Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

5 articles on this Page

Advertising

Advertising

AR GIP.I

Ein Genedlym Manceinion. I

Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share

Gyda'r Ffosydd yn Ffrainc. [GAN Y PARCH. GAPR,AN JAMES EVANS, B.A.] Glewion y London I-Velsh.-Er nad oes llawer o s6n amdanom yn y papurau, ni ddyJai neb dybied nad oes yma orchestion parhaus. Ynystod yrwy thnos ddiweddaf bum ynllygad dyst, neu yn fwy oywir yma, yn glust-d.yst* oblegid ychydig mewn eymr arlaeth a welir rhagf r y rhyn a glj wir o ddwy fi-wydr fawr a fuac;ai'n llenwi colofnau'r papurau yn aluser y vhyfeloed.d gynt. Eithr yr ydych chwi yna yn llawn o hanes Verdun a'r-Werddon a gor- chestion y Llynges ar y mor, ac heb le i'n gorchestion ni. Ond fe gydnabuv. yd yng ngwydd yrholldeymas y o'r blaen liad] ydym na segur nadiffrwyth pan enwyd un o'r catrodau Cymreignewydd—lSth R.W.F.- yn adroddiad. Syr Douglas Haig aphanwel-wyd y Capten Goronwy Owen, perthynol i'r un gatrawd, yn cael D.S.O. Lt. Morgan yn cael military medal, a thri o'r bechgyn D.C.M. Ardderchog yn wir, y london Welsh Ond dylech gofio mai b., -Am mawr y cawsant y fraint hen, nid o arian wrth gwrs, ond. o fentar a glewd er ail i neb p^ y bynnag. Giveddia Gwaredigaeth.—Fely dywedais o'r blaen, yr wy f yn eèmygydcl diderfyn o bob dyn a el i lawr i'r ffos. Eithr y mae'r sawl a. ymgymer ag anturiaethau peryglus fel y rhai a fu'n achlysur i'r anrhyd.ed.aau uchod. yn teilyng-u e i n teilyjigii ein 'gwed.(.Iiati taeraf yn gystal a'n hedmyged.d. Y nos Saboth cyn yr anturiaetli uchod yr oeddwn wedi cyhoedd i oed fa. Oher- wydd galwad i fyned allan at waith neilltuol ychydig a ddaeth ynghyd, a gofidiwn na wybuaswn mlaen llav\, mod.d y gallwn gynna ycyfarfod gyd a rhyw nntai arall na alaycl allan. Nid yn unig hynny, ond yr oedd gen, nyf bregeth yn llosgi yn fy nghafon y fod. ynddi genadwri i'r bethgyn, ac awchwn am gynulleidfa i'w thrad.dodi iddi. F\ mater yd oedd hwn lesu Grist ym mhregenoldeb petygl yn troi i weedio, "the instinct of peril," ys dywed Wat-kinson, yn ei yrra at ei Dad. Ychydig ddaeth ynghyd, fel y dywedaie. Ond cyn dechreu, daeth dau ohonynt ataf, y naill yn Ymneilltuwr a'r llall yn Eglwyswr, gan awgrymu y byddent yn mynd at antur- iaeth beryglus yn fuan, ac yn gofyn am ein gweddiau ar eu rhan. Nid 003 eisiau i mi ddweyd i hynny roddi ystyr newydd a dwys i'r oedfa. Nid cam«yniad fu ei chyhoedc i yno wedi'rcyl&n, agwyddwn arunwaith pam yr oedd Ysbryd Duw "edi gwasgu'r genadwri uchod. nwrfyw henaid y pry nhawnliwnnw. Yr oedd un o'r caplaniaid Eglwysig wedi trefnu oedfa mewn man arall. Ychydig ddaeth ynghyd, ac am yr un rheswm. Ond wrth siarad a'n gilyad ar ol hynny, cefais ei fod. yntau wedi cael profiad cyffelyb. Yr oedd un yno'n gynnar, a daeth eraill ar ol hynny. Penderfynodd gael gwasanaeth byr iddynt, achymerodd frawddeg aHano Weddi'r Arglwydd yn sail ychydig sylwad.au "Ac nac arwain ni i lit-ofedigaeti-i, eithr gwared. ni rhag drwg." Ar y diwed.d. daeth yr unigolyn uchod ato i ddweyd iddo ddod allan i chwilio am oedfa i gael tipyn o help cyn mynd allan ar anturiaeth beryglus, ac i ddiolch am alw ei sylw ef at y cymal bach yna yng Ngweddi'r Arglwydd. Ac yng nghwmni'r frawddeg yna o'r weddi a ddysgodd ar liniau'i fanu aeth allan i'r nos nac arwain ni i brofedigaeth. eithr gwared GWARED." Dichon y dywed rhywraimai cyd-ddigwydd.iad. yd.oedd, fod. y ddwy genadwri wedi cwrdd a'r ddau angen. Bid a fynno. Ynghanol llawer o bethau sv'n digalonni ar wahan i beryglon. dengys ambell brofiad fel hyn ei bod yn werth ein danfon y n, a, ai bod yn werth ye aherth i ddod. Y noson honno aeth y ddaufachgena fu'neinhoed-fani allanar anturiaeth beryglus. Daeth un ohonynt y n ol i dd erbyn anrh\ dedd gennym ni. Aeth y llall fry 'dderbyn an- niflan goron y rhai sy'n "ffyd.dlon hyd angau." 0 frodyr, gwed.diwch dronom." Rhyfel areulona'r byd.-—Fel y dywedais, bu yma frwydro enbyd. yn ddiweddar. Gwel- om frwydrau Ypres, New Chapelle, a Loo,? yn cael eu hactio ar raddfa fechan o flaen pin llygaid. Anodd cl.isgrifio'l' frwydr yma, am fod. cymaint ohoni o'r golwg hyd yn oed i'r rhai sydd yn ei chanol. Dyfnhawyd yr argraff arnom mai dyma'r rhyfel mwyaf creulcn ac erchyll a fu erioed. Llofruddiaeth yw pob act o gymryd. bywyd yn ol syniad rhai ond tybiaf fod pob un ohonoin yn gwahaniaethu rhwng yrhwn sy'n llad.d mewn hunan-amddiffyniad iddo ei hun ac ereill, rhagor y sawl a ladd ei gyd -ddyn mewn gwaed. oer, heb roddi cyfie i'w wrthwynebydd am- ddinyn ei hun. Pan y mae'r byddinoedd, yn ymgiprys gledd -yng -nghled d, llenwir y milwyr a. bnvdfrydedd ac anger-ddoldeb, tuhwnt i ddim arall sy'n meddiannu dyn, ac hyd. yn oed pan gyll ei fywyd, y mae'n hawddach dygymod a marw wedi cael cyfle i amddiffyn ei hun. ac y mae colyn angau wedi ei d ynnu i'r hwn sydd yn ymwybodol ei fod wedi gwneu- thur ei ran yn ogoneddus yn nydd y prawf. Eithr y Ilofrucldio yma, mewn gwaed oer, gyda'r megnyl mawr yn chwythu dif rod a dinistr i bob cyfeiriad,—dyna sydd yn galon. Daw'r ergyd. yn sydyn o'r awyr las heb neb yn ei disgwyl, serch y gwy r y gall ddod bob munud. Yr unig gysur y pryd hwnnw y w swn dwy neu (iairghell am bob un yn mynd yn ol i dalu'r pwyth i'r gelyn. Yr unig eiriau a allwn ni alw i gof i ddisgrifio'r frwydr ydoedd eid.d.o'rhen Hwfa fawr o Fon Mae mellten ar fellten, taran ar daran, Mae Duw'n di,;grynti colofnau pedryfan Mae'r ddaear ardrengu mae'r nefoedd yn rhwygo. Arswyded y bydoedd, mae-Marcyn myned heibio.

Gyda'r Ffosydd yn Ffrainc.