Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

5 articles on this Page

Advertising

Chwarelwyr Dyffryn Nantlle

News
Cite
Share

Chwarelwyr Dyffryn Nantlle yn canu Emynau- I [GAN LLEW DEULYN.J I HEN wyl odidog capelau Methodistiaid y"cylch yw'r Gymanfa Ganu a gynhelir yn flynyddol ym Methel, Pen y Groes. Boed ryfel, boed heddwch, canu emynau wna'r Cymro drwy oerfel a thes., Aeth yr ias yn ddwfn i'w enaid rywfodd ac ni ddiddyfnir mohono o'i arferiad am dragwyddoldeb, canys dam o'r nefoedd yw Cymanfa Ganu'r Cymro. Nid digon fu mwynder Mehefin i rwystro'r chwarelwr rhag mynd i'w afiaith, ajcherddai'n gynnary Sadwm cyn y di- weddaf i'w gyhoeddiad ym Methel, a'i lyfr yn ei law, y miwsig yn ei ben, a mawl lond ei galon. Wyddoch chwi am ryw gynhulliad a all ganu'n well na chyn- hulliad o lowyr, neu chwarelwyr ? Paham hvnnv. tybed ? 'Does fawr o fiwsig mewn llechen las mwy na chlap glo. Er hynny, "y nhw" sy'n medru'r gelfyddyd dlysaf o neb y gwn i amdanynt. A pha ryfedd fod cystal min ar genadwri proffwydi Duw pan fo wediei thymheru yngngwres canu'rrhain? Dyma'r capel heno cyn llawned ag erioed a thyrfa astud yn eistedd a sefyll hyd y drysau, a rhai hyd yn oed yn cripio i'r pulpud i wrando cenadwri'r emynau oddiar fin oriel lawn o gantorion wedi cael misoedd o ysgol ganu. Dacw'r arweinydd,—Mr. William Howells, L.T.S.C., Porth, un o feibion cerddgar Cwm Rhondda—yn esgyn yn dywysogaidd i'r pulpud, a'i osgo syml a naturiol yn addum y Gymanfa heno. Dyma'r eildro iddo arwain y Gymanfa hon, ac heb geisio briwio na difrfo y cyfeillion mwyn a duwioI a fu'n ei harwain o'i flaen, saif hwn yn dywysog yn eu plith. CaifT eiysbryd addas, eiystum diymhongar, ei lais gloew, a'i ddeheurwydd, afael ddiollwng ar bob enaid sydd wrth ei archiad heno, a thyn allan oreu pob llais yn hyfedr a diymgais. 0 bob cymhwyster arweinydd cymanfa ganu, y cymhwyster i droi'r goleu ar drysorau'r emynau a'r miwsig yw'r gamp, ac nid fflachio'r Ilusern amo'j hun. Llwyddodd yr arweinydd heno i wneuthur y tlysbeth hwn, nes creu argraff ddiangof ar bawb a'i clybu. Cynhwysai'r Cor oedd ganddo gynhulliadnaw capel, a'r rheiny wedi meistroli'u damau'n dnvyadl. Nid llai medrus oedd ein horganydd, sef Mr. Owen Hughes, A.L.C.M., I Balaldeulyn,-gwr ieuanc sy'n brysur ennill bri fel organydd a cherddor, a bu gwrando a sylwi amo heno, wrth gyflwyno'r tonau, yn brawf teg o'i allu fel cyfeil- ydd. Diau y ceir clywed llawer rhagor amdano maes o law. Gwaith cymharol hawdd oedd canu wedi cael dau gampwr wrth y llyw. Ond dyma gynnwys rhag- len y dydd: tonaul-Callari, Latchford, Olwen, Calcutta, Mair, Berlin, Dennis, Croes y parc; Dewi Sant, Heol Dwr, Blackbourne, Port Penrhyn a Frondeg. Anthemau,-r Bugail Da a 7eyrnasoedd y ddaear. Cymrwyd yr unawd bass gan Mr. W. J. Williams, y bariton melys o Dalysarn, a chanodd yn odidog; a'r tri hyn yn canu pedwarawd gyda W.J.W. Misses M. Powell, Nantlle, a Jennie Williams, Tanrallt; ac Evan Morris, Llanllyfni. Cyrhaeddodd y canu dir uchel wrth ganu y rhain: Heol Dwr, ton o waith Mr. J. T. Rees, Mus. Bac., ar yr hen emyn 0 Dduw, rho im' Dy hedd," ac yr oedd canu'r emyn hwn yn ddios yn un o bethau goreu'r canu eleni. Rhyfedd yr ysbrydiaeth a feddiannai'r arweinydd, y cyfeilydd a'r gynulleidfa wrth oedi'n fawreddog dros ei rhannau cyntaf, a'r ynni bywiog a lifai drwy ei rhannau olaf, y naill yn y lleddf a'r Hall yn y lion. Yn wir. mae'r sa;b a roed ar y gair Uwchlaw yn oedi hefo ni eto. Onid testyn can wirioneddol yw gwybod fod cyfnod ffwell ym ares saiat Duw ?-Tie as bydd sô. tm gHh i ehlwyf rhyfel,—" Uwchlaw pob loet a chhry' Diolch byth i'r hea Laa Geirionydd am baci* cymairt metytter i aaw llinell. Rhoed fent i deimlad achat profiad yr emya drwy'r ail-ganu arno heao; ac ft fresied y dôn, yr oedd pawb, ar lofft a llawr, ym caati cya y diwedd, ac yatau'r arweinydd 4'i wyaeb atyaes> iadol ya taBio pawb heb anghofio'i hun. Did^M«i eedd hanes yr eaiya Trig gyda mi" gaaddo, a'r aiodd y'i cyfaasoddwyd gas ei awdur, y Parch. K Fraacig Light, ac yntau ar fin ei fedd yng agafael clefyd blia. Yag agwawr yr esboniad daeth gotv aewydd ar yr hen emys beadigedig; a dyna gaaa « gafwyd wedyn er gwaethaf yr enw Berlin sydd ar y d6a; ac os bydd cyrraedd Berlin yn rhoi cymaiaC Mwynhad i filwyr Prydain ag a roddodd i gynhulliad Bethel heao, wel, gwyn eu byd Dennis yn nau gyfarfod yr *yl. Yma cafwyd eag- hraifft deg o omeet rhwng deulais,-sef y Teaor a'r Soprano-o geisio hawlio'r alaw; ac ar amnaid byw hawdd oedd i'r arweinydd ddangos gloewder lleisiaaV cor, wrth iddynt ddynwared ei gilydd. Son am gms tyner, beth pe clywsech ganu'r pennill olaf, "Daa bwys euogrwydd du," etc., a'r dal a'fu ar ddiwedd y, llinell, Lie llifodd gwaed fy mhriod cu," cya cioi mewn cenllif o ganu y llinell olaf, Anfeidrol law* a roes." Bu mynd hefyd ar Dewi Sant, L.tcbfrNi, Blackbourne, a Croes y pare, ynghyda'r aatheaa 7 Bugail Da, o luniad y cerddor o Ferthyr, E. T. Davies, F.R.C.O. Gwclais ami ilygad yn Ueithio pam gododd yr arweinydd i alw am Teyrnasoedd y Ddaemr, a dywediad pert oedd hwnnw o'i eiddo,—" Mai canatS gwell fyddai gweled teymasoedd y ddaear yn caM i Dduw yn He bod yn lladd ei gilydd." Yr oed.,L et chanu heno cyn felysed ag erioed, a'r Cor, ar bwrs ei fedr, yn sgleinio drwy'i darnau anodd. Yr unawd bass a'r pedwarawd yn canu'n bur a meistrolgar, a chvstal bias fu ar ei chanu nes ei chael drosodd ei- waith. Yn gymysg a chanu cafwyd gair doeth, cya- hwysfawr, gan ddau weinidog oedd yno, sef y Parchit. R. Roberts, Rhyd y clafdy, a Glan Alaw. Dechreo- wyd gan y Parchn. John Jones, Hyfrydle, a Wy* Williams; a llywyddwyd gan Mri. T. H. Hughes a Meiwyn Jones, Talysam; yr ysgrifennydd oedd Mr. Llewelyn Rogers a'r trysorydd Mr. Edward Jones, L.T.S.C. Diolchodd yr arweinydd aaewm geiriau dirodres i'r arweinyddion a'r cantorioa, ac hefyd i'r pedwarawd, ac yn arbennig i'r cyfeilydd ae yn olaf, ac nid yn Ileiaf, y chwythwr. Ni bu erioed ganu gwell, a hynny, mae'n ddiau. i'w briodoli ?r Hafurio gartref, y cyfeilydd, ac hefyd i bersonoliaedk gref yr arweinydd medrus.

I Sasiwn Godre -Pianlumoi.

Advertising

GYBDEDDIEISIEDDFDD 191?