Y Brython

Ein Csnedt ym Manceinion. I Ceaiaadoss y Svt NesaS. I Y METHO DISTIAID CALFINAIDD Moss SIDE-10.30 a 6.30 R W -ones, Genan PENDLETOS—10.30 a 6 Owen Owens, Llaneiwy HETWOOP 8T-I0.30 J S Roberts Bolton 6 EW Roberts VICTORIA PK-10.30 E Wyu Roberts 6 J S Roberts LEIGH—10.30 a 6 W ARRIGTO-10.30 a 6, FARNWOETH— 10-30 a 6 EARIESTOWN—-10.45 a 5,30, ASHTON-TODEtt-LYNE—10.45 a 0.30, SOLWTS TJSDEBOL ECCI.ES—11 a 6.30, YR ANNIBYNWYR OHORLTON- RD—10. 30 J II Hughes 6.15, D Davies, Biaenau Ffestiniog BOOTH ST—10.30 G.15 M Llewelyn '■QCEKN'S ROAD—10.30 a 6.15 XC DUNCAN ST, SALTORD-J0.30 6.15 J Morris llaLUNWOOD—10.30 a 6.15 T Hefin Evans Y WESLEAID I>E"WI SANT-10.30 G Tibbot, 6 John Felix HOREB—10.30 a 6 Cyfarfod Pregethu SEION-IO.30 J M Williams 6 D. R. Borers BEAULAE—2.30 6 Harold Roberts CALJARIA—10.30. D R Rogers 6 J M Williams WEASTE—10.30 J Felix 6.30, (T Tibbott Y BEDYDDWYR UP. MEDLOCK ST.—10.30 6, J H Hughes LONGSlGHT-IO.30 a 6.30, Pregeth ROBIN'S LANE, SUTTON—10.30 a 5.30 YNG NGHIPRYS Y PLANT.-Y S,] wm diweddaf oedd dvdd mav-r plant Ysgol Snl a Gobeithlu Moss Side cawsant de y prynhswn a chyfarfod cystadlu yn yr hwyr. Nid oes dim yr sirioli eglwys yn fwv na lluos- Qwgrw-ydd plant yr eglwys. Er fod yn eghvys Moss Side nifer ddp, oliouynt, f,'r rheini yn Gymry br,ch rhagorol, r.c er mai Moss Side yw'r eglwys gryfaf yn y dref, rhviri iddi ym- ostWDg i eglwys Peidioton gael y llawryf am y Tiifer fwyaf 0 blant. Ma.e plant .1 eglwys Pendleton wodi bod yn liuosocach na'r un eglwys arall ers 14 mtyned.d. Llywyddwyd nos Sadwrn gan Mr. B. Emlyn Davies, arolyg- wr yr Ysgol Sul, a chynulleidfa wych yn bres- _1 _1 ..J _1 ermol. Beimiaawyrt yr aaroaai&aaxi gan Mr. Coinionydd Roberts y gerddorir.oth gan Mr. Francis Williams yr arhoJiadau gan Miss Sophorah Hughos a' Mri. O. R. Williams 8C R. G. Da vies a'r amrywiaeth gan Mrs. R. G. Davies, Mrs. O. R. Williams a Mr. Walter Roberts. Enillwyd gan y rhpit:- Arholiad dan 13 yn y Gymraog, ac yn Ysgry- thyrol: 1, Trefor Jones 2, Gwennio Griff- iths. Dan 16 1, 01 wen Owen a Iorwerth Phillips 2, Gwilyrn Bollis a Cemlyn Jones. Canu'r berdoneg Mybnwy Hughes. Canu, Dilyn Iesu 1, Myfanwy Hughes 2, Katie Jones. Canu, Y Milivr Bach 1, Hughie Williams 2, lorworth Griffiths ac Orwig Jones. Canu, Dowston Castle 1, Mona Ellis 2, Gwyneth Price. Cinu, fVyn bach Iesu 1, Gwyneth Price 2, Gwyn Hughes. Canu, Byddin Cymru 1, Hughie Jones 2, Iorwerth Phillips. Adrodd, Y Ci belch: 1, Gwynoro Hughes; 2, Arthur Ellis. Adrodd Dwy spectol nain 1, Orwig Jonc-s 2, lor- werth Griffiths. Adrodd Y foneddiges a'r ilysieuyn 1, Olwen Ovon 2, Gwennie Griffiths. Adrodd Make the best of it: 1, Olwen Owell; 1, Olwen Hughes. Adrodd The Country Faith: 1, Lily Williams a Iorwerth Griffiths; 2, Mona Ellis, Winnie Williams a Hughie Williams. Am bwytho botymau a thvllau I, Gwyneth Davies 2, Gwennie Griffiths. Gwneud. llun celyn Arthur Ellis. Gwneud llun Scowtyn 1, lorworth Phillips; 2, Rd. Lloyd Jones. Cyfeiliwyd yn y cyfarfod gan Missas Florri? M. Davies a Lizzie Jones. Yr ysgrifenyddion oedd Mr. Walter H. Pritchard, ysgrifennydd yr^Ysgol Sul, a Trefor Thomas. DYDD Y DIRWESTWYR BACH.Y Sadwrn nesaf, cynhelir Gymanfa Ganu y Gobeithluoedd, porthynol i eglwvsi holl enwadau'r cylch. Mae'r tonau y tro hwn yn fwy cyfad Jas i blant ni rluÜ'r blynyddoedd. diweddaf a chryn dipyn o swn brwydro yn- dd.ynt, ond brwydrau dirwest a chrefydd ydynt. Disgwylir y cvdgasgliad rowyaf o blant i'r Gymanfa hon ym Moss Side. Ceir Ynddi hefyd beth cystadlu ar adrodd a chanu. 8YCHTTN ARAF.—Mae cyfyngu amser y tafarnau yn y drof hon wedi gwneud llawer o waheniaeth e-r gwoll. Bu llawer o gwyno yn erbyn y llyffethair hon ar y fasnech feddwol, a choisiwyd codi bwganod, Un o'r rhai hyn oedd yfed mwy yn y cartrefi ond yr wythnos ddiweddaf, mynegodd Syr Thomas Shann, eadeirydd y llys trwyddedol, fod yr yfod yn gyffredinof wedi lleihau, ac mai lleihau yr oriau oedd aohos lleihad yr yfed, ac nad odd sail i bryderu ynghylch y cartrefi. Mae ef yn un o'r dynion teeaf a mwyaf cyd wybodoI sydd gennym. Llawer a ddywodwyd mewn cyfar- fodydd dirwestol fod yn rhaid argyhoeddi'r wild yn ysbrydol cyn y gellid ei sobri, ond wele'T ddeddf ulalol yn medru gwneud y gwaith mewn ychydig amser. Carem weld y ddeddf yn gwasgu'n dynnach eto, yn enwedig i gael cau'r»tafarnau yn hollol ar y Sul. Mae gweld y tyrfaoedd mawr o ddynion a merched yn dod allan ad eg y cau yn syndod, yn' yr amgylchiad.au presennol. Wrth weled hyn nos Suld.di-weddaf, daeth i'm cof y Sul a areul- iais yng Nghastell y Waen (Chirk) dair blyn- edd yn ol. Mie yno dair tafarn, dwy yng Nghymru tan dieddf cau'r tafarnau ar y Sul, a'r Hall yn Lloegr as yn rhydd. Cyrchid o bobman am filltiroedd o ffordd., tua'r dafarn. ago red nes gorlonwi'r ty a bu raid i ddyn bofyll wrth y ddor i rwyatro y dyrfa sychedig, gan ollwng i mown yr un nifer ag a ddeuai allan yn eu tro, yr un fath agy gwneir yn y tai lluniau pan fo'r eisteddleoedd wedi eu llenwi. Ni allaf anghofio'r olygfa, a mawr oedd. yr anesmwyther a ysai'r rhai oedd yn gorfod aros yn hir.

Clep y Clawdd j sef Clawdd Offa [GAN YR HUTYN.] SNIPER MIN Y DRE.—Mr„o lii'u mynd yn gyfyng arnaf o 'r dd.eutu, Mr. GoJ. Y dydd o'r blaen ymosod.wyd r.rn; yn ffyrnig mown rhvddiaeth lem gan wr o'p Rhos yma, ac yn awr bygythir fimown barddoniaoth froch gan rhyw wr o Fin y dre. Wei, wel pa both a wnaf ? Ymgodymais ag Eilir, a chefais of i la,vr. a douthom yn Srinrliau, ond cyfycl y Sniper hwn ei wn—m; ,o blunderbuss gp-nddo— ac anela of at fy nghorun, sef y man gwonnaf yn fy nghorpws, oblogid "Hutyn wyf, med.d Gweirydd. ap Rhys, a chefnogwyd hynny gan Eilir Aled. ?/r hyn a ddaw o onau dau neu d.fi o dystion sydd safadwy, yn ol y Gwirionedd dhvyrni. Er m3.i Hutyn wyf, credaf y gwn sut i arfer gwn cystal a Min y dre, ac nid oes arnaf fawr o'i ofn, oblegid. nid yw'n fawr o law ofo'i wn, mae'n oglur, gan y dywad, :•— Mi gaeaf un llygad. a chod.af fy ngwn I lawr aiff yr Hutyn Atolwg, pp. saethu wna dyn sy'n cau ei lygad cyn cod i ei Nvn ? Wedi codi y gwn y mae cau llygad., y lombo gwirion Hwyrach mai saethu dy hun wnei d.i, Min y dre Hoi, cymrwch y gwn odd is mo Hefyd, y mae'ii gwostiwn prun a oes gan Fin y dre drwydd.ed i gario gwn, hob son am fedr i'w ddefnyddio. Cymer ofal, frawd., mao'r police ar dy sawdl. Hyn y tro yma, hyd y bydd eisiau chwaneg. CAU'R DRWS.-Rhyw swn cau'r drysau sydd tua'r Clawdd. yma'rdyd.diau, a hynny am d'ivfod o'r haf. Caeir y Cyfarfod yd d D irllen, y Gobeithluoedd, y Cyfarfodydd Llenyddol, y Cymdeithasau Dirwestol, y Seiat ac hyd yn oeO. y Cyfarfod. Gweddi meAH rhai llaoedd. Pam, tybed. ? Paham y troir yr haf ben- dithio] yn ad eg mor dc1.ifudd iysbryd, meddwl ac enaid. ? Mor ffol ydym yn llosteirio'n cyf- loustcrau g'n be-idithion. Pan egyr d.aear a nefoedd ou drysau i ollwng allan brydffrth- woh a phersawr, aden ac oen, ai adeg yw honno i ninnau g^u PC nid agor ? Gwnawn well defnydd o'r h -if. Nid oos cau i fod ar y Munition Works Pam ar lenyddiaeth a w,o(i,(I.ion gra; ? ANRHAITH Y DDIOD.—S6n rhyted.d y sydd am anrhaith y ddiod. yn y papurau bob dydd. Mae 'r Clawdd cyn waethed ag unrhy w fangre yn y wlad. Cair gwragedd, milwyr, a dinaswyr anrif gerbron y llys o wythnos i wythnos, ond ni wneir dim ond cOóbi. Ai nid yw'r a.d.eg wodi dod eto i ATAL ? Atal sydd eisiau ac nid cosbi. Ac o gospi, pam na chosbir y drwg ? Er cymaint ein bost, yr ydym ganrif o leiaf ar ol y conhedloedd. eiddil- af sydd o'n hamgylch. Quick March, yr Hen WlwJ YMOSOD AR Y DEINTYDD.-Maeun Trybinlys wedi symud oddiwrth gydwybod y dynion at eu dannedd. Hwyrach fod y Trybinlys hwnnw yn fwy hyddysg yn y pethau hynny, gan y gwyddant fwy am frath- iadau yr olaf na.'r cyntaf. O'r hyn lleiaf, dy- weiant yn bendant a difloosgni fod. deintwyr yn nhref Gwraig Sam nad oes ganddynt yr un hawl drwyd.ded.ol i ofyn i Sam na'i wreig i "agor eu sifnau'n syn." Mae ganddynt ddeiitlooodd, ond nid. ydynt ddeintwyr, modd y Trybinlys. Atolwg, pa sawl un felly sydd wedi agor ei safn yn ofer o bobtu'r Clawdd yma! Peidiwch a bod yn rhv barod i agor eich sifnau, ddvnion ffol Dyma lys rhy- fedd yn chwilio am gydwybod dyn yn ei safn nid yw'r- gwybod y gwahaniaeth rhwng dant a chydwybod. Cefivlau a adnabyddir wrth 6u daint, ond dyn wrth oi gydwybod. Pwyllgor o Vets, mae'n debvg, yw'r rhain. MELYS GWSG, HUN Y GWEITH- IWR. Sut y gall dyn fyw heb gwsg ? medd y truan anffodus Wm. Lowe o'r Pick Hill wrth ei briod. Cythryblwyd of gan ei amgylchiadau chwidr a'i iechyd bregus. Gwallgofod.d, a gwnaeth ymaith ag of ei hun a gwonwyn. Mao'r ardal mewn cydymdeim- lad gwir a'r teulu yn eu galar crai. Bu Mr. Lowe yn aelod gweithgar o'r Cvngor Sirol a Bwrdd. y G-xarchoidwaid. Rhyfedd yw ffawd yn ei ffordd. PUTEINIO'R ACHOS ETO.-Pender- fynwyd ym Mwlchgwyn, medd y Glop, gael Baner-Ddvdd i ddangos ein cydymdeimlad yn sylweddol a'n ffryndiau yn Rwsia, drwy anfon cynorthwy i'w cloifion a'u clwyfedigion yn yr ysbytai. Ond ow ow puteiniwyd yr achos da drwy gael Whist Drive-ffals y gothern -i gynorthwyo'r drysorfa. O gwymp anrhaeth- ol Pa hyd yr halogir bwriadau mor dda ? Hefyd, sonnir am anfon cynhorthwy i'r Y.M.C.A. sydd yn gwneud gwaith mor glodus ac ardderchog. Teilwng yw'r Gymdeithas hon o bob help,, ond cofiwch chwi ym Mwlch gwyn mai Christian Association ydyw, fel na fydd i chwi ei dreiifo hithau i'r llaid. Paham y rhaid. i ni yng Nghymru fad lychwino'n dwylo ag estron bethau fel y whist drives bon- digrvbwvll ? GWOBRI'R FFYDDLON. Hwdiwch Watch med.d pwyllgor Addysg swydd DAin bych y dydd o'r blaen, ymMhen ygelli, wrth ddwy hogan lygatddu a dau hogyn penfelyn. Yr oedd y pedwarawd hyn wedi presenolieu hunain yn ddifwlch, ddydd ar ol dydd, fore a hwvr, am ysbaid saith mlynodd. o amser. Well done I Diolch i'w rhieni am ou hanfon ,yn wir, dylasont hwy, sef eu rhieni, gael watch, neu eight day clock, hefyd. Dvma'r pedwar Sarah Ann Jones, Ceridwen Roberts, Percy Hale, Robert D. Peters. Ni fydd eisiau ond cadwyn arnynt bellach i ffrwyno'r oriawr yn y llogell neu ar y gwddf. Dangoswch eich watches ym mhobman, 'mhlant i, ond yn y capel. Nid oes neb i dynnu allan na dangos ei watch yn y Cysegr ond y 'gethwr, efe yw'r timekeeper. GWAHODDIAD I AROS.—"Arhoswch stem arall medd Cylchdaith Wesleaidd. Coed Poeth wrth y goreuwvr hyn, sef y Parchn. Philip Price, Meirion Davies, Charles Jones, a Meirion Jones. O'r gore, mi wnawn, oedd yr ateb cynnes a derbyniol. Mae gan Gylch- daith Coed-Poeth galon i gymell a llvgad i weld. Gwyr da'u gair a mawr eu llafur a'u llwydd yw'r rhai hyn. Da i chwi arcs, frodyr. Ni chewch winllan wen vn unlle. A chofiwch chwithau, bobl eu gofal, am roddi tipyn chwaneg o fodder iddynt, sef war bonus haol, yn ystod y cyni eplod sy'n disgyn ary 'gethwrs yn y cyfvng-glem presennol. Mor 11awen ac mor hyfrvd vw trigo o frodvr ynghyd." Y TEITHIO SABOTHOL.-Protestia capelau y Rhos yn erbyny teithio pechadurus sydd. %r y Suliau y dyddiau hyn. Mae'r peth yn lied gyffredinol dylid protestio'n gyffred- inol. Cwynir o amgylch y Clawdd ym mhob | man fod gwyr iom.mc y cynulleidfaood.d yn rnynd odclicartref y Sul, gan esgeuluso'u cyd- gynhulliad, a dychwelyd gartref ymliell yr hwyr, tan ddylanwad d.iod. neu rhyw gythraul arall. Mae hyn, nid yn unig yn aanhoilwng o'r Saboth a chrefydd, ond hefyd. o'r bochgyn dewr-galon sydd yn ymladd. trosom ar faos y frwydr. Disgwyliant i ni sydd gartrof fod yn ein capelau pan y maent hwy yn y trenches, ar eit gli.iiau yn ymbil drostynt tra y maent hwy'n ymdrech a'r golyn trosom ni. Gwell colli'r frwydr na cholli'r Saboth. CYNGERDD Y PLANT.- Yn y Moss, yr wythnos dd.iwed.daf, cafwyd gwlodd. o'r feth oreu gan blant yr ard.al, tan arweiniad med,rus yr hyfwyn a'r llafurus Isaiah Roberts. Dyma un o'r pethau mwygf llwyddiarmus, meddi", a'r cynhulliad. mwyaf lluosog a fu yn yr ar(ipl orioed, Gworthwyd agos i fil o docynau. Yr oedd yr adeilad eangdal1 sang. Deuthum i fyny yr lioll ffordd i weled. ac i glywed. Cefais fy mawr focldhau. Gwnaeth pawb eu rhan yn ganmola-dwy. Plosig(lcl pawb hyd yr oithaf, a mawr yw'r ganmoliaoth i Mr. Isaiah Roborts a 'r rha i a' i cynorthwy odd. mor ddygn. Melys, moes oto. CWRDD lWISOL SAIS.-Gwolwyd oddi. wrth y brothyn fod yr Hoiiptluriaotli yii cyf-,ir- fod. yn nhre Gwraig Sam yr wythnos ddi- wed.daf. Nod.wodd allanol v Bwrdd. Misol Cymraeg, medd y Glop, yw'r silk hat. Nod- wed.d allan y Cwrdd. Misol Saesneg yw y clerical collar, sef y right-about-fac.e-collar. Un gwahaniaeth mawr yn y cyfarfodydd yw mai yr ieuanc dibrofiad fydd yn fflamychu mwyaf ymhlith y Saoson, ond yr hen a'r profiadol ymhlith y Cymry. Hwyrach fod gwahan iaothau eraill, ond nid wyf fi yn hyddysg. Troais i mewn i wrand.o'r bregeth yr hwyr,— un bregoth ac un pregeth wr oedd, a rhyw olwg unig iawn oedd. ar bopeth. Gwr pendrwm a sp.fncirwm oedd y pregethwr. Disgwyliwn gaol tipyn o ddiwinyddigeth, ond pregeth ymarferol a syml gfifwyd, ar y Rhyfel, ac ychydig o ffilosoffi thrown in. Yr oedd yn ddiddorol tros ben, a phawb yn gwrando'n astud. Nid wyf yn sicr chwaith fod pawb yn hoff o'r athrawiaeth. MOSES BAOH" YN Y RHOS.-Y ydym ni yn y Rhos yn orhoff o'r Ddrama, Mr. Gol. Mae yma hefyd Gwmniau Drama o fri. Gan un o'r cyfryw, sef Cwmni Botlieiiia, y eaed Moses Bach (Pedr Hir) y noson cynt. Mae y math yma ar Ddrama yn gyrru gwir- ionedd.au'r Hen Air i fewn d.rwy'r llygad a'r glust, i d.dyfnd.er calon a chof, ac ni fydd yn hawdd fyth i'r un diafl ou tvflu allan. Ewch rhagoch, chwi Fed.yddwyr Bfthania, a chof- iwch mai Bodyddiwr oeid Moses Bach "— bedyddiwyd of yn yr afon, or iddo dyfu i fynv vn Annibynnwr. Dae waeth am hynny. PREGETH" Y RINK.-Trodd y ewrdd pregothu milwrol a fu yn y Rink rai Suliau yn ol yn Hwyddiant. aughyHredin i'r golyn. Y mae ymrafaelio wedi bod rhwng y ploiqipu byth oddiar hynny. Ehed ensyniadau chworw drwy'r awyr, a disgyn clap ar ben hwn a'r llall, a bloeddir yn y newyddiadur hwn ac arall. Nid oes fyth ddim daioni yn dyfod o dorri Sabothau'r lor. A chofiwch chwi, wyr a gvfrifir yn arweinwyr, mai y chwi sydd yn gyfrifol am hyn. Dysgwch wers. COfido gadw yn sanctaidd y dvdd Saboth." FFAIR FF Y LI AID.—^Dy wed.ais yn y rhifyn diweddaf mai'r ffyliaid fyddain sicr o gario'r dydd, ac felly y bu. Maent wedi cael y ffair, ac orbyn hyn mae'r ffair wedi eu cael hwy. Son am gynhilo, wir, affair ffyliaid yn wawd ar y syniad. Bydd arian angen teulu- oedd ac arian dvled y masnachwyr yn myned yn dyrrau i'r ffair. Mae'r ffair yn warth i war- eiddiad, ac yn berygl i'r gymdogaoth yn iech- ydol, gwIoidyddoI a chrefyddol. Pa le y mae'r arweinwvr ar hvn o bryd ? AT Y GOLYGYD.D.-Dio Ich am oich gair caredig. Ofnaf mai "Hutyn" Wyf, er y cwbl a ddywedwch. Rhowch wybod pryd y dowch ar gefn y merlyn i Fwlchgwyn,. iddynt wneud Whist Drive ar eich cyfer (?) Os dof i byth i Lerpwl mi ddof i roi tro am- danoch chwi. Cofiwch chwi fod i mewn yn yr offis ond os byddwch chwi allan, rhowch sialc ar y drws ac os na fedra i Odod, mi wnaf innau'r un fatli.-Hyd hynny, Yr Hutyn. [Y mae'r ais yma'n oglais drwyddynt am gael gweled. Yr Hutyn; ond ar ol i'r hin gvnhesu tipvn y ceir dod i Fwlch gwyn a Nant y Ffrith.-Y GOL. ] O.N.-Bu D y wasg yn chwarae'i antics efo 'mhytiau diweddaf gosododd Wyr Osborne Morgan yn lie Syr 0. M. a Stori dda yn lie Stori ddu," etc. Ond d'oes fawr pwys, fe ddeall pob call.

Basgodold olp Wlad. I BLAENGWYNFI.—Ebrill 1, cynhaliwyd I Eisteddfod lwyddiannus yng nghapol M.C. Blaongwynfi. Cadeiriwyd. yn. ddeheig gan Mr. J. R. Jones (loan Rhyo). Boirniaicl. Canu, y Proff. T. J. Morgan, F.T.S.C.,R.A.M, (Pencerdd Cynon), School of Music, Cwmbach. Abertawe barddoni, yr Henadur J. M. Howell, Y.H.,C.C., Aberaeron adrodd, J. T. Jones, Ysw., B.Sc., Ton, Ystrad, Rhondda celf, Miss Williams, a Miss E. Lewis. Cyfeil- vdd Miss L. Joyce Davies, L.V.C.M., Tre- herbert. Dcrm"l'r'prif ddyfarniadsm Unawd soprano Miss May Evans, Cvmer. Unawd contralto rhannwyd. rhwng Miss Frances C. Jones, Maerdy, Rhondda, a Miss Mitchell, Maesteg. Unawd baritone Mr. Davies, Rhondda. Unawd tenor rhannwyd rhwng Md. Ted Jones, Rhondda, a Gwilym Taf, Maesteg. Cor plant Abergwyhfi Patriotic Choir (arweinydd, Mr. T. D. Williams)-. Gwan Bererin Bychan (Proff. T. J. Morgan), Cor Meibion Parti Npntyff vllori-Comrades in Arms. Prif gystad.leuaeth gorawl Cor Abergwynfi, dan arweiniad Mr. E. Elias-Can Serch (Proff. T. J. Morgan). Y goreu allan o naw am' gyiansoddi ton plant oedd. loan. Gwnaeth pawb eu gwaith yn ganmoladwy iawn, yn enwedig Proff. T. J. Morgan, yr hwn sydd yn cyflym ddyfod i sylw fel tin o'n beirn. iaid cerddoroI mwyaf disglair a galluog. Yr oedd safon y cystidlu yn uchel, a'r elw at yr achos yn y lie. MAESTEG.-Mr. T. Thomas, arweinydd y gan yng nghapel M.C. y Garth, Maostog, enillodd am gyfansoddi'r dôn oreu allan o nifer fawr o ymgeiswyr yn Eisteddfod Gad.eir- iol Wattstown, Rhondda. Cafodd y d6n ganmoliaeth gan brif feirniad cerddorol yr Eisteddfod, sefy Proff. T. J. Morgan, F.T.S.C., R.A.M. (Pencerdd Cynon). MUS.BAC. SEION -Nos Fawrth yr wythnos ddiweddaf, yng nghyfeillach eglwys M.C. Seion, bu'r Parch. R. E. Morris, M.A., ar ran yr eglwys, yn cyf- lwyno'r wisg golegol-ei robes-i Miss Cissie Hughes organyd'd yr eglwys ers un mlynedd ar ddeg, ar ei gwaith yn mynd i Durham i gael ei hurddo'n Mus. Bac. i yn y Brifysgol honno am ei chantata Song of Spring, d cyr,C8 d (setting) cerddorol i ddarnau clasuroi 0 farddoniaeth S:¡eQT1('g am y Gwanvtfyu. Ac heblaw'r robes, estynwyd cheque iddi hefyd, a'r holl gyfraniadau wel<:li dod i law^n gwbl wirfoddol ac heb ofyn am yr un ddimai, gan ddangos mor gymeradwy y bu gan yr eglwys, ac mor uchel eu syniad am ei galluoedd. Caed gair hefyd gan Mr. J. Alban Jones, ysgrifennydd yr eglwys, a Mr. Wm. Hughes, ac yn dymuno'i gweld yn eyrra(?did anrhydcpd uwch fyth yn nes ymlaen.

Ar y Mesur Byr OS EISTEDDFOD, EISTEDDFOD VR PLANT.—Cynhaliwyd Eisteddfod i'r Plant yn Nhreffynnon nos Fercher ddiweddaf, dan nawdd Undeb y Gobeithluoedd, a phlant tri Goboithlu ar hugain yn cymryd rhan. Caf- wyd cystadlu ar ganu, adrodd, cyfieithu, can ystum, tynnu lluniau bnneri'r Cenhedloedd sydd yn ymladd o'u tu ni, am y ddp,dl ddir westol orou, ac am sefyll arholiad yn egwy- ddorion sobrwydd. Dc, iawn y mae mwy o ai-igeii Eisteddfodau plant nag o Eisteddfodau rhai mewn oed, ac a wnant fwy o les drwy wlitho'r egin mown pryd a chyn iddynt grino yn Ddic Shon Dafyddhon. -9- (a), -9- YSWAIN HAWDDOAR.Nid pob ys- wiin a gwr tiriog sy'n hawdd gar a hoff gan ei denantiaid ond yr oedd. YswAa Ponarddlag (yr Anrhvd. W. C. G. Gladstone) folly. Parodd ei ladd yn y rhyfel, mor fuan ar ol mynd iddi, ofid. a hiraeth drwy'r ardalood.d a heddyw (dydd Iau) bydd Esgob Llanolwy yn dadorchuddio tabled-go Sa amdano yn eglwys blwyf Ponarddlag, ac Arglwydd Bryce yn dAd orchuddio un arall gyffelyb yn ysbyty Cae'r. Yr oodd ynd.do ef gryn lawer o north moddwl a gnllu siarad ei daid hyglod, a mwy fyth o hawddgarweh. Ac y mae graslon- rwydd calon yn dweyd. yn ddyfnach yn y pen draw na dim dawn, pa mor ddisglair bynnag. A diolch am hynny. -9- GWYLIWCH FY NGHLADDIJ'N F Y WI-Mawr yr ofn sydd gan lawer un rhag cael ei gladdu'n fyw. Mynnodd Frances Cobbe-y lenoros Seisnig onwog a fyddai'n byw yn Nolgellau—d.ynghedu yn oi hewyllys fod y meddyg yn gwinu ei gylloll at y earn drwy ei gwegil nes torri llinyn oi hymwybydd- iaetii ac yn y papur heddyw, dyma hanes rhyw ddyn goludog-vii worth £ 162,374—yn gorchymyn yn ei ewyllys fod y llawfod.dyg i wanu ei gyllell at y earn yn ei galon a'i fod i'w gladdu a honno yno heb ei thynnu. o- TURIWR EIN BEDDAU. Apeliai Bwrdd Claddu Llanidloes am i duriwr y boddau, dyn tair ar ddeg ar hugain oed, gael ei esgusodi rhag cael oi alw i'r Fyddin, ar y tir ei fod yn wr mor fedrus ar ei waith fod gofyn hir brofiad i dorri beddau'n iawn fod yn annichon cael un profiadol yn ei le ac fod yn rhaid wrth dorrwr beddau yno mogis ymhob Llan arall, mwyaf grosyn, or iached awyr Plunlumon. it tt U DOLWYDDELEN A'] SUL. Yng nghyfarfod chwarterol Bwrdd Pysgodfau Dyffryn ConWy, a gynhelid yn Llanrwst j dan lywyddiaoth Cyrnol Gee, dar- llenwyd llythyrau oddiwrth y Parch. J. LL Richards, ficer Dolwyddolon, ac oddi- wrth ddwy o'r eglwysi Ymnoilltuol, yn am- gau'r penderfyniad a basiwyd yn y tair corlan yn crefu ar y Bwrdd roi pen ar bysgota yn yr afon Lledr ar y Sul. Cafwyd trafodaeth go faith ar y pwnc, a dyma ergyd yr hyn a ddy- wedwyd :■— | Fod llawer o'r pysgotwyr yn ddynion o foddion a'u hamser ganddynt i bysgota bob dydd a-all o'r saith ond yn ddigon di- gywilydd i gludo'u colfi a physgota o flaen llan a chapel, nes briwo ysbryd yr ardalwyr sydd mor eiddigus dros dawelwch a sanct- eiddrwydd eu Sul. Y mae'r pysgota yma ar y Saboth yn gymaint draen yn ystlys crefyddwyr mynyddig Dolwydddon ag yw'r golffio ar Ddydd yr Arglwydd i grefvddWyr Llandudno. Mawr o beth na chaSai Dolwyddelen a phob ddl arall yng Nghymru lonydd gan giwed dibris y fasged a'r enwair. Dydd i bysgota dynion yw'r seithfed, ebe'r Gwr a biau'r Saboth. tt tt tt TRYMAP PWN: PWN MEDDWL.- Aeth braw a gofid dros Faldwyn pan glyWyd fod Mr. Pryce Jones— ffarmwr deugain oed o Feifod—wedi boddi ei hun yn yr afon. Collwyd of chwoch ar gloch y bore hwnnw ac wedidvfal chwilio, cafwyd ei gorff tuag un ar'ddeg, dim ond dau can I-leth oddiwrth oi dy. Yr oedd wedigwrthod atest- io, ac wedi caol ei alw o orfod, a thybid mai hynny a bwysodd ar oi foddwl. Yr oedd ei ddan frawd wedi atestio. tttt it CI ROE SCR DE A GOFID Y GOGLEDD. -Pasiodd Cyradoithps Athrawon Sir Forgan nwg bonderfyniad. o groeso unfryd i Mr. L. J. Roberts, M.A., ar ei ddyfod.iad o Landudno fel Arolygydd Ysgolion ei FaWrhydi. Rhifa aelodau'r Gymdeithas clair mil o athrawon. Ond prun fwyaf—croeso'r De ynteu gofid y Gogledd.-wrth gael a choili gwr mor hawdd- gar a hy waith ?

lw EVERY WOMAN SHOULD send a stamps for our 32 page Illustrated Book 8 containing valuable information how all Irregularities and Suppressions may be entirely avoidsd or removed by simple means. Recommended bv eminent Physicans, as the only Safe, Sure and Qenume Remedy. Never I-Lil Thousands of Testimonials. Established x862. Mr. PAUL BLANCHARD Belmotit Honse. Oalstoa Lane. LONDON I FOR Furnishing the HOME, Completely or In part, the tÐ'IIÓLD STREET. riVeR-POOL  Is the BEST HOUSE. CASH or OUT of INCOME P. Lloyd Jones FUNERAL DIRECTOR, I 364 Stanley Road, L'pcsof. TELILPIIONZ-261 BOOTLE. TELEPHONE-575 ANFIELD. J. T. JONES, FoiBerggi Undertaker, EVERTON 40 A.h.y St?,.t, EVEP,.TON? ?nd 55 Brectt Roa LIVERPOOL. Funerals personally arranged to all parts- Telephones—Anfleld. 809 and 290. 155 KENSINGTON. LIVERPOOL. R. W. EVANS, Funeral and Wedding Director, All orders personally attended to through- v. out at moderate charges. Highest testimonials can be seen. Removals to and from Wales, BARGAINS.-UnderwoOds, Remingtons, JD Yosts, Smith, Premier, Barlocks, Em- pires, Oliver, Slicks, Royal Standard, from £ 2 new condition, See the REX £ 23 worth for 12 guineas. -LONGMORE, 41b North John Street, Liverpool, Sole Agency Carona Portable Typewriters. C00.K & T0WNSHEND Special Value this week. Boys' Oilskin Coats, 8/6 to 12/6 Boys" Sylkoyly Coats, 14/6 to 21/6 Splendid Selection of Boys' Sports Suits, Rugby Suits. 112/6 to 15/6 15/6 to 21/6 Boys' Covert Coats, 12/6 to 21/- Gentlemen's Business Suits to measure, 50/ 55/- and 63/- Byrom St. & Dole St., LIVERPOOL. -+- MITCHELL BROS., Marsh Lane, Bootie. Engl sh Manufactured MAPLE BLOCK FLOORING. All Sizes kept in Stock. Largest Stock in the Kingdom Phone 639 Bootie. [Tel. Ad. "Peremptory," Llverpoe Palatine Trade Protection Office (L'pool). 35 Exchange Chambers. 2 Bixteth Street, LIVERPOOL, and at LONDON. Subscription £ 1 is, per annum. Includes an UNLIMITED number of collections of accounts. Tel. 8365 Central (3 lines). 'Telegrams, 1 Quorum.9 Apply for further particulars— PARKIN S. BOOTH, General Manager. For Bedsteads and Bedding. W. WHITTL.E SON & STOTT, LTD., 116,118 0 120 WHITECHAPEL, LIVERPOOL. 0 telephone 2137 Royal. I t