Y Brython

WWT GOSTEG. I Bw raid oedi y rhain hyd y rhifyn nesaf :— Dellddegfed llith yr Hen Was galluog a doniol o'i Loft Stabal. C ylchgrawn Cymdeithas Hanes y M.C. P tisman y Plant. Comedi Tafwye.

•ynoeddwyr y Cymod tllg Y Sabcth neaaf. Y METHODISTIAID OALPIIfAIDD PaCRfln BOAD-10 a 0, H H Hughes DAvm ST—10.30 a 6, D. D. Williams ImustKci St—10.30 a «, R Aethwy Jonei BpWUl ROAD-10 a 6, B Parry Jones. IfarrlagU* teAffliM ST.—10.30 a 6, B, R Hughs* OltoflPH <TiTi ST.—10 30 a 6, John Owen Aiwono) BOAD—10.30 a «, Griffith Hugh* Tefatlniog B?W?Att PARK—10 .6. D W"'WJ&mI, Owmsan B ,a 6. 0 L!o?a Ton" xo.so a 6, ¡ Jon<?, ?<? 10.« MO, J> Jum  ttA??mt—lo.8Qa?Jj)aniemT'&< am Pi&a?—10.30 a 6, 0 J Oy, • W?aMN—I0.30a6,JohnS?sh? 1 WA2uwo-lo,3o 0, 0, W, Hii" $ ?a? &<m—lo.SO a 6. & W Rotw? ?<? ?M-lO.SO ?. L L? ? Wi-n BoAD—M.SOae.Dt? StTiM. P?tM xma ST—10.80 A 6, T ?&c?nd< ?ro?oap?ca Road—10.ao* 6, W 0 Jo*« It, ORM*-lq-10.30 a 6-30, John StMUwood, Opma W XMBY-il &6-30, B WilfliEu, Pre*fAitys 40*7m,buT?10.30 a 6. T R Morris HVMN. QUARRY 10.30 S,6, T? WB08TOS—10.30 a 8 Heber H Chambers i • ? &f. Hlmz,-qs-Hugh.Tones, Lerpul to. HKLENS JUNCTION-J Peron Jones SKTTLTKASDALE—10.30 a O, B H Jones, Mogty* WlQAN—2.30 A C. Owen Jones £ I3j»mxre PORT—10.30 a 6, ASHTOS-IN-MAKEKFIEID—10.30 a 6, Knoeh Regttt tJPnR WARWICK STREET—6.15, RKIXH STREET-6, Chwaer Evans BANKHALL-6-15. E J Jones, Llangerayw MIDDLESBROUGH—10.30 a 6,30, R P Jonaa SUNDERLAND—10.30 a 6, T J Owen SWNNTMOOR—10.30 a 6. M B Moses EASINGTON—10.30 a 5.30, J T Williams ELDON—10.30 a 5.30, W Williams BUTTON OAK (Undebol)-10.30 a 5.30, E H Roberts YB AOHOSION SEI8NIG OAIFIILD IELD-10.45 a 6.30 J Lewis Jenkins EVWKTONBBOW—10.45 a 6.30, Oliver Williams CATHARINE ST—11 a 6.30, J Talog Davies WlLLHER RD-l0,45 a 6.30 G H Evans SMCiiiow LANE-11 a 6.30, ilSCARD—10.45 a 6.30 Emlyn James BUZZE HILL—11 H Ridehalgh Jones, 6.30, D Tripney OBR:&LL. BOOTLE-ll a 6.30, J Howell Evans YR ANNIBYNWYR t ABHRNACL—10.45 a 6-30, 0 L Roberts PARK ROAD-IO.30 a 6, J Vernon Lewis GBOVB ST-IO.30 a 6.15, D Adams OLIFTON RD-10.30 a 6, J J Roberts GT MERSEY ST-10.30 a 6, D R Williams, Dowlals MARSH LANE—10.30 a 6, Albert Jones KSNSINGTON-10.30 a 6, J 0 Williams TRINITY RD-10.30 a 6, W Roberts IdBCARD—10.45 a 6-15, T Price Da-vies VITTORIA ST-10.30, Cyfarfod Gweddi, 6, Myfyriwr BBATHFIELD RD-1030, Ysgol, 2.30, D Adams BALMORAL ROAD-10.30 a 6, EARLBSTOWN—10.30 a 5.30, OUTRPoRT-ll a 6.30, 1.3HTON-MAKERFIELD—10-30 a 5.30. T H Williams PRESCOT—10.30 a 5.45, Thomas Hughes, Lerpwl THATTO HEATH-5.45, Isaac Owens GOLBORNE—10.30 a 5.30, Y WESLEAID OAKJIELD—10.30, B W Jones, 6, B L Williams BPKLLOW LANE-10.30 W Evans, 6, B W Jones BOOTLE- 10,30, T Isfryn Hughes, 6, J Roger Jonati XDOK HILL-lO.30, J Roger Jones, 6, T Isfryn Hughes KNOWSLEY RD-10.30, B L Williams, 6, W Evans MTNYDD SEION-10 30, E W Owen, 6, D Tecwyn Evans BIRKENHEAD—10.30, Edward Davies, 6, B W Owen WLFINES—10.30 a 6, R G Thomas GABSTON-2.30, E W Owen, 6, W Evans BURMONT-10.45. D Tecwyn Evans, 6, Ed Davia ASHTON-IN-MAKERFIELD—10.30 a 0, BöLUTOWN-2 a 5.30, GOLBORNE-2 a 5.30, i Spemg VIEW—10.30 a 6, LEIGH—10.30 a 5 45. sT HALENB,- Y BEDYDDWYR STERTON VILLAGE—10.30 a 6 D Powell CARLSFIELD RD-10.30 a 6, T Michael BALHOL BOAD—10.30 a 6, Peter Williams BOUSFIELD St—10.30 a 6, M Griffith WOODLANDS—10.30 a 6-15. J Davies EOEI LANE—10.30 a 6 H. B. Robert IEAOOMBE—10.45 a 6.15, R. Lloyd PxmERSTON DRIVE—10.30, L. W. Lewis, e, E.W.Wynne EGLWYS BYDD Y CYMBY OAmnsa STREET—10.30 a 6, HMH PARK STREBT-10.30 ad, BOOTLE—10.30 a 6, BIRKENHEAD—10.30 a 6, DONALDSON STRIDST-10.80 a 6, YB EGLWYS SEFYDLBDIG Datwt 8ANT-ll a 8.30, R. D. Hughes ASAPlI SANT—10.45 a 6.30. S Jones-Parry DMNIOL SANT—11 a 6 80, Griffith Jonea WIMIRW SAIqT-11 9 6.3G, J. Hughea

Eisteddfod Genedlaethol BirKenhead, 19 17.. 19 L 7. RHESTR Y TESTYNAU YN Y WASG. Derbynnir Hysbysiadau i'r nohod gan y Cyhoeddwyr- Hugh Ivans a'i Feibion, SWYDBFA'R a BRYTHON." J. HUGHES ?.-n'  ;? 'f  ? 20 Oxton Rd BIRKENHEAD. Ladies ^lv/ Costumes y From /JSr/ 50/ 55/ 63/- Perfect Fitting Guaranteed. RING tJP. 157y ¥OK% PATTERNS!

Basgedaid olp Wl ad. SASIWN LLANrRCHYMEDD.-Dydd Iau a dydd Gwener diweddaf cynhaliwyd Sasiwn Sirol y Sir yn y lie uchod. Bore dydd lau, yn y capel, cyfarfu'r Cyfarfod Misol, pryd y llywyddwyd gan y Parch. Robert Hughes. Da gan y frawdoliaeth ydoedd gweled y Caplan Llewelyn Lloyd, yr hwn a roes achos cael tabernacl i'r milwyr Cymreig yn Kinmel gerbron. Caed cynhadledd yn y prynhawn, pryd y daeth llonaid Uawr y capei ynghyd. Y mater ydoedd, Lie gweddi yn llywodraelh Dim ar y byd. Agorwyd gan y Parch. W. M. Jones. Llansantffraid a dilyn-ivyd gan y Parch R. Beynon, B.A., Dr. Cynddylan Jones, ac O. L. Roberts, yr hwn a wahoddwyd i bregethu i'r Gyman- fa o fysg yr Annibynwyr, a theg ydyw dweyd iddo roddi boddlonrwydd i bawb. Yr oedd y tywydd yn wlyb ac oer, er hynny mentrwyd i'r babell eang ar y cae. Caed cyfarfod cenhadol ar 01 yr oedfa dan lyw- yddiaeth y Parch. W. Owen; siaradwyd gan Dr. Williams, Harries Rees, y cenhadon, a'r Parch. R. J. Williams, yggrifennydd y Genhadaeth. Nid oedd y nifer yn fawr, and caed cwrdd da. Yr oedd dydd Gwener yn ddiwmod rhagorol, a daeth o wahanol rannau y Sir gynulleidfa na welwyd ei mwy yn Llan- erchymedd erioed. Gwasanaethwyd yn y gwahanol odfeuon gan Dr. Cynddylan Jones 0. L. Roberts (A.) Lerpwl y W. M. Jones, Llansantffraid; H. Harris r Jlhell- Leipwi i itc R-Beynon, Abercrf, MARWOLACTH T PARCHv MORGAN DAVI*«, AB*R- •u.x.—Bore dydd Llun y Sulgwyn, bu farw'r brawd annwyl uchod, yn 58 mlwydd oed. Daeth i fugeilio eglwysi Abergele, Bodoryn, a Moelfre, yn ddilynyddy Parch. E. T. Davies (Jleirion), 27 mlynedd yn ol; ond Abergele'n unig oedd dan ei ofalers rhai blynydd- oedd. Cafodd ysbeidiau o gystudd trwm yn ystod y pedair blynedd diweddaf, a hyderem y caffai adferiad fel arfer, ond daeth y diwedd yn sydyn. Claddwyd yng nghladdfa y M.C. ddydd Iau yr wythnos ddi- weddaf. Cymrwyd rhan gan y Parchn. O. V. Jones, Betws; W. M. Jones, Llanelwy; J. R. Hughes, Jerusalem W. Williams, Colwyn Bay; W. Phillips, Penrhynside^ J. W. Williams, Fflint; W. R. Owen (M.C.), Abergele; Llifon; a'r Mri. H. E. Pritchard, Y.H., Abergele, a Hugh Edwards, Rhyl. Darllenwyd llythyrau oddiwrth Syr J. Herbert Roberts; Mr. Trefor Roberts a'i chwiorydd o gyfarfod yr Undeb Annibynnol; myfyrwyr Bala-Bangor oedd yn yr Undeb Dr. Pan Jones Dr. D. Oliver; y Parchn. H. Ifor Jones, Caer T. Roberts, Wyddgrug Pen- llyn; Ben Williams, Prestatyn; Talwrn Jones E. Jones-Roberts, Rhyl; T. E. Thomas; Mr. D. Jones, Hartsheath, etc. Nid dyn cyffredin oedd Mr. Davies nid oedd yn debyg i neb arall, ac ofer i arall geisio ymdebygu iddo ef. Hir gofir ei weddiau yr oedd wrth Orsedd Gras megis un yn ymddiddan a'i gyfaill. Yr oedd ei bregethau'n frith o berlau; taflai hwynt heb gymryd nemor drafferth i'w caboli. fel un anymwybodol o'u gwerth. Mae ambell bre- gethwr fel eurych yn gallu curo'r aur yn dafellau teneuon iawn ond yr oedd nuggets cyfain yn disgleir- io ymhob brawddeg o bregethau Mr. Davies. Gwy- ddom fod llawer ohonynt ar gof y sawl a gafodd y fraint o'i glywed o Sul i Sul, a hyderwn eu bod ar gael mewn ysgrifen os ydynt, gwnaent gyfrol fyw. Chwith yw meddwl am Abergele heb y Parch. Morgan Davies. 0 SIR FFLim-r.-Cyrhaliodd Wesleaid Helygain eu cyfarfod pregethu eleni, nos Sadwm a'r Sul, Mehefin 17 a'r 18. Pregethwyd yn rymus a dylan- wadol gan y Parchn. J. Parry Brooks, Caerwys, a G. J.Owen,Penmaenmawr. Ynglyn a Chymanfa'r Bedyddwyr yng Nghaerwys, pregethwyd yng nghapel y Bedyddwyr yn y Berthen nos Fawrth, Mehefin 20, gan y Parchn. T. Michael, B.A..B.D., Lerpwl, a J. Vaughan Pugh, Manceinion. Yn y Berthen, medd Mr. J. W. Jones, Bagillt, y bu'r Cyfar- fod Misol cyntaf gan y M.C. yn Sir Fflint, yn 1783. ac yn y Berthen y bu'r C.M. diweddaf, Mehefin 17. Coffawyd am y Parchn. H. Roberts, Treffynnon, ac Ed. Pierce, Trelo,-an,-y ddau, ebe Tegfelyn, wedi mynd i Sasiwn fawr y Sulgwyn tragwyddol. Ffar- weliwyd a'r Parch. Robert Lewis, Adwy'r Clawdd, a ofynnai am lythyr cyflwyniad i Gyfarfod Misol Mon, sef i Landegfan, yn fugail y ddiadell Fethodistaidd yno. Bydd ei symudiad yn golled fawr i Sir Fflint, ac yn ennill mawr i Fon. Un o ddisgyblion annwyl y C.M yw ef. Bu'n aelod ohono am 20 mlynedd. A siarad yn iaith y werin, dyn yn gwisgo yw Robert Lewis a chredwn y gwisg ym Mon fel y gwnaeth yn Crewe a Sir Fflint. Anodd iawn ei ollwng. a bydd yn chwith iawn ar ei ol. Efe oedd ystadegydd y C.M. am y pedair blynedd diweddaf. a gwnaeth ei waith yn benigamp. Yr oedd rhywun yn dywedyd yti y C.M. ei fod yn genius am ystadegau a llyfr cyhoeddiadau taclus. A phrawf o hynny yw blwyddlyfr Sir Fflint sydd tan ei olygiaeth. Bendith deufyd a fo arno yn ei faes newydd. Sylwasom ar fraWd yn estyn papur bychan iddo yn y C.M., a deallwn mai'r hyn a ganlyn oedd wedi ei ysgrifennu arno :— Gwenau'r Nefoedd fyddo arnat Ðws y Menai draw ym Môn Bendith rasol llwyddiant fyddo Arnat eto pan yn son Yn y seiat gyda'r brodyr Am y Groes a Chalfari, A dylifed goleu'r Ysbryd Yn y pulpud amat ti. Engyl gwynfyd a'th warchodo Yng nghynhaeaf Mab y Dyn; Boed dy gartref cysegredig Yh anwyifan Nef ei hun. Drwg gennym fod disgybl annwyl arall yn trefnu i symud o'r C.M., sef y Parch. W. S. Jones, M.A., Caer. Buasaj'n dda gennym iddo aro*; ond, gan ei fod wedi penderfynu ein gadael, dymunwn ei lwyddiant o galon. Y mae'r eglwys yn chwilio am ddilynydd iddo, a gobeithio y caiff un yn fuan.——Y Paichn., T. Miles Jones, Treuddyn, a G. Parry Williams, M.A., yr Wyddgrug, a bregethodd yn odidog ragoro) yn. oedfa C.M. y Berthen Gron. Nos Sul, Mehefin 25) yng nghapeli M.C., Berthen Gron, traddodwyd pregeth goffa i'r Parch. Edward Pierce gan y Parch T. M. Jones, y Gronant. Disgynnai gwlith y Nef ar yr holl wasanaeth. CORWEN.-Mehefin 21, cynhaliodd M.C. y dos- barth uchod eu Cymanfa Gerddorol yng Ngwyddel- wem, Arweinydd y dydd oedd y Proff. T. J. Mor- gan, F.T.S.C., R.A.M., Cwmbach, Aberdar; cyfeil- yddion, Miss M. Jones, Llandrillo, a Mr. Christmas Evans, Corwen. Llywyddwyd gan Mr. D. W. Roberts, Bryneglwys, a'r Parch. Ed. Edwards, Carrog. Dechreuwyd y cyfarfodydd gan Mr. Ellis, Brynceiriog, a'r Parch. J. T. Williams, Bryneglwys. Canwyd y tonau a ganlyn gydag arddeliacj Porth- gain, Mawl, St. Elizabeth, Rhondda, Innocence, Requiem, San Remo, Dominus Regit Me, Ogmore, Aberteifi, Glyndyfrdwy, Emyn Foreuol, Am yr Tsgol Rad Sabothol, Pwyso ar ei Fraich, Aros gyda ni, salm- don 45 o lyfr M.C. Cafwyd datganiad rhagorol o'r anthemau.Arglwydd, chwiliaist, a Molwch yrArglwydd (D. Jenkins). Dyma ymweliad cyntaf y Proff. Mor- gan a'r dosbarth. Yr oedd ganddo ddylanwad neilltuol ar y gynulleidfa fawr. Ni bum erioed mewn Gymanfa Ganu a mwy o ddistawrwydd rhwng y tonau: enillodd sylw'r cantorion ar unwaith. Rhoddodd ganmoliaeth uchel i lafui Mr. John Evans fel arweinydd y rehearsals; Mr. Evans hefyd yw 1 ysgrifennydd y Gymanfa, ac y mae llawer o glod iddo am hynny. Cafwyd anerchiadau gan Mr. Ellis Evans, Corwen, a'r Parch. D. Thomas, Llandrillo. Hefyd rhoddodd y Proff. Morgan anerchiad yn yr hwyr ar fywyd a gwaith y diweddar Broff. D. Jenkins. Gobeithio y cawn Gymanfa Ganu debyg yn fuan eto. CYDNABOD ARWEINYDD Y GAN.—Mr. Ellis P. Jones-mab hynaf y diweddar Mr. Henrv Jones (Heilip}—fu'n arwain y gan yng nghapel Pen- mount am flynyddoedd, yn nodedig o weithgar gydag ieuenctyd yr eglwys, ac yn hoff gan bawb. Bydd yn chwith iawn gan ei gyfeillion yn Penmount, a'r dref yn gyffredinol, am weithiwr mor ragorol, fel y bydd yn chwith ganddo yntay am ei hen gylch. Y mae'n awr wedi ymsefydlu mewn swyddfa yng Nghaerdydd, ac yn fuan bydd ei deulu'n symud yno ato. Y nos Sui o'r blaen, ar ol yr oedfa, cyflwynodd Mrs. Puleston Jones fheque i Mr. Jones, fel arwydd o weithfawrogiad yr eglwys' o'i wasanaeth, a mynegodd amryw o'r blaenoriaid eu gofid o'i goHi a'u dymuniadau da iddo ef a'i deulu. Mac iddo un mab yn y Fyddin, ua arall ar y m6r. ■ ■. fi-

Ein CoRfidS ym Manceinion. I Cenbadcm y Sul Nesai. I Y HETHODlSTIAID IOALFINAIDD Moss SIDK-10.30 a 6.-80. D Francis Roberts,Bl JPfoitialoj PENDLETON—10.30, 11 a A wiuiams HETWOOD ST-10.30, R Williams, 6, VICTORIA PK—10.30 a 0, FARNWORTH-2-30 a 6 LEIGH—10.30 a 6, W ARRINq:TON-IO.SO a 6, Edmund Griffitk, LWPWL] EARLESTOWN—10.45 a, 5.30, ASHTON-UNDER-LTNE—10.45 a 6.30, BOLWYS TJNDEBOL ECCLES—11 a 6.30, YR ANNIBYNWYB OHORLTON RD-10. 30, M Llewelyn, 6.15, W Xeinion Thomas BOOTH ST-10.30 Keinjon Thomas, 6.15, V Llewelyn QUEEN'S ROAD-10.30 a 6.15, John Morria LD DUNCAN ST, SALFORD-I 0.30 a 6.15, HOLLINWOOD—10.30 a 6.15 W G JODes Y WESLEAIDj DEWI SANT—10.30 a 6, HOREB—10.30 a 6, SEION—10.30 a 6, BEATTLAH—2.30 a 6.30, ■ CALFARIA-JO.30 a 6, WEASTE—2.30 a 6-30, Y BEDYDDWYR UP. MEDLOCK ST.—10.30 a 6, J H Hughes LONGSIGHT-10.30 a-6 30, BOBIN'S LANE, SUTTON—10.30 a 5.30 AR ol maith a thnvm gystudd, hunodd Mr. Hugh Roberts, 21 Eccles Old Road., Pendle- ton, Mehefin 17, yn 63 mlwydd oed. Efe'n fab y diweddar John Roberts, argraffydd., Chapel Street, Salford (aelod o firm J. Roberts & Sons) a brawd i'r Parch. John Roberts, Caer, a Mr. Daniel Roberts, blaenor hynaf eglwys Pendleton. Yr oedd cymeriad Hugh Roberts yn nodweddiadol iawn oherwydd ei dawelwch, ei gywirdeb, a'i onestrwydd ac er yn caru'r encilion, bu o wasanaeth mawr ar hyd ei oes i'r achos yn Pendleton. Bu ei weithgarweh a'i farn aeddfed ynglyn a dygiad yr achos ymlaen o werth mawr i'w gydaelodau, a'r gweinidog a'r swyddogion. Magwyd a maethwyd ef yn hen eglwys Rigby Street, Salford, lie y gweinidogaethodd Dr. Griffith Parry, Carno, tua 1868-'75. Ddydd Mawrth, yr 20fed, cyn cychwyn i'r Gladdfa yn Weaste, caed gwasanaeth byr yn y tf gan y Parch. Robert Williams, Pendle- ton ac wedi gollwng ei gorff i'r bedd, dar- llenodd y Caplan E. Wyn Roberts ran o'r Ysgrythyr, agweddJodd y Parch. R. Williams. Y na canodd y dorf Bydd myrdd o ryfeddodau. Yr oedd yr angladd yn un lluosog, yn cynnwys rhai o bron bob eglwysGymreig ymManceinion a Salford, ynghyda gwasanaethyddion y firm —hwy'n dangos eu parch diamwys i un agyf- rifent oedd yn caru a gweinyddu cyfiawnder bob amser. Cynhaliwyd oedfa goffa yn Pendleton nos Sul ddiweddaf, a gwasanaeth- wydgan y Parch. R. Williams. Ddiwedd mis Mawrth diweddaf, priododd John Hugh, unig fab y diweddar Hugh Rob- erts, Lilian, ferch hynaf Henry a Sarah Edwards, Driffield Road, Pendleton. Hon yn briodas o arbenigrwydd mawr, tua chant o wahoddedigion i'r brecwest, a'r pwyddion yn lluosog iawn. Hyn yn dangos parchusrwydd teulu'r swyddfa argraffu. Er mwyn y t6 presennol sy'n anghynefin a hanes yrhendeulu, dyma brif linell gyrfa John Roberts, sylfaenydd y f asnach. Ganed ef yng Nghaemarfon, Mawrth 18, 1818. Bu farw bron yn ddisymwth yn ei swyddfa, Mai 22, 1889, yn 71 oed. Treuliodd ran gyntaf ei fywyd yngNghaemarfon, a bu'n egwyddor- was mewn swyddfa argraffu yno symudodd oddiyno i swyddfa Y' Mail yn Lerpwl. Yr oedd yn ddyn hoffus a phoblogaidd ymysg ei gydweithwyr am fod ganddo ddawn siarad a'i fod ynhynod ffraeth. Panyn 24 oed, daeth i Fanceinion, a thair blynedd wedyn dechreu- odd waith, argraffu o'i eiddo ei hun. Cyn. hyddodd ei fasnach nes y bu raid iddo he- laethu'radeiladau amryw weithiau. Gwnaeth lawer o waith i Gymry a Saeson, ac yn enwedig i Gyfundeb y M.C. Mae dmi beth arbennig perthynol i'r argraffdy hwn, sef y drafferth a gyrneriri geisio ciael perffeithrwydd difrvchau, a phrydlondeb i gyflawni'r gwaith. Yr oedd John Roberts yn eithriadol fanwl, a chai ei addewid ei chyflawni morbrydlon asicr a p. he, tasehi 'n ddeddf y greadigaeth. Trwvhvnnv enillodd ymddiriedaeth a pharch cyffredinol. Yr oedd yn ddirwestwr pybyr, yn Rhydd- frydwr eiddgar. ac yn grefyddwr didwylL1 Yng nghapel St. Stephen Street. Salford. y bu'n aelod gyntaf. Bu'n flaenor am lawer o flynyddoedd, ac yn un o vrft mwyaf blaenllaw y Cyfarfod Misol. Yr oedd yn dra haelionns, a chyfrannodd lawer oi eiddo nad. oes groniol amdanynt yn llyfrau'r ddaear. Mae'n am- heus a fuasai capel Pendleton fel y mae, ac yn y fan y mae, onibai am haelioni ac ymdrech John Roberts; Pan brynnwyd y tir lie saif, dibynnwyd am yr ariian, i dalu trw-v werthu'r: hen gapel; ni chadwodd y prvnwr hwnnw ei addewid, felly aed i benbleth am arian benthyg. Dywedodd John Roberts, Rhaid i ni gael yr arian. a gwystlaf fv ngweithfa er eu cael." Ac felly fu. Credai'n gadarn mai'r Arglwydd oedd wedi eu cyfarwyddo i godi y capel. Ac ol colli'r hen wron, gwy- ddom ni'n dda gymaint o wasanaeth a wnaeth ac a wna yr eglwys ym Mhendleton. ac y mae diolch am i'r meibion ys?wyddo'r arch fel eu tad. Mae testyn pregeth y diweddar Ddr. Wm. James ar ol y tad yn briodol eiriau ar ol y mab Hugh Roberts, sydd newydd ein gadael. Arglwydd, hoffais drigfan dy d^, a i lie prepwylfa dy ogoniant." -0--

The London City & Midland Bank, Ltd-, announce that Coupons for Interest on Ex. chequer Bonds and War Loan Bonds will tee cashed free of charge at any of their Branches

V"s o Big y Lleifiad. Ebe gohebydd o'r wlad Y dydd o'r blaen, bras- gamwn i fyny Brownlow Hill i chwilio am siop lyfrau ail-llaw yno. Deuais o hyd iddi. Holais am lyfrau Cymraeg, ac aed a fi i fyny ar hyd grisiau, a thrwy droadau, a gadawyd fi mewn goruwchystafell gyda llu o lyfrau Cymraeg. Un ohonynt oedd Welsh Exercises, by Rev. Thos. Rowlands. Part 1. Ei ber- chennog unwaith oedd Wm. A. Willoughby, Oxford." Ar ei gas o'r tu mewn, mewn liawysgrif dda, yr oedd y stori a ganlyn Yr hen ddyn :— Mae plant yn feddylgar iawn, ac yn meddwl yn wreiddiol iawn. Wrth gadw addoliad y dydd o'r blaen yn y teulu, dywedai pob un ei adnod, adroddodd on yr adnod honno :—' Dodi ohonoch heibio o ran yr ymarweddiad cyntaf yr hen ddyn,' etc. Gofynnodd yr eneth fach oedd yn ymyl ei thad, Pwy yw yr hen ddyn, 'nhad ?' Atebodd yntau, Y drwg sydd ynom ni.' Wedi myfyrio ychydig, atebodd yr eneth yn ddifrifol, Hen ferch sydd ynof fi, ynte, ac nid hen ddyn, MABON TN SOUTHPORT.—Dywed E.D. iddo ymweled ag eglwys M.C. Southport y Saboth di- weddaf, ac iddo gael golwg llewychus iawn ar y ddiadell ddiddig a fugeilir gan y Parch. Robert Davies. Y Parch. Wm. Williams, cyn-weinidog yr eglwys, oedd yn y pulpud a phwy, feddyliech chwi, eedd yno fore a hwyr, yn gwrando a mwynhau ? Mabon, y glowr a'r Seneddwr enwog, ac cfe a godai'r canu yn ei ddull bywiog ac eirias ei hun. Caed jmerchiad ganddo yn oedfa'r hwyr, ac ebe E.D. am dani Gwasanaeth oedd prif destyn ei eiriau, a gwnai sylwadau buddiol iawn. Tystysgrif Gwas- anaeth," meddai, oedd anrhydedd pennaf y Cristion Y mae eisiau i ni bregethu, a gweddio, ac ymlaen; ond rhaid cael rhywbeth arall, rhaid inni i gyd ennill y diploma, Certificate oi Service. Yr oedd yn hyfrydwch ganddo weld cynnifer o bobl ieuanc yn yr eglwys, canys yr oedd yn teimlo yn ieuanc ei hun,—dim ond pedair ar ddeg a thrigain. Yr oedd yn arwain plant y Band of Hope pan yn 14 oed, yn arwain cor yr ysgol yn 16, ac yn arweinydd ar rywbeth 0 hynny hyd heddyw. Yn yr Ysgol SuI y caffai fwyaf o hyfrydwch. I'r Ysgol yr oedd yn ddyledus am bopeth. Yr Ysgol a'i gwnaeth yn A.S. Ni chafodd ddim addysg, er nad oedd yn dweyd Thank goodness tor that", canys sylwedd- olai werth addysg. Cofiai fod yn yr Unol Daleith- iau, adod llawer yn dyfod i weIpd yr AS., y bardd, a'r arweinydd Eisteddfodau ond y cysur mwyaf a gafodd oedd fod llawer iawn o'i hen gyfeillion yn dyfod o bell i siarad am yr hen amser gyda Willie Abraham, eu cyd-ddisgyb] yn Ysgol Sul y Rhondda gynt. Terfynodd trwy adrodd pennill o'i waith ei hun ar Wasanaeth. Gresyn na fuaswn yn ei gofio. Wedyn lediodd yr emyn Duw mawr y rhyfeddodau maith, ac arweiniodd y gynulleidfa ar yr hen don Huddersnetd, gan gyffwrdd a theimladau pawb dnvf ei ddull o arwain ar y geiriau Pa Dduw sy'n maddeu fel Tydi ? Cawsom wledd wrth ei glywed, a chredaf y bydd yr eglwys yn manteisio ar y genadwri amserol a roddodd iddi. Hir oes iddo ydyw dymuniad pob Cymro a Christ- ion. Gollyngodd T.A.E. enw Miss Jennie Thomas allan o hanes cyngerdd y milwyr clwyfedig yn Woodchurch Road yr wythnos ddiweddaf, y hi'n adrodd Our Folks. Daeth gair ddechreu yr wythnos ddiweddaf fod Lieutenant Wm. Norman McLennan, The Canadian Scottish, wedi ei ladd yn Ffrainc, Mehefin ijeg. Efe yn ail fab Capten a Mrs. McLennan, Bootie gynt, ac yn wyr i Mr. Edward Griffiths, Bootle. Ymunodd a.r fyddin yn Canada fel milwr cyffredin. Aeth i Ffrainc tua 18 mis yn ol, ac yn fuan, oherwydd ei fedrusrwydd, dyrchafwyd ef yn swyddog. Clwyfwyd ei frawd icuengaf rai misoedd yn ol. Mae ef wedi gweHa i raddau, ac wedi dychwelyd yn ol i Canada. Mae Capten a Mrs. McLennan yn y wlad hon ar hyn o bryd. Dydd Sul, Mehefin 25am, bu farw yr henafgwr Mr. John Roberts, 98 Queens Road, Bootle, yn 87 mlwydd oed. Brodor ydoedd o Nantglyn. Daeth i Bootle lawer o flynyddoedd yn ol, lle'r ymsefydlodd fel master carter ond yr oedd wedi ymneilltuo o'i fasnach ers tua deng mlynedd ar hugain. Gedy un ferch i alaru ar ei ol. Gyda'r Wesleaid Saesneg yn Balliol Road yr oedd yn aelod. Mae ei frawd, Mr. Robert Roberts, St. Alban's Square, a'i chwiorydd, Mrs. Owen Jones, Merton Road, a'r ddiweddar Mrs. J. E. Davies, yn fwy adnabyddus yn mysg yCymry. Claddwyd ei weddillion ym mynwent Anfield ddydd Mawrth, Mehefin 2, y Parch. J. E. Mathison, B.A. yn gweinyddu, a'r trefniadau yng ngofal Mr. P. Lloyd Jones. PEDWARAWD TRINITY ROAD.—Y Parchn. Thos. Hughes, Felinheli, a J. O. Williams (Pedrog) a fu'n cadw cyfarfod blynyddol y Wesleaid, Trinity Road, Bootle, nos Sadwrn a'r Sul diweddaf. Pedr Hir a ddechreuodd oedfa'r prynhawn, pryd y pregethai Pedrog, ac ymysg y gynulleidfa gwelwyd yr Arch- dderwydd Dyfed. Dechreuwyd oedfa'r hwyr gan Mr. J. Lloyd Jones (Llanrhaeadr gynt). Nodwedd- wyd yr wyl ag odfeuon gwlithog ar hyd-ddi. WRTH HEBRWNG DAVID HUGHES.—Ddydd Llun diweddaf, ym mynwent Flaybrick Hill, Birkenhead, cleddid gweddillion y diweddar Mr. David Hughes, Duke Street, oedd ofewn rhai misoedd i'r deg a phed- war ugain oed, ac yn un o'r Cymry llareiddiaf a glanaf ei gymeriad a ddaeth erioed o'r Hen Wlad. Fe'i ganed yn Llansantffraid Glan Conwy yn 1827; ac I. D. Ffraid-cyfieithydd Coll Gtoynfa Miltwn-oedd nn o'i athrawonynyr Ysgol Sul. Daeth i Birkenhead yn 1854, yn llifiwr wrth ei grefft; bu dan y Dock Board am 30 mlynedd. Ac yr oedd ei fywyd a'i fwyneidd-dra yn bregeth barhaus i weithwyr y doc- iau; a, proper good old man oeddeu gair hwy'n ddieithriad amdano. Yr oedd yn nn o hen aelodau eglwys M.C. Camperdown Street, ac wedyn ym Mharkfield: ac yngnghapel y fyiftwent, talo.dd y Parch W. M. Joneswrogaeth uchel a gwir bob gair i un o'r dynion duwiolaf a fu mewn eglwys erioed a dyn ag yr oedd ei bresenoldeb, hyd yn oed pan na ddywedai'r un gair, yn gymorth mwy na dim i gadw seiat. Cymrwyd rhan hefyd yn yr angladd gan y Parch. O. J. Owen, M.A., ac weleVprif alarwyrMisses E. & A. Hughes (y ddwy ferch), Miss H. Hughes, Mri. David Jones, John Hughes, Mrs. Isaac Davies, Mr. Thos. Jones (Newport) Miss H. Jones, Miss Owens, Mrs David Jones, Mrs. Roberts, Mr. a Mrs. Evan Thomas, Mr. a Mrs. Ben Thomas, Mr. a Mrs. John Jones, Mri. T. Roberts, Harry Davies, D. Holland, T. Conway, P. Goodwin, R. T. Evans, Gomer Rob- erts, J. Roberts, David Jones, W. Wynne, R. Owen, E. J. Hughes, 0. Williams, W. Wynne, Mr. a Mrs. T. Meredith, Miss Williams, D. Jones, Mrs. Lloyd, Mr. E. Edwards. Mr. L. Roberts, Miss Parry, J. H. Jones, Hugh Jones, A. Jones, L. Roose, W. Edwards, Wm. Jones, W. R. Pritchard, T. Lloyd, D. Jones, A. Jones, Robert Evans. I Dydd Mercher diweddaf, bu farw Mr. Huw Will, iams, 66 Vandyke Street, yn 83 oed. Cleddid ef ddydd Sadwrn, yn y Penrhyn. Ato ef y daeth Dewi Hafesp i wejthio bu'n garedig iawn wrth Dewi, a chlywais ef yn rhoi gair uchel iddo fel crefftwr Gwr diddorol anghyffredin oedd Huwco. Ffrwd, fel y ffugenwai Dewi ef, Ty'n y ffrwd oedd enw ei dy. Yr oedd yn Eglwyswr selog, ac yn aelod o Eglwys Sant Deimol, yn yr hon y bydd pregeth angladd iddo y Sul nesaf.—Gwilym Deudraeth. Mehefin 17, bu farw Mr. John Roberts, yn nhf- Mrs. Parry, Queen Street; yr oedd yn 60 mlwydd oed ac yn frodor o Glynnog, Sir Gaernarfon. Claddwyd ym mynwent Anfield, ar yr 2ofed, pryd y gwasanaeth- wyd gan y Parch. Edmund Griffith. Trefniadau'r angladd yn Haw Mr. R. W. Evans, 155 Kensington. PRIESCOT.-Mehefin 24 a'r 25, cynhaliodd eglwys- Ebenezer ei chyfarfod pregethu blynyddol. Pregeth- wyd nos Sadwrn gan y Parch. Joseph Davies, Birkea- head, a'r Saboth gan y Parch. J. J. Roberts, B.A., Clifton Road,—fore a hwyr yn Gymraeg, a phrymhjwm yn Saesneg. Caed unawdau gan Mr. D. J. Foulkes, a chanull' o'r milwyr. Mae amryw Gymry khaki yn y Pare ac yn yr hen Watch Factory, -tt amryw yn ddigon gwladgar i droedio i'r Bethel beelt Cymraeg, ac nid i'r eglwys fawr Seisnig gyda'r liiawi. TEIlL P^ALIA, EDGE LANE.—Nos Fawrdi rir wythnos ddiweddaf cafwyd pianoforte solo gan y Ck. Phyllis Edwards papur rhagorol ar Genedl*et1nM>r Famacb Feddwolgzn y Br. J. M. Evans; a car ymhellach amo gan y Br. J. Owen. Can, Nam y Mynydd, y Chwaer Jenny Jones. Adroddiad, Tr rstorm, Br. R. O. Jones. Derbvniwyd tair 4r newydd, sef y Chwiorydd Olwen Hughes, Phyffw Edwards a Katie Evans. Cvfeiliwyd gan y Chwaer Madeline Lewis. Llywyddwyd gan y Prif Deiatru Br. John Williams.—Cymraes, s- • %:i Ar ddiwmod ei briodas aur, anfonodd SyrWsa, Hartley gan punt i'r Parch. H. Ridehalgh Jones, M.A. at drysorfa'r eglwys yn Breeze Hill. Er gwaetWr rhyfel, ac absenoldeb cynifer o fechgyn, mae'r e^hrys. yn gryfach yn awr nag y bu erioed. r% •

OOLEG Y BEDYDDWYR, BANGOM. —Cynhaliwyd cyfarfod blynydclol y Coleg hwn ym Mangor ddydd Iau diweddaf, dam lywyddiaeth Mr. O. Jones, Nefyn. Yn ei anerchiad, sylwodd fod eisiau hyfforddi pobl i swydddiaconjaid. Yr oedd y peth yn bwysigr canys o ddiffyg blaenoriaid iawn y codai ami i gweryl yn yr eglwysi. Nid saint ddylent fod yn unig, ond gwyr o fusnes hefyd, yn enwedig lie nad oedd bugail ar eglwys. Gobeithiai weld rhyw gam yn cael ei gymryd ar unwaith. Mawr ofidid. fod Dr. Owen Davies yn rhoi ei le i fyny fel un o athrawon y Coleg ac ar' gynhygiad y Parch. D. Powell, Lerpwl, pas- iwyd penderfyniad o werthfawrogiad cryf o'i waith mawr a wnaed a'r fath allu ac ymrodd iad am ugain mlynedd. Yn y prynhawn, dar- llenodd y Parch. E. Williams, Pandy, bapur- ar Y Bugail yn ei berthyna8 a'r plant.

OaKfield Road Presbyterian Church of Wales. SUNDAY NEXT, 2nd JULY. SUNDAY SCHOOL ANNIVERSARY SERVICES. 10. 45, 2;30, and 6.30-Preacher, Rev. J. LEWIS JENKINS Welsh Congregational Church, TRINITY ROAD, BOOTLE. Grand Miscellaneous Concert will be held at the abdve Church, On SATURDAY JULY 1st, 1916. ARTISTES Soprano, Miss FLORRIE PEARCE, Eisteddfod Prize Winaer Contralto, Miss BELLA JONES, Eis. Prize Winaer MR. GRIFF. OWEN, The Celebrated Tenor. Baritone, Mr. E. WILLIAMS (Ieuan Arfon), Pencerdi Bass, Mr. W. H. LEWIS, Carnarvon. Elocutionist, Miss MYFANWY THOMAS, Eisteddfod Prize Winner., To be assisted by the TRINITY SKETCH PARTY. Accompanist-MISS L. KYFFIN WILLIAMS Chair to be taken at 7.30 prompt by I J. C. ROBERTS, Esq., Walton. Tickets, 1 & 6d. Proceeds in aid of Chapel Fuads LLANDRINQOD WELLS Convention, will be held this year, as usual. AUGUST 7th to 11th. Programmes from H. D. PHILLIPS, The Vista, Llandrindod Wells. I GADW'R'HENfWYL YN EI BR I. EISTEDDFOD NGHORWEH Gwyl y Banc, Awst 7. 1916r, YN Y PAFILIWN. Beirniaid- Y Farddoniaeth. PEDROG. Y Gerddoriaeth, Mr. T. OSBORNE ROBERTS, Llandudno. Bhettr o'r Testynau, Pris ie. Cyfansoddi dam o Farddoniaeth caeth neu ry4iql, heb fod dros 60 Uinell, Drannoeth y Rhyfel." 15 1- Englyn, Yr Ysbiwr (The Spy). 5 (-, Y Brif Gystadleuaeth Gorawl i Gorau heb fod. o, dan 30 mewn rhif a gano oreu Yr Arglwydd yw fy Mugail"-(Di. Parry). {10. 1 Corau Meiblon (Male P oice Competitidn), i bani 16 hyd 25 mewn rhif a gano oreu So" Hope" (Saint Saens). Corau Plant (Juvenile Choirs), heb fod e de. 30 mewn rhif a gano oreu Cadwyn o Alawon Cymreig (Tom Price). (Ni chariiateir i aelodau o unrhyw gjr fod dros 14 oed). £ 3. ■ Action Song, i barti o 12, y parti i ddewis en danfe, £ z. Canig i barti heb fod dros 20 o leisiau a gane eyes; "Y Blodeuyn Olaf" (Ambrose Llovd). £ 1/10 Ton Gynulleidfaol i barti o 16, a gano oreu y dAs "Rhondda"(j.HughesiLlanilltvd). Gweler Rhag- len Cymanfa Gerddorol M.C. Dwyrain Meirionydd, 1916. Y wobr yn rhoddedig gan R. James Joueer Ysw., Primavera. £1. Challenge Solo Competition, agoredi unrhyw lais. £ 2/2/- Deuawd, Cystadleuaeth agored (Duett, open Competi ion). IS Unawdau, etc. Ysg.—Mr. HUGH MORRIS, Cesail y Berwyn. Entries close Thursday, July 20th Prtnted and Published by the Pro- prletorSi Hugh Evans and Sons, 33608 Stanley Read, Liverpool, 10 the Gwaffitj of Lancaster. Tel 1599 BOOtis-