Y Brython

Clep y Clawdd sef Clawdd Offa [CAN YR HUTYN.] I')W! (W/ D YlIL1 DRO !-Ni lawia na thywaHt. Cyn i'r Ctawdd ymddenro o'i syfrdandod wedi gaianas y Gogleddfor, dyma'r newydd briw am golli ohonom ein KITCHENER. Suddodd i'r dyfrllyd fedd o gyrraedd pawb ond yr lor. Yr oedd mwy o'n gobeithion ynddo nag a feddyliem ncs ei golii. Dyma'r trench dyfnaf eto, yn ystod yr hoi! firi yma i gyd; rhed o fynwes i fynwes, ac o ddyfnderoedd caion. Ni ddywedir fawr: cloir y genau gan drallod. Aeth Kitchener yn annwyl i'r wlad, nid gymaint trwy'r hyn a wnaeth yn ystod y rhyfel, ond ar gyfrif yr hyn a ddywcdodd o dro i dro wrth y bech gyn, o berthynas i'w moes a'u buchedd. Prcgcthodd bregethau ar foesoldeb nad anghonr. pwr LE1NW E1 LE?-Dymagwestiwnpwysig —set He y diweddar larl! Kitchener. Mae'r Clawdd yn barod a'1 ateb-sef Llwyd o Einon," chwedl y Pedrog dibetrus. Ond cwyd problem fwy el phen, sef pwy a leinw Ie y Hwyd ? Dyma sy'n rhyfedd dyma Gymr,) Bach a leinw bob lIe, ond ei Ie ef nis Ilenwir gan neb. Y mac wedi ennill y frwydr mewn mwy nag un ystyr eisoes, set yn ariannol ac yn belennol yn ariannol pan oedd yn y Trysorlys; yn belennoi pan yn awr yn y Cadarpar: ac maes o law fe'i hennill hefyd yn derfynol. Yr oedd rhyw si tua'r Clawdd yma heddyw ei fod wedi ei saethu yn y Werddon anwadat, ond ni chredai neb y chwedl. Amddiffynnir hwnganyGwra'icbdodd,acnidoesperygL Diolch- wn i'r Nefoedd amdano. CAU'R CARCHAR.-Dyma'r ddedfryd o her- thynas i garchar Rhuthyn. Ceisiodd yr ardalwyr, ynghyda'r awdurdodau Ueol, wneud y cwbl yn eu sallu i atal cau, ond yr awdurdodau uwch a drechodd. Dangoswyd mai gwastraff ar Brian, adnoddau a dyn- icn oedd cadw tri ar ddeg o swyddogion i weini a gwyho ar rhyw ddws'ji o garcharorion. Gwneir cais yn awr am gael y i!e yn garchar milwrol. Caeir amryw ereiU o'r carchardai vn y dyfodol agos, oherwydd cau drws y dafarn. Y dafarn fwrn yw magwrfa'r car. char. Daw cau hefyd ar y gwa!Igofdai yn union deg. Da pob cau ond cau dwrn. MM 0 CAN YW CYMRU 7 GrD.—Cafwyd dwy gymanfa ganu gan y Trefnyddion yn yr Wydd- grug yr un dydd, sef y Trefnyddion Calnnaidd a'r Treinyddion Wesleaidd. Yr oedd hwyl anarfercl yn y ddwy gymanfa. Y Proileswr Dafydd Ifans. Caer- dydd, oedd arweinydd cerddorion Shon Gamn, a Tom Carrington rai Shon Wcsle. Ni fu gwet) tlwydd- iant erioed. Cymro'n unig fedr ganu ar amser dotefus fel hwn, a doiefot gan ei gan ef. Z"'fE'IHU S'IOPIO'R C-INOiV.-Bachgeiiamynd ynddo yw Canon Da6s. Gwraig Sam ac y mae'n debig ei wrth fynd yn ('i flaell mewn dyddiau. Methwyd ci stopio to a'i fotor tua chanol- barth Cymru y dydd o'r b!aen. er i gwnstab! ddyrchafu ei freichiau yn awdurdodol tua'r nen. Hwyrach i'r Canon gredu mai ei saliwtio yr oedd ac nid ei stopio. Gwysiwyd y Canon o naen ei well a datguddiwyd peUiau rhyfedd. Ysgafnhnwyd Hogel! y gwr da am ei rysedd. Cerdda yn arafach, hwyrach, ar ol hyn. Ond. atolwg, ai nid da fuasai rhoi tipyn o'r mynd yma sydd ynddo i'r Eglwys yu gyn'redmol, mewn pethau llai materol ? Gwnai hynny les mawr. r GOLEU yA' DANGOS r DRWG.-Gwelir mwy o feddwi y dyddiau hyn obtegid rhaid i'r meddwon droi allan yn y goieuni. Canfyddir pwy yw y gwehilion. March- y rhain allan fel bradwyr i'w gwlad a'u brodyr. Doder nod du'r diafol ar dalcen pob un-dyn a dvnes. GWEFR YR HEN IAL.-Gwieddoedd y Clawdd yw cyngerdd a the. Mwynhawyd cyng- erdd ardderchog yn y Deheufor; set y Soiith Sea, neu Gianrafon, y noson o'r blacn. Yr oedd yno ganu gan 7Linawdwyr tirglawdd a tiiynnoddyr"HenIat "ytya'rt6i'rHawra''adrodd- iadau gorddifyr, yn neilltuol Shon Jones a'r Cloc." 'infac "Alaw Ial yn adroddwr, bob modfedd ohono, o'i gorun crych hyd ei fawd. Ni chlywsom ef erioed yn wet!. Gwnaed elw da hefyd. DAU WELY Aill !7A'.—Mae chwaer annwyl o Abergeie wedi cynnyg, yn ei hewyllys, ddau wely i ysbyty y Sir, ar gyfer tiodion ei phlwyf. Wrth noswylio am y tro olaf yn ei hanes; a mynd i'w hir wely ei hun, nis anghonodd yr anghenus, ar ei hoi heb ganddynt wely esmwyth mewn cystudd i'w cefn. Rhoddodd ddau am un nid felly pob cyfoethog. Bendith arnoch. Meri Williams. RHOWCH M1 GARDOD.-Gwelir amryw y dyddiau hyn o amgylch y Clawdd yn ceisio cardod, a bwrdd ag arno eiriau argraffedig yng nghrog am eu gyddfau. 0 ba Ie y daeth y rhai hyn yn awr ? Mae fel pe bae drws rhyw ysbyty wedi ei agor, gan eu gollwng allan. Mae gan bob un ohonynt stori dor- ac edrychant yn echrydiis, gan yrru braw i fynwes y tirion. Yn awr, os gwlr eu stori, oni ddylas- a''r LIywodraeth eu hymgcieddu, ac onid oes drefn- iant ar eu cyfer ? Os byn yw tynged y rhain yn awr, beth, atolwg, am y Hu anelrif a ddychwelir yn anafus o faes y frwydr Onibae fod Gorfodaeth yn y tir, fe rwystrai ymweliad y dieithriaid anafus ac anhapus hyn bob bachgen byw rhag ymrestru. Ai ernes yw y rhain o'r miloedd fydd megis hwynt ar 01 yr ornest waedlyd? Gwell wynebu angau nag angen. NEWlD YSGRIFBIN AM GR-IBIN.-Aw- grymir gan Fwrdd Addysg gynllun newydd I holl atbrawon ysgolion yn ystod y gwyliau i fwynhau eu hunain mewn defnyddioldeb. Gofynnir Iddynt afaetyd yn y gribin, gan fyned i'r maes i gynorthwyo'r amaethwyr am fis, fwy neu ]ai. Yn wir, cynHun da yw, ac os manteisir arno proffwydaf ymlaen Haw na chaed cystal boliday erioed. Nid oes dim fel newid gwaith er cael seibiant. Ewch i'r meysydd, chwi gaethion addysg; cewch awyr iach a IIymru, ac fe ddychwelwch yn wridgoch eich boch a ilawen eich ysbryd, yn drymach hefyd eich )iogeH, gan deimlo eich bod wedi gwneud eich rhan yn yr ymgyrch fawr hon, sydd yn mynd i setlo'ch tynged, a thynged addysg hefyd, tra bo anadi yn eich rfroen. Dyma ffordd I godi Addysg ac I ddyrchafu athrawon y wlad. Siwr fyddwch o well cynog, wedyn, wedi'r rhyfel. PLANT r PENTRE.-UN o ysgolion mwyaf nwyddiannus y Clawdd" yw ysgol elfennot Pentre Brython. Cartref diwydrwydd yw'r ysgol hon, ac un heb ei fath yw'r ysgolfeistr chwimwth. Y mae'r diweddaraf o bopeth yn yr adeilad gwych a'r plant yn up-to-date ymhob dim. Maent yn egmot dros ben efo hyrwyddo'r rhyfel. Dysg y meistr IIygadgranP iddynt sut i gynhilo, trwy gasglu papurau a photeli, etc. Casglwyd eisoes ganddynt dunelli o'r blaenaf, a miloedd o'r olaf ynghyda jars. Y maent wedi gwneud elw o dros f2el. Pwy a ddywed nad yw y rhain yn gwneud eu rhan ? Mae hyn yn rhoi bri ar yr vsgo!, a chtod nid bychan i'r meistar a'r staff. CrNGHERDDWTR IEUANC BRRMBO.- Mawr yw Hwydd y rhai hyn. Ant o Ie i Ie, gan dynnu IIu mawr i'w gwrando. Gorlennwyd y neuadd fwyaf yn Broughton y nos o'r blaen, a chadeiriodd yr Henadur enwog a thalgryf o Fryncoch yn ddeheig a doniol. Y Parch. R. Hughes, gweinidog y M.C., ydyw maeslywydd y cyngherddwyr ieuanc, ac y mae ganddo ddwy IIfftenant odidog dros ben yn y Chwior- ydd Mitchell a Gwen Jones. Haeddant glod uchel am yr artwy o ganiadau ac adroddiadau, ac hefyd am eu gwasanaeth dyngar tuag at yr anghenus. Ewch rhagoch

JY CYFARFOD MtSOL Mehenn 7- yng nghapel CrosshsH Street' y Parch. J. H. Morris yn y gadalr. DarIIenwyd IIythyr oddiwrth ysgrifennydd y Gym- delthasfa, yn gofyn i'r Cyfarfod Misol gymryd y materion a tu dan sylw yn y Gymdeithasfa i ystyriacth. Pasiwyd i'w cyflwyno i bwyllgor y rhaglen, I drefnu eu dwyn gerbron. Liythyr oddiwrth y Parch. W. R. Owen, B.A., Abergele, yn galw sylw at yr ymdrech a wneir i gael ystafeli i'r Cymry yn Kinmcl Park, ac yn gofyn am gynhorthwy'r eglwysi. Dywedodd Mr. James Ven- more ,Y.H., fod un teu!u wedi addo fi,ooo ar yr amod fod yr eglwysi i gasglu £1,000 arall; y dis- gwylir i Fethodistiaid Gogledd Cymru gyfrannu £5ce, a'i fod ef cisocs wed! derbyn r5 oddiwrth un eglwys. Pasiwyd i osod y mater gerbron yr eglwysi. DarIIenodd y Iiywydd y penderfyniad a ganlyn i'w roddi yng nghofnodlon y Cyfarfod M!sol. Cynygiwyd ef gan y Parch. E. J. Evans, a chefnogodd Mr. Wm. Venmore Ein bod fel Cyfarfod Misol, yn wyneb newyddion galarus y dyddiau diweddaf, yn dymuno datgan ein teimlad o dristwch a gond dwfn oherwydd y difrod mawr a'r colledion trymion mewn bywydau gwerthfawr ar dir ac ar for. Dymunwn yn arbennig ddatgan ein teimlad o goiled i'n gwlad a'n hyme odr- aeth yn symudiad brawychus Argl. Kitchener, a roddasal wasanaeth amhrisiadwy mewn amgylch- iadau anodd a chyfyng, a'r hwn hefyd a enillasai ymddirled IIwyraf yr Ymherodraeth yn yr argyfwng difrifol presennol. Teimlwn fod yn y goruchwyliaeth- au dyrys !iyn alwad ddwys arnom fel eglwysi I agos- hau at yr Arglwydd, mewn gwir ymostyngiad, ac i roddi ein hymddiried yn hollo! ynddo Ef, oddiwrth yr hwn yn unig y daw i ni ymwared." Pasiwyd i anfon cydymdeimlad y Cyfarfod Misol â gweddw a theulu'r diweddar Mr. John Williams, Southport, plant y diweddar Mr. Thomas Twiss, Whiston Mr. Thomas Hughes, Parkneld, wedi colli ei wyr yn y rhyfe], ac â thad a mam y gwr ieuanc, set Mr. a Mrs. Edward Hughes, Maldwyn, Birkenhead, yn eu profedigaeth lem; Mr. John Edwards, WIgan, wedi colli ei chwaer; Mr. 0. H. Hughes, Peel Road, wedi cyfarfod â damwain. Pasiwyd fod yr ysgrif- ennydd i anfon cydymdeimlad y Cyfarfod Misol a theuluoedd y bechgyn, aelodau yr eglwysi, os y collir rhai ohonynt yn y rhyferthwy mawr gweinidogion y gwahanol egiwysi i anfon hysbysrwydd iddo. Cenadwri eglwys Webster Road, yn gofyn am ganiatad i ddewis gweinidog: pasiwyd i'w dros- glwyddo i'r PwyIIgor Bugeiliol. Hysbysiad o eglwys New Brighton fod un o'i swyddogion, Mr. E. R. Jones, wedi symud i Gymru i fyw. Galwodd y Iiywydd sylw at frodyr dieithr oedd yn bresenno!: y Parch. D. Pritchard Jones, y Groes, yn gweithiù ymysg milwyr pen gogleddol y ddinas. Dywedodd Mr. Jones fod gofa! yr eglwysi Cymreig am y milwyr yn fawr lawn, a thystia'r bechgyn mai dyna eu cysur pennaf. Teimlodd mai gwaith hawdd iawn oedd diddanu'r bechgyn, yn y camps a'r ysbytai, oherwydd y gofal a gymerwyd gyda hwy yn blant, a'u crefyddolder dwfn a'u hymlyniad wrth iaith eu gwlad. Credai mai gwreiddio'n ddyfnach y mae crefydd mwyafrif y bechgyn hyn mae'r meysydd hyn yn wynion i'r cynhaeaf. Y Parch. J. R. Jones, M'llom. yn ddieithr, er yn aelod o'r Cyfarfod Misol, a sylwodd fod 400 o Gymry yn gweithio yn y Muilitiolli ¡"V orks yn Barrow. Gwneir ymdrech gyda hwy, ond pur anodd cael gafael amynt, gan eu bod yn gweithio 1 IIawer ar y Sul. Mr. D. R. Hugbes, LIundain, yn diolch am ein gofal am filwyr LIundain a ddaw I Lerpw!, a'u bod hwythau'n gwneud eu goreu yn yr un cyfeiriad. Mater gohiriedig, set sylw ar yr Ystadegau. Diolchai y Parch. R. Aethwy Jones, M.A., I'rystadeg- ydd am ei ofal a'i drefnusrwydd i'r Iiywydd am ei anerchiad, sydd I fyny a thraddodiadau'r Cyfarfod Misol; ac i Mr. R. 0. Williams am ei sylwadau yn y Cyfarfod Misol diweddaf, a'i waith fel blaenor yn galw sylw at gynhaliaeth y weinidogaetb. Mae hwn etc i fyny a thraddodladau y Cyfarfod Misol. Os na fydd i ni fel gweinidogion gael ein parchu yn y Cyfarfod Misol hwn, arnom ni y mae'r bai. Mae gennym Ie mawr I ddiolch i'r Arglwydd am y wedd lewychus sydd ar yr ystadegau, a gellid treulio Hawer o amser I sylwl ar y weddr raenus sydd arnom. Ein cynnydd y ftwyddyn ddiweddaf yn 442 ychydig yn fwy na chynnydd y Cyfundeb I gyd. Yn Arfon a Meirlon y mae'r Heihad mawr yng Nghymru; ac yr ydym ni yn cael el banner ond credaf y gwnaent fwy o ddaloni etc pe yr aent yn eu holau I gadw y Cyfar- fodydd Misol Cymreig I fyny. LIongyfarchai eglwys Stanley Road ar y naith ei bod wedi dod yr eglwys gryfaf yn y Cyfarfod Misol; ond cofiwn, nid yw Princes Road wedi mynd yn Hal: mac hi wedi cyn- hyddu. NIfyddaf yn horn gweled un egiwys yn mynd yn Hal. Geilw'r Mywydd sylw at y naith mai ychydig yw niter y gwrandawyr ond y mae yma niter arall na ddont i gylch yr ystadegau: mae tair cenhades yn gweithio mae dylanwad y Cyfarfod Misol ar nifer o'r rhaln. A oes IIawer o esgeuluswyr ? DIau fod, ac efallai yn rhannau parchusat y dref. Fe ddywedir mai yno y mae mwyat o baganiaid ymysg y Saeson. Pa fodd y gallwn enruM y Cymry hyn, trwy ddylanwad y rhai sydd yn byw yn eu mysg ? Beth am ein cysylltiad a'r eglwysi Saesneg ? Mae IIawer o'n pobi yn mynd Iddynt, end nid ydynt yn aros, I na'u had. Mae elslau dod a'r eglwysi i gymundeb nesa'rCyfundeb. Mae i'r eglwysi Cymreig eu traddodiadau, ac yno y mae'r bobl ieuainc yn fwyat cartrefol: gwnawn ein goreu iddynt. Yr Ysgol Sul: I Mae un peth yn pwyso'n drwm ar ty meddwl: mae gennym ni bwyllgor da yn carlo tretn y Cytundeb allan ond y mae hwnnw o'i Ie;—popeth yn cael ei wneud'ar gyter arhollad: darllen y Belbl ar gyter arholiad. Demnid chwaeth y plant i ddarllen y BeibI; ni honodd neb ei text books erioed tenir hwy I ffwrdd gynted ag y bydd yr arholiad trosodd. Ysgrifennir esboniadau wrth y Hath, a difant.chwaeth at ddarllen y Belbl. Rhown i nwrdd bob arholiad am ddeng mlynedd, a dysgwn grefydd i'r ieuenctyd. Y wedd ariannol: mae gennym bump o eglwysi cryfion mae tair ohonynt yn gwneud yn rhagorol. Gwerth a He eglwysi mawr yn y Cyfundeb yw cynorth- wyo'r gwan. Rhoddodd Princes Road £5°0, Anfield Road £45°, a Stanley Road £310, at achos- ion o'r tu allan Iddynt eu hunain. Peryglon eglwys fawr yw i lawer fynd yno i lechu, a pheidio â rhoi dim. Mae yno bobi gyfoethog a allai roddi rhagor at y weinldogaeth pe buasai angen; pe mewn eglwysi Hai buasai y cyntaf yn cyfrannu peth a'r olaf yn cyfrannu rhagor. MeddyIIer am aberth y Mynges, gymaint rydd eu bywyd yn llawen dros eu gwlad. Pa faint ohonom ni sydd barod i roddi ei fywyd dros yr lesu? Adroddiad PwyIIgor Purdeb a Dirwest, gan y Parch. 0. Lloyd Jones, M.A.,B.D. Awgrymai y dylai fod pwyjigor dirwestol ymhob eglwys, ac I gyf- arfod bob mis. Nid oes lyfr dirwest ymhob eglwys dylai fod un, a chyfle i'r newydd-ddyfodiaid ei ar- wyddo. Mae IIenyddiaeth bwrpasol at y gwaith ond gwneud defnydd ohoni. Penodwyd pwyllgor i drefnu slaradwyr i fynd i gyfarfodydd y Band of Hope He y gofynnir amdan'nt. Mae dirwest ar gynnydd yn y dref mae byrhau'r oriau wedi bod yn werthfawr i'r ddinas. Er cystal ydym yn yr eglwysi, nid ydym wedi sylweddoli ein cyfrifoldeb yn lawn, pan y mae'r gelyn yn rhoi ei holl ymadferthoedd ar waith. Cefnogwyd gan Mr. J. J. Thomas Os na ddeffry yr eglwys trwy'r wlad i'r gwaith hwn, mae arwddion I'w gweled yr a y gwaith hwn o'n dwylo, ac y gwneir ef gan bob! heb fed mewn Mawer o gyd- ymdeim!ad a chrefydd. Galwodd y Parch. R. J. Williams sylw at bammedyn o waith y Parch. Thomas PoweII, Cwmdar, a ysgrifennwyd ar gais Cymdeith- asfa'rDe. Mae'nbwrpasoliawnihyrwyddo'rgwaith dirwestol. Mr. Richard Williams, Anfield: Dylai pob dilynydd i Grist fed yn ddirwestwr. Mae'r Llywodraeth wedibannertagu'r Fasnach fe ddylai'r Eglwys orffen ei thagu. Mae yna frodyr yn. y Cyfar- fod MIso! a a!!ai alw'r hoU enwadau at ei gilydd, i alw sylw at y mater. Mae eMiauiniymosod: mae eisiau Saboth glan.—Gofynnwyd i'r Pwyllgor Dirwestot dynnu penderfyniad allan i'w anfon i'r Liywodraerh. ii;, Adroddiad o Gymdeithasfa Rhuthyn, gan Mr. John Hughes; Garston cenadwri yn gofyn i ni ofalu am y bechgyn a ddaw i'n mysg, i baratoi i'r fyddin. Cofihawyd am Mr. John Williams, Southport, gan y Parch. Robert Davies am Mr. Thomas Twiss, Whiston, gan y Parch. John Williams a Mr. Ellis Jones. Adroddiad y Pwyllgor Bugeiliol, gan Mr. Wm. Prit- chard, yn cymell caniatau cats eglwys Parktieid am ganiatad i alw gweinidog. Dewiswyd y Parch. D. D. Williams, D. Jones, Mri. Robert Roberts, Y.H., Wm. M. Owen, ac Ellis W. Jones, I fynd yno nos Sul, Mehefin 21' i gynorthwyo'r eglwys i ddewis pwyUgor. Adroddiad Pwyllgor y Capelau, gan Mr. John Edwards.

Hn Sened) ym Mansetnmn. Cenhaden y Sul Neaat. Y METHODlSTIAID rQALFINAIDD Moss SiDB-10.30 a 6.30, D J Hbweiis, LIanymddyfri PENDLETOX-10.30, Thomas Hughes, 6 R Williams HEYWoon Sr-10.30 a 6, VICTORIA PK—10.30 R Williams, 6 T Hughes, Stockport FA&NWOBTH—2-30 a 0 LEIGH—10.30 a 6, WAMUNGTON—10.30 a 6, GyfMfod Gweddi EARLESTOWN—10.45 a 5.30, ASHTON-UNDER-LYNE—10.45 a 6.30, EGLW7S UNDEBOL ECCLES—11 a 6.30, YR ANNIByNWYR CHORLTON RD—10. 30 R Earne". 6.15. T Cenech Davies BOOTH Sr—10.30, T C Davtes, 6.15, R Eamea.TaIwrn QUEEN'S ROAD—10.30 a 6.15, W 0 Jones LD DUNCAN ST. 8ALFORD-10.30a 6.15, John Morrts ROLLINWOOD-10.30 a 6.15 W M Jones, St He!ens T WESLEAID DEWl SANT—10.30, J Roberts, 6, J FeUx HoREB—10.30, Efrydydd, 6, J T EUis SEiON—10.30, J M WiUlams,, 6, BEADLAB—2.30 6.30, J M WiUiams OAMABiA—10.30, 6, W Rowlands WBASTE—2.30; John FeUx, 6-30, Efrydydd T BEDYDDWYR CP. MEDLOCK ST.—10.30 a 6, J H Hughes LONG6IGHT—10.3C a 6 30, ROBIN'S LANE, 8CTTON—10.30 a 5..}0 MAE ELF ED r2V DOD/—Diau y bydd yn IIawenydd gan lawer wybod fed y Parch. Etfed Lewis yn dod i gynnal Cy mania bregethu'r Annibynwyr, Chorlton Road, Mehefin 24 a 2.$. Nid oes odid yr un pregethwr yn cael mwy o groeso yma nag Elfed, a hynny gan aelodau o bob enwad. Mae ei ddydd- iadurefmor Hawn nes peril ambell ddlacon ddigalonni gofyn am Su! ganddo. Dichon na feiir fi am ddat- guddio cyh-inach yngivn a'r Gymanfa uchod, seffod ei addewid i ddod yma y tro hwn yn chwe mlwydd oed. Mae'r ffydd gref a afaetai yn y dyfodol oedd bel! adeg cael y cyhoeddiad bron datMygu'nweithred- oedd yn y presennol agos. Dylai Hond cape! o wran- dawyr fod ymhob oedfa. TOSTURI'N CRACIO CARREG.-YN cu cymwynasgarwch arferol anfonodd Cylch Cym- deithaso! Moss Side, gyda chymorth yr eglwys, becyn o roddion gwerthfawr i bob un cysylltiedig a'r He sydd yn y fyddm,—tua thrigain neu ragor. Mae rhai o nlwyr Moss Side bron ym mhobman He y mae )!u- oedd Prydeinig, ac wedi dygn ymladd yn erbyn German a Thwrc. Ynghanol y bygwrh, y dial, a'r creulondeb, onid amlygiad prydferth o Gristlonogaeth yn tyfu trwy'r chwyn rhyfelgar yw'r tirlondeb a'r cymwynasgarwch sydd yn lefeinio eglwysi a chym- deithasau y wlad i gyd yn y dyddiau hyn ? Os yw carreg materoliaeth yn gorwedd yn drom ar yr had da, mae'r blagur yn dyfal chwilio am grec ynddi; myn ddod allan yn rhywie, canys mynwes yr haul a'1 hymofyn. y7V ?'7! A.O.C.-Un arall o ddynlon leuainc amiwg y cytch Cymreig sydd wedi ymuno a'r fyddin y dyddiau dtweddaf yw Mr. E. H. Parry, ysgrifennydd diwyd a IIafurus ein Cymdeithas Genedlaethol, a llawer swydd arall yn ein mysg. Ymunodd a'r A.O.C. Pwy bynnag a wyr am amrywiol adrannau milwrol, g\vyr hefyd anhawdded yw cael y llythrenn- au yna ar yr ysgwydd yn awr. Maentumiaf eu bod yn arwyddo Anturiaeth Odidog Cymro a IIon- gyfarchwn Parry. Mawr fydd ei groeso yn ol pan ddaw Y Dydd a'l fuddugoliaeth. T GWEINIDOG A' I BAC.-Mae'r Preifat Jabez R. Davies, Moss Side, gyda'r Welsh Regiment yn ymiadd yn Ffrainc ers misoedd. EI gartref sydd yn Llawr y Betws, Corwen. Wele blicyn tlws o lythyr a anfonodd ataf Y dydd o'r blaen gwelais lun hardd o Gristion, sef un o'n gweinidogion ni )Ti cario ar ei gefn bac milwr oedd wedi ei anafu yn y nosydd ac wrth Iddynt basio he!bio i mi, meddyUais am y frawddep, gan ddwyn beichlau ein gitydd.' Dyma irawddeg arall o'r un Mythyr Nelthiwr cefais wiedd wrth wrando pregeth y Parch. Hugh Jones mewn hen ysgubor. Dangoswyd y tro hwn fel Hawer tro o'r biaen nad yw ein Duw ni yn Dduw lie." Yn wyneb y sylw awyddaf innau ychwanegu nad yw Duw yn Dduw gwlad yn unig chwaith, Mae pob gwtad sydd yn y rhyfe! o'n tu ac i'n herbyn yn priodoli eu buddugoliaethau Meol i amddlnyniad union- gyrchot Duw trostynt hwy. Ai efengy! al cabledd yw hynny ? Gan mai Un Duw sydd," ni allaf n ateb. AM r SHIBOLS.-Disgwyliais i rywun yn y draiodaeth ar Shibols, sef youn onions, ddwyn i sylw yr unig an- a arfera trigolion tre6 a rhanbarthau uchaf Lancashire. Efatlai na feddyliodd neb am hynny. Ewch i Accrington a'r cylchoedd hynny, ni chlywir yr un enw ond scallions. Gwena'r trigolion gan ryfeddu os dywed dyn young onions.