Y Brython

PT GOSTEG. Tr Hen Was.-Daw eich llith yn y rhifyn negaf. Na faliwch ffeuen am ei hiaith na'i horgraff; cewch raff i draethu'ch meddwl yn eich iaith a'ch ffordd. chwi eich hun, ac i ddangos faint o felys a chwerw sydd ym mywvd gwas ffarm. Yrydychyn dechreu'n ysmaia a ffraeth dros ben, a diau y bydd yma land buarth Y BRYTHON yn dod i wrando beth io gan rr Hen Was i'w ddweyd O'i Loffi Stabal. r Beirdd a'r Dafarn.—Mewn Ilith Oddicartref fis neu fwy'n ol, dyfynnem amryw" enghreifftiau o bennill,neu cnglyn da ac arwydddriau pur foesol a welsem ar daleen tafarnau yng Nghymru a Lloegr; eithr anghofiasom un enghraifft bur ddiddorol, sef o waith Eben Fardd, sydd ac lechen las mewn lIyth- rennau aur ar dalcen tafarn Llandwrog, sir Gaer- narfon, ac y'n hatgofiwyd amdanynt gan y cyfaill llengar a chyfarwydd, Mr. J. G. Rowlands. B.A. Dyma hwy oddiar ei gof :— Mae'n gwesty teg mewn gwastatir, A mwyn gan o'r man goed a glywir Dogn o fwyd, digon o fir Roir o fewn 'r awr a fynnir. Suliau a gwyliau, O gwel Na feddwer, mae'n fuddiol ymochel; Bywyd teg, byd diogel, A chwrw da, doed a ddel.

DYDDIADUR EBRILL. 8-Oymanfa Ganu Plant AnIlibynwyrjyn GroveSt 18—-Cym&nfa Ganu'r Bedvddwyr yn Everton Village U-OYfarfod Cystadleuol Unedig yn Grosshall Street 10, 21, 22 23—Oymanfa'r Pasg yn Paimerston Drive MAI •6-tl—Cyfarfod Pregethu Grove St. a Heathfleld Road 27-Oymanfa Yggolion yBedyddwyr MEHEFIN. S-Eisteddfod Gerddoroi Gwydfielwern GORFFENNAF 8, a t-Cyfatfod Pregethu Vittorla Street

6yhoeddwyr y Cymod Y Saboth nesaf. Y 3IRTHODISTIAID OALFINAIDD Put NOES ROAD-10 a 6, William Davies, Aberdar DAYTD St—10.30 a 6 WmOwen, Cdnwy iPCKCtABESCE ST—10 a ft, Enoch Rogers Dowlas BOAD—10 a 6, 0 J. Owen 0q £$HA3t STREET.—10,30 a 6 v. Lloyd Jones OEOSSHAii ST.—10 30 a 6 W. Henry ASTLETD BOAD—10.30 a 6, E. J. Evans JTkwsham PARK-10 a 6. B. W. Roberts BoottE—10 a 6, R. R. Hughes PAiMCHELD—10.30 a 6 D. Jones B«AOOMBE—10.30 a 6, L. Lewis 0A.RBTON-10.30 a 6, T J Rowlands BOOK FEKEY—10.30 a 6. G. W. Griffith WAITON—10.30 a 6 J Owen WATEEX.00—10.30 a 6, D Foulkes Roberta, Bhydbacli Pal. BOAD—10.30 a 6. R. Aethwy Jones Bsez LANE—10.30 a 6 W M Jones WBBØTBR BOAD—10.30 a 6 D. D. Williams Lino ST-10.30 a 6 J. Daniel Evans WOODCHTOCH RoAD-1 0.30a 6, W 0 Jones liaw BJUGInON-IO.30 a 8, John Williams, Corwen Waer KmBY-ll a 6, Miawi a Gweddi BOUTHPOUT—10.80 a 6, R Davies HBYTON QUARRY—10.30 a 6 William Griffith WInsTON-10.30 a 6 fit. HELENS—J Peron Jones k. HELENS JUNCTION-R J Williams JSJXESHEKE PORT-IO.30 a 6, ASHTON-in-MAKERFIKID—10.30 a 6 Enoch Rogers GIR%XERSDALr.-10.30 a 6. WKJAJi—2.30 a 6. 1fawla Gweddi Upper WARWICK STREET-6.15 Chwaer Evans SMITH STREET-6, J Lloyd Jones BANKBALL-6-15, MIDDLESBROUGH—10.30 a 6,30 R P Jones SUNDERLAND—10.30 a 6, M B Moses Sm, YmooR-10.30 a 6. T J. Owen 2&&SINGXOX—10.30 a 5.30, J Jones ELDoN-IO.30 a 5.30 Cyfarfod Gweddi 8*7X011 OAK (Undebol)-10.30 a 5 30 H Curry, Caer YR ACHOSION SEISNIG OAWMD RD-10.45 a 6.30 J Hughes Morris JJVIBTON BRow-10.46 a 6.30 J C Rowlands, Treffyaon OABHARINE ST—11 a 6.30, J Talog Davies WOLVES BOAD—10.45 a 6.30 ftPKLLOW LANE-11 J V Lewis, ParkBd 6.80, G & Jones X«SCASD—10.45 a 6.30, Emiyn James BDEZII Hui-li a 6.30, H Ridehalgh Jones OERELL, BOOTLE—11 a 6.30, YB ANNIBYNWYB ffABDSNACL—10.30 T Price Davies 6 0 L Roberts PASS BOAD—10.30 GR Jones Spellowlane 6 J V Lewis GaoVK. St—10.30 W Edwards, 6 D Adams OstarroN RD-10.30 W Jones, 6 J J Roberts (SHE. MERSET ST.10.30 J J Roberts 6 W Jones, B-Bangor MARSH LANz-1 0.80 G J Williams, 6 A Jones KXKKINGTON-10.30 a 6 J 0 Williams TY BOAD—10.30, D Adams 6 W Edwards, Rhos -10.45 0 L Roberts, 6AS T PriceiDevies A T-Io.30 A Jones 6 J E Roberts RD-IO.30, Ysgol, 2.80, D Adams BALMORAL ROAD-IO.30 a 6, EAKLBSTOWN—10.30 a 5.30 B Williams, Crewe govrxpoRT-11 a 6.30, A3HTON-JN-MAKEREIELD—10-30 a 6.30, M H Morris LS I -2.40 a 5.45 G J Williams Birkenhead THAWo HEATH—5.45, David Ellis, Sutton Oak eOLBORNE—10.30 a 5.30, Y WESLEAID Roger Jones 6 B W Jones BPKLLOW LaNit-IO.SO R LWilli, axasS'J,RAgerlones BOOTLE—10^0 T. Isfryn Hughes 6 B L Williams JKDQB Hui-IO.30, R W Jones 6 G Evans KHOWBLEY Bd—10.30J Li Jones 6 T Isfryn Hughes MTHYDD SEION-10.30 D Tecwyn Evans 6B. Davies .&RKZNHBAD—10.30 Ed Davies 6 D Tecwyn Evana ,wiMna—10.30 a 6, B D Williams Ed Davies, 8 J Lloyd Jones BaMXONT—10.45 a 6 R W Davies Yj BEDYDDWYR BVSBTON VtLLAOE-IO:SO,a 6 D. PoweU BABLSFIELD RD-I0.30 a 6. T Michael BALUOL ROAD-10-30 a 6 Thomas Clever BOUSFIELD ST—10.30, J Davies, 6, M. Griffiths WOODLANDS—10.30, M Griffiths, 6, J Davies Xdgx LANE—10.30 a 6 H. R. Roberts JteACOMBE—10.45 a 6.15, R. Lloyd FALummos DRIVE—10.30. L. W. Lewis, 6, E.W.Wynne EGLWYS RYDD Y OYMBY OAJSNIHQ STREET—10.30 B Thomas 6W. O. Jones Sbsa PARK STREET—10.30 a 6J 8 Jones, Ffestiniog, 2.30 J 0 Williams (Pedrog( Bootle—10.30 a 6 D D Jones, Treffynnon • BIRKENHEAD—10.30 WO Jones, 6ID Davies DONALDSON STREET—10.30 D Davies 6 E Evans KYB EGLWYS SEFYDLEDIQ DNM SANT-11 a 6.30, R. D. Hughes ASAPH SANT—10.45 a 6.30. S Jones-Parry BETNIOL SANT—11 a 6.30, Griffith Jones WINIFRED SANT-11 a 6.30, J. Hughes

TELERAU AM HYSBYSIADAU. M&n Hysbysiadau, megia Morynion yn eisiou, etc., Genedigaethau, Priodasau, Marwolaetbau 14 o eiriau, un tro, 18. 3d., a 8d. am bob tro yohwanegol 21 eto eto Is. 6d., a 6d. eto 28 eto eto 9d., a 9d. eto 35 eto eto 2s. 3d., a 18. eto Pbaid anfon blaendal gyda'r archeb. Am delerau hyabysu C'yfarfodydd, His. teddfodau, etc., a Trade Advertisements, ymofyner & Hugh Evans a'i Feibion, Swydd .-a'r BRYTHON, Livezpool.

I Canu'n lach a'r Parch. W. M. Jones. I DAETH cynhulliad lluosog, a brith o bob enwad Cymreig, ac o aelodau eglwysig dau tu'r afon, i gapel Parkfield, Birkenhead, nos Fawrth yr wythnos hon, i ganu'n iach a'r Parch. W. M. Jones a'i deulu, ar ei fynediad i Faldwyn, i fugeilio eglwysi Llanfechain a Llansantffarid, sefyLlansantffraidsy'nfangremebyd y Prif Weinidog Hughes sydd drosodd o Awstralia, ac sydd a llwch ei fam yn gorwedd yn ei fynwent lonydd. Nid nepell chwaith Dolwar Fach, a'i pher- arogl ysbrydol hi'n sancteiddio sir Drefaldwyn. Daeth ugeiniau lawer i'r wledd de a lluniaeth yn yr ysgoldy ar hyd y ddwyawr o flaen y cyfarfod, am yr hon y diolchodd y Parchn. R. Aethwy Jones, M.A., a J. D. Evans (Garston) i'r chwiorydd am ei pharatoi mor helaeth a chroesawus. Cyn dechreu'r cyfarfod yn y capel, cafwyd dethol- iad ar yr organ gan Miss Jennie Roberts, ac ar y delyn gan Miss Freda Holland. Wedi canu emyn, ac i'r Parch. W. 0. Jones ddarllen a gweddio, darllenodd Mr. Wm. Jones (Glover Street) lythyrau oddiwrth y gwyr a ganlyn, yn gofidio am eu hanallu i fod yn y cyfarfo d: y Parchn. H. H. Hughes, B.A.,B.D. (Princes Road), O. Lloyd Jones, M.A.,B.D! W. Henry, L. Lewis, J. J. Roberts, B.A. (Clifton Road), Simon G. Evans, B.A., a'r Parch. Jacob Hughes, eglwys Gymraeg St. Winifred llythyr 'hefyd oddiwrth y Parch. J. Hughes, M.A. (wedi ei ysgrif- ennu o Denver,Colorado), Mr. Thos. Williams, Y.H. (Voelas) a Miss Owen (Bidston Road). Llywyddid gan Mr. Owen Williams (Glasnevin), yr hwn a dalodd deyrnged i flaenorydd Mr. Jones—y diweddar Barch. Thos. Gray, ac i rai o wyr amlwg yr eglwys oedd wedi disgyn i'r bedd a gadael bwlch mawr ar eu holau. Yr oedd Mr. Jones yn y cylch ers ugain mlynedd, a threth go fawr a phrawf go gryf oedd ugain mlynedd o sefyll o flaen cynulleidfaoedd Lerpwl heb golli ei flas na hysbyddu ei adnoddau. Diolchodd am weld cynifer o frodyr a chwiorydd yr enwadau eraill wedi dod yno i ddangos eu parch i Mr. Jones a'u brawdgarwch at yr eglwys. Yr oedd rhifedi'r siaradwyr yn gyfryw fel nad oes modd, yn y gofod sydd yn weddill, i wneuthur dim mwy na chrynhoi'ranerchiadaui'whanfoda'u hergyd fel y canlyn :— Y mae yn Mr. W. M. Jones gyfuniad hapus o'r hen a'r newydd,hen wirioneddau yn cae] eu traethu a'r hen dine Cymreig. Ni fu'r un gweinidog yn y cylch hwn a mwy o'r nwydbregethu ynddo. Hwyrach mai perygl llawer gweinidog yw gwasgaru gormod arno'i hun; ondcrynhodd Mr.Jones ei holl gynheddfau ar iod yn bregethwr, ac a naddodd le amlwg ac arbennig iddo'i hun-yn y pulpud.-r Parch J. H. Morris, llywydd y Cyfarfod Misol. Y mae'n ymwelydd eithriadol o ymroddedig; ac ni fu eglwys Crosshall Street erioed yn fwy llewyrchus yngtyn a'i phobl ieuainc nag yn ystod yr un mlynedd ar ddeg y bu Mr. Jones acw'n fugail.Alr. R..0 Roberts, ei blaenor bynaf. Daeth Mr. H. Latimer Jones, ysgrtfennydd yr eglwys, ymlaen i gyfleu rhai o brif ffeithiau ystadegol eglwys Parkfield yn ystod tymor Mr. Jones. Rhagfyr 1901 oedd pen lianw'r eglwys o ran rhif ei haelodau 561. Rhagfyr, 1908 (y flwyddyn y daeth Mr. Jones yma) 313 oedd y nifer; Rhagfyr y llynedd (1915), rhifent 4i2. Yn ystodsaith mlyneddei weinidogaeth derbyniwyd 313 o docynau o eglwysi eraill—sef yr un faint yn union a rhifedi'r aelodau yn Rhagfyr 1908 ymadawodd 224 yn ystod y tymor hwnriw, bu farw 35, bedyddiwyd 45,—a'r ffigyrau'n rhoirhyw syniadfaintofynda dodsyddmewn eglwys fel hon ac eraill mewn saith mlynedd o amser. Talodd wrog- aeth i ymroddiad Mr. Jones gyda'r moddion, ac i'w ddyfalwch fel ymwelydd, ac i'r cydweithrediad a'r heddwch difwlch a nodweddodd ei holl ymwneud a'r gichos yn y Ile. Un o'i orchestion ydyw'r anerchiad graenus a bachog ei frawddegau a sgrifennir ganddo bob blwyddyn yn Adroddiad yr Eglwys. Nid oes yr un pregethwr mwy poblogaidd nag ef yn y cylch ac ni fydd Princes Road acw byth yn llawnach na phan fydd Mr. W. M. Jones yno'n pregethu.—.Mr. John Hughes. Peth peryglus yw poblogrwydd cynnar. Y niae poblogrwydd ambell un yn darfod pan gyrhaeddo'r deugain oed; ond dal a mynd ar gynnydd y mae poblogrwydd Mr. Jones yma. Ni chafodd lawer o fanteision y byd; ond dysgodd rwyfo'i gwch ei hun ac ni fuasai lIe y mae heddyw onibae iddo ymroi o ddifrif i berffeithio achoethi ei holl ddoniau er mwyn y weinidogaeth. Nid retirio y mae wrth gilio i'r wlad; ond mynd i fro enwog Gwallter Mechain a mawrion eraill i dyfu fwyfwy mewn dawn ac arddel- iad, canys nid oes yng Nghy mm Fethodistiaid car- edicach na boneddjgeiddiach na Methodistiaid Maldwjnn.—T Parch. y. Owen, An field. Y mae'n wr profedig, ac a ddaliodd y prawf. Soniodd rhai o'r brodyr am oed Mr. Jones, ac amrywientyneudyfaliadau. Sut bynnag am hynny, y mae'n ddigon ieuanc i fod heb orffen tyfu eto. Ni chawsom ei oreu eto, ac y mae ei dalentaun amlhau fel y mae yntau'n eu defnyddio. 0 Faldwyn y cafodd Lerpwl rai o'i chewri mwyaf, a dyma ninnau'n anfon un o'n pregethwyr goreu yno i ddechreu talu'n dyled iddi,-r Parch. D. Jones, Edge Lane. Siaradai'r Parch. Joseph Davies, bugail eglwys Fedyddiol yr Woodlands, ar ran Cynghrair Eglwysi Rhyddion Cymreig Birkenhead a Rock Ferry, gan ddwyn tystiolaeth i'r rhan a gyflawnodd Mr Jones gyda sefydlu a hyrwyddo effeithiolrwydd y Cynghrair hwnnw, ac i'r ysb ryd undebol a charuaidd a fodolai rhyngddynt fel enwadau ac eglwysi; Canwyd emyn a chaed gair gan y Parch. O. J. Owen, M.A., Rock Ferry; gan y Parch. D. Adams, B.A., Grove Street, ar ran eglwysi Annibynol Lerpwl a'r cylch ac yna canodd Madame Gough Williams Gwlad y Delyn a'i harddeliad arferol. Yna cyflwynwyd nifer o anrhegion fel y canlyn ar ran yr eglwys: Mr. Robert Owen (Westboume Road) yn cyflwyno oriawr aur a phwrs i'r Parch. W. M. Jones; Mrs.Thos. Hughes (Claughton Road) wrist watch i Mrs. W. M. Jones a Mrs. Jones (Elm House) yn estyn dressing case i'w merch fach, Enid M. Jones, a'r fechan yn mynd drwy'r oruchwyliaeth yn bert a gwynfydus ei gwedd. Cydnabuwyd y rhoddion a'r anerchiadau gan y Parch. W. M. Jones, gan ddiolch o waelod ei galon i eglwys Parkfield am y fath amlygiad o barch a hael- ioni, ac yn enwedig am gofio'u Henid fach cyffyrdd- odd y weithrcd hono fwy S'lgalon ef a'i briodna dim. Diolchai am yr iechyd eithria'dol a fwynhasai er pan symudodd yr ochr hon i'r afon; a byddai ticiadau'r oriawr hardd a drud a estynnwyd iddo yn ei atgoffa o guriad calon Parkfield tuag ato. Pan aeth y gair ar led ei fod yn symud, sibrydai rhai mai wedi hel tomen o arian yr ydoedd, ac yn cilio i fyw arnynt; y lleill mai ofn y Zepps oedd arno ac eraill mai blysio ffarm yr ydoedd. Nid oedd yr un o'r tri yn iawn canys y gwir oedd mai rhyw ysfa mynd i'r wlad a ddaeth drosto ac er iddo geisio'i ysgwyd ymaith, methu'n Ian ddarfu. Ac yr oedd ganddo ffydd ac ymdeimlad ei fod yn dilyn y Llais oedd wedi el arwain ymhob symudiad o'i eiddo hyd yma, pan oedd eraill yn tybio'i fod yn camgymeryd. Adroddodd Mr. R. W. Edwards (Rolani Wyn) nifer o benhillion pert eu trawiad am y bugail a'i braidd; ac yna caed anerchiad gan y Parch. D. Tecwyn Evans, B.A., oedd wedi prysuro adref y prynhawn o Gastell Nedd er mwyn cyrraedd y cyfar od. Ac ebe fo :— Y mae yna ddau beth i'w dweyd yn arbennig am Mr. Jones yma (i) Y mae yn wr hywaith iawn, yn ddyn clen," chwedl Ilafar y gwlad, ac wedi cadw'i ysbryd yn sweet a digynnen. (z) Dyn ydyw a roes ei holl frj-d ar bregethu. Y mae wedi meddwi ar bregethu. Un hobby sydd ganddo,a phrgethu ydyw honno. Ac y mae bias Cymreig cryf ar ei holl bregethau. Wedi gair gan Mr. J. H. Jones, yn dal ar alluoedd Mr. Jones fel lienor graenus ac awdur portreiadau poblogaidd Penybryn yng ngholofn Oedfaon Nos Sadwrn Glannau Mersey, dibennwyd y cyfarfod trwy weddi gan y Parch. T. J. Rowlands, M.A., B.D. Yn 1859 y symudodd yr eglwys 0 Camperdown Street i Parkfield; ac y mae peth o'r tan hwnnw yn cynen'n rhai o'r aelodau mwyaf oedrannus hyd 'r awr hon, ac yn neidio'n fflam i'r golwg ambell noson seiat, megis y mae tan 1904 yn y rhai ieuengach. Y Parch. W. M. Jones oedd ei phumed bugail; ac wele'r lleill: J. Ogwen Jones, B.A., Joshua Davies, Peter Jones, Thos. Gray. Y mae adroddiad 1915 o'r wasg, ac yn ddel yr olwg a chryno iawn ei gyflead. Coffheir ynddo'n arbennig am y diweddar Mr. Robt. |'Roberts a Mr. Edward Jones, Albert House ac ebe'r anerchia d ar y dechreu, wrth son am BIntyr eglwys aeth i'r Armagedon Erys ein pryder ynfawr am un ohonynt, sef Stanley Roberts fmab Mr. Gomer D. Roberts, codwr y gan yn yr eglwys], milwr dewr, a chymeriad difrycheulyd." A dyma blic bach yn i enhraifft o weddill yr anerchiad:— j "Nid yw oedfa bore Sul yr hyn a ddylai fod" Cofier mai yn y bore y mae y gwlith. Dyffryn y I Fendith ydyw y Cyfarfod Gweddi; gresynfod cynifer mor ddieithr i'r Dyffryn ffrwythlon hwn. Ffynnon y gerddi ydyw y Seiat gennym. Caw- I U som ami i ddracht noson go helaeth dhoni, i lonni "'ein hysbryd ac i gryfhau ein calon, yn enwedig y Seiat ar Faddeuant. Corlan yr i^yn bach ydyw y U Band of Hope."

Gonea Cvmro, vp on Oddieantre TTLDESLET.—Ar y ddau nos Lun diweddafj breintiwyd eglwys M.C. Tyldesley ag ymweliad rhai o gewri'r genedl. Pregethwyd ar y nos Lun cyntaf o'r ddau gan y Parch. W. E. Prytherch, Abertawe, yn rymus ac effeithiol iawn i gynulleidfa ragorol. Yr oedd hen ddoniau Sir Gaer yn amlwg yn yr oedfa, ac anodd credu fod y pregethwr eneiniedig wedi swyno'i genedl ers tair ar ddeg a deugain o flynyddoedd. Daliodd ar hyd yr holl flynyddoedd hyn yn rheng flaenaf y prif wyliau, a deil i gael ei chwennych hyd heddyw i'n prif wyliau. Ac eto y mae yn un o'r dynion mVlryaf Hednais a gostyngedig. Nos Lun ddi- weddaf, daeth y Parch Elfed Lewis, M.A., yma am oedfa, ar ei daith i'r Central Hall, Manchester. Yr oedd yma nifer dda heb ei glywed enoed. Daeth tyrfa dda i'r oedfa hon hefyd, a chawsom buBo ein I byrddau & danteithion Duw. AnoddcredufodElfe,? yn y welnidogaeth ers 36ain o flynyddoedd. Mae ol yr odfeuon eisoes ar y cyfarfodydd eglwysig-cyn- nydd mewn profiad a rhif. LEIGH.-Cynhaliodd eglwys y M.C. gyfarfodydd arbennig Ebrill 2il. Cawsom fenthyg capel eang y Primitive Methodists, a gwasanaethai eu cor disgybl- edig yn oedfa'r prynhawn. Canodd Miss Miriam Porter Tr Arglviydd yw fy Mugail, a Miss Annie Davies, R.C.M., Manchester, ddwywaith,-Nearer my God, to Thee, a Lead, kindly Light. Llywydd y prynhawn oedd Maer Leigh. Traddododd anerchiad chwaethus a galluog. Yn yr hwyr, pregethwyd yng nghapel M.C. Ullswater Street gan y gweinidog, y Parch. Hugh Jones, i gynhulliad lluosog (oedfa Saes- neg). Canwyd gan Miss Annie Davies, Manchester, ddwywaith yn yr oedfa hon hefyd, sef Entreat me not to leave thee, ac Abide with me ")t.iJi'Jl'¡¡¡'¡;¡¡¡,¡¡ithi¡¡¡¡f¡¡, BETHEL CA.), A SHT ON -1N-M A KERF IELD.- Terfynwyd tymor y Gobeithlu nos Sadwrn dd;weddaf Ar ol mwynhau danteithion blasus paratoedig gan y chwiorydd, cafwyd cyngerdd diddorol ac adeiladol. Llywyddwyd yn ddeheig gan y Parch. Emlyn Macdonald, Gilfach Goch, Morgannwg, ar hyn o bryd ar ymweliad a'i hen fam, sy'n gorwedd ers wyth no s au. Mae Mrs. Macdonald yn un o aelodau ffyddl ona eglwys Bethel. Ar ol anerchiad adeiladol gan y llywydd ar "Yr Eglwys a'r Gobeithlu," cymrwyd rhan mewn canu ac adrodd gan Miss Eleanor Griffiths, Mary Lloyd, Lizzie Pughe, Mrs. Gordon Macdonald, Mri. Hugh Hughes a Gordon Macdonald, a chafwyd datganiadau gan barti y Gobeithlu. Gwasanaethwyd wrth yr offeryn gan Mr. John Williams. Diolchwyd gan Mri. Thomas Williams a Richard Hughes. Cyfeir- iwyd yn garedig at Mr. Char es Hughes, y llywydd dewisol,a fethai fod yn bresennol oherwydd afiechyd. Swyddogion y Gobeithlu am y tymor oedd Mr. John Williams, David Pughe, Robert Williams; ac iddynt hwy yn bennaf y rhaid priodoli llwyddiant ycyfarfod. Cyflwynwyd gwobrwyon i'r plant am ffyddlondeb a defnyddioldeb yn ystod y tymor gan Mr. Gordon Macdonald, arweinydd y gan. Nos Sul, pregethwYd gan y Parch.E Macdonald; cynhulliad da a chenad- wrian serol a grymus, ^—tJnoedA yno. — PRESCOT.-Y 30am cynfisol, yn ysgoldy Eben- ezer, cynhaliodd y Gymdeithas Ddiwylliadol ei chyf- arfod olaf am y tymor. Llywyddwyd gan Mr. Ed- ward Jones. RhagJen: unawd, Bywyd trwy edrycb ar aberth y groes, Miss Annie Evans. Adroddiad, Bugail Mwyn, Gwyneth Williams. Cystadleuaeth cyfieithu i'r plant, Bronwen Jones a J. W. Whitley,yn gyfartal oreu; 2, Annie Evans. Alaw, Lili lon,Mr John Williams. Adroddiad, Bydd onest: Bronwen Jones. Alaw, Ton y Melinydd, Mr. D. J. Foulkes. Cystadleuatth cyfieithu i rai mewn oed: 1, Mr. T. E. Whitley. Alaw,'Roedd mam yn colfeidio ei baban bach glan Miss Maggie Foulkes. Rhoddodd D.J. ddat- ganiad campus o hen alaw T Melinydd. Diolchwyd. i r ysgrifennydd a'r trysorydd am eu Ilafur yn ystod y tymor. Dibennwyd trwy ganu Hen Wlad fy Nhadau Mr. D. J. Foulkes yn arwain.-E.W. UNDEB DIRWESTOL MERCHED LERPWL A'R CTFFINIAV: CANGEN ASHTON-IN- MAKERFIELD.-Mawrth 29, yn ysgoldy Hermon (W.), cynhaliodd y gangen hon de a chyngerdd uch- raddol. Daeth cynhulliad eithiradol o dda ynghydi'r ddau gyfarfod, a theimlwn yn hynod o ddiolchgar i'r gangen am eu teimladau da. Am 7 yn yr hwyr, dan lywyddiaeth y Parch. E. Wynne Owen, aed trwy'r rhaglen a ganlyn Unodd y gynulleidfa ynghyd i gann Onward, Christian Soldiers. Yna cafwyd ped- warawd, Ti tvyddost beth ddywed fy nghalon, gan barti o Sutton Oak. Unawd; Ffrilod, Mr. R. P. Hughes, Sutton Oak, yn rhagorol iawn. Unawd, Unwaith eto yng Nghymru anmoyl, Miss M. E. Jones, Sutton Oak, yn swynol dros ben. Can ddigrif Master A. Milson, Sutton Oak. Unawd, T Milwr Clutyfedig, Mr. Griff Roberts, Sutton. Unawd, Love's Old Sweet Song, Madame H. Griffiths, Sutton Oak. Deuawd, Plant y Cedyrn Mri. Hughes a Roberts. Cafwyd anerchiad rhagorol gan y llywydd, a chredwn y gwel- wn ei effeithiau mewn ychwanegiad buan at rif aelodau'r gangen. Unawd, Nant y Mynydd, Mr.R. P. Hughes. Deuawd, Life's dream is o'er, Madame Griffiths a Miss Jones. Vnav, i, Dear Home Songs, Miss Jones. Can ddigrif, Master A. Wilson. Unawd, T Golomen Won, Madame Griffiths. Diolchwyd yn garedig i bawb am eu cynhorthwy gan yr ysgrifenn- ydd, Mrs. J. M. Roberts a Mrs. M. J. Parry. Unawd Niagara, Mr. Griff Roberts., Deuawd, A night in Venice, Madame Griffiths a Mr. H. P. Hughes. Ter- fynwyid trwy ganu Hen Wlad fy Nbadau. Cyfeiliwyd yn fedrus gan Mrs. Wilson, Sutton Oak. Ar y terfyn, aeth y cantorion ac eraill i fwynhau cwpanaid o de, wedi ei darparu gan y llywydd, Mrs. Maurice Rob- erts. Gwnaed elw sylweddol at gyllid y gangen.— J.M.R. j _M:,==:===--=- <

Gymanfa sanii BenydKwyr Lerpwl ateyKH. Cynhelir yr uchod Yn Everton Village, Nos Fercher, Ebrill 12,1916. Arweinydd= » Mr. J. T. JONES. Cadeirydd « Y Parch. T MICHAEL, B.A..B D. Dachreuir am 7-30. Gwneir casgliad at y treuliau. Undeb Gobeithluoedd Annibynwyr Lerpwl a'r Cylch CYMANFAR. PLANT yng Nghapel Grove St., EbriU 8, 1916. Deehreuir am 2 a 5.15 p.m. Llywydd Cyfarfod y prydnawn SALMON EVANS, Yaw. Llywydd Cyfarfod yr hwyr Parch. D. ADAMS, B.A. Arweinydd y ddau gyfarfod Parch. T. PRICE DAVIES. Arweinir y Canu gan Mr. J. T. JONES, VittoriaSt, Beirniaid y Cystadleuaethau Y Canu T. ARMON JONES, Ysw., A.R.C.M. Yr Adrodd J. H. JONES, Yaw. Organydd E T. H. BARKER, Ysw. Ymrestrwa, ymarfogwn, yn erbyn gelyn pennaf Prydaln." Cynhelir CYFARFOD DIR WESTOL Yn Ysgofdy Copel y M.C. Stanley Road Bootfe, Nos Lun, Ebrill 10fed, 1916. Anerchir y Cyfarfod gan Mrs. E.R. JONES a PLENYDD. Dadgenir gan Gorau Plant Stanley Road a Bank Hall. Y Cyfarfod i ddechreu am 7-30. Cadeirydd, Parch. O. LLOYD JONES, M.A.B.D. EISTEDDFOD GENEDLAETHOL CYMRU, Aberyst-yth, 1916. Awsi 16 a'r 17, Cystadleuaethau. Awst 18, Cymanfa Ganu Genedlaethol. Rhaglenni 8c. (trwy'r post) oddiwrth- JAS. DAVIES ei Co., South Wales Press Llanelli, Bargain Llsit—Pre-War Prices. 31 h.p.Rudaei Multi Roadster, E58 15s. 2! h.p. Hockley 2 strokes, 2— speed, £ &S 10s. 2! h.p. Crescent, 2-strokes, 2-speed.- £ 37. Bramble and Milford SMecars, from £ 12 12s, 84 h.p. Rudge-Multi, as new, £ 46. 8J- h.p.Rudge-Mnlt- Service Green anioh, B45. Second-hand Motor Cycies.-5-6 Rudge-Multi, good oondition, £45. 4t h.p. Rex-Jap, with Accessories, £27. Rudge-Whltwosth. Ltd., Bold St.. Liverpool Furniture Bought outright for Cash, distance no object. Sales, by auction on owners' premises. t, GREETHAM & SON (Est. 1848). Auctioneers, Valuers, 27 Newington, Liverpool j. also 18 Rydal Bank and 106 Liscard Rood. Liscard. Tel. 646 Royal. Coupon Rhad-Yawiriaeth (Poidier &I holltiln rhydd). BYDD I'A GRESHAM Fire and Accident Insurance Society Ltd St. Mildred's House,! Poultry LONDON, E.C. data £ 100 (can punt) i gynrychiolydd oyfreitblo- a phersonoly sawl a fo'n ddiles-ddaliwT y coumm hwn, 0fJ y bo iddo fonea hi cael eu lladd yn holloS ac yn uniongyrohol drwy ddamwain o lewn y Deyrnas Gyftmol 1 drSn unryw Gwmni Reiiffordof Tmmcar, Omhibus Oab, hen Gerbyd Trwyddedig a Llô, yn yr hwn y bo'r daliwr yn oael ei gludo M teithiwr tocyn a chludyn ddisrostyuleffig- bob amser i'r amodau arbennig a ganlyn sydd ilw ystyried fel rhan a cbyfran o'r cytundeb— (a) Fod y marw'n digwydd o fewn, dong: niwrnod ar hugain wedi'r ddamwain (b) fo3 rhybudd ohoni'n cael ei roi i'r Gymdeithaa e fewn saith niwrnod yn en Prif Swyddfa ya Litmaain (c fod y eyfryw dystiolaetb, reI- ymol parth achos y farwolaeth yn oael ei gyfiwyno ag a fo'r Gymdeithas yn ei ofyn y (d) fod y daliwr wedi 'sgrifennu ei arwydd- enw arferol, cyn i'r ddamwain ddigwydd, as ino yn y lie darparedig gogyfer a hynny (ST na bo'r Gymdeithas yn gyfrifol i fwy nag ma person parth mwy nag un coupon yn ypapar hwn aar un cyhoeddiad arall (1) na bar yfi. < wiriaeth hwn ddim yn gaSaeladwy i bersonaB tan ddenddeg na thros-ddeg a thrigain mlwydA oed, &aa ddeil yn ddilys am wAth niwrnod o 12 o'r gloch y dydd yi com. Arwyddrwd y D4Litn. Trigfod I Danysgrifwyr, Raid 1 dderbynwyr cyson y papur hwn oldim arwyddo'r Coupon os ca'r Gymdeithas gwb* alcrwydd a phrawf el fod yn cael eu anfon iddynt yn ddlfwlch. Printed and Published by the Pro. prietors, Hugh Evans and Sons, 3StI.8¡, Stanley Road, Liverpool, In the County of Lancaster. Tel 591; Beetle,