Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
-V- ]I -Gotten Cymtfo, yp…
-V- Gotten Cymtfo, yp no Oddieactpe Bethel (A.), Ashton-ik-Makerfield.-—■ Collodd yr eglwys uchoci yr wythnos ddi- weddaf chwaer ieuanc trwy angaa. Merch ydoedd i Mrs. Macdonald a chwaer i'r Parch. Emlyn Macdonald, gweinidog Bryn Seion (A.), Gilfach Goch, Morgannwg. Yroedd yn ferch ieuanc ffyddlongydagwaithyrArglwydd ac o gymeriad pur; diodd efodd ei chystudd yn d awel 'a d irwgnach. Aeth ad ref at. yr Iesu fore d yd d Mercher, Gorffennaf 12. Daeth llu i hebrwng ei gweddillion prynhawn dydd Sad wrn. Gwasanaetliwyd. yn y capel ac wrth i y bedd gan y Parch. W. Harris, B.A. (Anni- bynwyr Seisnig), ac E. Rogers (Carmel, M.C.). Teimlirhiraeth trwm areihol, achydymdeim- lir yn fawr a'r teulu yn eu trallod. blin. Rhoddwyd wreath gan yr eglwys a'i chyfeill- ion.-Aelod, BIRMINGHAM.-Blin gennym orfod cofnodi marwolaeth a chladded.igaeth Mr. Thomas Jones, Small Heath. Bu yma am dros hanner can mlynedd, a gwnaeth ei ran gyda phob mudiad d aionus ymhlith y Cymry o bob enwad. Blaenor parchus gyda'r Methodist- iaid ydoedd, ae ymae'rcyfundeb ynddyledus iddo. Yr oedd yn fawr ym mhob cylch y troai ynddo fel cerddor, blaenor, a dines- ydd. Yr oedd yn aelod o Gymdeithas y Brythoniaid o'r cychwyn, ac o bwyllgor Eistedifod Cymry Birmingham. Bu'n gadeirydd i ddegau o gyfarfodydd neilltuol y 8t ahanol enwadau. Ni fyddai byth yn gwrthod. Byddai ei galon a'i bwrs o blaid yi d a ymhob agwedd arno. Colled f awr y w coll dynion o'i 'fath. Cafodd glatldedigaeth tywysog, ar y 12fed cyfisol. Diau y ceir ysgrii deilwng ohono yn un o gylchgronau Cymru, gan law fedrus. Ni amcenir yma ond cofnodi ei ymacl awiad.-Gohebydcl. CAPEL M.C. MIDDLESBROUGH-Y Saboth cyn y di weddaf, cynhaliwyd cyfarfod blynyddol Ysgol Sui yr Eglwys uchod. Y bore, pregethwyd ar Werth a dylanwad yr Ysgol Sabothol, gan y gweinidog, y Parch- R. Pryce Jones, B.A., a datganodd cor y plant yn hynod swynol. Y prynhawn hefyd, cafwyd gwas- anaeth gan gor y plant, o dan arweiniad Miss Elsie Thomas a Miss Sarah Evans. Mr. Pierce Edwards, un o aelodau ffyddlon yr eglwys, a brodor o Gonwy, a lywyddai. Dygodd dystiolaeth uchel i dalentau'r plant a gallu eu hathrawesau. Rhannwyd y gwobr- wyon gan Mrs. Richard Jones. Yn yr hwyr, o dan lywyddiaeth W. R. Brackenbury, Ysw., mwynhawyd oedfa gerddorol gan y cor—Mr. Harry Jones (Pwll- heli) yn- arwainfedr arferol. Y darnau a ganwyd oedd 0 Gladsome Light (Sullivan), The Snow (Elgar), a Hear my prayer (Mendelssohn). Ni chlybuwyd y fath ddatganiad ers amser maith. Canodd Mrs. Alec Thomson yr unawd yn Hear my prayer yn odidog tuhwnt, a chodwyd y gynulleidfa anferth i dir uchel gan Mr. W. J. Jones (Stockton), a ganai Father, why hast Thou forsaken Me ? Yn y sain moliant, hawdd ydoedd addoli a gogoneddu Duw. Mae llewych ac eneiniad ar gyfarfodydd yr eglwys, a phair hyn lawenydd nid bychan i ni. Wythnos i'r Saboth, bu'r cor yn cynorthwyo eglwys y Primitive Methodists. Llywyddwyd yn ddeheig gan Mr. E. Denis Owen. Swynwyd y Saeson gan wefr y canu Cymreig. Da gennym weithiau fod yn gynorthwyo i eglwysi'r dref.
-I IClep -y Clawdd I
I Clep y Clawdd I i sef Clawdd Offa< ?i I [GAN YR HUTYN.] I PEREDUR Y GLAWDD.-Graddiodd Mr. Gwilym Peredur Jones, sef mab Golygydd byd enwog Y BRYTHON, ym Mhrifysgol Lerpwl yr wythnos d diweddaf, yn M.A. Llon- gyfarchwn y Gol. mwyn yn gynnes ar ciclis- gleirdeb y brigyn, blagur o hen gyff cryf a Brythonaidd. Yr ei(loom ni yv,, Peredur yn awr. Ar frest y Clawdd y mae yn ennill ei damaid ar wneud tameidiau broch i dagu'r Ellmyn. yn ef ail-dan cyfarpar y Mri. Pywel, Gwrecsam. Gwelir felly ei fod yn double M.A,-sef Master of Arts a Munition Artisan. lechyd ahir-ddydd fo i Beredurhyd Barad- wys. GAOWN MEWN KHAKI.-Tynnodd, 'gethwr yn un o bulpudau Gwraig Sam, y Sul o'r blaen, nyth o gaewn i'w gopa trwy weddio gair dros yr Ellmyn hyl,l ac yr oedd milwyr mewn khaki yn bresennol. Ond atolwg, onid oes eisiau gras ar yr Hun ? Pa beth amgen yw ei angen ? Gacwn certh, nid gwerth eich brath. Evvch a'ch biclogau meinlym i'r ffos yn Ffrainc. Gwnant les yno. WYTHNOS GYNNIL Y LLYWODR- AETH.-Gofyn y Llywodraeth ar i banb o bobtu'r Clawdd trwy'r deyrnas i gycl gynilo'r wythnos hon, o Sul hyd Sad wrn. Bu pregeth ar hyd ar y Clawdd y Saboth, a gobeithio y bydd gweithredu ar hyn ar y Llun. Mae d,igon o angen i'r gwohilion gvnhilo-ar gyf rif eu heneidiau a'u gwlad. Mae gwastraff annuwiol yn y tir. AUR AM ARIAN.Hyn a gynnyg Prydain i'r Prydeinwyr Am bymtheng swllt a hanner, cewch sofren felen mewn pum mlynedd. Dyma log d,a, dros bump y cant. Byd d, yn ddaamdanynt ym mhen pum mlyn- edd, a chyn hynny, chwi gewch weld. Mae gwastraff yn dwyn gwastrin. GYRRU TUA'R GOROR.Mae'r Saboth wed i mynd yn uffem ar Oror Cymru y dyddiau rhain. Gwelir heidiau yn gyrru > bob rhan- barth i'r Goror, i ymyfed a gloddesta. Mae lleoedd fel Holt a Farndon wedi mynd yn Gehennau ar y Saboth. Dyma'r Huns peryclaf yn yr holl wlad. Dylesid internio pob meddwyn ar ddycl.d yr Arglwydd. Cyfoded y wlad yn awr yw'r adeg. Ni wna'r pethau hyn ond cynorthwyo'r cri am y cau llwyr. Buanydelc. Y BOGSIO BARNOL ETO.—Da gennym weled sylw yn cael ei roddi i hwn os na chodir i osod. hwn i lawr fe fydd yn Warth arhosol arnom. Cod wyd yn erbyn y bel droed, llai drwg hwnnw na hwn. Ai cysgu y mae Senedd wyr Cymru ar hyn o bryd ? Beth am eglwysi cred tref Gwrecsam, lie y bwriedir cynnal y Satanbeth hwn ? Mae cyfrifoldeb mawr arnynt. RECHABIAID COEDPOETH. Llew- yrchus ydyw'r Rechabiaid yng NghoedPoeth. Cynhaliwyd cyfarfod blynyddol pabell Offa yn yr Adwy, ar hwyrdqydd Iau yr wythnos ddiweddaf. Eglur fod cynnydd mawr yma yn flynyddol. Cafwyd cyngerdd rhagorol hefyd, pryd y cyflwjnwyd calon roddion o gyd nabydd iaeth am lafur ffydd Ion achariadus i'r trysorydd a'r ysgrifennydd (y diweddar), y rhai a fu yn eu swyddau y naill am 35 a'r llall am 42 mlynedd. Wele ffyddloniaid. yn wir SEIAT Y 'GETHWYR.-Caed un felly yng Nghoed poeth yma y dydd. o'r blaen. Arweinydd y drafodaeth oedd y Parch. J.J.J. Cymrwyd rhan gan lawer o weinidog- ion y cylch. Y Parch, a Mrs. Thomas a fu'n goialu am anghemon y dyn oddimewn y tro hwn, a gwnaed hynny megis specialists yn y g refft. BRAWDOLIAETH GWRAIG SAM. —Ceidw'r fra-Adoliaeth hon ei chyfarfodydd yn y dref uchod a chysondeb mawr, a llwydd iant cyffelyb hefyd. Hercir y siaradwyr goreu o bobman i gyfarch y brodyr golygir yganiadaeth hefyd gan wyr medrus. Siar- adwr y Sul diweddaf oedd ysgolfeistr effro'r Rhosddu, a thraddododd araith bwrpasol ac amseroliawn ar YrAllor, yBabell, a'rFfynnon. Gwnaeth sylwadau gwerthfawr a chritical ar sefyllfa pethau yn yr ornest ofnadwy hon. Dylasai anerchiadau fel y rhain wneud lies mawr. DYRNOD DROM PR GELYN, sef penodi y Llwyd o Eifioni fod yn Ysgrifennydd Rhyfel. Cred y Clawdd, fely British Weekly, mai dyma'r ergyd trymaf a gafoddfy Caisar ers tro. Y mae rhyw arwyddion ei fod wedi ymollwng mewn dychryn byth oddiar y penodiad newydd hwn. Cyll ffos ar ol ffos yn awr, ac y mae ein bechgyn dewr wedi cyrraedd y third line trenches. Mae ofn Lloyd George ar y byd i gyd. Fe dd ychryn y ddiod hefyd o'r tir cyn pen chwe mis, gewch ch-,i i weld. SYRTHIO'N ORPOLEDDUS.-Y mae amryw o fechgyn dewr y Clawdd yn syrthio ar faes > gwaed, ond daw hanes gorfoleddus am eu diwedd. Mae goleuni buddugoliaeth ar wyneb pob un ohonynt. Mae hynny'n rhoddi calon ychwanegol yn eu brodyr sydd yn d al wrthi. GWYN YR ADRODDWYR.-Llaweryw yr Eisteddfod au a Chyfarfodydd Cystadleuol agynheliro amgvlch y Clawdd yma. Ygwyn gyrffredinol ymhlith ad rod d wyr yd y w na fydd is fel rheol yn dewis gwr hyddysg yn y grefft adrodd fel beirniad. Dewisir cerddorion gwych a phrofia^ol i feirniad.u'r canu, ond rhywun-rywun i feirniadu'r ad.roddiad.au. Nid da hyn, a rhesymol y gwyn. Mae adrodd da yn llawn mor bwysig a chanu, os nad pwysicach. Dylesid dewis dynion prof- iadol a hyddysg yn y gwaith pwysig hwn i bwyso achloriannu'radroddwyr. Hefyd. da fuasai bob amser gael gair o feirniad.aeth ar bob ymgeisydd, ac nid ar y rhai a ymddengys ar y llwyfan yn unig. Hyn er mwyn addysg. Mae (ligon o wyr dawnus a medrus tua'r Ciawdd yma y byddai'n dda eu henwi yn ail i neb mewn Elocution, fel nad oes angen syrrth io'n ol ar anwybodusion. SYRTHIO AR YR ORSAF.—V&vodd diwedd. disyfyd H. H. Squire, Rhiwabon, ar orsaf Gwrecsam, y Sad wrn diweddaf, gyffro nid bychan yn yr holl ardal. Adnabyddus oedd y gwr i laweroedd, oherwydd ei gysyllt- iad au busnesol. Gwr diwyd did wrw a hedd- ychol oedd. Mr. Squire. Gwnaeth beth wm- bredd o ysgrifennu yn ei ddyd d. Yr oedd. yn barchus gan bawb a'i hadwaenai. Teimlir colled fawr ar ei ol. Y TRIBUNLYS A'R 'GETHWR.- Mae'r llys uchod wedi bod yn galed iawn ar y pregethwyr, tra y dianga y gweinidogion bob yrun. Teimlir ar y Clawdd fod camdirfawr wedi ei wneud a rhai o'r pregethwyr-pam, y mae'n anodd dweyd. Daw dydd y byddis yn ,cy wily'ddio oblegid hyn. Wrth geisio ennill oddicartref, rhaid ymgadw rhag colli gartref. Mae perygl colli gormoo wrth geisio ennill. ESTYNNWCH EICH LLAW AM ETCH GWOBR.—Bu Ysgol Sul Bethlehem, Rhos, yn llwyddiannus iawn yn yr arhcliad Beibl- aidd y flwyddynhon, ac estynnwyd gwobrau a thystysgrifau i'r rhai llwyddiannus y Sul diweddaf gan Mrs. Preis, cymar llafurus yr Esgob Dd r. Preis, yr hwn hefyd add ywedodd "air," fel y medr efe, yn briodol iawn ar yr achlysur. Well done, y sgolheigion Bethlehem ENGLYN PR HUTYN.-Gwelaf fod rhyw ben swta wedi gwneud englyno rywfath i'r B?M??. Mae blys ar y Clawdd am ei weld mewn print. Ofnaf fod y beirdd yn talu gormod o sylw i'r Hutyn swil. Hyd yn hyn, y wae'r farodoniaeth wedi rhag- ori llawer ar 3 testyn. Hyderaf y llwydda'r englyn hwn i basio drw y offis y camp englyn- wr Pedrog, fel y bydd iddo ymddangis yn Ystafell y Beirdd. Hwyrach y bydd gennym air i'w d Uvoy 1 ami ana wedi y delo. Hyd hynny— H
Advertising
EVERY WOMAN  tend stamps for our 3a page Illustrated Booi .c?ta,?,n .2 alra'Die iDformatioa how all In'egMlantie aad Suppressions mpy be entirely avoided or removed by simple mean8. Recommended by eminent Physicsms, ,s the on?y Safe, Sure and Genuine Remedy No fy 'sij .?Thoasands of Tcstimonial. Established .?63. Mr. PAUL BLANCHARD Laae, LONDON AN WYD, PESWCIi;^ INFLUENZA—Mae j rhain gyda ni bob amser. Pair binsawdd gyfnewidio) fod llawer o ddioddef oddiwrth Beswch, Broachitii, Pas, Dolur Gwddf, Crygni, Caethdra, Diftyg Anadi. Y mae'r hen feddyginiaeth DAVIES'S COUGH MIXTURE" eto ar y blaen, ac yn cael ei gwtrtb- fawrogi yn fwy nag erioed, bob amser wrtb law, ym felys, yn cynhesu y frest, ac yn rhyddhau'r phlegm. Bydd dose mewn pryd yn ddigon. it. 14d. a 21, 94 (postage, 3<i.)-HuGH DAVIES, Chemist, Machynlleth SARZINE BLOOD MIXTURE. CROEN IACH A GWAED PUR.-Dynayrbyn y mae Sarzine Blood Mixture yn ei sicrhau, a dim arall. Nid yw yn honni gwella popeth fel Yankee Patent Medicines, ond os blinir chwi gan groen afiach, ysfa, pimples, toriad allan, scurvy, doluriau pendduynod, etc., yn tardduo waed drwg ac a rnhur, mynnwch botelaid o Sarzint Blood Mixture gan y druggist nesaf atocb, 28. 9d. y botel, neu gyda 3 d. at y cludiad yn ychwanegol oddiwrth y perchennog- HUGH DAVIES, Chemist, Machynlleth. LADIES BLANCH4RD PILLS Ar* imriTtfUed iot ail IrregnlaritiM, Set:, they speadli) aSord relief and myu fall to alleviate all nfltntu, They nptntdt Psscyroyal, Pll Ootfaia, Bitter Apple, k- BLANCHARD'S art the best of all Ptll for Womea," sold 10 bon.. t?l4 by Boo" BtmahM, Timi'i Br<B6hM. and &H 8hemiœtl, or pmt fTM. Mm* pdee, <MB BranchsMe, AL'TYN, Ltc Chemi:ts.?4 De'?ea Laae. Loadci LESLIE THE" OVERSTONE i is the Special High-grade Cycle manufactured solely for and can only be obtained from us You will be pleasantly and agreeably surprised by its easy- running high-grade style, equipment, and the exceeding- ly low pre-war price of £7 19s. 6d., or 12 monthly payments of 14s. 6d. Equipment includes Dunlop tyres' lamp, bell, and three-coil spring saddle. Lined in two colours,.usual parts highly nickel-plated. Metal gear case and dressguard to ladies' machines only. ROD GE-WHITWOBTH, BOLD STEET, LIVERPOOL. < I Telephone-Anfield. 809 1155 KENSINGTONS LIVERPOOL. R. W. EVANS, FUNERAL director All Orders personally attended to throughout. lip, Lloyd Jones FUNERAL DIRECTOR, Stonley Road, L.'pooL TELltPHONE-Z61 EOOTL-S. I II mi in ■■'HIIIIHU 111 iiihiiiiiiiihuiiiiiiiii m _11.. iiiiiiiii 11 1 mi 1 »' ^TELEPHONE—575 ANFIELD. T ?T? E ? G JL <J? ??? fT? ???? Fyfieretl Undertaker. 4! Auhrey Street, EVERTON, ??j?. LIVERPOOL. Funerals personally arranged to all parts. Why go to Town ? When the BOOTLE Shorthand & Typewriting ACADEMY, 4 TRINITY ROAD, give pupils a practical business training in Shorthand, Typewriting, and General Office Routine equal to any City School. No Failures, Day and Evening Classes. Apply Principal. BARGAINS.- Underwoods, Remingtons, JO Yosts, Smith, Premier, Barlocks, Em- pires, Oliver, Blieks, Royal Standard, from X2 new condition, See the REX 223 worth for la guineas.—Lonrmorb, 41b North John Street, Liverpool, Sole Agency Carona Portable Typewriters. COOKi TOWNSnEND Special Value this week. Boys' Oilskin Coats, 8/6 to 12/6 Boys' Sylkoyly Coats, 14/6 to 21/6 Splendid Selection of Boys' Sports Suits, Rugby Suits, 12/6 to 15/6 15/6 to 21/6 Boys' Covert Coats, 12/6 to 21/- Gentlemen's Business Suits to measure, 50/ 55/- and 63/- Byrom St. & Do-Ie- St, LIVERPOOL. For Baths, Lavatoriel,Clolets. Brass Fittings & Lead Pipes, etc., apply to- JAMES CHEW CO., Plumbers' Merchants & Brass founders, Tel. No. 58 & 60 PARADISE STREET, Sank 3402. LIVERPOOL) Manufacturers of Copper Cylinders, Boilers, and Gas Washing Boilers. DIM TALU YMLAEH LLAW. ARIAN YN FENTHYG. (yn ddistaw bach), mewn aymiau bach neu raw (heb fod llai na [IO) AB ADDAWEB Y BENTHYCIWR HI HUB BEFYDLWYD ERS 46 MLYNEDD. ac yn awr yn rhot £ 86,000 YN FENTHYG BOB BLWYDDY* Am daflen a thelsrau ymofynner a George Payne a'i Feib., f 3 Crescent Road, Rhyl. a 16 School Lane, Liverpool, PAINLESS DENTISTRY. J. P. LAMPLOUGH'S (Son of the late J. Lamplough, for many years in the Denial Profession at Mold and Holywell). Dental Surgery, 235 EDGE LANE, LIVERPOOL. Hours-10 aan. to 8-30 p.m. Consultation free. Tel. 245 Anfleld. IN a Letter Home a Soldier Writes It is hard to find a clean soldier now. The belt you sent me Is splendid, and every man out here should be provided Wi ° ??re?ers to KENNEDY'S KILL-LIOE BELT$, which absolutely repel vermin and disease. Help your boy to keep clean. 3 oelts for 4/- AU Chemists, 1/6 each, or post paid anywhere from KENNEDY, 2 Park-rd., Liveipool. JJMIl l llllll JLIIII ML III BH.IIIILLlll.il For Bedsteads and Bedding. W. WHITTLE SON & STOTT, LTD., 116, 118-6 120 WHITECHAPEL, LIVERPOOL. 0 II 0 crelophone[2137 Royal. V V DAVIES'S SECOND-HAND PIANOS For Cash. A GREAT CLEARANCE SALE. Special Opportunity. Sale Price Worth £ 10/17 ROSEWOOD Beautiful Model sweet tone good appearance light tGuch. 118 £ 12/17 CHALLEN. — Hand soma walnut, panelfront, sconce* ivory keys, good tone me -'¡- 115/10 DREAPER.- Beautifully carved, walnut case, rick tone, nice touch very handsome piano lts £ 16/16 ERARD. Magnificent concert semi grand, very powerful tone and response ive touch; grand condition £ 45 £ 18/18 ROPKINSON. Brilliant tone and elastic touch, walnut case; very superior instrument; in perfect order £ 28 121/10 BRINSMEAD. Rose- wood, ivory keys, powerful and brilliant tone, perfect touch wonderful bargain £3! 124/10 COLLARD & COLLARD. ——— High Class Black Model, great brilliancy and power of tone, and faultless touch, 7 octaves, triclord a mag- nificent piano bargain £ 80 £ 25/' 10 Genui* f: ,25/10 Bargain.— Handsome %al? nut, high class instrument, perfect check action, fault- less tone and touch only wants seeing iss 127/10 OVERSTRUNG, Blaek Art Model de Luxe, double iron frame, nickel silver pia plate, trichorcl full compasi6 unsurpassed for touch and tone, of wonderful mech- anical perfection, almost human in response and sympathy of soul; litea new; great bargain. "I NOTICE.- Attention is directed to the above Piano Bargains offered foir Cash. offering a saving of fully 10s. in every pound. Full satisfaction guaranteed. Irapectic- invited. DAVIES'S, 30 LOW HILL. LIVERPOOL. Closed Wednesdays at 1. Open Saturdays until 9.30. Old Swan Car from all stations. I Fare, One Penny.
Advertising
Roberts, Gwynfa; Ap Elfyn, Mostyn; Tegfelyn, Maesglas; y Prifathro J. M. Edwards, M.A., a Dr. J. O. Jones, Tre- ffynnon: y Gynghorydd a'r Ynad Henry Powell, Gwilym Rhug, a Mr. Humphreys, (Penrhyn), yr Arolygydd lechyd, Fflint Mylyr Mavhno, Connah's Quay; y Cyng- horydd C. L. Williams, Sychtyn yr Athro W. J. Roberts, B.A., jrWj Ugrug y Parch. I. C. R 'berts, G-wern y mynydd Morfin, Coe llai a'r Parch. T. Miles Jones, y oanwr gyda'r tannau, Treuddyn; a Hu eraill, na chaniata gofod i ni eu henwi, felly na ddigied neb am i ni beidio a'u henwi. Gwelwn orJdiwrth y rhestr hon y gallwn gael Cym- deithas In cjnnwjs y Bywyd Gymreig yn llawn. 1, Llenyddiaeth Gymraeg 2, Barddoniaeth Gymraeg 3, Cerddoriaeth, y n cy nnwys y 3 ely n a'r alawon 4, Y Dc1 rama Gymraeg 5, G-wleidy d diaeth Gym- reig 6, Addysg Gy mraeg 7, Crefydd Gymraeg. Gwyodom foci yn Sir FAint lu yn earn eu hiaith, eu gwlad, a'u ?enedl, yn angerddol; a gwahoddwn hwy i ddywedyd eu barn, ac i ddyfod i wneuthur a ellir i'wdyrchafu. Cr(N3.wiiyrlivcldGol" ygyct(ii cenedlgarol Y BRYTHON hynny o ofod fyth a allo i ni drafod y pwnc amserol hwn. Guyddora fod rhai rhannau o'r Sir y mae'n anobeithiolgallu eii Cymreigio oiici gad ewel-i i ni wneuthur ein goreu i atal y llanw Seisnig, llwyJ, ananh, sy'n llifo i'n gwlad ac os medrwn, trown ef yn oL—-Ydwyf, o ddifrif ciros fy iaith, fy ngwlad, a'm cenec 1, MEUDWY MACHREfH. Pwy sy'n dal y dorch ? At Olygydd Y Brython ANNWYL Syp.Un noson aeth yn ymgom rhwng nifer ohonom ynghylch yr englyn cenedlaethol; ac fel y digwydd yn fynych, di„ eddodd yr ymgom mewn dadl. Pwnc) dda il oed( ,—'Pa fart c a enillasai amlaf ar yr englyn yn Eisteddfodau Cenedlaethol yr utrain mlynedd diweddaf ? Fe ddadleuai un o'r cwinni mai Gwydd erig fe fy nnai un arall mai Eifion Wyn. Ond ni wyddai'r un o'r ddau pa sawl gwaith, nac ym mha le, yr enillasai y naill na'r llall. Tybed ynieflrweh chwi, syr. neu un o'ch d arllenwyr, dorri'r ddall ? Carem wybod pa ddau fardd sy'n sef y 11 u-haf pa savvl gwaith 3 r enillodd pob un ym mha Eistec'dfodau, ac ar ba destyn- au ? Gvc a'r Eister < foe Gene. laethol wrth y d mv,3, feallai y b  drws, feallai y bycld ai'r wybod aeth yn ■ddiddorul i ry" rai heblaw—Yr eidd.och, Pen y graig. AP ROBERT. Dau neu dri o bethau. I At Olygydd Y BRYTHON I ANNWYL SYR,-Credaf fod yr Hutyn diddorol dipyn yn unochrog ar y bocsio barnol," chwedl yntau. Fe wyr ef cystal a minnau mai tuedd Ym- neilltuaeth yng Nghymru fu esgeujuso ac hyd yn oed ddibrisio'r corff ac edrych ar y dibriscod hwnnw fe pe bae yn rhyw rinwedd mawr, ac ar bob ymarferiadl er datblygu'r corff fel peth o'i le, ac i'w ochel. Dyma sy'n cyfrif, goeliaf fi, am ansawdd y tai yn y wlad, fod y gelfyddyd o goginio wedi ei hesgeuJuso gymaint-y badell ffrio byth a hefyd—a bod y dyciau yn fwy cyffredin yn siroedd mynyddig Cymru nag hyd yn oed yn slums Lerpwl, ac fod ystadegau yn dangos, ys ywaeth, fod amhurdeb ac anniweirdeb ya uwc\ yn siroedd mwyaf Ymneilltuol Cymru nag un man arall yn y deyrnas. Y ffaith ydyw, fod y dyn ieuanc a brisia ac a ofala am ei gorff ac a a trwy ymarferiadau priodol er ei ddatblygu, o angenrheidrwydd yn ddyn glan a ,moesol; a chyn belled ag y mae hynny'n mynd, yn gweithredu yn hollol gyson a'r Beibl. A gweIl gennyf ddynion felly na'r corachod crefyddol" yma sy'n dwyn gwarth ar,ein gwlad trwy eu hanniw- eirdeb llechwraidd, ac mae'r gwyr hynny a all ymarfer eu dyrnau os bydd galw yn llawer amgenach na'r dosbarth gwaed-deneu ac ofnusa welir morfynych yn dod i'r trefi yma o'r wlad, yn bowio i bawb, ac yn derbyn pob sarhad yn ddirwgnach, Mae gennyf awydd gofyn, syr, yn y cysylltiad yma, paham y mae diwydiannau wedi eu hesgeuluso gymaint yng Nghymru ? Hufen yr hogiau yn gorfod gadael yr hen wlad i chwilio am waith. Mor hawdd y gallasai Llannerch y medd, dyweder, fod fel Leicester yn Lloegr, fellle i wneud esgidiau a Felin- helineurhywlearallar Ian mor Cymru fod felCammell Laird's, i adeiladu llongau; a pham, yn ystod y rhyfel yma, na chaed gwaith cyfarpar rhyfel ym Methesda neu Ffestiniog,—Ileoedd mor od o fanteisiol, a'r fasnach lechi mor isel ? Buasai hynny yn cadw'r hen deuluoedd adref, ac yn gyfle diail i'r bechgyn ddysgu peirianwaith, ac i ddod ymlaen yn y byd ond hwyr- ach mai fi sy'n rhy fydol w th ofyn pethau felhyn. Mae'n resyn na fuasai Swyddfa Rhyfel yn gwneud rhyw ddatganiad croew bellach mewn perthynas i'r Cadfridog Owen Thomas, yn lie fod hwn a'r llall yn codi bwganod, ac yn dychmygu rhesymau sal o'u pen a'u pastwn eu hun, heb rith o sail iddynt. Carwn awgrymu'n gynnil i'ch gohebydd, mai nid Sais na Phabydd na Phagan yw pen dyn Swyddfa Rhyfel- Gwelaf fod dyn y Drych yn cymeradwyo ysgrif y I Gwir Anrhyd. G. W. E. Russell,—ac un dda ydyw ond fe helpiodd hwnnw ei oreu, beth amser yn ol, i geisio disodli Mr. Lloyd George. Dyma i chwi un o'i frawddegau, pan wnaed Mr. McKenna yn Ganghellor yn ei le ?Vo? !??' have business instead of /?Mc??, and we applaud the change." 0, felly 17 Sefton Sq., Lerpwl DANIEL 0. JONES 1