd y llyfr yn chwanegu at ei werth a'i ddiddor- deb. D. TECWYN EVANS. 0-

i Eisteddfod Corwen.

Advertising