Y Brython

it'gin coneeti ym laneeinion. Cetthadon y Sul Nesat. I Y MET-HODISTIAID CALFIXAIDD I Y Gyjnanta.-Gweillidogion W E Prydderch, Aber: tawe; R .1 Rees, Abarystwyth; P H Griffith, Llundain W LI Lloyd, Llangatfo. Moss SIDE— 10.30 a 6.30 PEN'DLP.TOX—10.30, a 6 » HEYWOOP ST-10.30 a 6 VICTORIA PK—10.30 a 6 LEIGH-10.30 a 6 W ARRINGTON-H). 30 a 6, FARNWORTH—10-30 a 6 EARLKSTOWJf—10.45 a 5.30, ASHTON-CNDER-LYNE—10.45 a 6.30, EGLWYS TJSDEBOL ECCLES-11 a 6.30, YR ANNIBYNWYR CHORLTON RD-10. 30 M Llewalyn 6.15, G .T EV 11, Liangynos; BOOTH ST—10.30 G J Evaits 6,15. M Llewelyn QUEEN'S ROAD—10.30 a 6.15 Cyf Gweddi LD DUNCAN ST, SAI.FORD-10.30A 6.15 .) Morns HOLLINWOOD—10.30 a 6.15 W G Jones Manceiwiow Y WESLEAID DEWI SANT—10.30 John Felix, 6 J M Williams SOREB—10.30 D. R. Rogers 6, J S Williams SEION—10.30 J T Ellis 6 D, R. Rogers BETJLAH—2.30 a 6 J Felix CALF ARIA—10.30, J S Williams 6. G Tibbott WEASTE—10.30 J M Williams, 6.30, H Roberte Y BEDYDDWYR UP. MEDLOCK ST.—10.30 a 6, J H Hughes LONGSIGHT-10.30 a 6.30, Pregeth ROBIN'S LANE, BUTTON-10.30 a 5. 30 PWY aOFIA H EATON PARK ?—Mae nifer y Cymry claf a chlwyfedig yng ngwer-. syllmilwrol Heaton Parkyn cynhyddu. Mae o bedwar i bum cant allaxx o'r pedair mH sydd J yno yn aelodau o'r catrodau Cymreig. Mae I amryw o'r tai coed yn eynnwys milwyv per- thynol i siroedd neu ardaloedd orbermig, heb neb ond hwy er onghraifft, yn un bwthyn mae llanciau Arfon ac yn y llall, yn ymyl, lanciau Mon, a bu cystadlexiaeth rhyngddynt am yr ardd brydferthaf. Ceir yno Inn y ddraig, a rhai o'n harwyddeiriau mewn Cym- raeg gloyw wedi eu llxxnio yn gelfydd a cherrig. Ni fu daear Heaton Park o'r blaen mor Gym- reig, a phwy a wyr na wirir tybiaeth Ceiriog wrth ddweyd fod yr adar yn canu Cymraeg, gan mor galonnog yw arwyr y mynyddoedd a'r creigiau hyd yn oed yn eu gwendid a than eu clwyfau. Chwenychant am newyddiadur- on a chylchgronau Cymraeg i'w darlleix Tafled rhywrai bapurau newydd iddynt fel y gallont dde 11 sut y mae'r byd Cymreig yn troi, a mawr fydd y diolch. NOFEL AR O AN FAS.—-Yn nhy y Ihm- iau byw yra Markot Street, am dridiau olaf yr wythnos, dangoswyd Y Gantores Gymreig fel y ceir ei hanes yn nofel Allen Raine. Yr oedd y dyrfa bob nos yn ormod i'r ty, ac er sefyllian am amser maith, bu gorfod i lawer droi adref yn siomedig. Mae rhyw swyn acenwogrwydd, ym mhopeth Cymreig yn awr ni fu ein cenedl ers llawer dydd cyn uched ei pharch, ac y mae'r gwr a geisia wrthwynebu ein gwlad neu'n cenedl neu'n hiaith yn awr yn crino yn ei ddeifwynt ei hun. Yr oedd llun Ieuan a Myfanwy y chwedl, yn eu prudd-der a'u llon- der, yn cael cymeradwyaeth wresog, ac yr oedd y golygfeydd gwledig yn rhamantus o brydferth. 0 na chaem rywun i roddi ixxi luniau byw o weithiau Daniel Owen. Dof a phitw iawn fu ein hymgais hyd yn hyn i'w dramodi. Credaf y ceid gwell effaitlx pe'u troed yn lluniau. Y PAIR ABER.-Tipyn'yn ad yw gweld yr Aber mor amlwg ynglyn a, gweinidogion Cymanfa'r Methodistiaid ddiwedd yr wyth- nos. Dyna Prydderch, Aber-tawe Rees Aber-ystwyth, ac Owen, Aber-gele. Ni fuas em yn rhyfeddu petase hon yn Gymanfa Bedyddwyr. Diau yr ymuna'r aberoedd yn un afon fawr o hyotledd efengylaidd. Cefn odd dau flaenor ar yr wyl er pan f u yma o'r blaen, sef Edward Jones, Pendleton, a Robert M. Parry, Rochdale ac os na thrown ein golygon ymhellach nau bedda-Li gallwn ddweyd fel Trebor Mai,- Ni wyddant yno heddyw Eu bod wedi bod yn byw. Ni fu blwyddyn debyg i'r ddiweddaf yn hanes yr achos yn y dref hon, a'r hyn sydd syndod ydywfod pob eglwys wedi parhau broix yr un ffunud ag o'r blaen yn eu rhifedi. Diau fod y symudiadau amgylchiadol prosennol yn effeithio mwy ar yr eglwysi bychaixx na'r rhai mawr. Eglwys Stockport a gynhyddodd fwyaf o rifedi aelodau ymhlith y 17 o eglwysi'r Cyfarfod Misol. Dichon m>ti'r bugail newydd -y Parch. T. Trefor Jones, B.A.,B.D.-a roddodd hwb canmoladwy iddi. Mynd i fyny mewn rhifedi y mae eglwys Moss Side, hi heb fugail, ond yn gorlan braf i'r hwn a ddaw. Clywais enw newydd y dydd o'r blaen ar eglwys Moss Side, a dyma fo,—eglwys yr high quality. Y Parch. R. J. Rees fydd yn sylwi ar yr ystadegau yn y cyfarfod nos Sadwrn, a cheir gweld y caiff fwy o achos canmol na beio. Pan goir Adroddiad argraffedig y Cyfarfod Misol y tro hwn, fe gynhwysa R61 Anrhydedd, sef enwau y 162 o wyr ieuainc a ymunodd a* fyddin. a elai i holl addoldai cylch y Cyfarfod Misol. Mae tri ohonynt wedi rhoddi eu byw- yd yn aberth a pha aberth nxwy. ond yr Aberth Mawr, a roddodd. werth ar bob aberth arall ? Parchwn enwau y tri Huw P-arry, Moss Side D. J. Thomas, Oldham a Rd. Jones, Tyldesley, Nid utgorn byddill gll eu doffro hwy yn awr, ond utgorn archangel.

Dau Beth Newydd. Sef ynglyn a'r Eisteddfod Genedlaethol. l--Canu'r llen Ala-won: Ar wahan i'r arngvlchiadau cysylltiedig a. chynnal yr Eisteddfod Genedlaetholeleni, bydd Eistedd- fod Aberystwyth yn rhwym o Ie amlwg yn hanes ein Gwyliau Cexxedlaethol, am y rhoswm mai ynglyn a hi, yn gyntaf un, y rhoddwyd diwrnod o'r neilltu i ganu hon alawon a hen donau Cjmreig. Ym meddwl Mr. Lloyd George y cafwyd gwreiddiau'r cynllun, ac y mae'n frwdfrydig iawn dros gael math ar wyl Genedlaethol, gysylltiedig a'r Eisteddfod, i ganu'r hen alawon Cymreig, a hynny yn awr. pan fo swn y gynnau hron a distowi popeth ond swn wylofain. Yr oedd P wyl Igor Aber- ystwyth yn unfryd unfarn dros hyrwyddo'r cynillm, ac v mae'r trefniadau eisoes wedi eu d echreu i nicrhau gwyl d eilwng, n, honno 'n Wyl Genedlaethol a hollbl anenwadol. Ni chonir ynddi ond yr hen donaxx a gydnabyddir yn alawon Cymreig, ynglyn a thonau hysbys Igai-i gorddorion Cymreig ymadawodig. 2—Tynnu am y dorch Mae hwn yn ddy- wedid cyffredin iawn yng Nghymru Ixeddyw, ond ychydig a wyr iawn ystyr yr ymadrodd. 0 ddarllen hanes gwyl fawr Llangollen a gyn- haliwyd yn 1858, ryw dair blynedd ar ol rhyfel fawr y Crimea, ceir gweld i'r pwyllgor gynnyg Torch Aur i'r milwr Cymreig a ddangosodd fwyaf o wrhvdri yn y rhyfel mawr hwnnw. Enillwyd y dorch gan y Corporal Robert Shields, gwr anghymroig ei gyfenw ond, os gwir yr hanes, yn eithaf Cymro mewn iaith ac ysbryd efe, yo. 01 tystioheth swydd- ogion y Fyddin, yn fwy na theilyngu'r aiirliyd edd am ei wroldeb yn dwyn i ddiogelwch swyddog a glwyfwyd yn ddrwg yn y ffosydd yn Redan. Etthr dyma ni weithian yng nghanol brwydro sy ganmil chwerwach na rhyfel v Crimea, ac ar awgrym ficer Llan- edwyn, bu Pwyllgor Aberystwjrth yn eistodd ar y pwnc o adnewyddu'r hen arfer oedd mewn bri yn amser yr hen dy wysogion Cymreig ac a enyixnodd gymaint brwdfrydedd yn Eistedd- fod Llangollen dros hanner canrif yn ol. Pe tae'r rhyfel wedi terfynu, ni fuasai unrhyw betruster ym meddwl Pwyllgor Aberystwyth, yn enwedig pan fo cymaint o wrhydri eisoes wedi eigyflawnigan fiIwyr a morwyr Cymreig, ond gan nad yw'r diwedd yn y golwg eto, pen- derfynwyd mai annoeth ar hyn o bryd fuasai ceisio dewis y gwrolaf, eithr yn hytraeh roddi m dal aur i bob Cymro a fyddo wedi eixxxill Croes Victoria oddiar ddechreu'r rhyfel hyd at ddiwedd Gorffonnaf, ac yna adael i Eis- teddfodwyr Birkenhead, wedi dibennu o'r rhyfel, gynnyg y dorch aur. Mae'n debyg fod y Pwyllgor mewn gohebiaeth a'r Cadfridog Syr Francis Lloyd a'r Cadfridog Owen Thomas ynglyn a'r mater.

Llyfrou Cyfrifon Ysgol Sul. LLYFR YR YSGRIFENNYDD, gyda da- ennau byrion i wasanaethu am flwyddyn heb ail ysgrifennu yr enwau, dwy golofn ar syfer pob Sul crynhodeb ar ddiwedd pob chwarter, a nifer o ddalennau ar y diwedd i gadw cofnodion. Rhif 1—Ar gyfer ysgolion yncynnwys 20 o ddosbarthiadau 1 /V Rhif 2-35 0 ddosbarthiadau 2/8 .Rhff 3-50 o ddosbarthiadau 3/- Cludiad gyda'r Post ic. LLYFR CYFRIP Y DOSBARTH, wedi ei gyfaddasu i wneyd am 12mis heb ail ys grifennu yr enwaa i gyfateb i Lyfr yr Ys- grifennydd. Llyfran i gadw Cyfrifon o lonawr I R is^fyr aau a Ebrlll I Fa wrth Pris I/- y dwsin. Cludiad-Un dwsin 3c., a cheiniog y dwsir ar ol hynny. HUGH GVWS VI FEIBtO SI 256 358 Stanley Road, Liverpoal .n- -r" BARDDON1AETH GORONWY OWEN. Chweched Argraffiad. Gyda Bywgraffiaa gan Pedrog a Llyfrbryf. Amlen, Is. Swyddfa'r "Brython," Lerpwl. LLYFRAU CYMRAEG. BEIBLAU. TESTAMENTAU LLYFRAU HYMNAU A THONAU. CANEUON. relir sylw prydlon i arehebloa gyda'r post Hugh Evans a'i Feibion, SWYDDFA'R "BRYTHON," 358 STANLEY ROAD, LIVERPOOL I LLYFRAU I LC!D U.. HIGH EVANS & SONS, Swyddfo'r Brython 356, 358 Stanley Rd., LIVERPOOL. Tel 591 S otle IOLO MANUSCRIPTS, being a Selection of Ancient Welsh Manuscripts in Prose and Verse from the collection made by EDWARD WILLIAMS (Iolo Morgannwg), with English Translations and Notes. Priea, One Guinea. Argraffiad Llyfrbryf. A KEY AND GUIDE TO THE WELSIl i LANGUAGE, or a Welsh-English Diction- ary and Grammar combined. Text-Book ¡' —The Welsh Bible. By PEDR HIR. Cloth, 4a. net. l 0 FOR I FYNYDD, a Chaniadau Eraill. Gan ELPHIN. Papur a Rhwymiad goreu, gilt top, 5s. THE SABBATICAL REST OF GOD AND MAN: an exposition on Hebrews iv, 3-9. Nisbet's Theological Library. By Rev. JOHN HUGHES, M.A. Cloth, 48. DAN Y GWLITH: Odlau Mawl i'r Cyf- ] ryngwr Crist Iesu ein Harglwydd. Gan y j Parch. JOHN HUGHES, M.A., Lerpwl. Llian, 3s. 6d. 2/6 yr un OWRR Y LLEN Ysgrifau Syml ar Fater- ion Gwyddonol gan GWILYM OWEN, M.A., D:Sc., Athro mewn Athroniaeth; Naturiol yng Ngholeg y Brifysgoi, Auck- land, N.7. (gynt Coleg y Brifyagol, Lerpwl). Llian hardd. COF I ANT Y P??CH. ROBERT OWEN ¡ (Ty Draw), gan y Parch. JOHN OWEN, j Wyddgrug. Llian. (Mewn amlen, Is.). HOLL WEITHIAU GORONWY OWES, j yn eynnwys ei Holl Farddoniaeth, wedi 01 gymeryd o'r argraffiadau hynaf; ei Hili Lythyrau; ynghyda Haneaei Fywyd. G r LLYFBBRYIT a PHEDROG. Llian. o FOR I FYNYDD, a Chaniadau Eraill.1 gan ELPHIN. Llian hardd. Rbwymiad goreu, 6s. O'i? MWG I'R MYNYDD, sef Cyfres 0 Ysgrifau fu yn Y BRYTHON am Wibiadau'r Golygydd Oddicartref. 168 Tudalen. 26 o luniau. Llian. ER MWYN IESU: Pregethau a Barddon- j iaeth y Parch. S. T. JONES, Rhyl. Llian j hardd; TLYSAU YR HEN OESOEDD, sef i Gwaith Doethion y Cynfyd, yn eynnwys rhan o gywreinrwydd yr Hen Frutaniaid. Pris Cyhoeddedig, Õ8. Pris gostyngol, 2/6. TRISTIORA or Songs in the Night. By the Rev. JOHN HUGHES, M.A. Cloth,, (Paper Cover, 18.). Y MORTHWY: sef y Morthwyl Cyntaf, yn eynnwys saith ugain o Adroddiadau,. 200 tudalen a'r Ail Forthwyl, yn cyn- nwys saith ugain o Adroddiadau, 200 tudalen. Wedi eu cydrwymo. Llian. CRISTIONOQAETH A CHYMDEITHAS Gan y Parch. J. H. HOWARD. Rhagair i gan y Gwir Anrhyd. D. LLOYD GEORGE, A.S. Llian. net. GERAINT ?C ENID, A CB??V7?D?!7 ERAILL. Gan MAOHRETH. Uian. YR YMCHWIL AM Y GOLEUNI: Gan D. R. JONES, Cambria, Wisconsin, U.D.A. Gyda Hun yr awdur. Llian hardd, I 2/- yr un. LLAIS OLUND?ZN. YagrifauMyfyrdod gan y Parch. PETER HUGHES G.BI.FMHS. Llian. I LLOFFION GRAWNWIN: sef Cyfrol- Goffa y Parchn. William Roberts, William Nicholson, D. M. Jenkin. Hugh Jones, David John, "H. Parry Thomas, o Undeb Annibynwyr Cymreig Lerpwl, Manchester, a'r Amgylchoedd. Gan y Parch. O. L. ROBERTS. Llian hardd. MARWOLAETH Y SAINT. Offrwm C6f i'r diweddar Feddyg Hugh Williams. Gan y Parch. JOHN HUGHES, M.A., Liver- pool. Llian. P" DYN llGUANO: Gan y Parch. O. L. j ROBERTS, Lerpwl. Nis gellir cael gwell llyfr i'w roi yn Haw mab neu feroh ieuano I pan yn troi allan i'r byd. Rhwymiad '1 goreu, gilt top, 28.; mewn llian bardd, 1 /6. 1/0 yr un. ¡ CODPR HWYL: Llyfr Newydd o Adrodd-I iadau, wedi ei gynnull gan Olygydd Y BBYTHON. 154 O ddarnau, 200 tudalen. Llian. Trydydd Argraffiad. (Amlen, Is.). DIARHEBION Y CYMRY y Casgliad ) llawnaf a rhataf o ddoetfcineb yr Hon Gym- ry. Gan y Parch. T. O. JONES (Tryfan), I gyda Rhagdraeth gan y diweddar Barch. JOHN HUGHES, D.D., Caemarfon. Llian. FORGIVENESS In Nature, In Man, In I God. By THOMAS DAvma, B.A., It"? duction by Mrs. HERMAN. IJian. QWELEDIGAETHAU Y BARDD CWSG Gan ELLIS WYNNE, dan olygiaeth O. EILIAN OWEN a HUMPHREY7 ROBERTS, j Athrawon mewn Cymraeg o dan Gyngor Addysg Lerpwl. Llian (Amlen gref 18.). THEANTHROPIA Neu y Dwyfol a'r Dynol yn y Beibl, gan y Parch. ROBERT ROBERTS, B.A., Ph.D., Trefnant. Trin- iaeth feistrolgar ar y Canon ac Yabrydol. iaeth yBeibl y n wyne b yGoleuni diweddaraf Llian hardd. Amlen, 18;). YR IAITH QYMRAEG Ei Horgraff a'i Chystrawen. Gan y Parch. D. TECWYN ¡ EVANS, B.A. Llian. Y DYN IEUANO: Gan y Parch. O. L. ROBERTS, Lerpwl. Nis gellir cael gwell llyfr i'w roi yn llaw neu mab ferch ieuanc I. pan yn troi allan i'r byd. Llian hardd. Rhwymiad goreu, k ATHRYLITH JOHN CEIRIOG HUGHES, gan y Parch. H. ELFED LEWIS, M.A. Amlen BARDDONIAETH GORONWY OWEN. Chweched Argraffiad. Gyda Bywgraffiad byr gan PEDROG a LLYFRBRYF. Amlen Wedi ei rwymo ynghyda'r Liythyrau, mewn llian, 2s, 6d. BLAGURON AWEN. Gan GWAENFAB. Yn cynnwys amryw ddarnau cymwyø i'w hadrodd. Mewn amlen. BARDDONIAETEl EDWARD MORRIS (Perthi Llwydion). Wedi ei gynnull gan HUGH HUGHES, Cerrig y drudion. Mewn amlen. OODI:R HWYL: Llyfr Newydd o Adrodd. iadau, wedi ei gynnul1 gan Olygydd-Y BRY. THON. 154 o ddarnau, 200 tudalen Y Sylltiad goreu a helaethaf j-n yr iaitb Trydydd Argraffiad. Amleia. Llian, 1 /8 COF I ANT Y PARCH. ROBERT OWEN (Ty Draw). Gan y Parch. JOHN OWE., Wyddgrug. Amlen. Llian, 2s. 6d. CROESI'R BONT, Bet anturiaetlhau Habak kuk Crabb, gyrrwr y Goach Fawr. Gan CLWYDWENFRO. Dan olygiad y Pareb. T. ELI EVANS. Amlen grfe. DANIEL OWEN Y NOFEL YDD Byw, graffiad gan ISAAC FOULKFS {Llyfrbryf. Amlen. QWELEDIGAETHAU Y BARDD OWSG. gan ELLIS WYNNE. Dan olygiaeth O. EILlAN OWEN a HUMPHREY ROBERTS,, B.A., Athrawen mewn Cymraeg o dan Gyngor Addysg Lerpwl. Amlen gref Llian, 18. 6d. HELYNTION BYWYD HEN DEILIWR* Gan HIRAETHOG. Amlen. LLYTHYRAU GORONWY O WEN. Dan olygiad yr Athro J. MORRIS JONES. Amlen. Y Liythyrau a'r Farddoniaeth wedi eu cydrwymo mewn man, 28. 6d. L.LYFR Y TRI ADERYN. Gan MORGAH LLWYD o WYNEDD. Argraffiad Newydd, gyda Rhagarweiniad gan Olygydd y BRYTHON. Llian. t PULPUD HOPE HALL. Amlen. THEANTHROPIA: Neu y Dwyfol a', Dynol yn y Beibl, gan y Parch. ROBBB" ROBERTS, B.A., Ph.D., Trefnant. Trin- iaeth feistrolgar ar y Canon ac Ysbrydol- iaeth y Beibl yn wyneb y Goleuni diwedd. araf. Amlen. Llian hardd, 18. 61t. TRISTIORA or Songs in the Night. By the Rev. JOHN HUGHES, M.A. Paper Cover. Cloth, 2s. 6d. Y DRWS AGO RED. Telyaegion byrion, gyda 12 o ddarluniau cain. Gan R. H. JONES (awdur "Drwy Gil y Drws ") o Wedi ei- rwymo mewn llian hardd. Y MORTHWYL, saith ugain o Adrodd- iadau. 200 tudalen. Amlen. YR AIL FORTHWYL, saith ugain e Adroddiadau. 200 tudalen. Amlen. y ddau Fonhwyl wedi eu rhtoymo ynghyd, mewn llicm hardd, 2/6. f YR AIL GANRIP Rhai gwersi oddiwrth, y Canmlwyddiant. 'Atoddad i'r anerchiadi o Gadair y Gymanfa Gyfiredinol, Dref- newydd, 1912. Gan y Parch. JoBw HUGHES, M.A., Liverpool. Amien gref. JOHN CEIRIOG HUGHES Ei fywyd, al. Athrylith, a'i waith. Gan Llyfrbryf Amlen. Gweddill Argraffiad I. Foulket '■ 94. yr up. PWY BIA U'R GA.DAIR? Drama ddial rifol gan DEWI MAI o FEIRION. Amlen. LLAW LYFR CYFLAWN AR LYFR YB • ACTA U, gan y Parch. OWEN JOHN owzx. M.A., Rock Ferry. Yn daif rhan t i Cwestiynau, Yetyr Geiriau, a Nodiadasa Esboniadol. Limp Cloth. C8, 136 tuda). Map prydferth a deithiau Paul. i 8d. yr un. AD RODDI ADA U'R, PLANT: ar' gyrel ? Cartref, Ysgol, a Llwyfaa. Gan LLIFOK, Llian ystwyth. BREUDDWYD SION Y BRAQWR, non Weledigaeth Dinas Mall tod. Gan PED. BIB. Amlen. OEINIO RHUDDFRYN, sef easgliad o i farddoniaeth RHUDDFRYN. Tan olygiadd 1f y Garch. LEWIS MORRIS, Gwrecsam. Amlen. THE NEW WALES: Some Aspects of National Idealism, with a plea for Welsh Home Rule. By GWILYM O. GRIFFITH. ■[ Introduction by E. T. JOHN, Esq., M.P. |^ Amlen. » LLAWLYFR CYFLAWN AR LYFB rB | AOTAV, Gan y Parch. OWEN JOHN, OWEN, M.A., Rock Ferry. Yndairrhani Cwestiynau, Ystyt Geiriau, a Nodiadao J Esboniadol. C8, 136 tudal. Amlen. t LLYFB IEHOSHWA: Cyfieithedig o newydd gan y Parch. GRIFFITH HUGHES, B.A., Blaenau Ffestiniog, a'r Parch. D. FRANCIS ROBERTS, B.A.,B.D., BMnau Ffestiniog. Amlen. GWELEDIGAETH ANGAV, sef rhan allan o'r Bardd Cwsc. Gyda Gejrta llaWn. Tan olygiaeth O. EILIAN OWEN a HUMPHREY ROBERTS, B.A.,Athrawon mewn Gymraeg o dan Gyngor Addysg Lerpwl. Wedi el •; gyfaddasu ar gyfer ytrgolion a dosbarth liadau. Amlen. Interleaved. ? A