Y Brython

YSUFELL Y BEIROO r sjBhyrahion gogyter S'r golofn hon i'w ojt- eirto ■ PBDROG, 217 Prsscot Road. Liverpool Buddugoliaeth Ferdtin.-I-loblaw fod y gan yn ddiffygiol iawn mewn iaith a mydrydd- laeth, mac ei syniadau yn rhy ysgubol o honiadol. Ymddengys yn rhy debyg i geiliog yn canu cyn bod gwawr ar ei grib, ac felly'n gamarweiniol. Ni oddef hyd yn oed bardd- oniaeth haeriad mor fawr a hwn-er mor ddymunol fuasai iddo fod yn wir,— Y Caiser wedi'i drechu'n llwyr, A'i fyddin wedi mynd. Pentwr 1-Fel y gallai'r neb a sylwodd ar ein nodiadau blaenorol gasglu, mae cryn lawer o gy fansoddiadau yn y swyddfa eisoos, yn disgwyl eu tro ac wedi y caffer lie i'r rheini, fe anfonir detholion. o'r pentwr arall sydd ar fwrdd yr Ystafell yma. Diolch i'r beirdd am eu ffyddlondob. HAWDDFYD AC ADFYD. Byw yw can pan na bo cynni,-a rhwydd I'r iach yw ymlonni Y pair afiach sy'n profi Beth yw nerth ein go b.ith ni.-PEDROG Y GWANWYN DlAit swynol dlws Wanwyn,—newydd wyrth Inni ddaw i'th ganlyn Hardd ddelwa bro, ddol a bryn, Dwym haul a blodau melyn. Melyn haul ymlawenha,-a rhydd gwyrdd Ei gAn i'r lwm borfa Gwiail d f, a golud ha' Yn dy wyneb dywynna. Tywynna fyd di-wenwyn^—y mae'r ddol Am ryddhau pob gwelltyn Ysbryd haf a sibrwd hyn, Rhodia dail ar dy delyn. Dy delyn doed i alw-eto i fod A fu fel yn farw, A gemau teg y maetw' Heb adwaen ynn a bodw. Ynn a bedw heb oediad—yn gu ddwg Ddail yn llwyni cauad A dyry glwys adar gwlad Dino aur o dannau cariad. Cariad yrr y cread hen-i fyw d f 0 dan fendith lawen Lliwiau gant mewn llewyg wen 'R hyd lawr d61 ir ei dalen. Ir eu dalen yw'r dolydd,—mae y cwm Cul mewn diwyg newydd Gwedi del llygad y dydd, A llawr brieill i'r broydd. Y broydd bar i Awen—lunio cerdd Lan ac odl ddi-absen, A goreu Du-w mewn gwrid wen Ar ddiadwyth werdd Eden. I werdd Eden frauddwydiol,—hydfrydaf Yw rhodio'n hamddenol I wrando hud cyfrin d61 Yn Biarad mewn gwen siriol. Gwên siriol i'r gwan sieryd-wefr a hwyl 0 gyfrolau iechyd A'i fydded byw fe ddnied bywyd Wyrthiau heb ball wrth y byd. Y byd, boed lan neu beidio,—ga wenau Gwanwyn byw i'w ddeffro, Ni fyn Natur fwyn eto A edwyn frad yn y fro. Yn y fro o waun i fryn,—eiliw gwawr Hael y gwen pob dyffrynj A gwyrdd ei glog rhydd y glyn At ogoniant y gwanwyn.—GLYN MYFYR. PRIODAS PENCAENEWYDD I Ebrill 4, 1916, yng nghapel Seion, M.C., Criccieth, gan y Parch. John Owen, M.A., yng ngwydd Mr. Rees T. Pritchard, y cof- restrydd, priodwyd Mr. John Owen, Cae- newydd, a Miss Mary Ellen Davies. Tyddyn Uchaf, y ddau o ardal Pencae- newydd, Chwilog. MARY ELLEN, ei mawr alwad—a ddaeth,— Bu'n hir ddethol cariad loan i'w rhwym fynnai'n rhad Mynnodd yntau'i ddymuniad. Llwydd i'w gwaith, oes faith i fyw—a fyddo Tangnefeddus gydfyw; A'u hannedd ar ol heddyw— A fo'n Ilawn, a'u Naf yn llaw.-—■ ISEIFION. WYLOFAIN Y GOEDWIG, Cwyn Coll am y Parch. O. B. Jomi, FJynnon Qroew. Y GOEDWia noeth sy'n.awr a'i galargri, Lie cynt bu can—ond trodd yn Galfari; Y delyn ddrylliwyd o dan ergyd trwm, A'r gaeaf oer deyrnasa drwy y cwm. Y dail fu gynt fel engyl ar y coed, Yn chwarae eu halawon tl,ysa rioed,— Maent hwy thpu hedcty w'n wrtaith ar y tir Ond cyfyd blodau newydd cyn bo hir. Ac Owain Baldwyn fu fel praffog bren Yn rhoi o hyd ei ffrwyth o dan y nen, A'i gysgod clyd a fu am dymor maith I doulu Seion orffwys ar y daith. Ond mellten ddaeth a'i saeth a wanodd pren A siglodd pwys ei gwymp bilerau'r nen A Uefain mae y goedwig megis mun, A'i dagrau'n hallt am ei hanwylaf un. Mae popeth sydd o dan y Nef Yn gweithio'n ol ei ddeddfau Ef Y firwyth fu'n harddu'r praffog bren, Sy'n faeth i deulu Eden wen. Coed eraill dýf a chant gynhaliaeth lawn 0 rin y pren fu'n harddu coedwig Duw Er udo'r coed am gwympo'r cedrwyddmawr Ond Owain Baldwyn eto byth fydd byw. Manceinion DEBPELOG ? Daeth ymwelydd bore heddyw At fy nrws, 'Roedd ei wedd yn oar a gwelw Oad yn dlwe 'Roedd ei liw yn dweyd ei hanes O ble daeth, Ond am fod ei groeso'n gynnes Ffwrdd yr aeth. Fe adawodd genadwri 4 Ar ei ol, Gaiff ei darllen yng ngwyrcdlosni Bryn a dol, I Os yw Mai yn frawd i Ragfyr Blodeu lift' 1 a i Ni pherffeithir heb eu brodyr Blodeu ia. I -o ROLANT WYN.

Opy,oic TRAINING CLASSES. SPECIAL Rapid Course for those who kJ desire to teoome Shorthand Typists in one session. NO TIME WASTED BY OUR METHODS SPECIAL DAY & EVENING CLASSES. Send ?L??P''?" ?OteartangtM winter atady. ?<tMQQSCB60L.XlHatrtngMt8t.(oaOa8Ue.St). Phone $666 Bank.

ORAMiu RHOSESMOR. Beimiadaetk y Parch. R. Dewi Williams, B. A,' Penmaenmawr, ar gystadleuaeth sgrijennu drama, yn Eisteddjod y Pang Jao a Ned (y ddau rybelwr) gan Liw yd o'r Cwm. IJywyd y chwarel,-chwarel lechi,- yvt r hywyd ahortreadir mewn dam helaetho hon,—ac y mae yn bortread da ond i bwrpas drama buasai yn well pe yn llai manwl luedd sydd. yma i orfeickio'r ddrama hefo many lion na ddeellir gan neb ond chwarelwyr -goirlau fol bounty," "poundage," agor," chambers," "rybelwr," "make," "dyfn," pIllars, clwt, etc. Anfantaisydvwhyn. Gall nofelydd fforddio ymdroi i fynd fmown i fanylion bywyd a chrefft, ond y mae dramod- wr yn peryglu pethau pwysicach wrth wneud hynny. Nid" Chwarelwr o'r enw John Jones sydd yn bwysig mewn drama, ond dyn o r enw John Jones, sydd yn digwydd bod yn chwarelwr neu rywbeth arall." Diffyi mwyaf y ddrama hon yw diffvg unol- laeth. M'n wir fod yr un cymeriadau- rhyw dri neu bedar ohonynt, yn rhedeg. trnvyddi,-oiid y mae yna rywbeth yn tynnu oddiwrth gyfanrwydd y eyftixisod(lifad. Yn un peth mae yma saith neu wyth, os nad rhagor, o gymoriadau nad oes iddynt ran o gwbl yn y ddrama. ar ol terfvnu'r Act gyntaf Peth arall, y mao yna ormod o break yn 'hanes y ddau brif gymeriad,—Jac a Ned Typolla. Heblaw hynny, mae yma ddiffvg unoliaeth mewn peth pwysicach. Yn y rhan gyntaf,- y portread o fywyd ch warol,-douir i gy- ffyrddiac' a, bywyd gwirioneddol nis gellir ei ddarllen, or tywylled ydyw, heb doimlo eich bod wyneb yn wyneb a ffeithiau celyd bywyel. Ond pan ddeuir i'r rhan olaf yr ydych mewn awyrgylch hollel wahanol. Nid y gwahan- iaeth yw fod y nail] yn ddifrif a'r llall yn ddigrif, y mae'r ddau yna yn bethau y gellir yn gyfreithlon eu eymysgu,-ond fod y naill yn real a r llall i fesur mawr yn jarcical, ac nis gellir yn ddiogel ieuo'r ddwy eIfon anghy- marus yna mewn drama. Datod a Rhwymo, gan Chwareuwr.—Drama wedi ei chynllunio'n dda. Profa Chwareuwr eihur. y fwy I o foistri ar 8tagecrajil nagodid un o'i gydymgeiswyr ac i ysgrifennu drama lwyddiannus'rhaid adnabod nid yn unig ddiffygion a rhagoriaethau y natur ddynol, ond hefyd brif neillduolion y stage fel cyfrwng portiaad o'r natur honno. Mae proftad wedi gosod rhyw derfynau. na thai i'r dramodwr eu hanwybyddu, ac y mae awdur hon wedi cadw cil ei lygad ar y terfynau hynny yn llwyddiannus iawn. Bn'n gynnil iawn, yn ganmoladwy felly—yn nifer ei gymeriadou ac yn amrywiaoth ei olygfeydd,—dau bwynt pwysig iawn, yn enwedig i'r ddrama yng Nghymru yn ei staid bresennol. Ond rywfodd, er fod graen ar y cynllun, a graon llenyddol ar y cyfansoddiad, nid yw Chwareuwr wedi llwyddo i snadlu digon o anadl einioes yn firoonau ei gymeriadau. Prin y teimlir wrth ymdroi yn eu cwmni eu bod yn eneidiau byw. Mae a wnelo yr iaith beth a, hyn. Mae I mymryn o'r rhetorical yn yr arddull,—nid yn unig yn y mannau lie mae yn amlwg,—ac yn weddol oddefol,—ond yn rhedeg trwy'r ddrama ae yn llercian mewn lleoedd annis. gwyliadwy. Canlyniad hyn yw fod y cymer- iadau, fel lliwiau, yn tueddu i redeg i'w gilydd, a pheth o'r un lliw arnynt oil. Does yma ddim un cymeriad yn argraffu ei hun ddigon ar galon dyn,—mewn hoffter na digter-a hynny ydyw'r prawf o fywyd yng nghymer. ladau drama. Buasai yn dda gennyf gael ychwaneg o ystwythter yn yr iaith,—a'r directness a r incisiveness hwnnw sydd mor nodweddiadol o ymddiddanion yn gy feed in. Hefyd anffawd mewn drama fel hyn yw fod eisiau i un o'r cymeriadau drafferthu i egluro cysylltiadau'r gorffennol, fel y gwna Guto yn agos i'r diwedd ac y mae araith Hywel ar ol hynny yn rhy debyg i gymhwyso'r gwir- ionedd. Dylai drama gario oi chenadwri fel rhosyn ei berarogl,-mor amlwg na chyll neb mom, ac mor ddirgel fel na fedr neb roi ei fys ami, Pentre Rhyd, gan Vronallt. Gresyn fod cymaint o ddonioldeb ag o ddigrifwch ag sydd yn y ddrama hon wedi ei greu yn ofer. Ond felly y mae, a hynny oherwydd fod Vronalll, 'rwy'n ofni, wedi ildio i'r demtasiwn o ysgrif. ennu ar antur, o olygfa i oljgfa, heb dynnu cynllun iddo ei hun ymlaen Haw. Y wers oreu iddo fuasai cael ei osod yn ben ar gwmni i berfformio ei ddrama ei hun. Yn gyntd.f oil y mae ei gymeriadau yn rhy luosogl-oddoutu deunaw. Yn ychwanegol at hynny y mae ganddo dair act a phed air golygf-a ymhob un,- dwsin i gyd. Ac o'r deuddeg yna y mae un ar ddeg o olygfeydd gwahanol yn dreth lethol ar unrhyw gwmni,-hyd yn oed ar gwmni o ddeunaw. Mewn gay* y nuu. 1" beth owbl anymarferol. Peth arall, y mae yma ddiffyg unoliaoth yn y ddrama. 'Does yma ddim both i'r olwyn,-dim byd canolog yn rhoi sefydlougrwydd ac ystyr ae unoliaeth iddi. Gresyn hynny, oblegid y mae yn hawdd gweld fod ganddo ddawn i ysgrifennu ym- ddiddanion byw ond bydd raid iddo gofio foci drama igynnwys mwy nag ymddiddanion, —rhaid iddl fod yn llyfr actau hefyd. Merched y Fot, gan Owenhivyjar. Cornedi ydyw hon, ac ymvU ar fod yn jarcical mown rhai mannau hynny ydyw, comedi yn cael ei gwthio mor bell nes colli cyffyrdcliad a bywyd. ac mewn canlyniad, yn lie bod yn ddlgrifol yn mynd yn chwerthinllyd. Bradychir diffyg chwaeth anfaddeuolmown un man (Act 1, Gol. II) wrth son am fywyd ar y mor. Gellir dygymod yn weddol ddilol ag ambell lw gonest mewn drama ond nid oes gan ym- adroddion fol a geir yma fusnes mewn drama np.c mewn dim arall. Ceir yma saerniaeth dda, a gallu dramayddol amlwg ond y mae yma hefyd rywbeth yn rhedeg trwy'r ddrama sydd heb fod yn ddymunol, er nad yw yn hawdd rhoi bys arno. Vno'r Rhwyg, gan Agricola. Drama yn nhafodiaith rhannau o ganclbarth Cymru. Dwy olygfa yn unig s-,cl- -viicldi,-cegiriau dwy ffarm. Prif ddiftyg hon yw diffyg action,-y mae hi mor amddifad ohono hI mai prin y gellir ei chyfrif yn ddrama. Ym. ddiddanion tawel yw'r oll, a'r oil yn ddigon natuiiol a didramgwydt1. Syniad llywodr. aethol y cyfansoddiad yw dangos dau etyn yn cael eu cymodi trwy briodas ddirgelaidd mab y naill hefo merch y llall ond nid y w cymer- iadau'r ddrama yn gwneuthur iawr fwy nag adrodd yr hanes. Rhaid i Agricola gynlluaaio drama a mwy o "symudiad ynddi. j-- Gwylan, gan Mab y Bryniaii. Drama yn dibynnu am ei diddordeb ar ddigwyddiadau yn hytrach nag ar gymeriadau, a pheth an- ffodus mewn drama ydyw hynny. Esgeulus a ffwrdd a hi yw Mab y Bryniau ym nihortread ei gymeriadau, ac am y rheswm hwnnw mae'r digwyddiadau yn colli eu gafael arnom. Os na fedrwn ni deimlo diddordeb mewn cymeriad ar y stage, nid yw f-twr o wahaniaeth gennym beth ddaw ohono, Rhaid i gymeriadau mown drama gael eu gwneud yn fyw ac agos atom cyn y deuwn i deimlo nemor ddiddordeb yn eu tylided. Dyna brif ddiffyg y ddrama hon. hcblaw hynny, mae rhai o'r digwyddiadau yn hon yn rhai a fuasai yn gweddu yn llaxvn gwell i jairy tale er enghraifft, y cyd-ddigwyddiad- au sydd yn dilyn llongddryiliad Bob. Nid hapus yehwaith yw fod corff merch wedi boddi yn cael ei ddwyn i'r lan yn yr olygfa .gyntaf, a chryn sylw yn cael ei grynhoi arno. Y mae dramodwyr, am reswm digonol, wedi bod yn bur gynnil yn eu d -I-fiiydd o gorff marw ar y stage aq y mae eisiau rhyw reswm ac angenrhaid eithriadol dros oi lusgo i mewn i'r olygfa gyntaf; ac hyd yn oed" yr amser hwnnw nis gftllir gwenuthur hynny heb lawer o risk, oherwydd y mae'r fath beth yn bosibl a tharfu'r ysbryd 8; dd yn gweddu i'r ddrama. Dod yn ol, gan Awena Rhun. Drama svml, -buasai yn anodd iddi fod yn fwv syrnl,-ac etc y mae hi yn ddrama jyw. Mae'r cymer- iadau yn argraflu eu hunain ar y med.d vvl yn gwbl glir ar ol y dftr Uoniiid cyntaf. Ac y mae gan bob un ohonynt gymeriad—maent vn sefyll,-bob un ohonynt.-—yn fyd bach ar ei bon ei hun. A pho fwyaf yr erys dyn yn eu cWlli»i mwyr f yn y byd o doiddordeb gymer yn eu hanes. Llafar gwladfel y dy wed ir, yw'r iaith,-foliv o ran h-viiiiy y mao mwyofriv" y dramodau yn y gystadlsuaeth,—ond nid iaith gyffredin ydyw er hynny. Y mae tipyn o gamp urni, ac y mae'n gyfrwng da i'r cymeriadau sydd yn ei defnyddio i ddvstgudoio eu hunain trwyddi. Y darn mwyaf anfodd- haol o'r ddrama yw'r olygfa olaf. Mae cydgyfarfyrdiad yddau afradlon wrth gamfa 'r coed ar ol blynyddoedd oddicartrtf yn llai naturiol o gryn lawer na dim sydd cyn hynny yn y ddrama ac y mae hyn rywsut wedi arwain yr ysgrifennydd i dipyn o benbleth mewn ystyr ddramayddol. Teimlodd ei hun fod y ddrama yn diweddu yn anfoddhaol braidd, a cheisiodct lenwi'r gwagle hefo gor- foledd a llawenydd y perthynasau. Ond nid acirodd penillion a chanu emynau yw'r diweddglo mwyaf priodol i ddrama fel hyn. Ond fel y mae, y mae'n ddrama lyze, ac yn ddiddadl y fwyaf byw yn y gystadlene.eth, a dylai ei pherfformio, a gwylio ei pherfformio, fod yn bleser braidd digymysg. Y peth gwaelaf yndd i y,r leitZ. Buasai Troad y Rhod yn swnio'n well ac yn awgrymu mwy., R. DEWI WILLIAMS. [Gwel nodyn ym Mhig y Lleifiad].

EVERY WOMAN MOULD Mad *2 stamp! for our 3a page Illustrated Boo) & containing valuable information how all h-re?ularitie md Suppressions may be entirely avoided or removec )y simple means. Recommended by eminent Physicans is the only Safe, Sure and Genuine Remedy. Neve Ml Thousands of Testimonials. Established 186S. Mr. PAUL BLANCHARD Bel meat House. Dalstoa Laue, LONDON Yn awr yn Barod COFIANT THOMAS GEE, — GAN — THOMAS GWYNN JOMES. Cynnwyaa y cytrol 650 0 dudalenau yugh, ag amryw ddarluniau. Pris wedi ei rwymo mewn lltan hikrde- 6/- Cyhoeddedig gan GEB a'i FAB. Cyf*, Dinbyph W, å J. VENMORE, Estate Agents & VQÎu;, 200 SCOUANO RLV, Liverpoos r'ICC:P.¡¡¡:I; Mo 4216 Royal (S lines). ALLAN RMl LIM To JVERPOOL, GLASGOW, LONDON & BAVBt TO CANADA, NEWFOUNDLAND & U.S.A. ALLAN'S, 19 James St., Liverpool; 14Cookspay St., S.W., and 103 Leadenh&i! St. London, B.C. (i. W. HUGHES,u. & L.T.st Anttintdd 9 Gatt. Vnf Sfhaptl M.O. Printu Rood); Arweinydd Cymanfaoedd Casu, Beirniad, ac Arholwr. Parotoir kmgeiawyr at Dyatysgrifau uwehat veleg y Solffo,, Hen Nodiant a Soltfa, 70 KINGSLEY ROAD LERPW .1. Lloyd Jones, & Co., ESTATE AGENTS, &c, 6 Lord Street, Liverpool r.s)lsproxs aiii BANK, DIM TALU YMLAKH LLAW. ARIAN YN FENTHYG. tyn ddistaw bach), mewn symian bach nen taw (heb fod llai naCIO) AR AD^ DAWKB 1 BENTHYCIWR RI HU iEFYDLWYD ER8 45 MLYNEDD. ac yn awr yn rhoi £ 80,000 YN FENTHYG BOB BLWYDDT* Am dafien a thelerau ymofynnera George Payne a'i Feib., S Crescent Road, Rhyl, a 16 School Lane, Livtrpsol, HARTLEY & CO., Liverpool 202 LONDON ROAD. SALB* BY AUCTION EVERY ?.? FBIDAY AT ONE SATUBDAI NIGHTS AY BBVBN' ULUA.BLE HOUSEHOLD FCENTtUEB OS ALA DEORIPTIONe. MAGNIfIOENT NEW AJTt -S' D-HA^D PIANONOBTES, LABGJS VAHIHf I )F BED8TEAD, BEDDING, &0 BVMY NECESSITY FOR HOPSEKEEPING. ATTEND THEME RALES AND SAVE AT LIIAYIP PER CENr. A 4IAGNIPI0ENT SELECTION C 5 4PPEEIOS FURNITURE IS ALWAYS KEPT TI iTOOB; AND ANYTHING MAY BE PUROHAfcBB 3Y PRIVATE TAEAYY GOODS STOBED. On view 8.30 a.m. to 9 30 p.m.; Saturday 1 p.m. tiepbone 1793 Soyai OOSSIQNMSNTS (EITHEE LARGE OR SMAL1 IP ANY DEIORIPTION INVITED FOR THBBX IALKS. BiSST BE8HLT GUARANTEED If you want The most Comprehensive POLICIES AtB THE BEST TERMS unite for particulars to The Gresham LIFE, FIRE, AND ACCIDENT Insurance Offices. Efead Office I St. Mildreds Bocit Poultry, LONDON. E.G. Branch Offic* i 014 Exchanae B'ld a LIVERPOOL. JAMES H SCOTT, General Manest-,r I ■1 I1 mi II,■■a———BP Rhifyn y Gaeaf Y BEIRNIAD CYLOHGKAWN CHWABTEBOI. Jan nawdd Cymdeithasau Cymreig y Colegaa Cenediaethoi » than olygiaeth J. MORRIS JONES. Cynnwys- GEORGE BORROW YNG NGHYMRU Syr Vincent Evans IFAN RHYDDERCH Miss L. M. Owen (Moelona) ANNIBYNWYR MON GAN MLYNEDD YN OL Y Parch. O. L. Roberts GORONWY OWEN Y Parch. T. Shankland IA ELLIR, DISGYBLU'R MEDDWL ? Yr Athro Wm. Phillipe UN 0 LYFRAU WILLIAM SALESBURY Ifor William NODIADAU IEITHYDDOL Caleb Rees, Ifor Williams, a'r Golygydd GOHEBIAETH Yr Athro W. Phillipsa T. J,.Jenki3a.; ADOLYGIADAU gan y Parch. Ddr. Maurice Jones a'r Golygydd. l flugh Evans a'i Feibion, ArlllfhrJt 168,868 StaaUur Road, Lerpwl